Νοιάζονται οι Μορμόνοι για τις 40 Γυναίκες του Ηγέτη τους Joseph Smith;

Μέσα στο 2014 η Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, ή απλά οι Μορμόνοι, πόσταραν μια σειρά από εκθέσεις και τοποθετήσεις κάτω από μια σειρά με τίτλο Gospel Topics, μέσα στην οποία αποδέχονται μερικές από τις μαύρες σελίδες στην ιστορία της εκκλησίας τους.

Οι 40 γυναίκες του ιδρυτή Joseph Smith; Ναι, αποδέχονται το γεγονός και μαζί με αυτό αποδέχονται ότι μια από αυτές ήταν μόλις 14 ετών. Ή όπως το θέτουν οι ίδιοι κάπως πιο σιχαμερά: «σφραγίστηκε από τον Joseph μερικούς μήνες πριν από τα 15α γενέθλιά της». H εν λόγω εκκλησία είναι επίσης γνωστή για την άρνησή της στο να επιτρέπει σε μαύρους να γίνονται ιερείς της, επειδή σύμφωνα με την ίδια «είναι κάτι λιγότερο από αρκούντως γενναίοι ώστε να πολεμήσουν στην προαιώνια μάχη με τον Σατανά». Η εκκλησία των Μορμόνων έχει επίσης παραδεχτεί ότι υπάρχουν μερικές αντικρουόμενες μαρτυρίες σχετικά με το Πρώτο Όραμα του Joseph Smith, όταν και λέγεται πως δέχτηκε τις εντολές του από τον Θεό.

Οι Μορμόνοι σπανίως μιλούν για αυτά τα θέματα -η εκκλησία τους δεν έχει δεχτεί ποτέ επισήμως πως ο Smith είχε 40 γυναίκες- οπότε αυτή η σειρά εκθέσεων έχει ιδιαίτερη σημασία. Όμως παρά το γεγονός ότι το θέμα καλύφθηκε εκτενώς από διάφορα μέσα ενημέρωσης, η ίδια η εκκλησία των Μορμόνων δεν έχει βοηθήσει στην διασπορά του, αφήνοντας τις εκθέσεις να κάθονται σε μια γωνία του ιστότοπού της. Όταν επικοινώνησα με την εκκλησία για να μιλήσουμε για το Gospel Topics, με παρέπεμψαν σε ένα δελτίο τύπου, που η αλήθεια είναι πως δεν λέει και πολλά.

Από την στιγμή πoυ η εκκλησία των Μορμόνων δεν θέλησε να συζητήσει μαζί μου την σημασία των Gospel Topics, αποφάσισα να μιλήσω με κάποια πρώην μέλη της. Ο Δρ Ryan Cragun, αναπληρωτής καθηγητής της κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Tampa και πρώην Μορμόνος, μου είπε ότι «Οι ιστορικοί και οι μελετητές της ιστορίας γνωρίζουν όλα αυτά τα στοιχεία εδώ και 40 με 60 χρόνια, αλλά για τα μέλη της εκκλησίας είναι άγνωστα εδάφη».

«Μεγαλώνοντας ως Μορμόνος, περικυκλώνεσαι από μια άποψη πως δεν πρέπει να μαθαίνεις το οτιδήποτε από εξωτερικές πηγές», μου λέει η Rachel Velamur, μια πρώην Μορμόνος η οποία γράφει στο blog A Post-Mormon Life. «Υπάρχει μια λογική εντός του χώρου που σου λέει πως ότι ακούσεις για την εκκλησία που είναι αρνητικό, είναι έργο του Σατανά».

