Στην συμβολή των οδών Αριστοτέλους και Στουρνάρη, το πρωί της Τετάρτης, επικρατούσε θόρυβος και αναστάτωση. Ο κόσμος που ήταν συγκεντρωμένος έξω από το Υπουργείο Υγείας, λίγο μετά τις 11, συζητούσε με ένταση. Κάποιοι είχαν δάκρυα στα μάτια. Ένας άντρας με γκρίζα μαλλιά διέκοπτε τις συζητήσεις, έκοβε δύο μικρά κομμάτια χαρτοταινίας και τα κολλούσε χιαστί στα χέρια των διαδηλωτών. Τους ζητούσε ευγενικά να τα τοποθετήσουν στα χείλη τους «όταν έρθει η ώρα».
Στην είσοδο του Υπουργείου Υγείας διαδηλωτές κρατούσαν στα χέρια τους δύο μεγάλα λευκά πανό. Στο ένα ήταν τυπωμένο με κεφαλαία γράμματα το σύνθημα «Κάτω τα χέρια από το ΚΕΘΕΑ».
Videos by VICE
Με το κατάλληλο σήμα, το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να σχηματίζει έναν κύκλο που γρήγορα κατέλαβε το στενό της οδού Αριστοτέλους. Ο ένας κρατούσε τον άλλον σφιχτά από τους ώμους.
Η ομάδα κρουστών του ΚΕΘΕΑ διαπέρασε τον κύκλο και στάθηκε στη μέση. Ο ρυθμός ήταν αργός και πένθιμος. Σταδιακά, τα μέλη της μπάντας άρχισαν να αποχωρούν από το κέντρο του κύκλου. Όταν σταμάτησε η μουσική, ο τελευταίος φώναξε «Είμαι ο Παντελής και είμαι ΚΕΘΕΑ». Τα μέλη του κύκλου απάντησαν «Και ο Παντελής είναι ΚΕΘΕΑ». Το ίδιο έκαναν διαδοχικά όλοι όσοι συμμετείχαν στον κύκλο. Και είχαν σοβαρό λόγο που το έκαναν αυτό.
Την τελευταία ημέρα του Σεπτεμβρίου, το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) ήρθε αντιμέτωπο με μία μάλλον αιφνίδια απόφαση της κυβέρνησης: την κατάργηση του αυτοδιοίκητου χαράκτηρα του οργανισμού. Με την κατάργηση του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ, η κυβέρνηση επί της ουσίας αφαιρεί το δικαίωμα του οργανισμού να εκλέγει τη διοίκησή του και να σχεδιάζει με αυτονομία τα προγράμματά του.
Η πρόσφατη απόφαση ουσιαστικά αναιρεί το άρθρο 56 του νόμου πέρι εξαρτησιογόνων ουσιών που ψηφίστηκε το 2013 και ρητά αναφέρει ότι το ΚΕΘΕΑ «είναι αυτοδιοικούμενο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου».
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ίδιο άρθρο του νόμου περί εξαρτησιογόνων ουσιών, τα 9 από τα 11 μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση του ΚΕΘΕΑ, η οποία απαρτίζεται από θεραπευτές, θεραπευόμενους, εργαζομένους και συγγενείς θεραπευομένων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η θεραπευτική κοινότητα του ΚΕΘΕΑ ήταν αρμόδια για την εκλογή της πλειοψηφίας των μελών του Δ.Σ. Τώρα, τα άμισθα και αιρετά από τη Γενική Συνέλευση μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου θα αντικατασταθούν από έμμισθα μέλη, διορισμένα από την κυβέρνηση.
«Η κατάργηση του αυτοδιοίκητου θα επηρεάσει το θεραπευτικό μοντέλο και τη φιλοσοφία του ΚΕΘΕΑ, και κατ’ επέκταση την απεξάρτηση των παιδιών».
Μιλώντας στο VICE Greece, o Διευθυντής του ΚΕΘΕΑ, Βασίλειος Γκιτάκος, υποστήριξε ότι η απόφαση αυτή θα επηρεάσει τους θεραπευόμενους, τους συγγενείς τους και τους εργαζομένους του οργανισμού. Συγκεκριμένα, ο κ. Γκιτάκος ανέφερε ότι «η κατάργηση του αυτοδιοίκητου θα έχει άμεσο αντίκτυπο στη θεραπευτική διαδικασία. Οι άνθρωποι που διακόπτουν τη χρήση αναλαμβάνουν την ευθύνη του εαυτού τους από την πρώτη κιόλας μέρα, μία διαδικασία έφτανε στο σημείο οι θεραπευόμενοι να αποφασίζουν ακόμα και για τη διοίκηση του οργανισμού».
VICE Video: Στρατής, ο Πύθωνας
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Το ίδιο υποστήριξε και ο Ευάγγελος Τζινάκης, Πρόεδρος του Συλλόγου Οικογένειας ΚΕΘΕΑ-Διάβαση. Συμμετέχει στο σύλλογο τα τελευταία επτά χρόνια. Όπως μας λέει, «το παιδί μου έχει απεξαρτηθεί, εργάζεται και πλέον έχει επανενταχθεί στην ελληνική κοινωνία». Ο ίδιος είναι πεπεισμένος ότι η κατάργηση του αυτοδιοίκητου θα επηρεάσει «το θεραπευτικό μοντέλο και τη φιλοσοφία του ΚΕΘΕΑ και κατ’ επέκταση την απεξάρτηση των παιδιών».
