Ο Αντώνης Αραβαντινός βρίσκεται τις τελευταίες εβδομάδες ξανά στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Μετά τις απανωτές δολοφονίες μεταξύ κρατουμένων στον Κορυδαλλό που συνδέονται με την υπόθεση της «μαφίας των φυλακών», ο Αραβαντινός, εκπρόσωπος πλέον της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων, περιέγραψε με τον πιο σκληρό τρόπο την κατάσταση εντός των τειχών. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης τον φωτογράφισε, προαναγγέλλοντας πειθαρχικές και ποινικές διώξεις εναντίον του. «Εδώ είμαστε. Όσα λέμε, είναι απολύτως αληθή», απαντά ο Αραβαντινός.
Συνολικά, 36 χρόνια σωφρονιστικός υπάλληλος. Τα 15 από αυτά, αρχιφύλακας στη μεγαλύτερη φυλακή της χώρας. Επίσης πολλά χρόνια αρχιφύλακας στο Ψυχιατρείο του Κορυδαλλού και εννιά μήνες πίσω από τα κάγκελα ως κρατούμενος ο ίδιος. Ο άνθρωπος που συνέδεσε όσο κανείς άλλος το όνομά του με τις ελληνικές φυλακές, μίλησε στο VICE για τη γνωριμία του με τον Αντρέα Παπανδρέου και για την εποχή που έφθασε να θεωρείται πιο ισχυρός από τον Υπουργό Δικαιοσύνης. Ακόμη, για τον Μακρονησιώτη πατέρα του, για τη γνωριμία με τους πιο διάσημους κρατούμενους –από τον Κοεμτζή ως τον Παλαιοκώστα–, για τα ναρκωτικά και τα όπλα στη φυλακή, και για το δικαίωμα του έγκλειστου στην απόδραση. «Δέχομαι τον χαρακτηρισμό “αμφιλεγόμενος”, αλλά από όσους δεν γνωρίζουν τα πράγματα», μου είπε.
Videos by VICE
VICE: Είναι τόσο άγρια τα πράγματα στις φυλακές;
Αντώνης Αραβαντινός: Δηλαδή, αν δεν ακούγατε εμένα και βλέπατε κάθε τρεις και λίγο δολοφονίες, εκβιασμούς, αδικίες, κρατούμενους να κακοτρέχουν συγκρατούμενούς τους, το μεγάλο ψάρι να τρώει το μικρό, συναδέλφους μας να μαστιγώνονται ή να προπηλακίζονται, να απειλούνται, τι θα λέγατε; Δεν μας τσίμπησε ξαφνικά μια μύγα, τα γράφουμε στα δελτία Τύπου που βγάζουμε.
Είναι καινούρια δηλαδή όλα αυτά;
Η φυλακή είναι μια κοινωνία που αποτελείται από ανθρώπους που έχουν μια συμπεριφορά πέραν της πλημμεληματικής – πλέον υπάρχουν κρατούμενοι μόνο για κακουργήματα – και εξακολουθούν να δρουν έτσι και εντός των τειχών. Όμως, σήμερα συμβαίνει αυτό που λέμε «ακραία καιρικά φαινόμενα». Δεν ήταν σύνηθες να υπάρχουν δολοφονίες, να σφάζονται κρατούμενοι σαν τα αρνιά.
Γιατί φθάσαμε ως εδώ;
Για τρεις λόγους. Πρώτον, υπάρχει μια βίαιη αλλαγή της εγκληματικής-παραβατικής συμπεριφοράς και του εγκλήματος. Υπάρχουν πληθυσμιακές ομάδες κρατουμένων, που προέρχονται από πολιτισμούς, όπου η ανθρώπινη ζωή είναι συγκρίσιμο μέγεθος. Υπάρχει υπέρμετρη και αλόγιστη χρήση βίας. Οι Έλληνες κρατούμενοι ανεβάζουν τον πήχη για να τους ανταγωνιστούν. Επιπλέον, η αστάθεια στους όρους διαβίωσης, που είναι πιο σημαντική από την ίδια τη φτώχεια, έχει αυξήσει τα ποσοστά της εγκληματικής δράσης. Τρίτον, έχουμε επιλέξει τη φυλακή ως την κατάληξη του δικαιικού μας συστήματος. Η φυλακή είναι κατάκτηση των σύγχρονων κοινωνιών.
