H πέμπτη χρονιά του Athens Music Week είναι παρελθόν πια. Από τις 29 Μαΐου έως τη 1 Ιουνίου 2023, το μεγαλύτερο event για τη μουσική βιομηχανία στην Ελλάδα επέστρεψε στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, παρουσιάζοντας από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ ένα γεμάτο πρόγραμμα με πάρα πολλά πάνελ συζητήσεων, παρουσιάσεις, roundtable, ομιλίες, workshop, live act, προβολή ντοκιμαντέρ, dj set και άλλες ξεχωριστές δράσεις. Μία από τις δράσεις που συγκέντρωσαν μεγάλο ενδιαφέρον ήταν το πάνελ με συντονιστή τον Skive (παραγωγό, mix engineer και co-owner της Capital Music) και με καλεσμένους τους rapper Light (co-owner της Capital) και τον FY. Το θέμα συζήτησης ήταν «Οι καλλιτέχνες της rap, η διαμόρφωση των τάσεων και ο ρόλος τους ως songwriter και self-managed artist στην ψηφιακή εποχή».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το ισόγειο του κτιρίου INNOVATHENS συγκέντρωσε πάρα πολύ κόσμο εκείνη τη μέρα, 1η Ιουνίου, που ακόμη και όρθιοι/ες παρακολούθησαν αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα, όπως αποδείχθηκε. Η συζήτηση ξεκίνησε γύρω στη 1 το μεσημέρι, με τον Skive να παίρνει τον λόγο και να κάνει, χωρίς ιδιαίτερη εισαγωγή, την πρώτη ερώτηση στους δύο καλλιτέχνες: Πώς παίρνετε τις αποφάσεις σχετικά με το τι release θα κάνετε και πότε;
Light
Ο Light απάντησε ότι, ουσιαστικά, χωρίζει τα release του σε τρεις κατηγορίες: «1) Αυτά που βγάζω για να ικανοποιήσω τις δικές μου καλλιτεχνικές ανησυχίες, 2) αυτά που βγάζω για τον πυρήνα των fans μου και 3) αυτά που έχουν μία πιο εμπορική απήχηση, που μπορούν να πάρουν radio play, να παίξουν σε πολλά club κ.λπ» και πρόσθεσε πως «σε κάθε εποχή, έχω στο μυαλό μου να υπάρχουν δημοσιευμένα ένα-δυο κομμάτια που θα “βαράνε” στα club. Αυτό το στοιχείο μάς έκανε γνωστούς, άλλωστε, ως Capital Music». Ο FY λειτουργεί παρόμοια, όπως είπε, ωστόσο «αυτά που γράφω εγώ έχουν μια θεματολογία που μπορεί να μην την καταλαβαίνουν όλοι, πολλές φορές δεν είναι εύκολη. Οπότε κρατάω πολλά κομμάτια για album. Έτσι νιώθω ότι εξελίσσομαι», σημείωσε. Από εκεί και πέρα, ο FY διευκρίνισε ότι «η καλύτερη περίοδος για release γενικά είναι από τον Απρίλιο και μετά, επειδή ο κόσμος βγαίνει», ενώ μέσα στον χειμώνα προτιμά να κυκλοφορήσει κάποιο album. Ο Light, από την πλευρά του, συμφωνεί ότι οι εποχές του χρόνου πρέπει να λαμβάνονται πάντα υπόψιν. «Άμα θες να είσαι σε top tier επίπεδο και αν ανεβάζεις τα budget σου, πρέπει να έχεις ένα κομμάτι σχετικό με κάθε εποχή».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μιας και ζούμε στην εποχή που τα rap άλμπουμ κυριαρχούν στο Spotify, η επόμενη ερώτηση είχε να κάνει με το αν τελικά «υπάρχει λόγος να βγάζεις άλμπουμ;». Ο FY πιστεύει ότι τα single είναι πιο value for money, ενώ ο Light διαφωνεί. «Το άλμπουμ είναι πιο πολύ για την καλλιτεχνία, έχεις περιθώριο να πεις πιο πολλά πράγματα και να δώσεις κάτι στο όλο culture - αν σε απασχολεί». Από την άλλη, ο Light λέει πως ένα album είναι «σελιδοδείκτης για τη χρονολογία, ένα timestamp. Και business wise, είναι πιο προσοδοφόρο για μένα σε σχέση με κάποιο single γιατί θα κάνω shows, θα έχω merch, streams». Ωστόσο ο FY θεωρεί ότι «η καμπάνια για ένα single, σου φέρνει περισσότερα με λιγότερο κόστος».
