Το φετινό καλοκαίρι δεν ήταν το ίδιο για τα κέντρα αιμοδοσίας των νοσοκομείων Θεσσαλονίκης. Οι αναμενόμενες ελλείψεις σε αίμα λόγω των αδειών του καλοκαιριού, ήρθαν να ενισχυθούν από τον αποκλεισμό από την αιμοδοσία μίας ολόκληρης περιοχής στη δυτική Θεσσαλονίκη, απ’ όπου υπολογίζεται ότι προέρχεται το 20–25% των εθελοντών. Στη συγκεκριμένη περιοχή βρέθηκαν οκτώ κρούσματα ελονοσίας, τα οποία δεν ήταν εισαγόμενα. Είναι η λεγόμενη «εγχώρια μετάδοση», που μάλλον ανησυχεί τους επιστήμονες.
Η ελονοσία έχει εξαφανιστεί από τη χώρα μας από το 1974, ωστόσο την τελευταία δεκαετία οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει κρούσματα σε πληθυσμό που προέρχεται από χώρες όπου η νόσος ενδημεί, ή σε άτομα που τις επισκέφτηκαν. Αυτό συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη και τελευταία, ειδικά λόγω των μεταναστευτικών ροών, έχουν καταγραφεί αρκετά τέτοια κρούσματα. Στη Λακωνία, τη διετία 2011-12, αναφέρονται τα πρώτα μαζικά κρούσματα, 36 και 10 αντίστοιχα, προκαλώντας ανησυχία. Όμως κρίθηκε ότι προήλθαν από πληθυσμούς που προέρχονται από χώρες όπου η ελονοσία ενδημεί και τις επόμενες χρονιές δεν επανεμφανίστηκαν.
Videos by VICE
Το πρόβλημα αρχίζει να παίρνει διαστάσεις όταν πρόκειται για περιπτώσεις εγχώριας μετάδοσης. Όπως στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, όπου τα κρούσματα εντοπίστηκαν σε έναν οικισμό Ρομά. «Αυτοί δεν μετακινούνται, πιθανόν να το πήραν από μετανάστες που πέρασαν, όμως δεν μπορεί να είμαστε απόλυτα σίγουροι», παρατήρησε μιλώντας στο VICE Greece ο καθηγητής Παιδιατρικής–Λοιμωξιολογίας του ΑΠΘ, Εμμανουήλ Ροηλίδης.
«Το ενδεχόμενο επανεμφάνισης της νόσου είναι υπαρκτό σε ευάλωτες περιοχές της Ελλάδας», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ) στην ετήσια επιδημιολογική έκθεσή του για το 2018. Στους αντίστοιχους πίνακες, η Θεσσαλονίκη εμφανίζεται με οκτώ κρούσματα με «ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης» και άλλα τρία προερχόμενα από ενδημικές χώρες. Ένα από μετανάστη και δύο από ταξιδιώτες. Μία ακόμη περιοχή όπου έχει ανάψει «κόκκινο» για την ελονοσία και επίσης αποκλείστηκε από την αιμοδοσία, είναι ο Έβρος, όπου έχουν καταγραφεί δύο κρούσματα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης. Πρόκειται για δύο κρούσματα στην περιοχή των Φερών και ένα στο Τυχερό.
Πίσω στα κέντρα αιμοδοσίας της Θεσσαλονίκης, το πρόβλημα με την έλλειψη αίματος είναι έντονο όσο ποτέ. «Είναι μεγάλο πλήγμα για την αιμοδοσία, πρόκειται για περίπου 20-25% των αιμοδοτών της Θεσσαλονίκης, εκεί βρίσκονται οι τράπεζες αίματος εργαζομένων της βιομηχανικής περιοχής Σίνδου», σημείωσε η διευθύντρια της αιμοδοσίας στο νοσοκομείο Άγιος Παύλος της Θεσσαλονίκης Ευαγγελία Γιαρτζά. Πρόσθεσε πως ούτως ή άλλως ο Αύγουστος είναι ο μήνας κατά τον οποίο παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες ελλείψεις λόγω των θερινών αδειών. «Εμείς στο νοσοκομείο το έχουμε κάνει παράδοση το προσωπικό του Αγίου Παύλου να δίνει αίμα τον Αύγουστο», τόνισε. Είναι ενδεικτικό πως τις ημέρες αυτές τα κέντρα αιμοδοσίας των νοσοκομείων κάνουν διαρκείς εκκλήσεις στους εθελοντές αιμοδότες.
VICE Video: Οι Βδέλλες που Θεραπεύουν
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα από τη σοβαρή έλλειψη αίματος αντιμετωπίζουν οι θαλασσαιμικοί. «Χρειαζόμαστε περίπου 70 φιάλες αίματος την ημέρα στα τρία κέντρα αιμοδοσίας όπου κάνουμε μεταγγίσεις, σε Ιπποκράτειο, ΑΧΕΠΑ και Άγιο Παύλο, ανέφερε ο πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Θαλασσαιμικών Βασίλης Δήμος. «Τα ψυγεία των νοσοκομείων έχουν αδειάσει, είναι πολύ σημαντική για την αιμοδοσία η περιοχή που αποκλείστηκε. Εμείς σε πολλές περιπτώσεις λαμβάνουμε μία αντί δύο φιάλες αίματος, καθώς δεν υπάρχουν αποθέματα. Κάποιες φορές μας λένε ότι πρέπει να περάσουμε την επόμενη και τη μεθεπόμενη μέρα λόγω των ελλείψεων, είμαστε πάνω από ένα τηλέφωνο».