Παρομοίως, ο Θεόφιλος Νάνος, μέλος της κοινωνικής επανένταξης στο πρόγραμμα Διάβαση, θεωρεί ότι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσε το ΚΕΘΕΑ μέχρι σήμερα «αποδεδειγμένα βοηθούσε τους θεραπευόμενους» και ότι οι αλλαγές αυτές, εφόσον εφαρμοστούν, θα σταθούν εμπόδιο στην απεξάρτηση των ατόμων. Πίσω από την απόφαση της κυβέρνησης βλέπει οικονομικά κίνητρα. Σχολιάζοντας τη μαζικότητα της διαδήλωσης, λέει χαρακτηριστικά «ότι αυτό είναι το ΚΕΘΕΑ, ένα πρόγραμμα που φέρνει κοντά τους ανθρώπους, είτε είναι μέλη είτε γονείς, ή απόφοιτοι. Όλοι είμαστε ενωμένοι, αυτό μαθαίνουμε να κάνουμε στο πρόγραμμα, να δημιουργούμε σχέσεις και αυτό αποδεικνύεται και σήμερα. Το ΚΕΘΕΑ δεν είναι μόνο του».
«Εντελώς αναίτια, με παντελή απουσία τεκμηρίωσης και χωρίς προειδοποίηση και διάλογο, η κυβέρνηση τινάζει στον αέρα την ομαλή λειτουργία του ΚΕΘΕΑ».
Η κατάργηση του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ θεσπίστηκε με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, ένα μέτρο που τυπικά χρησιμοποιείται για εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις και που παρακάμπτει πλήρως τη διαδικασία ψήφισης από τη Βουλή. Για την έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, το μόνο που απαιτείται είναι η υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας στην πρόταση που καταθέτει το Υπουργικό Συμβούλιο.
Ο Υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας, απέδωσε την απόφαση αυτή σε μία προσπάθεια της κυβέρνησης να διασφαλίσει τη «χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του οργανισμού», αφήνοντας ουσιαστικά υπαινιγμό για κακοδιαχείριση.
Ωστόσο, σε ανακοίνωσή του, το ΚΕΘΕΑ χαρακτήρισε «αστείους» τους ισχυρισμούς του Υπουργείου, απαντώντας ότι «από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα ποτέ δεν δημιούργησε “μαύρες τρύπες”, δεν προέβη σε δανεισμό, δεν ενεπλάκη σε σκάνδαλα. Είναι ο πρώτος δημόσιος ελληνικός οργανισμός στον τομέα της υγείας-κοινωνικής φροντίδας που καθιέρωσε από το 1995 τον κατ’ έτος δημόσιο απολογισμό. Ελέγχεται από ορκωτούς λογιστές, διαθέτει διπλογραφικό σύστημα και εσωτερικό έλεγχο, ενώ η πολύ καλή του επίδοση στον τομέα αυτόν επιβεβαιώθηκε και από τον πρόσφατο έλεγχο που διενήργησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Επιπλέον, το ΚΕΘΕΑ υποβάλλει κατ’ έτος Σχέδιο Δράσης, Προϋπολογισμό και Απολογισμό στο Υπουργείο Υγείας, υπό την εποπτεία του οποίου τελεί».
Στο Δελτίο Τύπου του οργανισμού γίνεται ακόμη λόγος για παρέμβαση στη λειτουργία και διοίκηση του οργανισμού, αλλά και για υπονόμευση του έργου του συνολικά. Χαρακτηρίζει τον τρόπο με τον οποίο λήφθηκε η απόφαση «αυταρχικό», καθώς η κυβέρνηση δεν έδωσε τη δυνατότητα διαλόγου και διαβούλευσης. «Εντελώς αναίτια, με παντελή απουσία τεκμηρίωσης και χωρίς προειδοποίηση και διάλογο, η κυβέρνηση τινάζει στον αέρα την ομαλή λειτουργία του ΚΕΘΕΑ. Υπονομεύει το δημόσιο συμφέρον και στρέφεται ενάντια σε μια από τις πιο ευάλωτες ομάδες που μέσα από το ΚΕΘΕΑ βρίσκει τον δρόμο της επανένταξης στην ελληνική κοινωνία», σχολιάζει στην ανακοίνωση.
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται οι σχετικές ανακοινώσεις των Σωματείου Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας», Μονάδας Απεξάρτησης «18 Άνω» και Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών «ΟΚΑΝΑ». Την ίδια ώρα,ηλεκτρονική πλατφόρμα συλλέγει υπογραφές για τη στήριξη του αυτοδιοίκητου χαρακτήρα του οργανισμού.
Το ΚΕΘΕΑ λειτουργεί από το 1983 και παρέχει υπηρεσίες απεξάρτησης από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, τον τζόγο και το Διαδίκτυο. Εξυπηρετεί καθημερινά περισσότερα από 3.000 άτομα σε όλη την Ελλάδα.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Γιατί Αδειάζουν τα Σχολεία στα Εξάρχεια
Το Άλμπουμ της Ζωής της Δήμητρας Παπανδρέου
Ένας Μετανάστης Περιγράφει τη Ζωή του στα Εξάρχεια ως Ντίλερ Χόρτου
