Το queer φεστιβάλ Sound Acts θα πραγματοποιηθεί για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, από 26 μέχρι 28 Μαΐου 2017, αυτή τη φορά στο πλαίσιο των προφεστιβαλικών εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Performance, εργαστήρια, εγκαταστάσεις και διαλέξεις 29 καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, θα γεμίσουν τους χώρους της Πειραιώς 260, εξερευνώντας ζητήματα σχετικά με την ταυτότητα -έμφυλη, φυλετική και σωματική- σε συνάρτηση με τον ήχο. Τρία άτομα (Άλεξ Δημητρίου, Φιλ Ιερόπουλος και Έλενα Πουγγία) από την ομάδα που το επιμελείται εξηγούν τι ακριβώς είναι το Sound Acts και πώς θα πιστεύουν ότι το κοινό του Φεστιβάλ Αθηνών θα τους δεχτεί.
VICE: Τι ακριβώς είναι το Sound Acts ;
Φιλ: Ένα φεστιβάλ στην τρίτη του χρονιά, που ασχολείται με τις διαζεύξεις μεταξύ ήχου/μουσικής, performance και πολιτικών ταυτότητας. Μπορεί να ακούγεται πολύ συγκεκριμένο, αλλά δεν είναι, υπάρχει πολύς κόσμος που κάνει τέτοια performance, όχι τόσο στην Ελλάδα, βέβαια, που προτιμώνται ακόμη μελαγχολικά αγόρια που σκύβουν υπο το βάρος της κιθάρας. Ξεκίνησε ως κάτι σχετικά μικρό γύρω από τη δημιουργική ομάδα της Φυτίνης, του πρώτου ελληνικού queer music label, αλλά μεγάλωσε αρκετά απότομα, ίσως πιο απότομα απ’ ό,τι αντέχουμε και εμείς. Είναι πάντως ένα από τα λίγα τέτοια φεστιβάλ στην Ευρώπη και φυσικά το μοναδικό στην Ελλάδα. Έχουμε διασυνδέσεις με αντίστοιχα πράγματα σε Λονδίνο, Βερολίνο κλπ.
Videos by VICE
Είναι από τα καλύτερα πράγματα που έχουν συμβεί στην Αθήνα. Και με το «στην Αθήνα» εννοώ «happened» to Athens, όχι «in» Athens
Έλενα: Φέτος το Sound Acts για μένα είναι η απάντηση στις περισσότερες μπούρδες που συμβαίνουν αυτήν τη στιγμή στην Aθήνα. Είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο και όμορφο και μοναδικό στην Αθήνα που καίγεται στον καλλιτεχνικό και δημιουργικό «πυρετό» των τελευταίων ημερών. Γενικά, ο καλλιτεχνικός κόσμος προτιμά τη σοβαροφάνεια και τα βαρύγδουπα έργα, τις μεγάλες ποιητικές δηλώσεις και τα ψευδο-intellectual statements.Επίσης, θεωρεί το μπέρδεμα μουσικής και εικαστικών τεχνών “below them” -high art / low art κομπλεξισμοί-, τα performance είναι strictly μόνο με παραπομπές στα 70s και οι μουσικοί είναι είτε «αγοράκια με κομπιούτερ» είτε «αγοράκια με κιθάρες». Αυτό που θέλαμε να κάνουμε με το Sound Acts είναι ένα μπαστάρδεμα μεταξύ performance, ήχου και ταυτότητας, αγκαλιάζοντας αυτό που μένει συνήθως απ’ έξω από τις γκράντε εκδηλώσεις τέχνης.
Τι ζητήματα θίγει η φετινή διοργάνωση;
Alex : Κυρίως του πόνου. Από την κακοποίηση, μέχρι self inflicted pain. Ο πόνος ξεκινάει από την ίδια την ομάδα μας και καταλήγει στ@ καλλιτέχν@ και τα performance.
