Ο δρ. Taj Hargey στο Ανοιχτό Τζαμί του, στο Κέιπ Τάουν
Ο δρ. Taj Hargey λέει ότι υιοθέτησε πιο ριζοσπαστικές ιδέες μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
«Εκείνη την εβδομάδα, μετά το μεγαλύτερο πολιτικό γεγονός της εποχής που αφορούσε τους μουσουλμάνους, πήγα στο τζαμί στην Οξφόρδη. Αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε με την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους» λέει. «Θέλω να πω, τότε δεν ήταν ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό όλο αυτό αφορούσε το Ισλάμ, αλλά που ήταν η βασική ανθρώπινη συμπόνια; Σκέφτηκα κάτι δεν πάει καλά εδώ».
Videos by VICE
Σήμερα ο Hargey έχει υιοθετήσει απολύτως ριζοσπαστικές ιδέες και διεξάγει τη δική του ιδιωτική τζιχάντ, στρέφοντας τη μουσουλμανική διδασκαλία μακριά από το βαρύ συντηρητισμό των περισσότερων κληρικών.
Όχι μόνο είναι ριζοσπάστης αλλά και σκληροπυρηνικός φονταμενταλιστής και απορρίπτει το Χαντίθ – το βιβλίο των επονομαζόμενων «ρήσεων του Προφήτη» (το οποίο συντάχθηκε 200 χρόνο μετά το θάνατο του Προφήτη) και το κείμενο που χρησιμοποιείται για να γίνει το περίγραμμα του νόμου της Σαρία. Όπως είναι αναμενόμενο, ο Hargey απορρίπτει και την ίδια τη Σαρία.
Το Ανοιχτό Τζαμί, Κέιπ Τάουν
Ουσιαστικά, επισημαίνει, το Ισλάμ έχει να κάνει με το Κοράνι και από εκεί κάνει το κήρυγμά του, αγνοώντας όλες τις άλλες αγαπημένες υποσημειώσεις των σύγχρονων κληρικών. Όλα αυτά τα πράγματα, λέει, δεν έχουν καμία συνάφεια με το Κοράνι: είναι ένα βιβλίο που απορρίπτει τη βία, δεν αναφέρει την μπούργκα, αποδέχεται το ρόλο των γυναικών και δεν απαγορεύει ρητά τις εικόνες για τον Μωάμεθ, ούτε και ενθαρρύνει τους μουσουλμάνους να δολοφονήσουν γελοιογράφους σατιρικών εντύπων.
Για αυτό το σκοπό, ο Hargey χρησιμοποίησε μέρος του μισθού του ως καθηγητής στην Οξφόρδη και άρχισε να φτιάχνει το δικό του τζαμί στη Νότια Αφρική, στα τέλη του περασμένου χρόνου.
Ο τόπος λατρείας, λέει είναι τόσο φιλικός προς τους γκέι όσο και προς τις γυναίκες. Και αυτός είναι ο λόγος που δεν το έχουν δεχθεί και πολύ καλά οι τοπικές σέκτες, ιμάμηδες και διοικητικά συμβούλια.
Το «Ανοιχτό Τζαμί» στο Κέιπ Τάουν έχει δεχθεί βομβιστική επίθεση τρεις φορές από τότε που άρχισε να λειτουργεί, τον Σεπτέμβριο. «Επίσης προσπάθησαν να ρίξουν την πόρτα με ένα 4χ4, αλλά για μένα, αυτή τη στιγμή, το θέμα είναι να κρατηθώ» μου λέει. «Έλεγα πάντα ότι εάν καταφέρουμε να φθάσουμε μέχρι την πρώτη επέτειό μας, τότε θα τα έχουμε καταφέρει. Και το ξέρουν! Για αυτό και αυξάνουν την πίεση».
Απ’έξω, στους τοίχους αυτής της πρώην αποθήκης που είναι κρυμμένη στα σοκάκια του εκτός μόδας κομματιού του Wynberg, έχει ζωγραφίσει τις πέντε ιδρυτικές αρχές του μωρού του: Κορανιο-κεντρικό, ισότητα των φύλων, μη αιρετικό, διαπολιτισμικό και ανεξάρτητο.
Αν και η καθημερινή εργασία του είναι στη Βρετανία, επέστρεψε στη Νότια Αφρική για λίγες εβδομάδες για να ρίξει μια ματιά. «Επειδή αυτό το πράγμα, για την ώρα, χρειάζεται τον ιδρυτή, καθοδήγηση και ηγεσία» λέει.
Οι οικοδόμοι επί των έργω στο Ανοιχτό Τζαμί
Εντός του κτηρίου υπάρχουν ακόμα σκαλωσιές και οικοδόμοι. Χωρίς χορηγούς, οι οικοδομικές εργασίες σταματούν και αρχίζουν ανάλογα με το πότε τον πληρώνει η Οξφόρδη. Ωστόσο ο Hargey πιστεύει ότι έχει ένα franchise που θα μπορούσε να επεκταθεί σε όλο τον κόσμο.
