Είναι Ασφαλές να Οδηγείς αν Έχεις Κάνει Χρήση Κάνναβης;

Ήταν ένα συνηθισμένο Σαββατόβραδο για τον Abhijit Kelkar*, έναν 27χρονο παραγωγό βίντεο, καθώς χαλάρωνε σε ένα δωμάτιο όπου έπαιζε δυνατά ποπ μουσική, περιτριγυρισμένος από τους κολληοτύς του. Παρότι οι φίλοι του τον ικέτευαν να φτιάξει έναν γύρο σφηνάκια καμικάζι, ο Kelkar αρνιόταν.

Αντί γι' αυτό, διάλεξε να «σκάσει» έναν μπάφο φτιάχνοντας το τρίτο του joint εκείνη τη νύχτα. Ο Kelkar, που είχε μόλις αγοράσει καινούργιο αυτοκίνητο, ήξερε πως δεν μπορούσε να ρισκάρει να του κάνουν αλκοτέστ. Έτσι, προτίμησε εκείνο που θεωρούσε ως «υγιέστερη και ασφαλέστερη» εναλλακτική.

Το να καπνίζεις χόρτο και να οδηγείς ήταν ως τώρα η λύση του χρήστη κάνναβης για να φτιάχνεται χωρίς να πρέπει να αφήσει το αυτοκίνητο σπίτι, από τότε που οι ταινίες του Seth Rogen το έκαναν κουλ. «Σίγουρα προτιμώ να καπνίσω μπάφο και να οδηγήσω, διότι νιώθω να έχω πολύ περισσότερο τον έλεγχο», λέει ο Kelkar. Ενώ επιμένει ότι είναι ανήθικη οποιαδήποτε πράξη μειώνει την αίσθηση του χώρου και την εγρήγορση, εντούτοις ο Kelkar πιστεύει ότι έχει αποκτήσει τόση άνεση με τημ κάνναβη, ώστε να εμπιστεύεται τον «φτιαγμένο» του εαυτό. Και δεν είναι ο μοναδικός.

Σε μια έρευνα του 2019 που διεξήγαγε η PSB Research για το Buzzfeed News, οι μισοί Αμερικανοί που ρωτήθηκαν, πίστευαν πως ήταν ασφαλές να καπνίζουν χόρτο και να οδηγούν. Παρότι μια επιθεώρηση 60 μελετών που παρουσιάστηκε το 1995 στο Διεθνές Συνέδριο για το Αλκοόλ, τα Ναρκωτικά και την Οδική Ασφάλεια κατέληξε στο συμπέρασμα πως η μαριχουάνα επηρεάζει όλες τις νοητικές λειτουργίες που είναι απαραίτητες για ασφαλή οδήγηση, όπως την ευθύγραμμη πορεία, τον συντονισμό των κινήσεων διαφορετικών μερών του σώματος, την οπτική λειτουργία και τη συγκέντρωση, οι χρήστες επισημαίνουν ότι το να την έχουν «ακούσει» μπορεί να τους κάνει να αποφεύγουν τα ρίσκα και να είναι πιο προσεκτικοί στην εκτίμηση των αποστάσεων.

Σε όλο τον κόσμο, δεν υπάρχει καθορισμένος τρόπος ώστε να μετρηθεί πόσο μειωμένων δυνατοτήτων είναι ένας φτιαγμένος οδηγός (αντίθετα με το πόσο σαφής είναι ο τρόπος να οριστεί πόσο μεθυσμένος είναι ένας οδηγός), και τα τεστ νηφαλιότητας που γίνονται επί τόπου στον δρόμο συνήθως αναφέρονται μόνο στο αλκοόλ.

Στην αγορά υπάρχουν συσκευές μέτρησης μαριχουάνας που λειτουργούν με το φύσημα, αλλά δεν είναι ξεκάθαρος ο συσχετισμός του πόσο THC (η ψυχοδραστική ουσία της κάνναβης) μπορεί αντικειμενικά να συνδεθεί με τη μειωμένη ικανότητα οδήγησης.

Επιπλέον, υπάρχει το ζήτημα πως το THC, που ανιχνεύεται στο αίμα στον οργανισμό ενός ατόμου και αποθηκεύεται στα λιπώδη κύτταρα του ατόμου, παραμένει στο σώμα του χρήστη για μεγάλο χρονικό διάστημα αφότου έχει περάσει η επήρεια της κάνναβης. Επίσης, ενώ τα επίπεδα της THC μπορεί να φτάσουν στην κορυφή αμέσως μόλις ένα άτομο έχει καπνίσει ένα joint, η ικανότητά τού να οδηγεί μπορεί να μην έχει μειωθεί ακόμα, διότι μπορεί η ουσία να μην έχει φτάσει στον εγκέφαλο.

