Το 90% των Καρχαριών Εξαφανίστηκε Μυστηριωδώς και το Είδος τους Δεν Ανάκαμψε Ποτέ

Οι καρχαρίες επιβιώνουν στις θάλασσες της Γης πριν από την εποχή των δεινοσαύρων, αλλά έχουν υποστεί πολλά χτυπήματα τα τελευταία 20 εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με μελέτη. Για την ακρίβεια, αυτή τη στιγμή, οι άνθρωποι συνυπάρχουν μόνο με ένα μικρό τμήμα των καρχαριών που υπήρχαν στον πλανήτη. 

Πολλοί καρχαρίες κινδυνεύουν να εξαφανιστούν λόγων του ανθρώπινου παράγοντα και επιπλέον βίωσαν ένα καταστροφικό εξελικτικό γεγονός πριν από 19 εκατομμύρια χρόνια, μειώνοντας το πλήθος τους κατά 90%. Αυτός ο «μέχρι πρότινος άγνωστος αφανισμός καρχαριών» συνέβη στην αρχή της Μειόκαινου, μιας θολής περιόδου της γεωολογικής ιστορίας και οι ρίζες του παραμένουν ανεξήγητες, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη  στο Science. 

«Οι καρχαρίες υπάρχουν εδώ και 400 εκατομμύρια χρόνια», λέει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Elizabeth Sibert, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Yale Institute for Biospheric Sciences στο Πανεπιστήμιο του Yale. «Άντεξαν σχεδόν όλους τους μεγάλους μαζικούς αφανισμούς: Το τέλος της Πέρμιας περιόδου, οπότε εξαφανίστηκε το 95% όλων των ειδών, τις προσκρούσεις αστεροειδών, την παγκόσμια υπερθέρμανση, την παγκόσμια ψύξη, ένα σωρό πράγματα. Αλλά δεν ξέραμε για αυτό το γεγονός που αποδεκάτισε το 90% του πληθυσμού τους», λέει.

Η Sibert ανακάλυψε στοιχεία αυτού του καταστροφικού αφανισμού μελετώντας ιχθυόλιθους, μικροσκοπικά απολιθώματα λεπιών και δοντιών ψαριών, ως Junior Fellow στο Harvard Society of Fellows στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Χρησιμοποιώντας ιχνοαπολιθώματα που εξήγαγε από τον βαθύ ιζηματογενή πυρήνα στον Νότιο Ειρηνικό ωκεανό, μπόρεσε να φτιάξει ένα αρχείο που καλύπτει τα τελευταία 80 εκατομμύρια χρόνια.

Τα ιζήματα περιείχαν σχεδόν ίσο αριθμό λεπιών από ψάρια και καρχαρίες μέχρι που ένας αστεροειδής χτύπησε τη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, σκοτώνοντας τους δεινοσαύρους και πολλούς καρχαρίες. Αυτός ο αφανισμός μείωσε την αναλογία ψαριών και καρχαριών σε 5:1, που παρέμεινε σχετικά σταθερός μέχρι που ξαφνικά στην πρώιμη Μειόκαινο περίοδο τα ίχνη των καρχαριών μειώθηκαν δέκα φορές.

Η Sibert εστίασε σε αυτή την παράξενη εξαφάνιση των καρχαριών με τη βοήθεια της Leah Rubin, που είναι νέα διδακτορική φοιτήτρια στο State University of New York College of Environmental Science and Forestry, και ήταν προπτυχιακή φοιτήτρια στο College of the Atlantic όταν γράφτηκε το καινούργιο άρθρο.

Οι δυο τους μελέτησαν 798 οδοντίδια καρχαριών από τον Νότιο Ειρηνικό, μαζί με 465 από μια περιοχή στον Βόρειο Ειρηνικό και τα κατηγοριοποίησαν λεπτομερώς σε 88 μορφολογικές ομάδες. Ενώ κι οι 88 ομάδες υπήρχαν πριν τον αφανισμό της Μειόκαινου, μόνο οκτώ βρέθηκαν σε ιζήματα μετά. Αυτό το εύρημα αποκάλυψε ότι οι καρχαρίες όχι μόνο αποδεκατίστηκαν αριθμητικά, αλλά ότι υπέστησαν μια μείωση 70% στη βιοποικιλότητα των ειδών τους.

«Το γεγονός αυτό διέκοψε 45 εκατομμύρια χρόνια σταθερότητας. Δεν ξέρουμε πόσο γρήγορα συνέβη. Συνέβη πιο γρήγορα από 100.000 χρόνια αλλά δεν ξέρουμε ακριβώς. Μπορεί να έγινε μέσα σε μια μέρα, 1.000 χρόνια, ή 100.000 χρόνια», λέει η Sibert.

Το μυστήριο της ξαφνικής μείωσης των καρχαριών ενισχύεται από την έλλειψη προφανών εξηγήσεων για την πιθανή αιτία. Δεν είναι γνωστές μεγάλες κλιματικές αλλαγές από αυτή την περίοδο και υπάρχει ένα κενό στο ιζηματικό αρχείο που αφήνει ασαφή περαιτέρω στοιχεία για περιβαλλοντικές διαταραχές που μπορεί να αποδεκάτισαν τους καρχαρίες. Έτσι η νέα μελέτη έχει φωτίσει την πρώτη Μειόκαινο που θα μπορούσε να πυροδοτήσει διεπιστημονική έρευνα σε αυτή την όχι και τόσο μελετημένη περίοδο.

«Όπως οι περισσότερες έρευνες, αυτό το πρώτο άρθρο θέτει περισσότερα ερωτήματα απ’ ό,τι μπορεί να απαντήσει και σκοπεύουμε να ερευνήσουμε τα δεδομένα από τα οδοντίδια υπό διάφορα πρίσματα, από τη σκοπιά της υδροδυναμικής ως την οικολογία», είπε η Rubin μέσω μέιλ.

Ενώ οι απαρχές αυτού του αφανισμού παραμένουν άγνωστες, οι άνθρωποι σίγουρα είναι η αιτία του σημερινού αφανισμού καρχαριών. Δεκάδες εκατομμύρια καρχαριών χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο λόγω της δραστηριότητάς μας, μια τάση που είναι ακόμα πιο ανησυχητική αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι αυτό το σημαντικό και εμβληματικό είδος δεν έχει ανακάμψει από τη ραγδαία και μυστήρια μείωση της Μειόκαινου.

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι συνέβη στους καρχαρίες πριν από 19 εκατομμύρια χρόνια για να βοηθήσουμε τη σημερινή συζήτηση: Και οι δύο περίοδο υπογραμμίζουν ότι ακόμα και ζώα με πανάρχαιες εξελικτικές καταβολές και υπεροχή ως αρπακτικά μπορούν να εξαφανιστούν.

«Ελπίζω ότι αυτό το άρθρο θα εμπνεύσει κι άλλους να ασχοληθούν με αυτή την περίοδο, διότι νομίζω ότι οι καρχαρίες προσπαθούν να μας πουν ότι κάτι συνέβη τότε», καταλήγει η Sibert. «Και νομίζω ότι πρέπει να τους ακούσουμε».

Περισσότερα από το VICE

Οι Γιγάντιοι «Εξαφανισμένοι» Κροκόδειλοι στη Σιγκαπούρη Ζουν και Βασιλεύουν

Εθελοντές Δύτες Βουτάνε για να Καθαρίσουν τον Βυθό της Σαλαμίνας

«Δεν Θέλουμε Ένα Πανεπιστημιακό Τμήμα-Φάντασμα» - Έλληνες Κλωστοϋφαντουργοί, Ετών 23