«Είναι ενδιαφέρον που ανέφερες αυτή τη λέξη. Θα έλεγα ναι, εδώ υπάρχει σίγουρα ένα σύνολο αρχών που μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητό» λέει. «Ήδη, είχαμε αιτήματα μέσω email ακόμα κι από τη Βραζιλία. Θέλουν να μάθουν πότε μπορούμε να ιδρύσουν Ανοιχτό Τζαμί και εκεί».
Συμπτωματικά συναντώ τον Hargey την Παρασκευή, μετά τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo. Σε αντίθεση με τις δικές του εμπειρίες από την 11η Σεπτεμβρίου, το σημερινό ποίμνιο με επτά γυναίκες και δεκατρείς άνδρες, έχουν ένα σωρό σχόλια να κάνουν. Κάνει κήρυγμα το μεγαλύτερο μέρος της ώρας, εξαπολύοντας φραστική επίθεση από το MacBook που είναι πάνω στο αναλόγιό του, κάνοντας αναφορές στο Κοράνι ανάλογες με το ακαδημαϊκό υπόβαθρό του.
«Που λέει το Κοράνι ότι οι βλάσφημοι πρέπει να θανατώνονται; Πουθενά. Αυτό υπάρχει μόνο στο Χαντίθ» κατακεραυνώνει με τα λόγια του.
Είναι αψύς. Ο Προφήτης, επισημαίνει ξανά και ξανά, έδειξε επιείκεια σε μια σειρά από ανθρώπους που τον πρόσβαλαν ή τον γελοιοποίησαν. Φαίνεται ότι σε αυτό το σημείο θέλει να τονίσει τα λόγια του και δείχνει κάτι στον υπολογιστή του. Στην πρώτη σειρά κάθεται ένας μουσουλμάνος ρεπόρτερ από τοπικά έντυπα που σημείωνει αυτά που λέει ο τρελός μουλάς της φιλελεύθερης ανοχής.
Ωστόσο, όπως μου λέει ένας πιστός που κινείται από τζαμί σε τζαμί σε όλο το Κέιπ Τάουν τα τελευταία χρόνια, αλλού, οι περισσότεροι ιμάμηδες δεν θα κάνουν παρόμοιο κήρυγμα αυτό το απόγευμα Παρασκευής. «Είναι πολύ συντηρητικοί στη διδασκαλία τους» λέει αναστενάζοντας. «Θέλουν να έχουν την εξουσία, έτσι σου μιλούν για πολλούς νόμους».
Η σοφιστική χρήση των ιερών κειμένων τον ενόχλησε πολύ ώστε να αρχίσει να αλλάζει το μέρος που πήγαινε να προσευχηθεί. «Έβλεπα ότι έκαναν κήρυγμα πάντα από το Χαντίθ. Άρχισα να έχω υποψίες γύρω από αυτό. Ποτέ δεν άκουγες να λένε πράγματα από το Κοράνι».
«Χρησιμοποιούν το Χαντίθ» λέει ο Hargey, «επειδή τους δίνει εξουσία. “Μην κάνεις αυτό. Κάνε αυτό. Ο Θεός θα σε τσακώσει”».
Σε παγκόσμιο πλαίσιο, οι μουσουλμάνοι στο Κέιπ Τάουν είναι σχετικά μετριοπαθείς. Ωστόσο μέσα στα τζαμιά υπάρχει το ίδιο κλίμα φόβου για κάποιον που θα βγει εκτός γραμμής. «Κυρίως» επισημαίνει ο Hargey «επειδή δεν θα υπάρχει κανείς για να σε κηδέψει. Δεν θα σε αφήσουν να μπεις στο νεκροταφείο».
Το διοικητικό όργανο για τους μουσουλμάνους στη Νότια Αφρική, το MDC, έχει κηρύξει παράνομο το Ανοιχτό Τζαμί και το έχει γράψει σε όλες τις τοπικές εφημερίδες δυσφημίζοντας τον Hargey και καταδικάζοντας τον τόπο λατρείας που έχει φτιάξει. Έχει απειληθεί με απαγχονισμό και ευνουχισμό από ανώνυμους επιστολογραφείς. Η πρώτη εβδομάδα λειτουργίας συνοδεύτηκε από διαδήλωση την Παρασκευή όπου ορισμένοι πιστοί προσπάθησαν να αποκλείσουν την είσοδο και ακολούθησαν απειλές θανάτου όταν είδαν πως ο καλός γιατρός δεν κάνει πίσω.
«Έχουν συμφέρον να διατηρηθεί η δική τους εξουσία επειδή ελέγχουν τα χρήματα» λέει ο Hargey. «Δίνονται 200 εκατ. Ραντ [7,6 εκατ. δολάρια] κάθε χρόνο για να πιστοποιηθούν φαγητά το χαλάλ» λέει. Αλλά κανένας δεν γνωρίζει που πάνε αυτά τα χρήματα. Δεν υπάρχει καμία διαφάνεια γύρω από αυτό. Όλοι εκλέγονται από μέσα. Δεν υπάρχει ούτε δημοκρατία.
