Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly.
Πριν από 30 χρόνια, γεννήθηκε η πιο έξυπνη κοπέλα που γνωρίζετε: η Lisa Simpson. Η αιώνια οκτάχρονη σχεδιάστηκε γρήγορα από τον δημιουργό και σκιτσογράφο των Simpsons, Matt Groening, την ώρα που καθόταν σε μια ρεσεψιόν περιμένοντας να συναντήσει τον παραγωγό James L. Brooks. Εκείνα τα πολύτιμα λεπτά, έβαλε τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίστηκε ο χαρακτήρας που έμελλε να γίνει η συνείδηση, η θλίψη και η ελπίδα της Αμερικής. Η Lisa είναι κάθε φιλόδοξη, παράταιρη, ευαίσθητη κοπέλα στον κόσμο – και εμείς είμαστε η Lisa Simpson.
Videos by VICE
Η Lisa και η οικογένειά της έκαναν το ντεμπούτο τους με ένα μικρό σκετσάκι στο The Tracey Ullman Show, στις 19 Απριλίου του 1987, και έκλεισαν συμφωνία με τη Fox για την προβολή της σειράς δύο χρόνια αργότερα. O χαρακτήρας της Lisa αρχικά ήταν πιο αόριστος και περιγράφηκε ως ένας «θηλυκός Bart» που αντανακλούσε τις σκανδαλιές του μεγάλου της αδερφού. Τη φωνή της ανέλαβε η Yeardley Smith και σταδιακά η Lisa εξελίχτηκε σε πιο περίπλοκο χαρακτήρα. Ο διευθυντής παραγωγής και σεναριογράφος Al Jean λέει ότι όταν οι Simpsons έγιναν σειρά, ο Brooks πρότεινε να μεταμορφώσουν τη Lisa στην «παράταιρη διανοούμενη της οικογένειας», η οποία εξελίχτηκε σ’ αυτόν τον ευφυέστατο, παθιασμένο άνθρωπο που όλοι γνωρίζουμε και λατρεύουμε σήμερα.
Ο Jean, ο οποίος έχει δύο κόρες –και σημείωσε ότι οι περισσότεροι συνεργάτες του στη σειρά έχουν επίσης κόρες– λέει ότι, «έχει μια μικρή Lisa Simpson στο σπίτι [του] τα τελευταία 25 χρόνια» και ότι πάντα του θυμίζει ότι «ένα οκτάχρονο μπορεί να είναι πανέξυπνο». Όπως αποδεικνύεται και από τις γυναίκες που μου είπαν ότι έχουν ονομάσει τα κατοικίδιά τους «Lisa Simpson», οι οποίες έχουν κάνει εκτενείς αναρτήσεις σε ιστολόγια για εκείνη, όπως και τατουάζ με τη Lisa, βλέπουμε τους εαυτούς μας στη Lisa, η οποία με τη σειρά της μας αντανακλά. Η Lisa Simpson έχει μια πολύ ιδιαίτερη σχέση με κάθε γυναίκα όπως εκείνη: Εδώ και τρεις δεκαετίες είμαστε ένας καθρέφτης η μία για την άλλη και έχουμε συνδιαμορφωθεί.
Πολλές νεαρές κοπέλες που βλέπουν τον εαυτό τους στη Lisa, ταυτίζονται με το γεγονός ότι η φωνή της αγνοείται συχνά, όταν εκείνη νιώθει ότι είναι απαραίτητο να ακουστεί.
Σε μια πόλη όπου σημάνουν «συναγερμοί αυτόνομης σκέψης», όταν ένας μαθητής δεν θέλει να διαμελίσει ένα ζώο, η Lisa είναι χορτοφάγος, οικολόγος, βουδίστρια, φεμινίστρια, μουσικός, υπέρμαχος των δικαιωμάτων των LGBTQ ατόμων και της ελευθερίας του Θιβέτ και πολέμια του απαρτχάιντ. Με αξιοθαύμαστες διανοητικές ικανότητες, φιλελεύθερες πολιτικές πεποιθήσεις και δίψα για γνώση, η Lisa απέχει παρασάγγας από τους υπόλοιπους Simpsons, τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας της και φυσικά όλο το Σπρίνγκφιλντ.
«Η Lisa ψάχνει πάντα κάτι που δεν βλέπει στον κόσμο», εξηγεί ο Jean. Μέσα στο σύμπαν των Simpsons, η Lisa μοιάζει να προέρχεται από άλλον κόσμο, παθιάζεται με τη ζωή και ενσαρκώνει αυτές τις ιδιότητες που είναι συνυφασμένες με την παιδική ηλικία ενός κοριτσιού.
