Η ιστορία του Βαγγέλη Ματράκα, όπως την αφηγήθηκε στον δημοσιογράφο του VICE, Κώστα Κουκουμάκα.
Γύρω στο 1996 έπεσε στα χέρια μου μια βιντεοκασέτα, που την έχω κρατήσει. Ήταν ένα αμερικάνικο ντοκιμαντέρ με τίτλο “The Hemp Revolution”, το οποίο μιλούσε για την πολυχρηστικότητα της κάνναβης, για τις αυτόνομες οικολογικές κοινότητες και για τη σημασία του φυτού στη διατροφή, την ένδυση και την παρασκευή φαρμάκων. Είπα στους φίλους μου, «αυτό πρέπει να το δείτε» και έφτασα να διοργανώνω προβολές από σπίτι σε σπίτι.
Videos by VICE
Το 1998 άνοιξα το κατάστημα Kannabishop στο κέντρο της Χαλκίδας – το σλόγκαν ήταν “Be friend of nature, be part of the solution” («Γίνε φίλος της φύσης, γίνει μέρος της λύσης»). Ήταν ένα από τα καταστήματα αλυσίδας franchise που είχε ξεκινήσει ένα τύπος στα Γιάννενα. Εισήγαγε από τη Γερμανία οικολογικά ρούχα, τσάντες, παπούτσια και καλλυντικά με βάση την κάνναβη. Τις πρώτες μέρες κιόλας, εμφανίστηκε η αστυνομία.
«Πού έχεις κρυμμένο το μαύρο;» με ρώτησαν. Προσπάθησαν να τους μιλήσω για την κλωστική κάνναβη. Με κοίταξαν περίεργα και ξαναρώτησαν: «Δηλαδή, αν κόψω το στρίφωμα του παντελονιού και το καπνίσω, τι θα γίνει»;
«Α, δεν το κάνουν έτσι. Βράζουν το παντελόνι και πίνουν το ζουμί», τους απάντησα. Κατάλαβαν την ειρωνεία και συνέχισαν πιο μαλακά: «Όλα καλά, αλλά το πεντάφυλλο στην ετικέτα;». «Kαι η σημαία του Καναδά έχει ένα φύλλο σφένδαμου, του Λιβάνου ένα δεντράκι», είπα. Πήραν κάποια προϊόντα για εξέταση στο Χημείο κι έφυγαν.
Τα Kannabishop πήγαιναν καλά και τράβηξαν την προσοχή των μίντια. Έδωσα μια συνέντευξη στο περιοδικό «01», μιλώντας για την πολυχρηστικότητα της κάνναβης και τα οικολογικά προϊόντα, όμως κάποιος Δαραβίγκας, πανελίστας τα επόμενα χρόνια του Στέφανου Χίου, κατέθεσε μήνυση στην Αστυνομία, υποστηρίζοντας ότι διαφημίζω ναρκωτικά.
Προσπάθησα να εξηγήσω ότι πρόκειται για ευρωπαϊκά εμπορεύματα, επιδοτούμενης παραγωγής, που είχαν εισαχθεί νόμιμα στην Ελλάδα. Μάταια. Ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη για το κακούργημα της διαφήμισης ναρκωτικών με σκοπό το κέρδος – το είχε στηρίξει στο σήμα με το πεντάφυλλο που υπήρχε στο λόγκο των προϊόντων. Πέρασα από ανακριτή, ο οποίος με άφησε ελεύθερο με τον όρο να εμφανίζομαι μία φορά τον μήνα στο αστυνομικό τμήμα και επίσης με την καταβολή εγγύησης 500.000 δραχμών τότε – περίπου 1.500 ευρώ.
Ένας φίλος μου πλήρωσε την εγγύηση. Με την απόσταση του χρόνου, σκέφτομαι ότι δεν έπρεπε να το κάνει. Θα δήλωνα πολιτικός κρατούμενος κι αυτό ίσως προκαλούσε γενική κατακραυγή, πιθανόν έτσι η υπόθεση να γυρνούσε τούμπα. Το δικαστήριο έγινε το 2002 και κηρύχθηκα αθώος. Ζήτησα αποζημίωση από το Ελληνικό Δημόσιο και η προσφυγή έγινε δεκτή, με αποτέλεσμα να μου επιδικαστούν 80.000 ευρώ. Δεν εισέπραξα ποτέ τα χρήματα.
VICE Video: Η Νέα Μοναξιά
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Το 2005 με βρίσκει στα Ψαχνά. Δεν υπήρχε το κατάστημα στη Χαλκίδα και επέστρεψα για να καλλιεργήσω βιολογικές πατάτες και ελιές. Εκείνη την εποχή, πήγαινα σε οικο-γιορτές σε όλη την Ελλάδα. Σε μία από αυτές γνωρίζω τον Andre Klemens, Άγγλο που είχε φτιάξει ένα οικολογικό αγρόκτημα στο Αίγιο. Πιάνουμε την κουβέντα και μου εξηγεί ότι κατασκεύασε μια οικολογική στέγη και ότι είχε φέρει ένα δείγμα στην έκθεση. “This is hemp”, του λέω αμέσως.