Τρεις μήνες μετά την έναρξη λειτουργίας, κάτι σαν κοινότητα έχει αρχίσει να αναδύεται από τους δυσαρεστημένους μουσουλμάνους της πόλης. Ο φόβος ακόμα καπελώνει τους αριθμούς, αλλά ήδη έχουν προγραμματιστεί τρεις γάμοι εκεί. Σε αντίθεση με τους αντιπάλους του ο Hargey δεν έχει πρόβλημα οι μη-μουσουλμάνοι άνδρες να παντρεύονται μουσουλμάνες γυναίκες. Και κυρίως, σε αντίθεση με το τζαμί που βρίσκεται 500 μέτρα πιο κάτω, θέλει οι γυναίκες να εμπλέκονται στη διαδικασία. «Θα πρέπει να υπάρχει ένα μέρος εδώ για τις αδελφές, την μητέρα, την κόρη, την σύζυγό μου» μου λέει.
Εδώ οι γυναίκες προσεύχονται δίπλα στους άνδρες. Αντί να υιοθετήσει τα αναφερόμενα στο Χαντίθ, ότι δηλαδή οι γυναίκες θα έχουν «καλύτερες ανταμοιβές στο σπίτι» από ότι στην προσευχή, εμμένει σε αυτό που έκανε ο ίδιος ο Μωάμεθ στη Μεδίνα. «Αυτό το μέρος είναι πολύ περισσότερο τζαμί του προφήτη από οποιοδήποτε άλλο. Γιατί; Επειδή έχει μόνο μια είσοδο. Τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες».
Όχι μόνο δεν διαχωρίζει τα φύλα αλλά ο ναός του φαίνεται ξεπερνά και το θέμα των διαφορετικών τάξεων. Μια κομψή μεσήλικη γυναίκα φαίνεται ότι διαθέτει πολυτελές αυτοκίνητο, ενώ άλλη φθάνουν με τα φορτηγά τους. Υπάρχει ένας Αφρικανός, ο οποίος είναι προφανές πως δεν είναι από εκεί γύρω. Ένας λευκός άνδρας.
Περισσότερο επαναστατικό αλλά λιγότερο ορατό, το Ανοιχτό Τζαμί έχει επίσης τη χαρά να δέχεται τους ομοφυλόφιλους στο ποιμνιό του. Αν και αυτό δεν σημαίνει ότι τους λατρεύει κιόλας.
«Κοιτάξτε, το Κοράνι λέει αρκετά καθαρά ότι η ομοφυλοφιλία είναι αμαρτία, αλλά δεν λέει πως θα έπρεπε να τιμωρηθούν οι άνθρωποι» τονίζει ο Hargey. «Την κρίση θα την κάνει ο Θεός. Όχι εγώ. Η δουλειά μου ως μουσουλμάνος είναι να ζήσω μια καλή ζωή. Να είμαι καλός με τους ανθρώπους, να μαζεύω τα σκουπίδια. Να βοηθήσω εκείνους που χρειάζονται βοήθεια. Γιατί πρέπει να αρχίσω να καταδικάζω όταν αυτό είναι δουλειά του Θεού;». Δεν θα πάντρευε έναν γκέι μουσουλμάνο, αλλά «εάν προχωρούσαν σε σύμφωνο κοινωνικής συμβίωσης θα ήταν ΟΚ. Απλά ο γάμος για μένα ορίζεται από το Κοράνι ως ο γάμος μεταξύ ενός άνδρα και μίας γυναίκας».
Πεντακόσια χρόνια μετά το Diet of Worms, κανένας δεν έχει μέχρι σήμερα καταφέρει να κάνει βασική δουλειά πάνω στο Ισλάμ, όμως η ιδέα είναι εξόφθαλμα ταιριαστή για την εποχή μας. Θα πρέπει να έρθει αντιμέτωπος με την απόλυτη δύναμη των πολιτισμικών Αρχών, αλλά ο Hargey αρχίζει να μυρίζει ότι υπάρχει το άρωμα της όρεξης για αλλαγή εκεί έξω.
Σε αυτή τη φάση, έχει έλλειψη κεφαλαίων ή ανθρώπων για να ιδρύσουν περισσότερα Ανοιχτά Τζαμιά σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο το μοντέλο των πέντε βασικών αρχών που έχει θέσει είναι εύκολο να αναπαραχθεί και να κάνει τις ιδέες του να κινηθούν στον ταχύτατο 21ο αιώνα. Υπάρχει ένα εμπορικό σήμα εδώ και εάν καταφέρει να το κρατήσει και να επιβληθεί της μεσαιωνικής πλειοψηφίας, ο Hargey θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο κατά πολλούς τρόπους συγκριτικά με τα όσα έχουν καταφέρει να κάνουν οι σκληροπυρηνικοί ομόλογοί του.
«Σε δέκα χρόνια από σήμερα, εάν ο Θεός με βοηθήσει να προχωρήσω, πιστεύω ότι το τζαμί θα είναι σε ολόκληρο τον κόσμο, ναι» λέει. «Αλλά για τώρα, ο στόχος είναι να τα καταφέρουμε μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο και τα πρώτα γενέθλιά μας. Όταν έρθει ο Σεπτέμβριος, θα κάνουμε ένα μεγάλο πάρτι. Θα σας το πω».