Φιλ: Η ιδέα της φετινής θεματολογίας που είναι το τραύμα ξεκινάει από το ότι θέλαμε να επιστρέψουμε λίγο στον τρόπο με τον οποίο το ίδιο το queer κίνημα έχει τραυματιστεί από την πρόσφατη ευκαιριακή χρήση λόγων του από άτομα που δεν έχουν καμιά σχέση μ’ αυτό, π.χ. διάφοροι καλλιτέχνες στην documenta 14 ή σε events σε μεγάλους χώρους, όπως η Στέγη, που καλούνται non-queer άτομα να μιλήσουν για την ιστορία της queer μουσικής και τέτοια. Όλο αυτό το υποτιθέμενο celebration της ελληνικής κοινωνίας ενέχει τον κίνδυνο η σκηνή να έγινε απλά μια θεματική και μια μόδα, ενώ για εμάς οι ταυτότητές μας είναι μια πολύ πιο πονεμένη ιστορία. Βέβαια, ίσως φαντάζει λίγο αντιφατικό το ό,τι διαλέξαμε ένα τόσο intimate θέμα και πήγαμε σε μια τόσο μεγάλη διοργάνωση – ίσως και να είναι όντως αντιφατικό. Είναι ένα μεγάλο στοίχημα που βάλαμε φέτος και δεν είμαστε τόσο σίγουρες ούτε κι εμείς, αν ήταν καλή ιδέα.
Έλενα: Πρώτη φορά βάλαμε θεματική φέτος, επειδή είναι και το Sound Acts τραυματισμένο, ε, και επειδή σε έναν κόσμο όπου επιβραβεύεται η μεσοαστική ετεροκανονικότητα, η καπιταλιστική λαιμαργία και η corporate ματσίλα, πρέπει μερικές φορές να υπενθυμίζουμε το τραύμα της διαφορετικότητας, του «περίεργου», ειδικά για αυτούς που οικειοποιούνται τα σύμβολα του queer, because queer is cool.
Δες την συνέντευξη του Γιάνη Βαρουφάκη στο VICE:
Αν και το ευρύ κοινό μπορεί να μην είναι εξοικειωμένο με την queer σκηνή, φαίνεται ότι εσείς δεν διστάζετε να το πάτε ένα βήμα παραπέρα.
Έλενα: Καλά, σιγά που το πάμε ένα βήμα παραπέρα. Αυτονόητα πράγματα λέμε και κάνουμε. Κανονικά, ένας θεσμός όπως το Φεστιβάλ Αθηνών θα έπρεπε να υποστηρίζει τέτοιες διοργανώσεις από τα 80s.
Αλεξ: Δε ξέρω ποιο είναι το ευρύ κοινό και δε με ενδιαφέρει. Κυρίως, με ενδιαφέρει το queer κοινό και βασικά @ φιλ@ μου.
Φιλ: Το ελληνικό κοινό είναι ακραία ομοφοβικό, τρανσφοβικό κτλ και δεν αναφέρομαι καθόλου στους mainstream, αλλά και στους «εναλλακτικούς», αυτούς που πηγαίνουν, δηλαδή, τάχα σε εναλλακτικά φεστιβάλ. Οπότε, δεν είναι μονο πως δεν είναι εξοικειωμένο, όπως λες, είναι, για την ακρίβεια, εχθρικό. Από την άλλη, αυτό που το Sound Acts παρουσιάζει είναι το δεδομένο του τι είναι queer ταυτότητα, δεν είναι το βήμα παραπέρα, είναι ο χώρος στον οποίο θα έπρεπε να βρισκόμαστε, αν μας ενδιαφέρει όντως η queer θεματολογία. Δεν μπορείς, για παράδειγμα, να μιλάς για queer φεστιβάλ στην εποχή μας και να καλείς μόνο λευκά ή cis άτομα να παρουσιάσουν, οφείλεις να έχεις μια πιο διαθεματική προσέγγιση. Σίγουρα η ιδέα να παρουσιαστεί ένα πρόγραμμα σαν το δικό μας σε έναν τόσο mainstream χώρο στην Ελλάδα ακούγεται πρωτόγνωρη, αλλά, όπως λέμε και στους gay κύκλους, για όλα υπάρχει η πρώτη φορά.
