Οι Άνδρες που Έκαναν Μεταμόσχευση Όρχεων Πιθήκου

Η επιστήμη έχει προοδεύσει πολύ από τη δεκαετία του 1920. Εκείνη την εποχή, οι γιατροί είχαν πολύ περιορισμένες γνώσεις ως προς το πώς λειτουργούσε η μεταμόσχευση, που σημαίνει ότι κάποιοι πίστευαν ότι μια μεταμόσχευση όρχεων μπορούσε να βοηθήσει στην ανικανότητα. Εφόσον ήταν δύσκολο να βρουν κάποιον που θα ήθελε να αποχωριστεί ένα υγιές όργανό του, οι επιστήμονες άρχισαν να εξετάζουν τη μεταμόσχευση από είδος σε είδος. Θεωρητικά, πρόσφερε την προοπτική απεριόριστης ποσότητας υλικού από δότες, λύνοντας το πρόβλημα της έλλειψης ανθρώπινου ιστού. 

Φυσικά, σήμερα, ακούγεται γελοίο, ιδίως επειδή ξέρουμε ότι η ανικανότητα προκαλείται από διάφορα προβλήματα, κάποια σωματικά και κάποια ψυχολογικά και ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει καμία σχέση με τη λειτουργία των όρχεων. 

Ένας από τους πρωτοπόρους της έρευνας μεταμόσχευσης όρχεων εκείνη την εποχή ήταν ο χειρουργός Serge Abrahamovitch Voronoff, ο οποίος γεννήθηκε στη Ρωσία το 1866. Ο Voronoff μετακόμισε στη Γαλλία για να σπουδάσει και εν συνεχεία έγινε Γάλλος πολίτης. Μεταξύ 1896 και 1910, ο Voronoff εργάστηκε σε μια κλινική στην Αίγυπτο, όπου ανέπτυξε ενδιαφέρον για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες του ευνουχισμού, που πιστευόταν ότι παρέτεινε τη ζωή του ανθρώπου (συσχετισμός ο οποίος επίσης βρέθηκε σε κάποιες πρόσφατες μελέτες δεδομένων αιώνων).

Ο Voronoff αφιέρωσε όλη του την καριέρα στην εξερεύνηση της σχέσης μεταξύ γονάδων και μακροζωίας. Ήταν πεπεισμένος ότι το μυστικό της αιώνιας νιότης βρισκόταν στις ορμόνες του σεξ και δεν ήταν ο μόνος: το 1880 ο Charles-Édouard Brown-Sequard, ένας από τους πατέρες της σύγχρονης ενδοκρινολογίας έκανε στον εαυτό του ένεση με εκχύλισμα όρχεων σκύλων και ινδικών χοιριδίων. Εμπνευσμένος από το πείραμα, ο Voronoff δοκίμασε και ο ίδιος το παράξενο ελιξίρο μακροζωίας. Ο ορός δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα. 

Παρα την αναποδιά αυτή, ο Voronoff μετά το διάστημα στην Αίγυπτο απέκτησε μεγαλύτερη βεβαιότητα για την ιδέα του. Τα επόμενα δέκα χρόνια πραγματοποίησε μεταμοσχεύσεις όρχεων σε περισσότερους από 500 τράγους, πρόβατα και ταύρους, μεταμοσχεύοντας όργανα από νεότερα σε μεγαλύτερα ζώα. Παρατήρησε ότι το αποτέλεσμα ήταν αναζωογονητικό σε μεγαλύτερα ζώα και πείστηκε ότι είχε ανακαλύψει μια μέθοδο για να καθυστερήσει τη διαδικασία γήρανσης.

Στη συνέχεια ο χειρουργός προχώρησε σε πειράματα σε ανθρώπους, μεταμοσχεύοντας θυρεοειδείς αδένες πιθήκου σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό. Για λίγο, πειραματίστηκε τοποθετώντας μοσχεύματα όρχεων πρόσφατα εκτελεσμένων κρατουμένων στους ασθενείς του αλλά ήταν πρακτικά πολύ δύσκολο για να προλαβαίνει τη ζήτηση. Έτσι, ο Voronoff στράφηκε στα πρωτεύοντα θηλαστικά.

Όπως ήταν φυσικό, οι ασθενείς του δεν ενθουσιάστηκαν που θα άλλαζαν  τους όρχεις τους για τους όρχεις ενός πιθήκου, έτσι ο Voronoff δημιούργησε μια θεραπεία κατά την οποία έβαζε λεπτά κομμάτια όρχεων μπαμπουΐνων και χιμπατζήδων στο όσχεο αντρών. Το μόσχευμα, μόλις λίγα χιλιοστά, σύντομα γινόταν ένα με τον ανθρώπινο ιστό. Ο Voronoff υποσχόταν ότι η θεραπεία είχε θαυμαστά αποτελέσματα: αύξανε τη μνήμη, μείωνε την κούραση, ενίσχυε την όραση και τη λίμπιντο – και φυσικά χάριζε πιο μεγάλη και νεαντική ζωή. Η επέμβαση, έλεγε με παρρησία ο Voronoff, μπορεί να βοηθούσε ακόμη και στη θεραπεία της σχιζοφρένειας.