Στη Δυτική Θεσσαλονίκη ο αποκλεισμός λόγω των κρουσμάτων ελονοσίας ξεκίνησε τον Ιανουάριο. Πρόκειται για μία διαδικασία που ακολουθείται αυτόματα για την προστασία τόσο των περιοχών και του πληθυσμού τους, όπου γίνεται διαρκής ιατρική παρακολούθηση με λήψη δειγμάτων, όσο και για αυτούς που λαμβάνουν αίμα, το οποίο πρέπει να είναι ασφαλές. «Πρόκειται για αυτόχθονα κρούσματα ελονοσίας. Είναι περίεργο δυστυχώς, ελπίζουμε πάντως να μην εγκατασταθεί η νόσος. Δεν πρέπει να εγκατασταθεί», λέει σε όλους τους τόνους ο κ. Ροηλίδης. Δικαιολογεί τον παρατεταμένο αποκλεισμό σημειώνοντας πως υπάρχει φόβος να μην έχει εξαφανιστεί η νόσος από την περιοχή, γι’ αυτό γίνονται συνεχώς μετρήσεις δειγμάτων.
Η ιδιότυπη καραντίνα από την αιμοδοσία στη δυτική Θεσσαλονίκη ξεκίνησε σε μία μεγάλη περιοχή που κάλυπτε το Κορδελιό, τον Εύοσμο, τη Σίνδο, το Καλοχώρι, τα Διαβατά, τη Νέα Μαγνησία. Στον Εύοσμο και στο Κορδελιό, ύστερα από πιέσεις, ειδικά των κέντρων αιμοδοσίας, έγινε δεκτό το αίτημα και αποφασίστηκε η μερική άρση της απαγόρευσης αιμοδοσίας. Δηλαδή λαμβάνεται επιπλέον δείγμα αίματος από τους αιμοδότες των συγκεκριμένων περιοχών, ή όσων εργάζονται και επισκέπτονται συχνά τις περιοχές αυτές, το οποίο εξετάζεται ειδικά για ελονοσία. Εφόσον είναι αρνητικό, που μέχρι σήμερα είναι, δίνεται πράσινο φως για τη χορήγησή του. Ωστόσο αποκλεισμένες από την αιμοδοσία παραμένουν οι περιοχές της Σίνδου, του Καλοχωρίου, των Διαβατών και της Νέας Μαγνησίας. «Είμαστε σε επικοινωνία με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και σύμφωνα με την ενημέρωση που έχουμε είναι σε εξέλιξη επανεκτίμηση της κατάστασης και ευελπιστούμε ότι σε ένα με δύο μήνες θα αρθεί ο αποκλεισμός, ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί η μεγάλη χειμερινή αιμοδοσία του δήμου μας», είπε στο VICE ο Δήμαρχος Δέλτα, Ευθύμης Φωτόπουλος.
Ειδικά ο αποκλεισμός της βιομηχανικής περιοχής της Σίνδου, δηλαδή του χώρου όπου είναι συγκεντρωμένες οι περισσότερες παραγωγικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης, αλλά και του Καλοχωρίου, δημιουργεί εκτεταμένο πρόβλημα στην αιμοδοσία. Τα κέντρα αιμοδοσίας από τον Ιανουάριο έχουν σταματήσει να πραγματοποιούν εκστρατείες για ομάδες εργαζομένων, όπως συνήθως πράττουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Όπως και στον ίδιο τον δήμο Δέλτα, όπου υπάρχει ενεργή Τράπεζα αίματος που προμηθεύει με περίπου 3.000 φιάλες τα νοσοκομεία, όπως είπε ο δήμαρχος. Το πρόβλημα της αιμοδοσίας και του αποκλεισμού περιοχών είναι πολυδιάστατο, καθώς δεν αφορά μόνον αιμοδότες οι οποίοι ζουν εκεί, αλλά και όσους επισκέπτονται τακτικά την περιοχή ή εργάζονται σε αυτή. «Κάποιος ο οποίος μένει στην Καλαμαριά όμως δουλεύει στη Σίνδο δεν μπορεί να δώσει αίμα», λέει δηκτικά ο κ. Φωτόπουλος. «Ασφαλώς είναι θέμα των αρμοδίων αρχών να αποφασίσουν την άρση του αποκλεισμού. Είναι ένα ευαίσθητο θέμα, αφορά στη δημόσια υγεία», κατέληξε.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Πήγαμε σε Μια Αθηναϊκή Παραλία και Προσπαθήσαμε να Βρούμε Νέους που Δεν Έχουν Τατουάζ
Η Άνοδος της Ψυχοθεραπείας Μέσω Instagram
Το Άλμπουμ της Ζωής της Άννας Βίσση
