Αφγανοί που Εγκαταστάθηκαν στην Ουκρανία Ξαναζούν τον Χειρότερο Εφιάλτη τους

Όταν τα νέα για την επικείμενη εισβολή ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία άρχισαν να πυκνώνουν την Τετάρτη, ο Bilal Dostzada έβαλε τη γυναίκα και τον γιο του σε ένα αμάξι, και όπως πολλοί άλλοι πολίτες της Ουκρανίας, προσπάθησαν να διαφύγουν. Το πρωί της Παρασκευής στεκόταν κοντά στα σύνορα με την Πολωνία, στην πόλη Λβιβ της δυτικής Ουκρανίας, 469 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Κίεβου όπου ζει. «Από χθες έχουμε να φάμε και να κοιμηθούμε», είπε ο Αφγανός ακτιβιστής στο VICE World News.

«Στις ειδήσεις, διαβάσαμε ότι τα σύνορα είναι ανοιχτά για μας. Αλλά απ’ όταν έφτασα χθες βράδυ οι ουρές όλο και μεγαλώνουν και κανείς δεν μας αφήνει να μπούμε».

Ο Dostzada διευθύνει μια ΜΚΟ που στόχο έχει να βοηθάει Αφγανούς πρόσφυγες, ιδίως χωρίς έγγραφα, να πάρουν άσυλο στην Ουκρανία. Αλλά πριν από δύο μέρες, σταμάτησε τη λειτουργία της καθώς η απειλή του πολέμου μεγάλωνε. Όταν έφτασε στο Λβιβ με την οικογένειά του, η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας είχε αρχίσει σε πολλές ουκρανικές πόλεις.

Το πρωί της Πέμπτης, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Ο Ουκρανός πρόεδρος επέβαλε στρατιωτικό νόμο και τουλάχιστον 137 πολίτες και στρατιωτικό προσωπικό έχασαν τη ζωή τους στη σύρραξη. Ρωσικές και Ουκρανικές δυνάμεις μάχονται για τον έλεγχο, καθώς εκρήξεις σημειώνονται στην πρωτεύουσα Κίεβο.

Περίπου 100.000 Ουκρανοί έχουν ήδη εκτοπιστεί σύμφωνα με μια κατά προσέγγιση εκτίμηση της UNHCR, της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Καθώς τα αεροπορικά ταξίδια έχουν σταματήσει, πολλές ουκρανικές πόλεις αναφέρουν μεγάλα μποτιλιαρίσματα καθώς οι πολίτες σπεύδουν στα σύνορα. Ανάμεσα σε όσους φεύγουν βρίσκονται και Αφγανοί που πρόσφατα μόλις έφυγαν από τον πόλεμο στη χώρα τους.

Τώρα με τη ρωσική εισβολή ζουν τον χειρότερο εφιάλτη τους. «Άφησα μια πολύ κακή κατάσταση στο Αφγανιστάν», είπε ο Dostzada, που άφησε την πατρίδα του για την Ουκρανία το 2019 λόγω των Ταλιμπάν. «Και τώρα είμαι πάλι σε άσχημη κατάσταση».

Πίσω τους στα αυτοκίνητα, συμπληρώνει, είναι σχεδόν 100 Αφγανοί πρόσφυγες από το Κίεβο και την Οδησσό που βοηθάει στη χώρα. Κάποιοι από τους πρόσφυγες είχαν έρθει μόλις πέρσι όταν οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν στις 15 Αυγούστου.

«Νιώθω ότι είμαστε μόνοι μας», συμπληρώνει ο Dostzada.

Οι Αφγανοί είναι από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς προσφύγων στον κόσμο, με 2,6 εκατομμύρια εκτοπισμένους. Στην Ουκρανία οι Αφγανοί αποτελούν τον μεγαλύτερο πληθυσμό μεταναστών, καθώς κατέφθαναν στη χώρα από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80. Πέρσι, εκατοντάδες Αφγανοί έφτασαν στη χώρα κατά τη διάρκεια προσπαθειών εκκένωσης.

Η χώρα επίσης έχει επαινεθεί καθώς οι ένοπλες δυνάμεις της διέσωσαν μια ομάδα Αφγανών μεταφραστών από την Καμπούλ την εβδομάδα που ανέλαβαν οι Ταλιμπάν. Εν μέσω χάους στο αεροδρόμιο Hamid Karzai στην Καμπούλ, που οδήγησε στον θάνατο τουλάχιστον 170 Αφγανών και πάνω από 13 Αμερικανών στρατιωτών, οι ουκρανικές ειδικές δυνάμεις και η αεροπορία αερομετέφερε περίπου 100 Αφγανούς. 

O Jawed Haqmal, που εργαζόταν ως μεταφραστής για τον καναδικό στρατό στην Κανταχάρ, ήταν ανάμεσα στα άτομα που μεταφέρθηκαν από τις ουκρανικές ειδικές δυνάμεις. Εκείνη τη μοιραία μέρα, ο Haqmal κατάφερε να απομακρύνει μόνο τα μισά μέλη της οικογένειάς του, ανάμεσα τους τη γυναίκα και τα παιδιά του, ενώ π.χ ο πατέρας του και ο αδερφός του αναγκάστηκαν να μείνουν πίσω γιατί δεν υπήρχε χώρος.