Το ελληνικό κοινό είναι ακραία ομοφοβίκο
Πώς προέκυψε η συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών;
Έλενα: Η εταιρεία Mountain View Arts του Γιώργου Μακρή μας προσέγγισε με την ιδέα να κατεβάσουμε την πρόταση στο Φεστιβάλ Αθηνών. Εξαντλημένοι από τις προηγούμενες χρονιές, αλλά με διάθεση να επικοινωνήσουμε κάτι ακόμη από το φεστιβάλ στο αθηναϊκό κοινό του 2017 και αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε μία μεγαλύτερη πλατφόρμα.
Alex : Ε, προέκυψε!
Φιλ: Χαχαχα! Τα δυο πρώτα χρόνια, ήμασταν στο ΚΕΤ στην Κυψέλη και το διοργανώναμε με DIY τρόπο, δηλαδή είχε ελεύθερη είσοδο και συνεισφορά. Όμως αυτό γινόταν όλο και πιο δύσκολο, καθώς το αθηναϊκό κοινό δεν είναι συνηθισμένο στο να στηρίζει έτσι τα πράγματα. Σου λέει, «ε, για να είναι free, σημαίνει πως δεν αξίζει και πολύ» και έτσι δε βάζαν ούτε ένα ευρώ στο καλάθι. Το αποτέλεσμα ήταν να μην μπορούμε ούτε στοιχειωδώς να καλύπτουμε τα έξοδα των καλλιτεχνών, πράγμα που δεν ξέρω κατά πόσο και αυτό αποτελεί φεμινιστική πολιτική. Στην Ελλάδα υπάρχει μια φετιχοποίηση του λεγόμενου «αντιεμπορευματικού», δηλαδή αυτού που δεν έχει σπόνσορες, δε στηρίζεται από τον δήμο κτλ, φαινόμενο έντονο και μέσα στο queer κίνημα. Έχει να κάνει με τη σχέση του queer με το αναρχικό κίνημα που έχει φτιάξει μια θεωρία ότι η τέχνη πρέπει να είναι «αμόλυντη» και να κινείται σε άλλες σφαίρες, καθιστώντας τελικά οποιαδήποτε ασχολείται μαζί της σε χομπίστα. Θεωρείται, λοιπόν, καλύτερο σ’ αυτές τις σκηνές να πηγαίνει ο κόσμος και να πίνει μπίρες ατέλειωτα, παρά να μαζεύει λεφτά για τ@ς καλλιτέχνες, επειδή οι τελευταίοι πρέπει να μείνουν αμόλυντοι από τον καπιταλισμό. Σε κάποια φάση τα σκεφτήκαμε και είπαμε πως όχι, εμείς δε θέλουμε να κάνουμε τα πράγματα έτσι και ειδικά επειδή τα άτομα που καλούμε στο φεστιβάλ μας δεν προέρχονται από μεσοαστικά περιβάλλοντα και δεν έχουν τις μάνες τους να τους δίνουν κεφτέδες σε τάπερ και να τους πλένουν τα ρούχα, οφείλουμε να τ@ς πληρώσουμε και να τ@ς καλύψουμε έξοδα. Έτσι, κάναμε μια αίτηση στο φεστιβάλ, δηλώνοντας ως όρο πως δεν θέλουμε να αλλάξει καθόλου το περιεχόμενο και όντως δεν μας το άλλαξαν καθόλου. Ε, και πήγαμε.