Βέβαια η πληροφορία ήταν κάτι που φιλτραριζόταν πολύ πιο εύκολα πριν έρθει το ίντερνετ. Το να πας σε μια βιβλιοθήκη και να ψάξεις να βρεις τα κατάλληλα βιβλία που θα σου δώσουν αυτό που ζητάς, είναι πολύ πιο χρονοβόρο από το να γράψεις «Joseph Smith 40 γυναίκες» στο Google. Αυτή η σχετικά νέα ευκολία πρόσβασης στην πληροφορία, είναι μάλλον και ο λόγος που η εκκλησία των Μορμόνων δημοσίευσε αυτές της εκθέσεις. Αν οι πιστοί της αρχίζουν να ψάχνουν αυτά τα θέματα, καλύτερα να τα μαθαίνουν από την επίσημη πηγή.

«Ξέρουμε πως η εκκλησία των Μορμόνων χάνει συνέχεια πολλά μέλη», μου λέει ο Cragun. «Ένα νούμερο που υπάρχει δείχνει πως η εκκλησία χάνει 50,000 μέλη κάθε χρόνο».

Ένα ρεπορτάζ της Salt Lake Tribune το 2008, κατέδειξε πως το 80% περίπου των ανύπαντρων γυναικών (από 18 εως 30 ετών) της εκκλησίας των Μορμόνων δεν είναι πλέον ενεργά μέλη, ένα στατιστικό στοιχείο που δείχνει πως η εκκλησία χάνει την επόμενη γενιά πιστών.

Οι λόγοι που οδηγούν σε μια τέτοια μαζική έξοδο από την εκκλησία των Μορμόνων, είναι σχετικά προφανείς. Αρκετά από τα νεαρότερα μέλη της εκκλησίας δεν συμφωνούν με την αρνητική της στάση απέναντι στον ομοφυλοφυλισμό. Κάποιοι έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν ότι η εκκλησία κρατά μια αρκετά οπισθοδρομική στάση σχετικά με την ισότητα αντρών και γυναικών. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αρκετά μέλη της εκκλησίας άρχισαν να μαθαίνουν ότι η πραγματική ιστορία της διαφέρει αρκετά από την «επίσημη» εκδοχή.

Πολλοί εικάζουν πως τα Gospel Topics είναι μια προσπάθεια της εκκλησίας να ανακόψει την διασπορά της αρνητικής πληροφόρησης, ελέγχοντας όσο μπορεί μέσω των εκθέσεων την συζήτηση γύρω από καίρια θέματα όπως η πολυγαμία και το φυλετικό ζήτημα.

«Οι εκθέσεις είναι ιδιαίτερα προκατειλημμένες», λέει ο Cragun. «Με το να υπάρχουν δημόσια, η εκκλησία επιχειρεί να διαφθείρει την όλη συζήτηση».

«Πολλές από τις εκθέσεις μιλούν σχετικά με το θέμα της πίστης, το να πιστεύεις δηλαδή αρκετά ακόμα και όταν δεν καταλαβαίνεις ή δεν συμφωνείς», σημειώνει η Velamur, «και νομίζω ότι αυτός είναι ο τρόπος σκέψης για αρκετούς πιστούς. Δεν το καταλαβαίνω και δεν συμφωνώ, απλά πρέπει να το πιστέψω».

Υπάρχουν πολλοί Μορμόνοι που έχουν δυσκολευτεί με την πολυγαμικές πρακτικές της εκκλησίας τους εδώ και πολύ καιρό.

«Ερευνώντας τον Joseph Smith και τους γάμους του, παρατήρησα ότι αρχικά παντρευόταν ήδη παντρεμένες γυναίκες, ενώ στην συνέχεια μετακινήθηκε προς τις ανύπαντρες, που πολλές φορές ήταν πολύ νεαρότερές του», λέει ο Stephen Fleming, ένας Μορμόνος που κατέχει PhD στις θρησκευτικές μελέτες από το UC Santa Barbarak και είναι μπλόγκερ στο The Juvenile Instructor.