Ενώ χώρες όπως ο Καναδάς έχουν θεσπίσει νομικά όρια πάνω στην ποσότητα THC που επιτρέπεται να βρίσκεται στον οργανισμό των οδηγών, μια έρευνα του VICE βασισμένη σε μαρτυρίες αποκάλυψε πως τελικά επικρατούσε σύγχυση και στις δύο πλευρές, τόσο στους οδηγούς όσο και στις Αρχές.

Κάτι που ισχύει και για τους ασθενείς σε Πολιτείες των ΗΠΑ που έχουν νομιμοπιήσει την ιατρική κάνναβη. Παρά το γεγονός ότι ο νόμος ορίζει πως κανείς, ούτε καν ένας ασθενής, δεν επιτρέπεται να οδηγεί μετά την κατανάλωση κάνναβης, η αμφισημία του τι θεωρείται «σε χαμηλά επίπεδα» δημιουργεί ένα παροιμιώδες παραθυράκι για τους χρήστες.

VICE Video: Ζεν Τουρ

Στην Αυστραλία, τα τεστ για χρήση ναρκωτικών στην άκρη του δρόμου συχνά είχαν ανακριβή αποτελέσματα, προκαλώντας την αμφισβήτηση της εγκυρότητάς τους από τον κόσμο. Στο μεταξύ, στις πιο πολλές χώρες της Ασίας, όπου το χόρτο είναι συχνά κοινωνικά αποδεκτό αλλά εξακολουθεί να είναι παράνομο, τέτοια τεστ είναι αδύνατον να διατεθούν. Σε αυτό πρέπει να προστεθεί και το γεγονός πως οι δρόμοι σε χώρες όπως η Ινδία έχουν πολύ περισσότερη κίνηση και εμπόδια, επομένως συνειδητοποιείς ότι δεν υπάρχουν αντικειμενικές αποδείξεις που να συνδέουν την ασφάλεια με τη χρήση.

«Μια φορά οδηγούσα φτιαγμένος ενώ είχε μποτιλιάρισμα και η διαστολή του χρόνου με έκανε να νομίζω πως αυτό κρατούσε πολλές ώρες, οπότε αποφάσισα να κλείσω τα μάτια μου και να ακούσω απαλή μουσική ακόμη κι όταν το αυτοκίνητό μου, που ήταν αυτόματο, προχωρούσε», είπε στο VICE o Aditya Kumar*, 23χρονος μηχανικός υπολογιστών. «Το επόμενο πράγμα που ξέρω είναι πως είχα αποκοιμηθεί και τράκαρα με το μπροστινό μου αυτοκίνητο». Ενώ ο Kumar γλίτωσε με μερικούς ελαφρούς μώλωπες και έναν τρακαρισμένο προφυλακτήρα, αυτή ήταν η τελευταία φορά που αποφάσισε να οδηγήσει φτιαγμένος. «Πήρα το μάθημά μου, αλλά επίσης είμαι ευγνώμων που δεν με έπιασαν οι μπάτσοι. Αν στην ανάσα μου υπήρχε αλκοόλ, όλο αυτό θα είχε καταλήξει πολύ διαφορετικά».

Ενώ σε αυτήν την περίπτωση κανείς δεν τραυματίστηκε, περιπτώσεις όπως του Kumar αποτελούν παραδείγματα των ρίσκων που υπάρχουν. Αλλά τα πραγματικά περιστατικά και η επιστήμη δεν διαθέτουν ακόμα μία απολύτως ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα. Μάλιστα, μια μελέτη της Εθνικής Διοίκησης Ασφάλειας Εθνικών Οδών των ΗΠΑ του 2017 διαπίστωσε πως οι φτιαγμένοι οδηγοί ήταν στην πραγματικότητα πιο προσεκτικοί, επιδεικνύοντας «μειωμένη μέση ταχύτητα, περισσότερο χρόνο οδήγησης εντός του ορίου ταχύτητας και υψηλότερη τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας στη διάρκεια μιας μελέτης της κίνησης των αυτοκινήτων», όπως σημειώνεται. Κάτι που σημαίνει ότι πιθανότατα δεν θα κινδυνέψεις να οδηγείς σαν τρελός ή με υπερβολική ταχύτητα όταν είσαι φτιαγμένος, αλλά μπορεί να σε σταματήσουν ή να σου κορνάρουν με μανία οι άλλοι οδηγοί για πραγματικά πολύ αργή οδήγηση.

Όμως, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα για την Εξάρτηση από τα Ναρκωτικά και το Αλκοόλ τον Ιανουάριο του 2020 διαπίστωσε ότι οι χρήστες που ρωτήθηκαν, ειδικά όσοι έκαναν τακτικά χρήση μαριχουάνας πριν την ηλικία των 16, είχαν μειωμένες ικανότητες οδήγησης για μεγάλο διάστημα αφότου είχε περάσει η επήρεια της χρήσης. Η ίδια μελέτη ανέφερε πως δεν καταγράφηκαν τα ίδια αποτελέσματα σε όσους έκαναν ιατρική χρήση μαριχουάνας και ξεκαθάριζε πως δεν επρόκειτο για οριστικό πόρισμα.