Κατάκτηση;
Ναι, προφανώς. Ας δούμε ποιο σύστημα απονομής δικαιοσύνης αντικατέστησε. Θανατική ποινή, ακρωτηριασμοί, βαλανοτομές – αυτές ήταν οι τιμωρίες. Επομένως, αν αυτό το πιστεύαμε και το περιφρουρούσαμε και δεν λύναμε πολιτικές διαφορές με τις φυλακές, τα πράγματα θα ήταν αλλιώς.
Όταν λέτε πολιτικές διαφορές;
Το ’67 είχαμε δικτατορία. Η πολιτική σκέψη ήταν αντίπαλος, σε έβαζαν μέσα. Έχει τραγουδιστεί: «Αλικαρνασσός, Παρθένι, Ωρωπός, Κορυδαλλός, ο λεβέντης περιμένει της λευτεριάς το φως». Ήταν εξ ορισμού λεβέντης ο άνθρωπος που έμπαινε τότε φυλακή. Αν προσθέσουμε κάποιες άστοχες ή ακατανόητες από την πλευρά της κοινωνίας δικαστικές αποφάσεις, δεν ήθελε πολύ να πούμε ότι η φυλακή είναι ένας μέρος που τσουβαλιάζουν ανθρώπους. Προφανώς έχουν γίνει αλλαγές, αλλά δεν ήρθε να τις υποστηρίξει το κράτος. Το κράτος βολεύεται με το «ανθρωποφύλακες», όπως μας παρουσιάζουν, και πλένει τα πιάτα λέγοντας, «εμείς καλά τα κάνουμε, φταίνε αυτοί».
Πότε κάνατε την πρώτη υπηρεσία;
Τον Γενάρη του 1983, στον Κορυδαλλό. Θυμάμαι την υποδοχή από τους παλιότερους, μας έλεγαν «Βελουχιώτηδες». Είχα τότε μακριά μαλλιά και μουσάκι, σαν τον Φρανκ Ζάππα.
Οικογένεια αριστερών;
Η πρώτη φορά που πήγα στη φυλακή, ήταν για να δω τον πατέρα μου. Είμαι γιος Μακρονησιώτη, ενός ανθρώπου που πέρασε δύο φορές Στρατοδικείο από τη χούντα. Ήταν εργολάβος δημόσιων έργων, μέχρι τα επτά μου χρόνια φορούσαμε κοστούμια 3Δ Δημητριάδη, όπως λέγαμε. Πήγε Στρατοδικείο, «διότι δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις». Κι ένας λόγος που βγαίνω και μιλώ δημοσίως είναι διότι, αν δεν το κάνω, θα με πιάσει ο γέροντάς μου από το αυτί και θα μου πει, «Αντώνη, τι λένε για μας;». Ο πατέρας μου και η μάνα μου ζουν ακόμα.
Και πώς ένα παιδί αριστερών γίνεται σωφρονιστικός υπάλληλος;
Προέρχομαι από αυτό που λέμε κοινωνική αριστερά, όχι την αριστερά του ράφτη. Σήμερα, οι περισσότεροι που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί, το κάνουν γιατί προφανώς όταν πάνε να ράψουν παντελόνι και τους ρωτάει ο ράφτης πού βάζουν τους όρχεις τους, για να φτιάξει το καβάλο, αυτοί λένε στα αριστερά. Δεν μπορείς να δηλώνεις αριστερός και από την άλλη μη πατριώτης ή να θεωρείς φασίστα όποιον μιλάει για τον τόπο του. Σε αυτήν την Αριστερά πιστεύω, της ισονομίας και του σεβασμού της Ιστορίας. Θα σου πω κάτι. Δεν θεωρώ κοινωνικούς αγωνιστές τους παρανόμους κι έχω μάθει από τη διαδρομή μου στην Αριστερά να εντοπίζω πολύ πιο ουσιαστικά τον ρόλο του λούμπεν στοιχείου. Η δράση στις φυλακές είναι στα κατώτερα υποστρώματα του λούμπεν.