Αυτή τη στιγμή, οι σκηνές που περιγράφει από το παράθυρο του ξενοδοχείου του στο Κίεβο -όπου στεγάζεται τους τελευταίους έξι μήνες ενώ περίμενε να επανεγκατασταθεί στον Καναδά- είναι παρόμοιες με αυτά που είδε λίγο πριν φύγει από την Καμπούλ. «Υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας, παντού αστυνομία, δεν υπάρχουν τρόφιμα και όλα είναι κλειστά», είπε. «Αυτό συνέβη και στο Αφγανιστάν».

Αλλά οι αναμνήσεις της πατρίδας του είναι πιο βαθιά ριζωμένες μέσα του από τη νέα του ζωή στην Ουκρανία ή μια πιθανή ζωή στον Καναδά. «Τουλάχιστον είχα φαγητό για την οικογένειά μου, ή μια αξιοπρεπή στέγη πάνω από τα κεφάλια μας, και ανθρώπους να μιλάω. Εδώ είμαι τελείως ράκος».

Ο Sanaullah Tasmim, 20 ετών, έφυγε δυο μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν καθώς η οικονομική κατάσταση χειροτέρευε, και οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αυξάνονταν. Πολλά μέλη της οικογένειάς του σκοτώθηκαν από τους Ταλιμπάν. «Ήρθα στην Ουκρανία για να γλιτώσω απ’ όλα αυτά», λέει. Ένιωσε τυχερός που μπόρεσε να φύγει για να βρει έναν πιο ασφαλή τόπο και να κάνει μια νέα αρχή.

«Ήρθα στην Ουκρανία και πίστευα ότι ήμουν ασφαλής. Οι άνθρωποι στην πατρίδα ακόμα αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Τώρα εδώ βλέπω έναν άλλον πόλεμο και νιώθω ότι μπορεί να χάσω τη ζωή μου όπως και στην πατρίδα».

Ο Tasmim, που μένει με άλλους φίλους από το Αφγανιστάν λέει ότι ακούει  εκρήξεις γύρω του, που δεν του είναι κάτι άγνωστο εφόσον όλη του τη ζωή ζούσε σε καθεστώς πολέμου. Τώρα για άλλη μια φορά ψάχνει τρόπο να διαφύγει.

«Δεν ήξερα ότι θα ερχόμουν ως εδώ για να βρεθώ πάλι σε πόλεμο. Δυστυχώς, αρχίζω να δέχομαι αυτόν τον νέο τρόπο ζωής».

Η Sahraa Karimi, Αφγανή σκηνοθέτις που διέφυγε στην Πολωνία πέρσι μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, κάνει έκκληση στο Twitter για την οικογένειά της στην Ουκρανία. Σε ένα tweet, η Karimi είπε ότι περιμένουν σχεδόν πέντε μήνες για να πάρουν βίζα για Καναδά και τώρα έχουν παγιδευτεί μέσα σ’ αυτή την εμπόλεμη κατάσταση. «Έχω απελπιστεί. Η οικογένειά μου έχει παγιδευτεί», λέει στο VICE World News, συμπληρώνοντας όμως ότι είναι καλά.

Την Πέμπτη, η Πολωνία είπε ότι θα ανοίξει εννιά κέντρα υποδοχής στα σύνορα της με την Ουκρανία που εκτείνοντας σε μια γραμμή 534 χιλιομέτρων για να υποδεχτεί πρόσφυγες. «Σίγουρα θα υπάρξει προσφυγικό κύμα στη χώρα» είπε στα media ο Υπουργός Εσωτερικών της Πολωνίας Mariusz Kaminski συμπληρώνοντας ότι η χώρα θα δεχτεί τους πάντες, παρέχοντας σίτιση και ιατρική φροντίδα. 

Ο Tasmim λέει ότι ελπίζει να καταφέρει να πάει στην Ισπανία ή τη Γερμανία. «Αφού η Ρωσία εισέβαλε στη χώρα δεν πρόκειται να μείνω».

Οι επιπτώσεις του εκτοπισμού των Αφγανών είναι άνε προηγουμένου, λέει ο Zamir Saar, πρώην καθηγητής στο Αφγανιστάν που είναι τώρα υπότροφος Διεθνούς Δημοσιογραφίας στη Dalla Lana School of Public Health στον Καναδά.

Ο 34χρονος κατέφυγε από Αφγανιστάν με την έγκυο γυναίκα του στην Ουκρανία,  όπου έζησε για τρεις μήνες πριν μετοικήσει στον Καναδά.

«Είδα από πρώτο χέρι το χάος στην Καμπούλ, τους πυροβολισμούς, το ποδοπάτημα, τον φόβο και το χάος», λέει ο Saar, που έφυγε για Καναδά πριν από τρεις μήνες.

«Ακόμα και πριν φύγουμε ήμασταν ασφαλείς αλλά δεν ήμασταν στην πατρίδα μας. Τώρα με αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα. Ελπίζω τα πράγματα να μη γίνουν τόσο άσχημα όσο στο Αφγανιστάν».

Ακολουθήστε την Pallavi Pundir στο Twitter.

In Photos: Αντιπολεμικές Πορείες Υπέρ της Ουκρανίας από Όλο τον Κόσμο

Σπάνιο Υλικό από το Ιστορικό Πάρτι του Λουκιανού Κηλαηδόνη στη Βουλιαγμένη

Την Αστρολογία μου Μέσα

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.