«Στην Τουρκία Κινδυνεύει η Ζωή μου, Ελπίζω να μη με Διώξετε» - Βρεθήκαμε Κρυφά με τον Τούρκο Δημοσιογράφο που Ζητά Άσυλο στην Ελλάδα

Ο Güven ήταν διευθυντής σύνταξης στο τουρκικό περιοδικό Nokta, συνάδελφος του Murat Capan, γύρω από τον οποίο φέρεται να εκτυλίχθηκε προ ημέρων μία πολύ σκοτεινή ιστορία. Στις 22 Μαΐου του 2017, οι δύο δημοσιογράφοι καταδικάστηκαν από τουρκικό δικαστήριο σε φυλάκιση 22 ετών και έξι μηνών ο καθένας, εξαιτίας μιας σειράς δημοσιευμάτων. Κατηγορήθηκαν για «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση» και «απόπειρα ανατροπής» του καθεστώτος Erdoğan. Κανείς από τους δύο δεν παρέστη στο δικαστήριο – ο Güven είχε διαφύγει από τον περασμένο Δεκέμβριο στην Ελλάδα και ο Capan κρυβόταν στη χώρα του. Δύο μέρες αργότερα, τα ξημερώματα της 24ης Μαΐου, ο δεύτερος φέρεται να πέρασε με βάρκα τον ποταμό Έβρο, φθάνοντας στο Διδυμότειχο. Σε επώνυμη καταγγελία της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, αναφέρεται ότι λίγες ώρες αργότερα Έλληνες αστυνομικοί παρέδωσαν τον Τούρκο δημοσιογράφο και ακόμη επτά άτομα σε άγνωστους που φορούσαν κουκούλες και ότι εκείνοι τούς οδήγησαν πίσω στο ποτάμι και την τουρκική συνοριοφυλακή.

«Δουλεύαμε με τον Capan για τρία χρόνια. Εκείνος διατηρούσε μια ελπίδα ότι η κατάσταση στην Τουρκία θα βελτιωθεί μετά το δημοψήφισμα του περασμένου Απριλίου. Γνώριζα ότι θα προσπαθούσε να περάσει στην Ελλάδα. Εκείνες τις μέρες, όμως, δεν τον έβρισκα στο τηλέφωνο. Μίλησα με συγγενείς του και τον δικηγόρο του, μου είπαν ότι κρατείται στην Αδριανούπολη και ότι πρόκειται να μεταφερθεί στη φυλακή Silivri στην Κωνσταντινούπολη», είπε ο Güven τα πρώτα λεπτά που καθίσαμε σε ένα ήσυχο καφέ. «Ήρθα με την οικογένειά μου στην Ελλάδα, διότι είναι η μοναδική χώρα–κράτος δικαίου, με το οποίο συνορεύει η πατρίδα μου. Όσοι αντιτίθενται στον Erdoğan και δεν μπορούν να διαφύγουν στην Ελλάδα, θα πεθάνουν στην Τουρκία», είπε.

Στις 2 Ιουνίου καταγγέλθηκε νέο περιστατικό επαναπροωθήσεων Τούρκων στον Έβρο, με την ίδια ακριβώς μέθοδο (κουκούλες, βανάκι, βάρκα στο ποτάμι), αυτήν τη φορά σε βάρος εννέα ατόμων, μεταξύ των οποίων τέσσερα παιδιά. Το θέμα απασχόλησε πλέον τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και προκάλεσε την αντίδραση του Ευρωπαίου επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Nils Muižnieks. Έντονη ανησυχία εξέφρασε επίσης η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ενώ ο πρόεδρος του «Ποταμιού» Σταύρος Θεοδωράκης κατέθεσε αναφορά στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ζητώντας να διερευνηθούν άμεσα όσα ντροπιαστικά καταγγέλονται. Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών δήλωσε σε μία φράση: «Η ελληνική κυβέρνηση δεν προχωρά σε επαναπροωθήσεις».