Είναι αρκετά αισιόδοξο ότι ένας θεσμός σαν το Φεστιβάλ Αθηνών ανοίγεται και στην queer κοινότητα. Πώς περιμένετε το κοινό του να ανταποκριθεί στο δικό σας φεστιβάλ;
Φιλ: Είναι κάπως αισιόδοξο, αν και θα ειπωθούν και κακοπροαίρετα σίγουρα. Η κατάσταση στην Ελλάδα σιγά-σιγά γίνεται πιο βιώσιμη, αν και η πατροπαράδοτη, πατριαρχική, τοξική, εθνική περηφάνια είναι βαθιά ριζωμένη, οπότε θα πάρει καιρό. Νομίζω πως αξίζει να κάνει κανείς κουλαμάρες μια στο τόσο, όπως να πηγαίνει στην Πειραιώς, κάτι τέτοιο, για να ανεβαίνει απότομα ο πήχης από την καλή μεριά, να έχει υπάρξει δηλαδή και αυτό. Για κάθε δέκα, πενήντα αναβιώσεις αρχαίας τραγωδίας, καλό είναι να υπάρχει ένα Sound Acts απ’ την άλλη. Όσο το αθηναϊκό Pride χρησιμοποιεί γαλανόλευκα logo και καλεί αστυνομικούς στην πορεία φέτος, εμείς θα υπενθυμίζουμε τη σημασία της μη κανονικοποίησης και θα τραβάμε τα πράγματα από την άλλη μεριά. Τώρα, το πως θα το πάρει το αθηναϊκό κοινό… Μπα, εγώ δε νομίζω να το δει με αποστροφή, μάλλον θα προσποιηθεί τουλάχιστον πως του αρέσει. Επίσης, το αθηναϊκό κοινό θα πει «ε, σιγά, πως κάνεις έτσι» καθ ό,τι αυτό που συμβαίνει πάντα στην Αθήνα είναι πως, αν παρουσιαστεί κάτι μια ή δυο φορές, μετά οι Αθηναίοι λένε «αρχαίο…» και έχουν το στιλ «I’ve seen it all before». Θα έχει πλάκα να τους δούμε να το κάνουν και φέτος.
Έλενα: Εγώ ελπίζω στο ότι θα ανοίξει τον δρόμο για περισσότερες διοργανώσεις τέτοιου είδους στη χώρα και θα ενθαρρύνει και άλλους ανθρώπους να δείξουν τη δουλειά τους και έτσι ίσως γίνουν περισσότερα αξιόλογα πράγματα. Επίσης, χαίρομαι που θα δώσει προβολή σε άτομα που δεν προσκαλούνται συνήθως σε τέτοια φεστιβάλ να κάνουν performance σε ένα πιο ευρύ κοινό και να του ανοίξουν τα μάτια.
Μπορούμε να λέμε ότι υπάρχει queer σκηνή στην Αθήνα αυτήν τη στιγμή – και τι εννοούμε, όταν λέμε queer σκηνή;
Φιλ: Μεγάλη πονεμένη κουβέντα ανοίγεις. Ο όρος «queer» ξεκίνησε αλλού και αλλού έχει φτάσει. Στην αρχή, επρόκειτο για κάτι πιο κλειστό, πιο άμεσα πολιτικό, η ανάγκη κάποιων ανθρώπων που δε χωράνε στα gay και lesbian bars να φτιάξουν κάτι άλλο, τα δικά τους safe spaces, να μοιραστούν ιστορίες και εμπειρίες. Στην πορεία, μεγάλωσε πολύ, ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια τα queer πάρτι έχουν πια 500-800 άτομα και να που γίνονται και queer events στο Φεστιβάλ Αθηνών. Στην πορεία αυτή, το κίνημα έχει πληγωθεί και έχει χάσει λίγο την κατεύθυνσή του και θα έλεγε κανείς πως σ’ αυτήν τη φάση βρίσκεται σε μια μελαγχολική περίοδο. Αυτά σχετικά με το queer ως αμιγώς πολιτικό χώρο. Τώρα, αν ρωτάς για queer σκηνή τέχνης, όχι, αυτό δεν υπήρξε ποτέ σε μεγάλο βαθμό και ακόμη δεν υπάρχει, είναι ελάχιστα τα πράγματα. Θέλαμε πάρα πολύ να πάρουμε και καλλιτέχνες από την Ελλάδα στο Sound Acts φέτος, είχαμε όμως ελάχιστες αιτήσεις, με αποτέλεσμα τελικά να έχουμε στο lineup μόνο τέσσερις απο 30 καλλιτέχνες, από εδώ. Ίσως για τα δεδομένα μιας τόσο οπισθοδρομικής χώρας να είναι ΟΚ, τι να πω.