Όταν ήμουν στις γραμμές του ΕΚΚΕ, θυμάμαι δυο-τρία συνθήματα: «Ούτε ΗΠΑ ούτε Ρωσία, εθνική ανεξαρτησία», «12 μίλια στο Αιγαίο», «500 δραχμές κατώτατο μεροκάματο». Άκου ζητήματα που έβαζε η Αριστερά τότε.
Και πού οσμίζεται η Αριστερά με το λούμπεν;
Στη λογική του, «γεια σου σύντροφε κλέφτη, γεια σου συναγωνιστή ληστή». Θεωρούμε τους παραβατικούς ως συλλήβδην ταξικούς αγωνιστές. Ούτε ο Μπακούνιν το υποστήριζε αυτό, που έλεγε ότι η ιδιοκτησία είναι κλοπή.
Γνωρίζατε προσωπικά τον Ανδρέα Παπανδρέου;
Είχα αυτήν την τιμή (σ.σ. δείχνει το κάδρο με το πορτρέτο του Ανδρέα Παπανδρέου στο γραφείο του). Όπου πηγαίνω, τον παίρνω μαζί μου. Ήμουν γραμματέας στον τομέα του συνδικαλιστικού, ήμουν υπεύθυνος διαφώτισης και τότε υπήρχε μια άλλη αντίληψη για τον συνδικαλισμό. Δεν ήταν μόνο άκριτα διεκδικητικός, είχε λόγο με ουσιαστικό περιεχόμενο για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας τότε. Τα πρώτα μου χρόνια ήμουν οργανωμένος στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, στο ΕΚΚΕ. Όμως, η κοινωνική δράση μάς αστικοποιεί και μας κάνει πιο προσγειωμένους. Φρόντισα να διατηρήσω την αριστερή μου παράδοση και θεωρώντας ότι η διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη είναι το πιο αριστερό κείμενο που κατατέθηκε ποτέ στη χώρα, οργανώθηκα στο ΠΑΣΟΚ. Μέχρι σήμερα δηλώνω αμετανόητος Αριστερός, αμετανόητα ΠΑΣΟΚος και αμετανόητα Έλληνας. Όταν ήμουν στις γραμμές του ΕΚΚΕ, θυμάμαι δυο-τρία συνθήματα: «Ούτε ΗΠΑ ούτε Ρωσία, εθνική ανεξαρτησία», «12 μίλια στο Αιγαίο», «500 δραχμές κατώτατο μεροκάματο». Άκου ζητήματα που έβαζε η Αριστερά τότε.
Θεωρείτε ότι το πληρώσατε;
Πολύ. Πάρα πολύ. Να σου πω πέντε-δέκα παραδείγματα, όμως το ουσιαστικό δεν μπορώ να στο αποκαλύψω.
«Μπορεί να έχουμε πιάσει το 10% όσων πραγμάτων έχουν περάσει παράνομα στις φυλακές».
Λέγεται ότι ο Αραβαντινός είχε φθάσει να έχει περισσότερη δύναμη από τον Υπουργό Δικαιοσύνης (σ.σ. ο Γεώργιος Κουβελάκης, Υπουργός Δικαιοσύνης στην τελευταία κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, αναγκάστηκε σε παραίτηση το 1995, όταν συγκρούστηκε με τους συνδικαλιστές σωφρονιστικούς και η κυβέρνηση πήρε το μέρος των τελευταίων).
Ο αντίπαλος είναι δυνατός όπου είσαι εσύ αδύναμος. Αν το πολιτικό μου επιχείρημα ήταν πιο δυνατό, τότε ναι, ήμουν πιο δυνατός. Όμως, δεν έβαλα εγώ φυλακή τον Κουβελάκη, εκείνος έβαλε εμένα. Επομένως, ποιος ήταν πιο δυνατός; (σ.σ. Ο Αραβαντινός κατηγορήθηκε το 1995 ότι χρέωνε εικονικά μεροκάματα σε βαρυποινίτη έμπορο ναρκωτικών, ώστε να αποφυλακιστεί νωρίτερα. Τελικά, απαλλάχθηκε).
Ναι, αλλά τον παραίτησαν.