«Στην διατριβή μου υποστηρίζω πως αρχικά ο Smith ήθελε να εφαρμόσει μια πρακτική στους γάμους με την οποία τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες θα μπορούσαν να έχουν πολλαπλούς συντρόφους, αλλά όταν αντέδρασε ο στενός του κύκλος, θέλησε αυτό να ισχύει μόνο για τους άντρες. Θεωρώ πως η αρχική του ιδέα παραπέμπει σε έναν ουτοπισμό που έχει τις ρίζες της στην Πολιτεία του Πλάτωνα. Αυτού του τύπου οι ουτοπικές ιδεολογίες δεν με ενοχλούν, έστω και αν δεν είναι ιδιαίτερα πρακτικές».

Ο Fleming θεωρεί επίσης πως οι πληροφορίες που περιέχουν αυτές οι εκθέσεις δεν προσφέρουν κάτι καινούργιο στους περισσότερους Μορμόνους. «Αμφιβάλλω εάν πολλοί Μορμόνοι έμαθαν για την πολυγαμία του Smith από αυτήν την έκθεση. Ίσως να έμαθαν κάποιες παραπάνω λεπτομέρειες, αλλά ελάχιστοι θα έμαθαν για πρώτη φορά πως είχε πολλές γυναίκες». Βλέπει την δημοσίευση των Gospel Topics ως κάτι θετικό για την εκκλησία των Μορμόνων. «Το να αντιμετωπίζεις αυτές τις πληροφορίες ευθέως, είναι καλύτερο από το να μην το κάνεις».

Για κάποιους όμως, η συζήτηση σχετικά με το αν ο Smith ήταν ή δεν ήταν ηθικά σωστός στο ζήτημα των 40 γυναικών του δεν εμπεριέχει την ουσία. Η ουσία είναι πως για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, η εκκλησία των Μορμόνων απέκρυπτε πληροφορίες από τους πιστούς της.

«Ο Μορμονισμός είναι κάτι που σε τρομάζει όταν το αφήνεις», λέει η Velamur η οποία και έφυγε από την θρησκεία στα 16 της, όταν θεώρησε «λάθος να έχεις μια νοοτροπία όπου πιστεύεις πως όλοι πρέπει να πιστεύουν το ίδιο με σένα». Όσο πάλευε για να αποφασίσει να φύγει από την εκκλησία, δεν ήξερε ότι ο Joseph Smith ήταν πολυγαμικός, ούτε το ρατσιστικό παρελθόν της θρησκείας της.

«Μακάρι να τα ήξερα όλα αυτά τότε», σχολιάζει. «Θα βοηθούσε πάρα πολύ ένα 16χρονο φοβισμένο κορίτσι να σιγουρευτεί πως αυτό που σκεφτόταν ήταν το σωστό».

Κοιτάζοντας μπροστά, υπάρχει κάτι στα θρησκευτικά αρχεία το οποίο ακόμα δεν έχει δημοσιευτεί; Θα υπάρξουν και άλλα Gospel Topics μέσα στο 2015;

«Το Βιβλίο του Μορμονισμού πάσχει από έλλειψη ιστορικής ακρίβειας», λέει ο Cargun. «Όταν αρχίζεις και το μελετάς από μια αρχαιολογική και ανθρωπολογική άποψη, αντιλαμβάνεσαι ότι είναι γεμάτο λάθη. Υποτίθεται ότι λαμβάνει χώρα στην Κεντρική Αμερική και υποστηρίζει ότι υπήρχαν άλογα εκεί πριν από 2000 χρόνια, αλλά δεν υπήρχαν. Υπήρξαν κάποιοι πρόγονοι των αλόγων εκεί πριν από 12000 χρόνια, αλλά εκείνη την ιστορική στιγμή είχαν εκλείψει. Τα άλογα ήρθαν μαζί με τους Ευρωπαίους».

Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα. Ο Cragun πιστεύει πως μια έκθεση η οποία θα τόνιζε και θα αποκάλυπτε αυτά τα προβλήματα θα είχε πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο από τις 40 γυναίκες του Smith.

«Θα ήταν τεράστιο», λέει. «Θα άλλαζε για πάντα το πρόσωπο αυτής της θρησκείας».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.