Άλεξ: Παίρνεις μια σκηνή και βάζεις πάνω queers. Έτσι έχεις μια queer σκηνή.
Έλενα: Χαχαχα! Καλύφθηκα από τις απαντήσεις των προλαλησάντων.
Ποια είναι η εμπειρία σας από τα προηγούμενα δύο φεστιβάλ σε σχέση με τις συμμετοχές και την ανταπόκριση του κόσμου;
Άλεξ: Το πρώτο ήταν πολύ ωραίο. Το δεύτερο άκουσα ότι ήταν καλό.
Φιλ: Αν και λιώσαμε, όταν τα διοργανώναμε -εγώ προσωπικά έπαθα breakdown κούρασης στο δεύτερο-, ήταν πάρα πολύ ωραία και στα δύο. Γενικά, το feedback ήταν φοβερά θετικό. Δυστυχώς. δε θα βρεις κάτι γραμμένο, κάποιου είδους review, επειδή, εντάξει, νομίζω όλ@ ξέρουν πως γράψιμο για την τέχνη στην Ελλάδα δεν υπάρχει, δηλαδή ένας ουσιαστικός λόγος για τα όσα -λίγα, φέτος λίγο πιο πολλά- πρωτοποριακά γίνονται που και που εδώ. Οπότε, έπρεπε να ήσουν εκεί ή πρέπει να μας εμπιστευτείς πως ήταν πολύ ωραία. Θυμάμαι ακόμη τη στιγμή στην οποία η Eve Libertine των Crass, η απόλυτη πρωτοπόρος της αναρχοφεμινιστικής μουσικής, παρουσίασε τις πειραματικές καινούριες τις συνθέσεις στο άφωνο κοινό στο ΚΕΤ -δεν έπεφτε καρφίτσα- και μου σηκώνεται η τρίχα. Έχουμε ζήσει ιστορικά πράγματα.
Έλενα: Η διοργάνωση του Sound Acts έχει αλλάξει πολύ, από την αρχική της μορφή μέχρι τώρα. Όταν ξεκινήσαμε, ήταν κάτι οικογενειακό με προσκεκλημένους φίλους και συνεργάτες της Φυτίνης και για μένα η πρώτη συνεργασία μου με την ομάδα της Φυτίνης. Τη δεύτερη χρονιά, ανοίξαμε και open call και χαρήκαμε πολύ, επειδή είχε φοβερή απήχηση, πήραμε πολλές προτάσεις και το βάλαμε τέσσερις μέρες και σκοτωθήκαμε, είχε και ανάδρομο Ερμή, οπότε καταλαβαίνεις: ακυρώσεις, τεχνικά προβλήματα, μαλώματα και τέτοια.
Αλεξ: Ενώ φέτος, όλα μέλι-γάλα.
Φιλ: Χαχαχα!
Έλενα: Καλά, φέτος, το τραύμα μιλάει από μόνο του. Από άποψη περιεχομένου, είναι το αγαπημένο μου φεστιβάλ και @ αγαπημέν@ μου καλλιτέχν@, δεν υπάρχει κάτι που να συγκρίνεται σαν εμπειρία. Highlights του Sound Acts για μένα; Les Trucs, που ήθελαν να παίξουν στη μέση του χώρου, κάναμε όλοι κύκλο και ξεπατωθήκαμε στον χορό. Ο «Επίκυκλος» του Γιάννη Χρήστου, σε στήσιμο της Αντριάνας Μίνου – κάπως έτσι μοιάζει η τρέλα, η απόγνωση και η απελπισία. To performance της Έρικας Σκούρτη που ήταν οι αυτόματες google translations που γινόταν in real time, από το ημερολόγιο της, απ’όταν ήταν 16 χρονών. Η επανεκτέλεση των τραγουδιών της Αλίκης Βουγιουκλάκη στα βιετναμέζικα από την Aimée Lê και το pop trash noise performance των Heidi Hörsturz. Ακόμη, περιμένω επανασύνδεση Τρωκτικά στο Sound Acts (γέλια).