Ε και; Τι είναι χειρότερο, να σε παραιτήσουν ή να σε βάλουν φυλακή;
Πόσο καιρό μείνατε στη φυλακή;
Όσο στην κοιλιά της μάνας μου, εννιά μήνες. Όμως, αθωώθηκα. Τα μεροκάματα τα είχε βάλει το συμβούλιο της φυλακής, όχι εγώ. Επίσης, το πλήρωσα με την υπόθεση Ντανίλο (Γιουγκοσλάβος κακοποιός, πληροφοριοδότης της ΕΥΠ). Πάντοτε δήλωνα και δηλώνω απέχθεια για το πρακτοριλίκι. Κοίτα, έχω δει και τις δύο πλευρές της φυλακής, αλλά δεν είμαι μπιφτέκι να ψηθώ και από τις δύο πλευρές, όπως άλλοι. Εγώ ψήθηκα από την πλευρά που έπρεπε να ψηθώ.
Είστε 36 χρόνια στις φυλακές. Σας ενοχλεί που έχει ταυτιστεί το όνομά σας με τον Κορυδαλλό;
Μπορεί να πλήρωσα αυτο το κόστος -γιατί υπήρχε μια εποχή, που είτε έλεγες «Κορυδαλλός» είτε «Αραβαντινός», ο κόσμος καταλάβαινε το ίδιο– αλλά ναι, οι φυλακές έχουν το αποτύπωμά μου. Νομοθετικές παρεμβάσεις, προτάσεις, που δεν ξεκίνησαν από την ελίτ της διανόησης, αλλά από το συνδικαλιστικό κίνημα. Οι άδειες των κρατούμενων ψηφίστηκαν το 1989 κι εφαρμόστηκαν το 1993. Πράγμα αδιανόητο τότε. Αλλάξαμε πολλά, ήταν μια σαφώς καταπιεστική συνθήκη εργασίας αυτή από τους δεσμοφύλακες – δεν υπάρχουν κακές λέξεις, μόνο κακά στόματα.
Θέλω να ρωτήσω για ορισμένους κρατούμενους: Νίκος Κοεμτζής.
Ο Νίκος ήταν προσωπικός φίλος του πατέρα μου. Τον πρώτο άνθρωπο που πήγα και συνάντησα, στο 119 στη Β’ πτέρυγα, ήταν ο συγχωρεμένος ο Νίκος. Ήταν ένας μπρουτάλ τύπος, δεν μπόρεσε να κάνει έγκαιρα τον διαχωρισμό του κυνηγητού που είχε υποστεί η οικογένειά του και να οριοθετήσει τη δική του αντίληψη περί ζωής. Μέσα στη φυλακή, όμως, ήταν ένας τελείως διαφορετικός Νίκος, απόλυτα εξισορροπητικός παράγοντας. Τα πρώτα μαθήματα για τη φυλακή, τα πήρα από τον Κοεμτζή και άλλους δυο-τρεις παλιούς κρατούμενους, όπως τον Αντώνη τον Βουλγαράκη. Θυμάμαι τον Κοεμτζή να μου φωνάζει, «Έλα δω ρε διάολε». Το μεγαλύτερο μάθημα των παλιών ήταν να μην τους βλέπω όπως ήθελε η υπηρεσία να τους βλέπω, δηλαδή με ένα δόγμα που έλεγε ότι ο κρατούμενος είναι ένα κάρβουνο, που αν το πιάσεις σβηστό μουτζουρώνεσαι και αν το πιάσεις αναμμένο καίγεσαι.
Ο Βαγγέλης Ρωχάμης;
Φίλος ο Βαγγέλης, αλλά δεν ήταν Νίκος Κοεμτζής. Μετά του πήραν τα μυαλά κάτι ωραίες κυρίες, γιατί υπάρχει ένας μύθος για τους κρατούμενους, που έχει επεκταθεί και στους φύλακες, ότι προκαλούν μια γοητεία τις γυναίκες. Είχα πει παλιότερα, «Καλώς ήρθατε στη γοητεία της κοινωνίας των εγκλείστων».