Και πάλι, υπάρχουν αρκετές ιατρικές αποδείξεις που καταλήγουν πως το χόρτο, όπως το αλκοόλ, επηρεάζει την οδηγική σου συμπεριφορά.

«Κατά την οδήγηση χρησιμοποιούνται δύο μέρη του εγκεφάλου σου: οι συνειδητές σου πράξεις και οι γνωστικές σου πράξεις», είπε στο VICE o δόκτωρ Prashant Punia, νευροχειρουργός, εξηγώντας πως οι ενστικτώδεις πράξεις του συνειδητού μέρους του εγκεφάλου ενός ατόμου επηρεάζονται περισσότερο από το αλκοόλ παρά από τη μαριχουάνα. «Η μαριχουάνα μπορεί να έχει μια ιδιόμορφη επίδραση στην παρεγκεφαλίδα, από την οποία εξαρτάται η οδήγηση οχήματος. Ανάλογα με τη δόση, αυτό καθιστά δύσκολο να διαχειρίζεσαι ταυτόχρονα γνωστικές πράξεις, όπως το να παρακολουθείς το GPS, να αποφεύγεις τις λακκούβες ή να μένεις στη λωρίδα σου», εξήγησε.

Ο Punia επισημαίνει πως οι επιπτώσεις που έχει η μαριχουάνα είναι πολύ πιο υποκειμενικές από αυτές του αλκοόλ και διαφέρουν από άτομο σε άτομο, γεγονός που καθιστά επιτακτική μια πιο εντατική έρευνα ώστε να βρεθεί μια μετρήσιμη μεταβλητή. «Ενώ ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν ότι υπερπροσπαθείς και είσαι πιο προσεκτικός όταν οδηγείς έχοντας κάνει χρήση κάνναβης, δεν υπάρχουν επαρκείς αντικειμενικές έρευνες για να υποστηρίξουν αυτούς τους ισχυρισμούς».

Πολλές έρευνες υποστηρίζουν ότι, ιδεατά, οι χρήστες θα πρέπει τουλάχιστον να περιμένουν ώσπου η επήρεια της κάνναβης να περάσει προτού πιάσουν το τιμόνι. Μία μελέτη που διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο McGill του Καναδά υποστηρίζει πως ένα άτομο θα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον πέντε ώρες αφού έχει καπνίσει κάνναβη προτού οδηγήσει. Άλλες έρευνες υποστηρίζουν πως απαιτούνται τέσσερις έως έξι ώρες. Όμως, η επήρεια μπορεί να μην καθορίζεται πάντοτε από τον χρόνο.

«Δεν νομίζω πως ένιωσα ποτέ υπερβολικά φτιαγμένος για να οδηγήσω, αλλά σε περίπτωση που ρουφήξω πολλή μαριχουάνα ή την έχω ακούσει εντελώς, προτιμώ να περιμένω να ξεθυμάνει η επήρεια πριν πιάσω το τιμόνι», λέει ο Rajesh Kapoor*, 22χρονος επιχειρηματίας. Ο Kapoor επισημαίνει, επίσης, ένα ήπιο αίσθημα άγχους που συχνά τον κυριεύει όταν οδηγεί φτιαγμένος, το οποίο τον ωθεί να είναι πιο προσεκτικός.

«Δεν έχω μειώσει την ποσότητα των joints, διότι η αντοχή του οργανισμού μου έχει αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου και χρειάζομαι σχεδόν τρία ολόκληρα τσιγάρα για να νιώσω τα ίδια αποτελέσματα που κάποτε μου προκαλούσε μόνο ένα», λέει ο Kelkar. «Ωστόσο ακολουθώ το ένστικτό μου. Αν νιώθω ότι υπάρχει έστω κι ο παραμικρός λόγος για τον οποίο πρέπει να αμφιβάλλω για το αν θα είμαι σε θέση να οδηγήσω, τότε δεν θα πιάσω το τιμόνι».

*Τα ονόματα έχουν αλλαχθεί για να προστατευτούν οι ταυτότητες των ανθρώπων που μίλησαν.

Το περιεχόμενο του άρθρου έχει αποκλειστικά ενημερωτικούς σκοπούς και δεν στοχεύει στο να διαφημίσει τη χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας.

Περισσότερα από το VICE

H Μέρα που Έγινε Μουσουλμανική Προσευχή στο Μοναστηράκι για Έναν Σαουδάραβα Βασιλιά

Το Netflix Θέλει να Βάλει Τέλος στην Ατελείωτη Αναζήτηση για να Δεις μια Σειρά ή Ταινία

Οι Σεξεργάτριες στο Άμστερνταμ Επιλέγουν Συγκεκριμένες Στάσεις για να Είναι Ασφαλείς

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.