Αποφασίζουμε να συνεργαστούμε. Η οικολογική στέγη αποτελείται από διάφορες στρώσεις υλικών: υπάρχει η μεμβράνη αποθήκευσης του νερού, το γαιο-ύφασμα, το στρώμα hemp blanket κι έπειτα ένα μίγμα χώματος και οργανικών στοιχείων. Εμένα με ενδιέφερε περισσότερο οικολογικά και ιδεολογικά το θέμα, όμως η δουλειά πήγαινε πολύ καλά. Το 2006 προκηρύσσεται διαγωνισμός για τη στέγη του Υπουργείου Οικονομικών στο Σύνταγμα. Καταθέτουμε πρόταση και κερδίζουμε. Χωρίς να το γνωρίζει κανείς στην πραγματικότητα, στρώσαμε κάνναβη στην ταράτσα του πιο κεντρικού υπουργείου στην καρδιά της Αθήνας. Το έργο απέδωσε, καθώς εξοικονομήθηκε ενέργεια αξίας 5.700 ευρώ τον χρόνο.
Κάποια στιγμή, ήμουν καλεσμένος του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιου Κούλογλου, σε συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο. Τους είπα ότι συμβαίνει το εξής παράδοξο: Στην Ελλάδα να μην καλλιεργείται κλωστική κάνναβη, όμως η χώρα να διαθέτει το μοναδικό υπουργείο στην Ευρώπη, στην οροφή του οποίου έχει στρωθεί κάνναβη.
Το 2013 η βιομηχανική κάνναβη βγήκε από τον κατάλογο των παράνομων ουσιών (άλλαξε ο Ν. 4139/2013), ωστόσο χρειάστηκαν επιπλέον τρία χρόνια ώστε το 2016, με καινούρια κυβέρνηση πλέον, να εκδοθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση που ρύθμιζε το πλαίσιο αδειοδότησης για την καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης. Ορίστηκαν περισσότερες από 50 ποικιλίες και επίσης τέθηκε ως ανώτατο όριο το 0,2% στην τετραϋδροκανναβινόλη (THC).
Μαζί με άλλους παραγωγούς και ανθρώπους που αγωνίζονται πολλά χρόνια για την κάνναβη, συμμετέχω στη δημιουργία του συνεταιρισμού Kannabio και παίρνουμε τις δύο πρώτες άδειες καλλιέργειες, σε Ψαχνά και Χανιά, γύρω στα δέκα στρέμματα συνολικά. Ήταν ιστορική στιγμή. Μετά από αυτό, ο αριθμός των αδειών και των καλλιεργούμενων εκτάσεων σε όλη την Ελλάδα αυξήθηκε κατακόρυφα.
Το 2017 ίδρυσα την Kannevia ΙΚΕ με σκοπό την καλλιέργεια, την παρασκευή προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικού χαρακτήρα για την κάνναβη. Την επόμενη χρονιά συνεργαστήκαμε με τον αγροτικό συνεταιρισμό Φυτειών Αγρινίου για την καλλιέργεια μεγάλης έκτασης στην περιοχή.
Το φυτό της κάνναβης είναι ένα «δώρο θεού». Από τον ανθό μπορούμε να φτιάξουμε ροφήματα και αρωματικά σκευάσματα για τα τρόφιμα. Από τον σπόρο παράγεται λάδι με σωστή αναλογία ω3 με ω6 λιπαρών κι επίσης πρωτεϊνούχο αλεύρι. Από το στέλεχος του φυτού, μπορούν επίσης να παραχθούν ίνες για την κατασκευή υφασμάτων και από το ξηλώδες μέρος, μια σειρά οικοδομικών υλικών και μονωτικών.
Η νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν είδε θετικά την παραγωγή της βιομηχανικής κάνναβης. Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκης Βορίδης, δήλωσε ότι διαφωνεί ιδεολογικά, όμως είναι υποχρεωμένος να διατηρήσει το ισχύον πλαίσιο. Έβαλε από την αρχή εμπόδια. Για παράδειγμα, στον αρχικό νόμο, το όριο του THC ήταν μεν στο 0,2%, όμως υπήρχε ένα όριο ανοχής ως το 0,6% και δινόταν η δυνατότητα να μειωθεί κατά την επεξεργασία. Αυτό καταργήθηκε κι έτσι τα φυτά με THC άνω του 0,2% καταστρέφονται στο χωράφι με έξοδα του παραγωγού. Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι ακόμη δεν υπάρχει ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο, για παράδειγμα δεν έχουν τεθεί τα όρια για τα τρόφιμα με βάση την κάνναβη.
Tο άρθρο είναι μέρος του πρότζεκτ με τίτλο «Το Βαλκανικό Τρίγωνο της Κάνναβης», το οποίο πραγματοποιήθηκε σε Αλβανία, Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία με την υποστήριξη του iMEdD – Incubator for Media Education and Development.
Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Τα Μαλλιά Είναι η πιο Ισχυρή Γλώσσα του Σώματος που Έχουμε Κατακτήσει
Κυκεώνα για Πρωινό και Πλακούντες: Φάγαμε ό,τι Έτρωγαν οι Αρχαίοι Έλληνες
«Σπάστε τους τα Κεφάλια, Μη Χαμπαριάζετε» – Ο Νεοναζί Υπαρχηγός Παππάς που Καταζητείται