VICE Video: Η Αθήνα στον Ρυθμό του Swing
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook
Ήσασταν στον Κορυδαλλό όταν απέδρασε με το ελικόπτερο ο Παλαιοκώστας;
Όχι, καμία από τις δύο φορές. Ο Παλαιοκώστας είναι αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και αυτό είναι επιεικής χαρακτηρισμός, που έχω αποδεχθεί να χρησιμοποιούν και για μένα, όσοι αγνοούν πράγματα. Ωστόσο, αποδίδω και στον Βασίλη τον χαρακτηρισμό «αμφιλεγόμενος».
Ποιος έφταιξε τότε;
Δεν έφταιξε κανένας. Πέτυχε. Ξέρεις ότι έχουν γίνει εννέα τέτοιες αποδράσεις με ελικόπτερο στη Γαλλία κι έχει αλλάξει εννέα φορές το σχέδιο πτήσης πάνω από το Παρίσι; Τώρα, υπάρχει η επαγγελματική ευθύνη – αφού είσαι φύλακας και έγινε απόδραση, ποιος φταίει, ο παπάς της ενορίας ή ο κρεοπώλης της γειτονιάς; Όμως, η επαγγελματική ευθύνη είναι εξειδικευμένη έννοια και υποκειμενική. Κοίταξε να δεις, εκεί που χάνουν κατά κράτος οι κρατούμενοι είναι στη συναισθηματική νοημοσύνη. Στη «συμβατική» νοημοσύνη, το IQ, τρώμε και ήττες. Όταν έχεις κρατούμενο που έχει εξαπατήσει το διεθνές τραπεζικό σύστημα, τι να πούμε; Είχα την ατυχία να έχω κρατούμενο τον καθηγητή Μαθηματικών μου. Φοβερή διάνοια.
Τι έκανε;
Σκότωσε τη γυναίκα του.
Κώστας Πάσσαρης.
Ω, τον Κώστα τον ξέρω πολύ καλά. Μακάρι να του βγει, όπως ακούω, η καινούρια ζωή που έχει επιλέξει. Ο Πάσσαρης ήταν ένα παιδί που διάβαζε στη φυλακή. Όταν απέδρασε, έκανα έρευνα στο κελί του κι έχω κρατήσει την καρτέλα της δανειστικής βιβλιοθήκης. Ήταν οπαδός της αυτοδικίας, του πρωτόλειου τρόπου απονομής δικαιοσύνης. Σκότωνε για να άρει ό,τι θεωρούσε αυτός ότι υφίσταται αδίκως. Δεν καταδικάζω την αυτοδικία συλλήβδην. Έχω φανταστεί τον εαυτό μου να αυτοδικεί. Δεν θα κάνω μήνυση σε κάποιον που θα πειράξει την οικογένειά μου. Δεν θέλω σέμπρο (σ.σ: συνέταιρο) -που λένε στο χωριό μου- στην προστασία της οικογένειάς μου.
«Τα κρύβουν μέσα στα κόκκαλα στο φαγητό, σε δίπατα μπολ, σε ραφές ρούχων. Αυτά τα ναρκωτικά δεν θα σταματήσουν ποτέ».
Οι καταδικασμένοι για τη 17 Νοέμβρη;
Ήθελα να τους ήξερα καλύτερα και νωρίτερα. Τους γνώρισα μετά το 2006. Είναι ένα ετερόκλητο κομμάτι, ως προς τους χαρακτήρες τουλάχιστον, και βεβαίως η αστικοποίησή μου νωρίς και γενικότερα η αντίληψη και η παιδεία μου, με οδηγεί μακριά από αυτές τις αντιδράσεις.
Βασίλης Στεφανάκος.
Παραλίγο Don.
Τα ναρκωτικά πώς περνάνε στη φυλακή;
Στη φυλακή υπάρχουν δύο ειδών ναρκωτικά, τα προς χρήση και τα προς εμπορία. Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχουν πολλές διαφορετικές ουσίες – κόκες, σίσα, ηρωίνη, χασίς, κάτι χάπια -σούμποτιτς τα λένε, που είναι τώρα στη μόδα-, μεθαδόνη. Ό,τι θες. Αναφερόμαστε σε εξαρτημένους ανθρώπους, οι οποίοι με την πρώτη ευκαιρία θα επιχειρήσουν να τα περάσουν. Τι ευκαιρία έχει ο κρατούμενος; Τι άδειες, τα δικαστήρια, το επισκεπτήριο. Αυτά είναι σε πολύ μικρές ποσότητες και είναι πολύ δύσκολο, μα την πίστη μου, να τα ανιχνεύσεις. Ένα υπάλληλος πρέπει να ψάξει 2.000 τσάντες. Τα κρύβουν μέσα στα κόκκαλα στο φαγητό, σε δίπατα μπολ, σε ραφές ρούχων. Αυτά τα ναρκωτικά δεν θα σταματήσουν ποτέ.