Στις πρώτες μου συνεντεύξεις με νεαρές κοπέλες που βλέπουν τον εαυτό τους στη Lisa, έμαθα ότι πολλές από αυτές ταυτίζονται με το γεγονός ότι η φωνή της αγνοείται συχνά, όταν εκείνη νιώθει ότι είναι απαραίτητο να ακουστεί. Οι θεατές, παρ’ όλα αυτά, μπορούν να κοιτάξουν μέσα στον παραμορφωτικό καθρέφτη του κόσμου των Simpsons και να δουν καθαρά τη Lisa. Την ακούμε, όταν εκείνη νομίζει ότι κανείς δεν την ακούει στην πόλη.
Διαβάστε: Οι Simpsons «Ανέστησαν» τον Stanley Kubrick και Έκαναν το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» Κίτρινο
«Είναι πολύ εύκολο να πιστέψεις κάτι, όταν όλοι γύρω σου λένε ότι είναι αλήθεια», λέει η τραγουδίστρια και συνθέτης Mitski. «Ο ρόλος της Lisa στους Simpsons μάς υπενθυμίζει ότι μερικές φορές ο κόσμος γύρω σου είναι παράλογος και όχι εσύ».
Το έργο είναι της Laura Horstmann
Όταν ένα επεισόδιο των Simpsons εστιάζει στη Lisa, υπάρχει ένα είδους ηθικό ή φιλοσοφικό δίδαγμα. «Τα επεισόδιά της έχουν πάντα μεγάλη απήχηση», σχολιάζει ο Jean. Το πρώτο επεισόδιο στο οποίο πρωταγωνιστούσε ήταν το «Moaning Lisa» (Γκρινιάρα Lisa), το 1990. Σ’ αυτό, η Lisa παλεύει με μια διαρκή θλίψη την οποία εκφράζει λεκτικά: ξυπνάει λυπημένη, είναι λυπημένη, καθώς ετοιμάζεται για το σχολείο («Ένα απλό κεκάκι δεν πρόκειται να μου φέρει χαρά»), είναι λυπημένη στο μεσημεριανό γεύμα («Κάθε μεσημέρι χτυπάει ένα κουδούνι, μας στοιβάζουν, για να μας ταΐσουν σαν κοπάδι και εμείς καθόμαστε σαν τα πρόβατα και μασουλάμε τη μερίδα μας, περιμένοντας το αναπόφευκτο»), είναι λυπημένη στο μάθημα της μουσικής («Παίζω για την άστεγη οικογένεια που ζει σε ένα αυτοκίνητο, τον αγρότη από την Αϊόβα που οι γραφειοκράτες του άρπαξαν τη γη, τον ανθρακωρύχο της Δυτικής Βιρτζίνια») και τόσο λυπημένη που δεν μπορεί να παίξει. Στην προσπάθειά του να της φτιάξει το κέφι, ο Homer ξηλώνει τα νήματα που συνθέτουν τη γυναικεία πραγματικότητα, χωρίς να μπορεί να τα πλέξει ξανά, ούτε και να τα κατανοήσει. Η Lisa κάνει το χατίρι του πατέρα της, όμως ξεπερνά τις συναισθηματικές του δυνατότητες και μόνο με τις φευγαλέες ματιές που μαρτυρούν τι συμβαίνει στην ψυχή της. «Ποιο το νόημα; Θα είχε καμία διαφορά, αν δεν υπήρχα; Πώς μπορούμε να κοιμόμαστε τα βράδια, όταν υπάρχει τέτοια δυστυχία στον κόσμο;» ρωτάει.
Το ίδιο βράδυ, η Lisa ακολουθεί τα blues που ακούει από το παράθυρό της και ανακαλύπτει έναν σαξοφωνίστα με το παρατσούκλι «Ο Murphy με τα Ματωμένα Ούλα». Στον Murphy νομίζουμε ότι η Lisa βλέπει έναν μέντορα ή έναν ομοϊδεάτη. Όταν αυτοσχεδιάζουν μαζί, τραγουδάει δυνατά, «Είμαι το πιο λυπημένο παιδί στη Β΄ Δημοτικού». Αντί να τη βάλει στην καρδιά του, όπως απαιτεί το κοινό, ο Murphy της καταφέρνει ένα συντριπτικό χτύπημα: «Ξέρεις, παίζεις αρκετά καλά για κάποιον που δεν έχει πραγματικά προβλήματα».
Το γεγονός ότι μπορεί να αισθανθεί το βάρος των πιθανοτήτων της ζωής της, ενώ πηγαίνει ακόμα στη Β΄ Δημοτικού, την κάνει αξιαγάπητη.
Αν και η Lisa προσπερνά το σχόλιο, η απογοήτευση σε αυτήν τη σκηνή είναι φανερή – μια μοναδική εμπειρία που αναγνωρίζεις, όταν θυμάσαι ότι δεν σε έπαιρναν στα σοβαρά ως παιδί (και ως κορίτσι). «Νομίζω ότι η θλίψη της πηγάζει από την αίσθηση ότι δεν μπορεί να ενταχθεί στον κόσμο και δεν βλέπει πότε θα έρθει εκείνη η στιγμή που θα μπορέσει να ενταχθεί», λέει ο Jean. «Εκπροσωπεί τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν προσδοκίες που νιώθουν ότι δεν έχουν εκπληρώσει στην τρέχουσα κατάστασή τους, όμως ευελπιστούν ότι κάποια μέρα θα τα καταφέρουν».