Η πρώτη επίσημη μεταμόσχευση αδένα πιθήκου σε ανθρώπινο σώμα έγινε στις 12 Ιουνίου του 1920. Τρία χρόνια αργότερα το έργο του Voronoff χειροκροτήθηκε από περισσότερους από 700 επιστήμονες στο Διεθνές Συμπόσιο Χειρουργών στο Λονδίνο.

Η θεραπεία του Voronoff απέκτησε τεράστια δημοφιλία. Εκατομμύρια άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο ζητούσαν την επέμβαση και ως τις αρχές της δεκαετίας του ‘30 χιλιάδες άνθρωποι είχαν εγχειριστεί – μόνο στη Γαλλία 500 άτομα. Για να ανταποκριθεί στην τρομερή αύξηση της ζήτησης, ο Voronoff δημιούργησε μια φάρμα πιθήκων σε μια βίλα στην ιταλική ριβιέρα, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία. Το Κάστρο του Voronoff, όπως έγινε γνωστό, ανατέθηκε σε έναν πρώην θηριοδαμαστή τσίρκου και ήταν εξοπλισμένο με εργαστήριο για τη συλλογή ιστού.

Οι γυναίκες της εποχής απαίτησαν κι εκείνες μια δική τους θεραπεία για παρατεταμένη νιότη, έτσι ο Voronoff ξεκίνησε να αναπτύσσει τη μεταμόσχευση ωοθηκών πιθήκων. Ο χειρουργός επίσης έκανε μεταμόσχευση ανθρώπινων ωοθηκών σε πίθηκο και προσπάθεια να πετύχει γονιμοποίηση με ανθρώπινο σπέρμα. Όπως ήταν αναμενόμενο, το δεύτερο κομμάτι του πειράματος δεν λειτούργησε.

Χάρη στην επιτυχία του, ο Voronoff έζησε μια πολυτελή ζωή – ζούσε σε έναν ολόκληρο όροφο σε ένα από τα πιο ακριβά ξενοδοχεία του Παρισιού με την κουστωδία του από μπάτλερ, βαλέδες, γραμματείς, οδηγούς, δύο υπεύθυνους προσωπικούς και μια φημολογούμενη ερωμένη. Αλλά η καριέρα του τελείωσε απότομα όταν έγινε σαφές ότι οι μεταμοσχεύσεις δεν προσέφεραν τα οφέλη που είχε διαφημίσει: οι ειδικοί απέδωσαν τις αρχικές βελτιώσεις σε επίδραση placebo.  

Στο μεταξύ, στην Ολλανδία, η πλέον ανενεργή φαρμακευτική εταιρεία Organon απομόνωσε για πρώτη φορά την τεστοστερόνη το 1935. Ο Voronoff χαιρέτισε την είδηση καθώς επιβεβαίωνε τις θεωρίες του για την ύπαρξη μιας ουσίας που φτιάχνεται από τους σεξουαλικούς αδένες. Προς μεγάλη του απογοήτευση όμως, τα πειράματα με ενέσεις τεστοστερόνης δεν αναζωογόνησαν ούτε ενδυνάμωσαν το ανθρώπινο σώμα.

Τη δεκαετία του ‘40, οι θεραπείες του Voronoff κρίθηκαν ψευδείς και αβάσιμες. Όταν πέθανε το 1951 μετά από πτώση, λίγες εφημερίδες έγραψαν για τον θάνατό του και όσες το έκαναν, το έκαναν με χλευαστικό τόνο. Τη δεκαετία του ‘90 κάποιοι επιστήμονες τον κατηγόρησαν ακόμη και για τη μετάλλαξη που επέτρεψε στον HIV να μολύνει τους ανθρώπους, αλλά αυτός ο ισχυρισμός αργότερα καταρρίφθηκε.

Σήμερα οι ιδέες του χειρουργού για τους σεξουαλικούς αδένες των θηλαστικών θεωρούνται σημαντικές συνεισφορές στη σύγχρονη ενδοκρινολογία, τη βιολογία και τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Οι μεταμοσχεύσεις από πίθηκο όμως ανήκουν στα ιατρικά παράδοξα που η επιστημονική κοινότητα θα προτιμούσε να ξεχάσει.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στα αγγλικά (www.vice.com/en).

Περισσότερα από το VICE

Έτσι θα Πάρει Πίσω Ένας 20χρονος τη Χαμένη του Στύση

«Βάλε Έξι Μαύρα και Τέσσερα Μπλε» - Το Λαθρεμπόριο Βουλγάρικου Αλκοόλ στην Ελλάδα

Φωτογραφίες: Το Τραγικό Αποτέλεσμα της Πτήσης 182 της Sriwijaya Air

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.