Έπειτα άνοιξε μια σύντομη συζήτηση, που άκουσα με ενδιαφέρον, καθώς μεταφερθήκαμε για λίγο καμιά δεκαετία πίσω, στις εποχές χωρίς Spotify και distributor: Πότε ήταν καλύτερα - τότε ή τώρα; Αυτό ήταν ουσιαστικά το δίλημμα της ερώτησης. Ξεκάθαρη απάντηση δεν υπήρξε, καθώς ακούσαμε και τα υπέρ και τα κατά και των δύο επιλογών. Ωστόσο, αυτό που τονίστηκε είναι ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερη διαδικασία για να ανέβει ένα κομμάτι στο Spotify πλέον, απ' ό,τι να ανεβάσεις μόνος σου κάτι στο YouTube, όπως γινόταν παλιότερα και όπως έκανε ο Mad Clip, ο οποίος αναφέρθηκε καθώς όπως είπε ο Skive, πολλές φορές μπορεί να ηχογραφούσε 7 το απόγευμα και στις 12 το βράδυ να έκανε release στο YouTube. Το Spotify άλλαξε τη μουσική βιομηχανία, όπως συμφώνησαν όλοι. «Πλέον, θες στην καλύτερη τρεις εβδομάδες για να βγει ένα κομμάτι», σημείωσε ο Light, αναφερόμενος σε όλες τις διαδικασίες που πρέπει να γίνουν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Επίσης κάτι που άλλαξε τη μουσική βιομηχανία ήταν/είναι τα social media, από εποχές Snapchat μέχρι σήμερα, στο TikTok. «Τα TikTok release είναι το νέο standard. Υπάρχουν πλέον καλλιτέχνες του TikTok, απλώς πολλοί είναι one hit wonder. Τα social media παίζουν ρόλο γενικά, για τους νέους καλλιτέχνες, ώστε να μπορέσουν να προσπεράσουν τις δισκογραφικές, αλλά δεν είναι μονόδρομος για το promo. Ακόμη και το να δώσεις ένα κομμάτι σου σε δυο DJ να το παίξουν, είναι πολύ καλό promo. Το 'χω κάνει», είπε ο Light, τονίζοντας πως τα δέκα viral δευτερόλεπτα ενός κομματιού στο TikTok, δεν σημαίνουν ότι το τραγούδι αξίζει απαραίρητα.Η κουβέντα πήγε, επίσης, στα mainstream media και γιατί είναι σημαντικά, ακόμη και για τους rapper που έχουν αναδειχθεί από τα social media και, στην τελική, εκεί βρίσκεται το main κοινό τους. «Βοηθούν στο να σε μάθουν οι μεγαλύτερες ηλικίες και να πάρεις την αποδοχή - να σε δει ο κόσμος που δεν σε ξέρει, να μάθει ποιος είσαι», σημειώνει ο FY. «Άμα θες να γίνεις household όνομα πρέπει να σε ξέρει και η γιαγιά στην Καλαμπάκα», προσθέτει ο Light.Σειρά είχαν τα videoclip και αν είναι το ίδιο σημαντικά όπως ήταν κάποτε ίσως. Τον λόγο πήρε ο Light, λέγοντας ότι τα clip για αυτόν πια είναι συντήρηση της εικόνας και του status του. «Βοηθάνε περισσότερο τους upcoming καλλιτέχνες. Γενικά, ένα clip δεν είναι value for money. Προτιμώ να κάνω πολλά low budget clip και να ρίχνω περισσότερα λεφτά σε ένα το πολύ clip, κάθε χρονιά». Μάλιστα, έδωσε τα μπάτζετ κάποιων clip του: Το Ποιος Είμαι κόστισε 150 ευρώ (το απόλυτο value for money), το 24HRS κόστισε 800-1.000 ευρώ και το Voodoo 25-30 χιλιάδες ευρώ - «και δεν έβγαλα πίσω τα λεφτά προφανώς, αλλά ήταν για το image». Κλείνοντας είπε ότι θεωρεί προτιμότερο να επενδύσεις σε χρόνο και ιδέες, παρά σε χρήμα για κάποιο videoclip.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Γιατί δεν έχετε manager;» ήταν η επόμενη ερώτηση του Skive. «Το ραπ στην Ελλάδα είναι αχαρτογράφητα νερά. Δεν ξέρει από ραπ ο Χ μάνατζερ, όσο καλός κι αν είναι. Όταν θα υπάρχει το blueprint το δικό μου, του FY κ.