O Güven περιέγραψε με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση για τους δημοσιογράφους και τα μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, τον Ιούλιο του 2016. «Περίπου 160 μέσα ενημέρωσης έκλεισαν και 200 δημοσιογράφοι οδηγήθηκαν στη φυλακή. Πολλοί βασανίστηκαν στο κρατητήριο, ακόμη και για ένα σχόλιο στο Twitter. Όσοι εργάζονταν στα δημόσια μέσα ενημέρωσης θεωρήθηκαν αυτόματα κρατικοί υπάλληλοι και όχι δημοσιογράφοι. Η σύζυγός μου εργαζόταν στην κρατική τηλεόραση, ήταν από τους πρώτους που διώχθηκαν. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος σήμερα να κάνεις ελεύθερη δημοσιογραφία στην Τουρκία», είπε.

Το περιοδικό Nokta ιδρύθηκε το 1982, ήταν αριστερόστροφο και έκανε ερευνητική δημοσιογραφία. Πολλές φορές στο παρελθόν φύλλα του είχαν αποσυρθεί και δημοσιογράφοι του είχαν συλληφθεί. «Πριν την απόπειρα πραξικοπήματος, ο Capan κι εγώ είχαμε μείνει δύο μήνες στις φυλακές υψίστης ασφαλείας στην Κωνσταντινούπολη, στην απομόνωση, γιατί απλώς κάναμε κριτική στον Erdoğan», λέει ο Güven. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον Σουλτάνο, όπως ειρωνικά αποκαλείται ο Τούρκος πρόεδρος, ήταν δύο εξώφυλλα του Nokta. Σε ένα από αυτά, τον Σεπτέμβριο του 2015, ο Erdoğan εμφανιζόταν σατιρικά να τραβά σέλφι χαμογελώντας μπροστά σε ένα φέρετρο, σκεπασμένο με την τουρκική σημαία, που μετέφερε τη σορό ενός Τούρκου στρατιώτη.

Ρώτησα τον Τούρκο δημοσιογράφο αν το περιοδικό είχε σχέσεις με το κίνημα Gülen, που θεωρείται από τον Erdoğan υποκινητής του πραξικοπήματος, και ήταν κατηγορηματικός. «Όχι, καμία. Τον Σεπτέμβριο του 2013 αποκαλύφθηκε μια μεγάλη υπόθεση διαφθοράς εντός του κυβερνώντος κόμματος, ΑΚΡ. Όσοι μίλησαν τότε για διαφθορά, δηλαδή το προφανές, θεωρήθηκαν ότι υπονομεύουν την κυβέρνηση και το πολίτευμα. Δεκάδες αστυνομικοί και οπαδοί του Γκιουλέν συνελήφθησαν, κι εμείς καταγγείλαμε ότι οι συλλήψεις ήταν παράνομες» είπε ο Güven. «Μετά το πραξικόπημα μάς κατηγόρησαν ότι είχαμε σχέσεις με το κουρδικό PKK. Δηλαδή είμαστε γκιουλενιστές συντηρητικοί μουσουλμάνοι και ταυτόχρονα μαρξιστές του PKK. Αυτό είναι μία τρέλα».

Λίγες ημέρες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα το περιοδικό έκλεισε. Οι συντάκτες σκόρπισαν, δεσμεύτηκαν τραπεζικοί λογαριασμοί, οι εγκαταστάσεις και το αρχείο του καταστράφηκαν. Ο Güven ήξερε ότι θα συλληφθεί, ενδεχομένως και η σύζυγός του, Tuba, όπως συνέβη εκβιαστικά με πολλούς δημοσιογράφους ώστε να τούς ασκηθεί επιπλέον πίεση. «Την πρώτη φορά που ήρθε η Αστυνομία στο σπίτι, δεν ήμουν εκεί. Κρυφτήκαμε για περίπου δύο μήνες χωριστά, εγώ στην Κωνσταντινούπολη και η γυναίκα μου στην Αττάλεια. Τη δεύτερη φορά που πήγαν σπίτι ήταν μόνο οι γονείς μου και την τρίτη δεν βρήκαν κανέναν κι έσπασαν την πόρτα για να μπουν», περιέγραψε ο Τούρκος δημοσιογράφος.