Τα προς εμπορία;
Δεν έχουμε λόγο να υπάρχουμε ως υπηρεσία, αν δεν σταματήσουμε αυτά τα ναρκωτικά. Επειδή μπαίνουν σε μεγάλες ποσότητες, είναι εύκολο να τα εντοπίσεις. Δεν μπορεί να τα περάσει ο μέσος κρατούμενος. Χρειάζεται χρηματοδότηση. Αυτό το κάνουν όσοι ήταν πρεζέμποροι έξω και είναι και μέσα πρεζέμποροι κι έχουν το δίκτυο και μπορούν να το χρηματοδοτήσουν. Οφείλουμε απολογία όταν χάνουμε μια τέτοια μάχη. Κι εκεί θα φάμε ήττες, γιατί κι εκεί υπάρχουν έξυπνοι τρόποι. Όταν λέω να το πολεμήσουμε, εννοώ τη διαφθορά από μέσα. Ο πιο ασφαλής τρόπος για να περάσουν ναρκωτικά, είναι τα φέρει μέσα ένα χέρι. Κυρίως είναι χέρι φύλακα, όμως δεν μπαίνουν μόνο φύλακες στη φυλακή – μπαίνουν κοινωνικοί λειτουργοί, δικηγόροι, διευθυντές, διοικητικοί υπάλληλοι, νοσηλευτές. Κυρίως όμως είναι φύλακες. Έχω καταγγείλει πολλούς, ως μέλος του πειθαρχικού συμβουλόυ έχω ψηφίσει 31 απολύσεις κι έχουν απολυθεί οι 24. Έχω πάει σε άλλες τόσες δίκης ως μάρτυρας κατηγορίας.
Όπλα μπαίνουν;
Κατά καιρούς έχω βρει, στον Βλαστό για παράδειγμα. Εκείνο είχε περάσει με τα σκουπίδια. Μπορεί να έχουμε πιάσει το 10% όσων πραγμάτων έχουν περάσει παράνομα στις φυλακές.
Υπάρχει η ατάκα με το άρμα μάχης.
Ναι, ότι στη φυλακή μόνο άρμα δεν έχει περάσει, γιατί δεν χωράει στην πόρτα. Αλλά το έχω συμπληρώσει. Μην εκπλαγούμε αν θα δούμε τελικά και άρμα μάχης, γιατί μπορεί να περάσει κομμάτι-κομμάτι και να το συμαρμολογήσουν μέσα.
«Ένας κρατούμενος, ως άνθρωπος, έχει υποχρέωση να αποδράσει και ως κρατούμενος έχει δικαίωμα».
Βιαιοπραγίες από σωφρονιστικούς σε κρατούμενους;
Αν υπάρχει καμία, μόνο σε περίπτωση άμυνας. Ακόμη και παλιότερα, που μπορεί να συνέβαινε πιο συχνά, ποτέ δεν ίσχυε ο μύθος του βασανιστή ή του ανθρωποφύλακα. Κακώς υπήρχαν, αλλά πίστεψέ με, καμία δεν αφορούσε προσωπική διαφορά του κρατούμενου με τον σωφρονιστικό. Ήταν στην προσπάθεια του υπαλλήλου να αποδώσει δικαιοσύνη, όπως την αντιλαμβανόταν, όταν κάποιος κρατούμενος εκμεταλλευόταν κάποιον άλλο κρατούμενο κατατρεγμένο, τον βάραγε, δεν τον άφηνε ήσυχο.