λπ. τότε θα ξέρουν», είπε ο Light, για να συμπληρώσει ο FY ότι «ξεκινήσαμε με το δικό μας vision και κανείς δεν μπορεί να σου πει πώς θα το κάνεις - εκτός από τα δικά σου άτομα». Στη συνέχεια, αναφέρθηκε η σημασία της Αθήνας στο game της μουσικής βιομηχανίας. «Όταν ήρθα στην Αθήνα κατάλαβα πώς οι superstar γίνονται superstar. Εδώ είναι όλα τα κονέ. Έχω ένα μότο, άλλωστε: Your network is your net worth. Η Αθήνα βολεύει και γεωγραφικά, αν πρέπει να χρησιμοποιείς συχνά αεροπλάνα. Π.χ. δεν έχει πτήσεις για οπουδήποτε από τη Θεσσαλονίκη», είπε ο FY. «Τις γνωριμίες που έκανα στη Θεσσαλονίκη σε 23 χρόνια, τις έκανα στην Αθήνα μέσα σε έξι μήνες. Αν θες να παίζεις σε ανταγωνιστικό επίπεδο πρέπει να είσαι στην Αθήνα. Όταν ήρθα στην Αθήνα τελείωσε το neck to neck με τον Snik», λέει ο Light. «Εδώ κάνεις εύκολα τα ραντεβού με τους CEO των εταιριών, για παράδειγμα. Ακόμη και για ένα clip, άμα θες πέντε Ferrari ας πούμε να χρησιμοποιήσεις, εδώ θα τις βρεις μέσα σε λίγη ώρα. Στη Θεσσαλονίκη δεν ξέρω καν αν υπάρχουν πέντε Ferrari, συνολικά».Tέλος, ο Skive ρώτησε αρχικά τον Light τι έχει να πει σε όσους λένε ότι η μουσική του «είναι πλέον για να ακούει η κοπέλα μου». «Όταν ξεκίνησα, η μουσική μου ήταν αντροεκντρική και στα live ήμασταν ΚΨΜ. Γουστάρω που έχω πάει προς τα εκεί πλέον, ήθελα να κάνω diversify. Το κοινό άλλαξε συνειδητά. Ήξερα ότι έχω καπαρωμένο ένα κομμάτι της πίτας και θέλησα να πάω στο υπόλοιπο. Δες, για παράδειγμα, τον Drake και τη μουσική που βγάζει. Πάει μονίμως καλά. Είναι ίδια λογική. Ήθελα να το κάνω κι εγώ. Πήρα αυτή την απόφαση από το "Pantha Remix" και μετά. Δεν είμαστε απλά ράπερ πια. Ήθελα να γίνω πιο pop».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο FY λέει ότι, στην περίπτωσή του, απλά έγινε. «Απλά έγραψα αυτά που ήθελα και έπιασαν. Άλλωστε εγώ δεν ήμουν ποτέ μόνο για άντρες. Δεν ήταν τόσο hardcore τα κομμάτια μου ποτέ, ούτε βρίζω επίσης - πολύ σημαντικό. Ναι, είμαστε pop», λέει. «Αλλά δεν θυσιάσαμε ποτέ την τέχνη μας για να γίνουμε pop. Δεν το κάναμε στις αρχές, όταν τρώγαμε σκατά. Θα το κάνουμε τώρα;» προσθέτει.«Εγώ δεν έχω βγάλει ποτέ κάτι που το νιώθω ξένο. Ναι, ΟΚ, μπορεί να μην βγάζεις πάντα την καλλιτεχνία σου, για να κάνεις κάτι πιο εμπορικό αλλά βιοπορίζομαι από τη μουσική. Δεν μπορώ να κλείνομαι στο στούντιο και να πειραματίζομαι μόνο», εξηγεί ο Light. «Εγώ είμαι πιο purist», λέει ο Skive. «Υπάρχουν δύο πράγματα που δεν θα ήθελα να τα είχα βγάλει». Κλείνοντας, να πούμε ότι στο πάνελ ήταν να παρευρεθεί και ο Trannos, ωστόσο δεν τα κατάφερε. Συμπερασματικά ήταν μία πολύ καλή ευκαιρία να ακούσουμε κάποιους από τους κορυφαίους του rap game της χώρας να ανοίγουν τα «χαρτιά» τους και να μάθουμε πώς κινούνται στη μουσική βιομηχανία και πώς καταφέρνουν να διαμορφώνουν τις τάσεις. Well done στο Athens Music Week για αυτή την πρωτοβουλία.Ακολουθήστε τον Παύλο Τουμπέκη στο Instagram.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