Δείτε ακόμη: Πρόσφυγες Επιστρέφουν Παράνομα στην Τουρκία Απογοητευμένοι από την Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ο Güven με τη τη σύζυγο και τα δύο παιδιά τους, πέντε και οκτώ ετών αντίστοιχα, έφθασαν στον ποταμό Έβρο τη νύχτα της 1ης Δεκεμβρίου 2016. «Στην όχθη συναντήσαμε μια ακόμη Τουρκάλα δημοσιογράφο της κρατικής τηλεόρασης. Πληρώσαμε στον διακινητή 15.000 δολάρια (σχεδόν 13.500 ευρώ) και ανεβήκαμε στη βάρκα. Από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ζητούν 2.500 δολάρια (περίπου 2.200 ευρώ) για κάθε άτομο, όμως αν πρόκειται για Τούρκους ζητούν τα διπλάσια – 2.500 δολάρια πήρε ο διακινητής για κάθε ανήλικο παιδί», περιγράφει. Τούρκοι αντικαθεστωτικοί ακολουθούν τα ίδια ακριβώς περάσματα που είχαν ανοίξει στον Έβρο τα προηγούμενα χρόνια οι μετανάστες. «Ανεβήκαμε στη βάρκα και περάσαμε αργά το ποτάμι. Φοβόμασταν πολύ όλοι, δεν είχαμε έρθει ξανά σε επαφή με διακινητή, ήμασταν μόνοι μέσα στη νύχτα. Η γυναίκα μου προσευχόταν συνεχώς, προσπαθούσαμε να κάνουμε τα παιδιά να μην κλαίνε», είπε ο ίδιος.

Η οικογένεια των Τούρκων έμεινε τέσσερις μέρες στο αστυνομικό τμήμα και άλλες 14 μέρες στο Κέντρο Υποδοχής στο Φυλάκιο Έβρου. Τον ρώτησα αν σκέφτηκε το ενδεχόμενο Έλληνες αστυνομικοί να τους επαναπροωθήσουν παράνομα στο τουρκικό έδαφος. «Γνώριζα ότι η Ελλάδα είναι μια δημοκρατική χώρα, το μοναδικό κράτος δικαίου στην περιοχή, και ότι δεν γίνονται επαναπροωθήσεις. Γι' αυτό την επιλέξαμε», απάντησε.

Η οικογένεια έχει υποβάλει αίτηση πολιτικού ασύλου και τον περασμένο Μάρτιο πέρασε από συνέντευξη στην Υπηρεσία Ασύλου. «Η απάντηση αργεί, όμως καταλαβαίνω ότι οι περιπτώσεις Τούρκων είναι πιο σύνθετες από τους υπόλοιπους πρόσφυγες και μετανάστες», σημείωσε ο Güven. Και τώρα πια, τι σχέδια κάνει; «Ονειρευόμαστε να ζήσουμε σε μία δημοκρατική χώρα που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην Τουρκία υπάρχει δικτατορία, οι δημοκρατικοί πολίτες έχουν χάσει τις ελπίδες τους. Δημοσιογράφοι, ακαδημαϊκοί, δικαστικοί, επιχειρηματίες έχουν οι περισσότεροι φύγει στο εξωτερικό ή σχεδιάζουν να το κάνουν. Όλοι αυτοί αφήσαμε πίσω συγγενείς, σπίτια και δουλειές. Δεν φύγαμε χωρίς λόγο. Είμαστε εδώ για να υψώσουμε τη φωνή μας στο καθεστώς Ερντογάν», είπε.

Σύμφωνα με την Καθημερινή, που επικαλείται στοιχεία της Υπηρεσίας Ασύλου, το χρονικό διάστημα από την απόπειρα πραξικοπήματος, τον Ιούλιο του 2016, έως το τέλος Φεβρουαρίου του 2017, συνολικά 236 Τούρκοι έχουν ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Ο πραγματικός αριθμός δεν αποκλείεται να είναι μεγαλύτερος, καθώς ενδεχομένως κάποιοι να μην προχώρησαν άμεσα σε επίσημη αίτηση για προστασία.

Περισσότερα από το VICE

Γιατί να Υπάρχουν Άστεγοι Όταν Έχουμε Τόσα Άδεια Σπίτια;

Η Μάχη Αυτή δεν Είναι «Ελλάδα vs Αλβανία» Αλλά «Μάρκου vs Μπιτάκος»

Ένα Μικρό Μάθημα Ιστορίας Αποδεικνύει ότι τα Fidget Spinner Είναι το Pokemon Go του 2017