Έχετε χτυπήσει κρατούμενους;
Ναι. Όταν υπήρχε βία από κρατούμενο σε κρατούμενο, που έχει χαρακτηριστικά, άστα να πάνε στο διάολο. Είναι ένας ακατανόητος κώδικας επίδειξης ισχύος του δυνατού της φυλακής, ώστε να απομειώσει και να ευτελίσει τον αντίπαλό του. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, το έκανα δημόσια, για να μην τον χτυπήσει η φυλακή. Πρέπει να προλαμβάνεις κάποια πράγματα. Όσες φορές, όμως, το έκανα και μηνύθηκα γι’ αυτό, το παραδέχθηκα στο δικαστήριο. Και εξήγησα γιατί το έκανα. Υπάρχει η νόμιμη άμυνα, υπάρχει και η υπέρβαση των ορίων άμυνας.
Η ζωή σας έχει απειληθεί;
Πάρα πολλές φορές. Αλλά ευτυχώς αδίκως. Και ξέρεις το άδικο, οδηγείται από το μίσος και το μίσος το αδικαιολόγητο –κι αυτό το λέει η φυλακή, αν είναι δικαιολογημένο ή αδικαιολόγητο– ξεθωριάζει μετά από λίγο καιρό. Υπήρχαν απειλές, άδικες, ασύμμετρες και πρόχειρες, που είχαν αφετηρία συκοφαντίες ή κάτι που άκουσε κάποιος και το μετέφερε κάποιος άλλος.
Άμεση απειλή;
Δεν σκότωσαν τον κουμπάρο μου, τον Μάκη τον Γκαλιμάνη; Διάβασε την προκήρυξη. Από τις επτά σελίδες, οι πέντε λένε για μένα. (σ.σ. Ο αρχιφύλακας του Δομοκού δολοφονήθηκε το 2015 και την ευθύνη είχε αναλάβει η «Οργάνωση Πολιτοφυλακής Λαϊκή Δικαιοσύνη»). Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που τα ‘χουν με τη στολή. Δεν τους ενδιαφέρει ποιος είναι απέναντι. Είχα κι άλλα. Τώρα με τη «μαφία των φυλακών», δεν με απειλούσαν; Μου ‘λεγαν να διώξω τον Φλώρο από το Ψυχιατρείο, γιατί δεν μπορούσαν να τον εκβιάσουν. Ζητούσαν να μεταχθεί κάποιος άλλος, για να μπορούν να τον σκοτώσουν. Κι αυτά τα ήξερε όλα το υπουργείο.
Έχετε μετανιώσει για κάτι όλα αυτά τα χρόνια;
Κυρίως για πράγματα που δεν έχω κάνει. Ότι λείανα κάπως τον συνδικαλιστικό μου λόγο και αυτή η οριακή αντίληψη περί αντρειοσύνης, που εν πολλοίς μου έχει διαμορφώσει η φυλακή, δεν με άφησε να μιλήσω για κάποια πράγματα. Έχω κι εγώ μια παράξενη αντίληψη για το τι είναι ρουφιάνος. Με έχει επηρεάσει αρκετά σε αυτό η φυλακή. Κι επίσης ότι στα δύσκολα χρόνια των παιδιών μου, δεν ήμουν όσο θα ήθελα κοντά τους. Αλλά ήμουν τυχερός, γιατί η γυναίκα μου είχε το σπίτι μας λιμάνι.
Έχετε αποτρέψει απόδραση;
Πάρα πολλές. Και μου έχει καταλογιστεί από την υπηρεσία η άποψη που έχω για τις αποδράσεις. Ένας κρατούμενος, ως άνθρωπος, έχει υποχρέωση να αποδράσει και ως κρατούμενος έχει δικαίωμα. Δεν έκανα ποτέ δικογραφίες για τις αποδράσεις. Και θα σου πω κάτι. Όταν κάποιοι τα κατάφερναν κι έφευγαν και μετά τους έπιαναν, στεναχωριόμουν. Μα την πίστη μου. Μπορεί να είναι και λίγο ιδιοτελές αυτό. «Βρε μαλάκα, εσένα σου ‘φυγαν, οι άλλοι τους πιάσανε».
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
«Χειρότερο Κακό Δεν θα Κάνει»- Η Νίκαια Περιμένει το Μετρό
Oύτε ο Μπασίστας των Μadrugada Δεν Ξέρει Γιατί Έχουν Τόση Επιτυχία στην Ελλάδα
Mewing: Η Oρθοδοντική Tεχνική που Σαρώνει στο YouTube
