Ίσως κάθεσαι στο οικογενειακό τραπέζι και αναρωτιέσαι πώς είναι δυνατόν να έχεις συγγένεια με τους γονείς σου και τα αδέρφια σου. Ίσως οδηγείς και σκέφτεσαι ότι οι άλλοι δεν θα έπρεπε να οδηγούν. Ίσως μιλάς για τη δουλειά στο τηλέφωνο και σκέφτεσαι ότι μπορείς να κάνεις τη δουλειά του συναδέλφου σου καλύτερα και στον μισό χρόνο. Ίσως, απλά, όπου κι αν είσαι σκέφτεσαι ότι είσαι πιο έξυπνος, πιο ικανός και καλύτερος απ’ όλους.
Αν σκέφτεσαι ότι είσαι πιο έξυπνος απ’ όλους, είτε περιστασιακά είτε συνέχεια, μπορεί να βελτιώνεις την αυτοπεποίθησή σου, αλλά επίσης κινδυνεύεις να είσαι συνέχεια αγανακτισμένος, να έχεις υπερβολικό άγχος και να απομονωθείς. Δεν χρειάζεται να είσαι διάνοια για να ξέρεις ότι δεν είναι και πολύ έξυπνο να προκαλέσεις τέτοια πράγματα στον εαυτό σου.
Σύμφωνα με τον Kirk Honda, καθηγητή ψυχολογίας και οικοδεσπότη του podcast Psychology in Seattle, υπάρχουν πολλοί λόγοι που ένα άτομο μπορεί να πιστεύει ότι είναι ο πιο έξυπνος απ’ όλους.
Videos by VICE
Μερικές φορές είναι ο εύκολος δρόμος. Ας πούμε ότι προσπαθείς να γίνει κάτι με κάποιους συναδέλφους και για κάποιον λόγο δεν τα καταφέρνουν. Αυτό μπορεί να σε εκνευρίσει και να σε κάνει να πιστεύεις ότι είναι ανίκανοι αντί να σκεφτείς άλλους λόγους για τους οποίους μπορεί να μη γίνεται η δουλειά. Μπορεί να έχουν π.χ. κάποιο πρόβλημα στο σπίτι ή να δουλεύουν κάτι άλλο που είναι πιο σημαντικό για εκείνους.
Όσοι, ως παιδιά, ένιωθαν ότι δεν τους φρόντιζαν ή δεν τους καταλαβαίνουν, μπορεί να πληγώνονται και να θυμώνουν όταν νιώθουν πως δεν τους καταλαβαίνουν ως ενήλικες. Αυτό μπορεί να τους κάνει να σκεφτούν ότι οι γύρω τους δεν είναι αρκετά έξυπνοι ώστε να τους καταλάβουν, αλλά πίσω από αυτό το συναίσθημα υπάρχει μοναξιά και απομόνωση. Τα παιδιά που οι γονείς τους τα έκαναν να νιώθουν ηλίθια θέλουν να κάνουν τους άλλους να νιώθουν κι εκείνοι ηλίθιοι.
Επίσης μπορεί να είναι σύμπτωμα ναρκισσιστικής διαταραχής. Τα άτομα που έχουν αυτήν τη διαταραχή έχουν έντονη υπεροψία. Κάποιοι πείθουν τον εαυτό τους ότι είναι πιο έξυπνοι απ’ όλους και γελοιοποιούν άλλους ανθρώπους για την υποτίθεται απογοητευτική εξυπνάδα τους, προκειμένου να διατηρήσουν αυτή την ανωτερότητα. Αλλά πίσω από αυτό κρύβεται ένα βαθύ αίσθημα κατωτερότητας, λέει στο VICE ο Honda.
Φυσικά κάποιοι άνθρωποι είναι όντως πιο έξυπνοι ή ικανοί από άλλους, τουλάχιστον από κάποιες απόψεις. Δεν είναι κακό να έχεις συναίσθηση ότι ξέρεις περισσότερα για κάτι από κάποιον άλλον, λέει ο Honda, και είναι κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για καλό, όπως να βοηθήσεις έναν νέο συνάδελφο να μάθει πώς λειτουργούν τα πράγματα στο γραφείο.
Ενώ μπορεί να είναι φυσιολογικό για όλους μερικές φορές να θεωρούν ότι οι γύρω τους είναι ηλίθιοι, ο βαθμός στον οποίο γίνεται και το πόσο επηρεάζει την κρίση τους και τη συμπεριφορά τους είναι αυτά που το καθιστούν επικίνδυνο.
Ο πιο προφανής κίνδυνος είναι οι κακές διαπροσωπικές σχέσεις, λέει ο Peter Gordon, ψυχοθεραπευτής.
Ο Honda, ο καθηγητής ψυχολογίας, εξηγεί πώς μπορεί να φαίνεται αυτό σε περιβάλλον εργασίας. «Οι άλλοι δεν θέλουν να συνεργάζονται μαζί σου, δεν θέλουν να έχουν σχέση μαζί σου ή μπορεί να μη μιλάνε όταν είναι κοντά σου και να περιμένουν να μιλήσεις εσύ επειδή ξέρουν ότι θα τους επικρίνεις», λέει ο Honda.
O Gordon συμπληρώνει ότι υπάρχει και κίνδυνος ανάπτυξης διαταραχών προσωπικότητας όπως ναρκισσιστική διαταραχή, διαταραχή οριακής προσωπικότητας, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή και παράνοια.
«Οι άνθρωποι γενικά χρειάζονται σύνδεση με τους άλλους. Όταν επιλέγουμε συμπεριφορές που μπορούν να μας απομονώσουν και να μας αποξενώσουν δημιουργούμε ενδεχομένως γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη δυσπροσαρμοστικών συπμεριφορών και χαρακτηριστικών και διαταραχών», λέει ο Gordon.
Τόσο ο Gordon, όσο και ο Honda συμβουλεύουν όσους συνειδητοποιούν σκέφτονται έτσι να κάνουν ψυχοθεραπεία για να δουν πώς διαμορφώθηκαν αυτά τα μοτίβα. Πέρα από τη θεραπεία ο Gordon λέει ότι βοηθάει να προσέχεις τι σκέψεις κάνεις, να τις σταματάς, ή να τις αναδιατυπώνεις.
Ένας τρόπος να το αναδιατυπώσεις είναι να θυμάσαι ότι μια ένδειξη ευφυίας είναι να αναγνωρίζεις ότι δεν ξέρεις τα πάντα και ότι όλοι ξέρουν κάτι που δεν ξέρεις εσύ. Επομένως κανείς δεν είναι τελείως ηλίθιος και εσύ δεν είσαι ο πιο έξυπνος.
«Αν κάποιος θεωρεί τους πάντες γύρω του ηλίθιους τότε συνειδητά ή ασυνείδητα λέει ότι τα ξέρει όλα και αυτό δεν ισχύει. Όλοι είμαστε ικανοί να μάθουμε από τους άλλους κάτι καινούργιο και αυτό αποτελεί ένδειξη συναισθηματικής και πνευματικής νοημοσύνης», λέει ο Gordon.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
«Έχω Ξεκρεμάσει Κρεμασμένο» – Ο Λεωνίδας Μιλάει για τα Μαθήματα της Φυλακής
Ελληνικές Σειρές που θα Προτιμούσαμε να Μπουν στο Netflix Αντί του “Maestro”