Η Lisa σκέφτεται βαθιά κάθε μία από τις αποφάσεις της και τις επιπτώσεις που θα έχουν στο μέλλον της – και είναι εύκολο να δούμε τους εαυτούς μας, όπως βλέπει εκείνη τον δικό της, παγιδευμένη σε μια τηλεόραση που βουίζει, όπου μπορεί μονάχα να σχεδιάσει μια θεωρητική τροχιά των πιθανοτήτων της ζωής της. Το γεγονός ότι μπορεί ήδη να αισθανθεί το βάρος αυτών των πιθανοτήτων, ενώ πηγαίνει ακόμα στη Β΄ Δημοτικού, την κάνει αξιαγάπητη. «Ήταν πολύ ιδιαίτερο να μεγαλώνεις με αυτό το πρότυπο, βλέποντας με πόσους τρόπους μπορεί να σε απογοητεύσει και να σε παιδέψει η ζωή», είπε η καλλιτέχνιδα με έδρα το Μπρούκλιν, Emily Oliveira. «Είμαι ευγνώμων που έμαθα από μικρή ηλικία ότι το να είσαι μια Lisa μπορεί να σε κάνει να νιώσεις απέραντη μοναξιά, όμως ο μοναδικός τρόπος να ευτυχήσεις είναι να προσεγγίσεις τον κόσμο με βαθιά αγάπη και ευαισθησία».
Αν οι πολιτικές προφητείες των Simpsons βγουν εξίσου αληθινές με την εκλογή του Trump, ο Jean λέει ότι η μεγαλύτερη κληρονομιά της σειράς θα είναι η Πρόεδρος Lisa Simpson.
Η Lisa μάς προκαλεί να αισθανόμαστε πιο αληθινά, να νοιαζόμαστε, να δίνουμε απλόχερα και να περιμένουμε περισσότερα – ακόμη και αν τίποτα δεν πάει, όπως το σχεδιάσαμε. «Βλέποντάς τη ήθελα να γίνω πιο έξυπνη, να μάθω για τα blues και για τη Μαρτυριάρα Καρδιά (εκδ. Ζήτρος)», λέει η Victoria Setian, παραγωγός video games στην Avalanche Studios και παλιότερα στη Warner Brothers. «Όμως το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι, όταν φέρνω στο μυαλό μου τη Lisa, είναι το επεισόδιο με το μέντιουμ, όπου γίνεται πρόεδρος των ΗΠΑ. Πραγματικά, το να βλέπω πώς θα μπορούσε να ήταν το μέλλον για τα νέα κορίτσια όπως εγώ, μου άνοιξε τα μάτια».
VICE Video: Η Αναβίωση του Ελληνικού Κατς
Αν οι πολιτικές προφητείες των Simpsons βγουν εξίσου αληθινές με την εκλογή του Trump, ο Jean λέει ότι η μεγαλύτερη κληρονομιά της σειράς θα είναι η Πρόεδρος Lisa Simpson. Του είπα ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει ήδη εμπνεύσει πολλές γυναίκες να θέσουν υποψηφιότητα και ότι οι περισσότερες από εμάς μεγαλώσαμε με τη Lisa, η οποία μας δίδαξε τις πολυπλοκότητες της φιλοδοξίας, της απογοήτευσης και της ψυχολογικής αντοχής.
«Ίσως το πιο συγκινητικό επεισόδιο που κάναμε ποτέ να ήταν το Lisa’s Substitute (O Αναπληρωτής της Lisa)», είπε ο Jean, όταν τον ρώτησα ποια ήταν η αγαπημένη του στιγμή της Lisa και η πιο ουσιαστική κατ’ αυτόν. Στο επεισόδιο, η Lisa γνωρίζει έναν παθιασμένο, ανορθόδοξο δάσκαλο τον οποίο ερωτεύεται – μέχρι που εγκαταλείπει το Σπρίνγκφιλντ, παίρνοντας μετάθεση αλλού. «Μια αστεία υποσημείωση είναι ότι προτού προβληθεί το επεισόδιο, η διαφήμισή του έδειχνε μόνο τον Bart, ο οποίος βάζει υποψηφιότητα για πρόεδρος της τάξης. Ακόμη και στο ίδιο της το κανάλι, στο ίδιο της το επεισόδιο, η Lisa δεν καταφέρνει να ακουστεί».
Περισσότερα από το VICE
Πρώην Κληρικοί Εξηγούν πώς Συνειδητοποίησαν ότι δεν Υπάρχει Θεός
H Danni Daniels Κυριαρχεί στη Βιομηχανία του Πορνό με το 23 Εκατοστών Πέος της
Τι Φανερώνει για Εσένα η Λέξη που Χρησιμοποιείς για την Κάνναβη
