Ένα Πρωτόκολλο του 1987 Έχει Καταφέρει να Διατηρήσει τον Πάγο της Αρκτικής

Αυτή τη στιγμή, σε κάποιο εναλλακτικό σύμπαν, μπορεί να θρηνούμε για την απώλεια του καλοκαιρινού πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό, ένα ζοφερό κλιματικό ορόσημο που αναμένεται στα μέσα του αιώνα. Δεν συμβαίνει, όμως, κι αυτό χάρη στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, μια σημαντική συνθήκη που επικυρώθηκε το 1989, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, κράτη από όλο τον κόσμο ένωσαν τις δυνάμεις τους για να επικυρώσουν το πρωτόκολλο, το οποίο απαγορεύει τους χημικούς ρύπους που είναι επιβλαβείς για το στρώμα του όζοντος της Γης, μια περιοχή της ατμόσφαιράς μας που είναι εξαιρετικά σημαντική για την επιβίωσή μας. Δεκαετίες αργότερα, το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ έχει πετύχει τον κύριο στόχο του, να «επουλώσει» την «τρύπα του όζοντος» πάνω από την Ανταρκτική, ενώ ταυτόχρονα οδηγεί σε άλλα περιβαλλοντικά οφέλη, κατακτώντας τη φήμη ενός από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά success stories στην ιστορία.

Τώρα, δύο επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ καθυστέρησε επίσης την έναρξη του πρώτου καλοκαιριού χωρίς πάγο στην Αρκτική κατά περίπου 15 χρόνια, επιβραδύνοντας τη ραγδαία απώλεια θαλάσσιου πάγου ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής που οφείλεται στον άνθρωπο. Κάποια στιγμή τις επόμενες δεκαετίες, θα έρθει ένας Σεπτέμβριος όπου δεν θα υπάρχει θαλάσσιος πάγος στον Αρκτικό Ωκεανό, πράγμα που θα σηματοδοτήσει την αρχή των πρώτων αρκτικών καλοκαιριών χωρίς πάγο εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Αλλά δεν θα πρόκειται να είναι αυτός ο Σεπτέμβριος ή των επόμενων πολλών ετών, χάρη στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ.

Τα νέα ευρήματα «αποκαλύπτουν ένα σημαντικό, σε μεγάλο βαθμό απρόβλεπτο, όφελος από την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ» που δίνει «νέα στοιχεία ότι το Πρωτόκολλο, εκτός από τη διάσωση του στρώματος του όζοντος, έχει αποδειχθεί μια πολύ σημαντική συνθήκη εξομάλυνσης για το αρκτικό κλίμα», σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences.

«Δεν νομίζω ότι όσοι συνέταξαν το Πρωτόκολλο είχαν κατά νου την Αρκτική», είπε ο Mark England, ανώτερος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ που συμμετείχε στη συγγραφή της μελέτης, σε τηλεφωνική κλήση με το Motherboard. «Σκέφτονταν σταθερά το άλλο ημισφαίριο και τον άλλο πόλο, την Ανταρκτική, επομένως υπάρχουν κάποιες θετικές ακούσιες συνέπειες ορισμένων κλιματικών ενεργειών που έγιναν σε αυτό το πλαίσιο».

Οι ουσίες που καταστρέφουν το όζον (ODS) ήταν κάποτε συνηθισμένες σε προϊόντα όπως σπρέι ή ψυκτικά, αλλά απαγορεύτηκαν από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ λόγω της διαβρωτικής τους επίδρασης στο στρώμα του όζοντος, ιδιαίτερα γύρω από τον Νότιο Πόλο. Επειδή οι ODS είναι επίσης εξαιρετικά ισχυρά αέρια θερμοκηπίου, το Πρωτόκολλο είχε επίσης πολλά κλιματικά και οικολογικά οφέλη.

Ο England και ο επίσης συγγραφέας της μελέτης Lorenzo Polvani, επιστήμονας κλίματος στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ανακάλυψαν ότι οι ODS είχαν παίξει τεράστιο ρόλο στην υπερθέρμανση της Αρκτικής κατά τον 20ό αιώνα.

Σε συνέχεια της έρευνας, οι δυο τους έτρεξαν μια σειρά κλιματικών μοντέλων για να εστιάσουν στην επίδραση που μπορεί να είχε το Πρωτόκολλο στο χρονοδιάγραμμα του πρώτου καλοκαιριού χωρίς πάγους, ένα σημείο καμπής με σημαντικές κοινωνικές και οικολογικές επιπτώσεις για την περιοχή.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ βοήθησε στη διατήρηση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική, όπως και στη διατήρηση του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική. Όμως, παρόλο που το στρώμα του όζοντος αναμένεται να συνεχίσει να επουλώνεται, δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί η απώλεια του καλοκαιρινού θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής.

«Ήταν χρήσιμο που το προσδιορίσαμε με ένα νούμερο ώστε να αντιληφθεί το ευρύτερο κοινό με ποσοτικούς όρους, με βάση τα ολοκληρωμένα κλιματικά μοντέλα, σε τι έκταση καταφέραμε να το καθυστερήσουμε», είπε ο England. «Είναι θετικό που το καθυστερήσαμε, αλλά δεν το έχουμε σταματήσει. Αυτό είναι το ανησυχητικό. Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε μόνο σε αυτή τη λύση».

«Οι ουσίες που καταστρέφουν το όζον είναι σημαντικές, αλλά δεν είναι διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο είναι ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή», σημείωσε. «Το μόνο που μπορούμε να πετύχουμε ως προς αυτές είναι να καθυστερήσουμε τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αλλά χρειάζεται μεγάλη μείωση των εκπομπών CO2, για παράδειγμα, για να σταματήσει η θέρμανση του πλανήτη».

Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ μπορεί να χρησιμεύσει ως θετικός οδικός χάρτης για τις τρέχουσες και μελλοντικές προσπάθειες για την πρόληψη ορισμένων από τις χειρότερες καταστροφές που αναμένονται σε έναν κόσμο που θερμαίνεται, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων καιρικών συνθηκών και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Ο καταιγισμός κακών ειδήσεων σχετικά με την κλιματική κρίση μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα από τα πιο σκοτεινά χρονοδιαγράμματα, αλλά το Πρωτόκολλο είναι ένα φως από το παρελθόν που αποδεικνύει ότι μια μεγάλη αλλαγή είναι δυνατή - αν και ο χρόνος είναι σημαντικός παράγοντας.

«Λάβαμε πολύ νωρίς μέτρα με βάση το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, αν σκεφτούμε πότε αντιληφθήκαμε για πρώτη φορά την πιθανή τρύπα του όζοντος, και αυτό ήταν πολύ σημαντικά για τα οφέλη που υπάρχουν σήμερα», είπε ο England.

«Νομίζω ότι είναι επίσης σημαντικό να κάνουμε έναν απολογισμό του τι καταφέραμε να πετύχουμε, γιατί αν συνεχίσουμε να κοιτάμε μπροστά, δεν αντιλαμβανόμαστε τι επιτυχία σημειώσαμε στο παρελθόν», κατέληξε.

Περισσότερα από το VICE

Ο Κωνσταντίνος Ρήγος Δεν Είπε Ποτέ στον Εαυτό του «Είμαι Καλός, Ηρέμησε»

Οι Άνθρωποι που Χαράσσουν τα Μονοπάτια στα Τζουμέρκα Είναι Case Study

«Δεν την Απατούσε, Πήγαινε στο Σουβλατζίδικο» - Μία Ιδιωτική Ντετέκτιβ Θυμάται Παρακολουθήσεις

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.