Άλεξ: Θα περιμένεις – don’t hold your breath.
Ποια event δεν πρέπει να χάσει κανείς κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ;
Άλεξ: Κυρίως, βασικά όλα.
Έλενα: Είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε, επειδή είναι όλα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Ας πούμε, ο Peanut Envy ραπάρει για την προσωπική του εμπειρία σε σχέση με την αλλαγή φύλου του, ενώ η η Alex Alvina Chamberland θα κάνει ένα performance για την εμπειρία της trans θηλυκότητας. Η Pan Daijing προσφέρει ένα ηλεκτρονικό δυστοπικό τοπίο, από την άλλη η Pedra Costa θα σε ξεσηκώσει υπό τους ρυθμούς βραζιλιάνικης funk μουσικής. Η Julischka Stengele σε προσκαλεί να την αγαπήσεις με όποιον τρόπο μπορείς, αγκαλιάζοντας και φιλώντας το χοντρό της σώμα, ενώ η Lori Baldwin να έρθεις πιο κοντά με το να τη χτυπήσεις, προκαλώντας όρια οικειότητας με βάση τη συναινετική σωματική βία. Zoid^ και Mutandini Karl θα μας ταξιδέψουν σε ένα φουτουριστικό γαλαξία υπό ηλεκτρονικούς ήχους και το έργο του Abdu Ali ακροβατεί στα όρια του afro-futurism, noise rap και post-apocalyptic ήχου.
Άλεξ: Όπως και της DUBAIS, με τη διαφορά ότι εκεί έχουμε arab-futurism.
Έλενα: Οι Charismatic Megafauna έχουν πάθος, ντραμς και οργή, Evan Ifekoya και Xana χρησιμοποιούν επιτελεστική γραφή, για να εκφράσουν την πολιτική τους τοποθέτηση. Η Μάγδα Λαμπροπούλου κάνει ένα σχολιασμό πάνω στον χλευασμό και τη λύπηση απέναντι σε άτομα που φορούν ακουστικά βαρηκοΐας και η Άλκηστις Λάρα Παπαδάκη μιλάει για το τελευταίο σύνορο των απολαύσεων των σωματικών υγρών. Η Μεταθεοδοσία και η Noemi Veberič Levovnik αποδομούν τη χρήση του γυναικεία διαβασμένου σώματος. Ουφ, και δεν έχω τελειώσει, αλλά δεν λέω άλλα. Να έρθεις.
Φιλ: Αν θέλατε κάποιο tip αναγνωστών για το ποιος τραγουδάει πρώτο τραγούδι πίστα, για να βάλουν το ταγιέρ τους και να έρθουν κατευθείαν σε εκείνο, σας έχουμε κακά νέα: δεν έχουμε καθόλου stars στο Sound Acts. Εκτός, βέβαια, από κάτι μεσημέρια που βλέπουμε τη μοναδική Βίκυ στην τηλεόραση: the one and only star.
Άλεξ: <3 <3 <3
Sound Acts
26-28 Μαϊου 2017
Πειραιώς 260, Καλλιθέα, 183 46, Αθήνα
Στo πλαίσιo του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου
Ώρα έναρξης: 19:00
Είσοδος: 10 ευρώ – 5 ευρώ για τους κατόχους κάρτα ανεργίας
Σημείωση: Στην queer κοινότητα το @ σημαίνει όλο το φάσμα των φύλων.
Περισσότερα από το VICE
Ο Κωνσταντίνος Μπιμπής Έδωσε τον Χρυσό Σταυρό του Δημήτρη Χορν στη Μάνα του
«Γίνεται Προσπάθεια Λογοκρισίας»: Αυτή Είναι η Έκθεση Γελοιογραφίας στο Σύνταγμα που Ενόχλησε
«Μας Έχουν Πηδήξει τα Όνειρα» – Αυτή Είναι η Νέα Εργατική Τάξη στην Ελλάδα
