Το 2022 διανύουμε τη χρονιά των άλμπουμ σε ό,τι αφορά το ελληνικό rap game και αυτό είναι ευχάριστο. Οι καλλιτέχνες εκφράζονται πιο ολοκληρωμένα και, αντίστοιχα, το κοινό λαμβάνει συνολικά το “flavor” κάθε ράπερ. Η δημιουργία ενός δίσκου μπορεί να σε κάνει να κοιτάξεις βαθύτερα σε έναν μουσικό καλλιτέχνη και το “Pyro” του Khay Be είναι μία τέτοια περίπτωση.
Το “Pyro” που κυκλοφόρησε στις 13 Μαΐου, κατ’ αποκλειστικότητα σε παραγωγές του Destiny (Πέτρος Βυνάκος) και με συμμετοχές από Kareem Kalokoh, Dirty Harry, Thug Slime, Gio Melody και Light, είναι η δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά του Khay Be μετά το «Βόρεια Μεριά» (2021). Αρχικά ήταν να κυκλοφορήσει στις 3 Μαρτίου, όπως και ο πρώτος δίσκος του, όμως η εμμονή του Khay Be και του Destiny με το να είναι αψεγάδιαστο το άλμπουμ, μετέφεραν την κυκλοφορία του δύο μήνες μετά.
Videos by VICE
«Όταν τελείωσα το “Βόρεια Μεριά”, ξεκίνησα να δουλεύω ένα EP με τον Lil Koni. Έπειτα ήρθε καλοκαίρι και δεν ήθελα να κυκλοφορήσω κάτι άλλο. Υπήρχε ήδη έτοιμο το κομμάτι “Pososta” με τον Light, το οποίο κρατούσα για τον Σεπτέμβρη και ήθελα γενικά να είναι το πρώτο clip του δίσκου. Υπήρχαν κι άλλα κομμάτια μαζεμένα, όπως το “Lowrider” που έχει γραφτεί εδώ και τρία χρόνια, απλώς τώρα μπήκε το κουπλέ του Thug Slime. Ήταν, μάλιστα, το πρώτο κομμάτι στο οποίο μου έκανε παραγωγή ο Πέτρος. Από τα τέλη του Δεκέμβρη του 2021 μέχρι τον Μάρτιο του 2022 δουλεύαμε ασταμάτητα, είτε παλιά κομμάτια είτε γράφοντας νέα», λέει ο Khay Be. «Ασχοληθήκαμε πολύ με αυτό τον δίσκο, από τις συμμετοχές που θα έχει μέχρι το εξώφυλλο», προσθέτει.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τη μέρα που συναντηθήκαμε με τον Khay Be, το κομμάτι “Lowrider” έγινε πλατινένιο. Νωρίτερα, είχαμε βρεθεί στο Destiny Studio όπου έγινε ένα privé listening session του δίσκου, παρουσία ανθρώπων από τη Minos EMI, τη δισκογραφική εταιρία στην οποία ανήκει ο Khay Be. Εκεί άκουσα για πρώτη φορά τον δίσκο και εκτίμησα την προσεκτικά δομημένη σειρά των tracks, όπως επίσης το έξυπνο «δέσιμο» των πρώτων τεσσάρων τραγουδιών που ουσιαστικά είναι σαν ένα μουσικό έργο που σε πάει, χωρίς να το καταλαβαίνεις, από το ένα κομμάτι στο άλλο. Όπως επίσης το κλείσιμο του δίσκου με το “Rose”, που σου αφήνει μια γλυκιά επίγευση, κάνοντάς σε να θες να ακούσεις τον δίσκο ξανά από την αρχή. «Όλα τα κομμάτια του “Pyro” βρίσκονται στη θέση τους, μέσα στο άλμπουμ, για κάποιο λόγο. Γενικά θα βρεις κομμάτια με συναίσθημα, άλλα που έχουν το hype του party κι άλλα για αυτούς θέλουν να ασχοληθούν περισσότερο με εμένα ως καλλιτέχνη. Δίνω την πιο ολοκληρωμένη δουλειά μου. Κάθε κομμάτι είναι κάτι που ήθελα να βρίσκεται στον δίσκο. Είχα πάρα πολλά tracks, γύρω στα 50, όμως ήθελα να μπουν συγκεκριμένα αυτά τα 12», σημειώνει ο Khay Be.
Ο ήχος του θυμίζει west coast, αλλά χωρίς να έχει «δαγκώσει» αυτό το στιλ. Όπως λέει ο ίδιος, «μεγάλωσα με αυτό το wave, αυτά ακούω ακόμα και σήμερα. Απλώς, το προσάρμοσα στο δικό μου ύφος. Είχα κάνει δύο κομμάτια west coast style το 2019, αλλά δεν είχαν πάει ιδιαίτερα καλά. Ξέρω ότι πουλάει το trap και το drill περισσότερο, όμως δεν είναι το στιλ μου. Για παράδειγμα, το drill συνοδεύεται με ένα lifestyle που, επειδή έχω ζήσει και στην Αγγλία και το γνώρισα καλά, ξέρω ότι δεν μου ταιριάζει. Προσπαθώ να εδραιώσω το δικό μου ύφος σε ό,τι αφορά το flow. Σίγουρα, πάντως, φαίνονται οι επιρροές μου», τονίζει ο Khay Be.
VICE: Ποιες διαφορές εντόπισες σ’ εσένα δουλεύοντας το “Pyro”, σε σχέση με τον πρώτο σου δίσκο; Khay Be: Αρχικά, η φωνή μου άλλαξε. Δεν ξέρω πώς, αλλά βάρυνε κι απέκτησε γρέζι. Επίσης, η επικοινωνία με τον Πέτρο δεν έχει καμία σχέση πλέον. Άλλαξε ο τρόπος που δουλεύουμε. Τώρα ξέρω τι να κυνηγήσω, όταν μπαίνω στο στούντιο. Παλιότερα έγραφα ένα κομμάτι στο σπίτι μου, μετά πήγαινα στο στούντιο να το «περάσω» και τέλος. Τώρα ξέρω ότι πρέπει να έχω συγκεκριμένα πράγματα όταν μπαίνω στο booth – για παράδειγμα, δύο verse κι ένα ωραίο hook. Ή ότι σήμερα, για παράδειγμα, θα πάω στο στούντιο και θα ασχοληθούμε μόνο με τη μίξη. Πιο πριν πήγαινα στο στούντιο, είχαμε κανονίσει να κάνουμε μίξη κι εγώ όταν έφτανα εκεί ήθελα να γράψω. Με έβαλε σε μια άλλη νοοτροπία ο Πέτρος.
Επίσης, άλλαξε τρομακτικά η ταχύτητα με την οποία γράφω τα κομμάτια. Απέκτησα μουσική άποψη, διαλέγω καλύτερα ήχους και μουσικές, έχω αναπτύξει καλύτερη κρίση.
**Μέσα στον δίσκο υπάρχουν συμμετοχές από Kareem Kalokoh, Dirty Harry, Thug Slime, Gio Melody και Light. Πώς προέκυψαν;
**Αρχικά, τον Kareem τον θαύμαζα από εποχές ATH Kids. Τότε δεν έκανα ακόμα μουσική. Είχα πάει σε live τους και γενικά είχα και έχω πολύ σεβασμό γι’ αυτόν. Πάντα ήθελα να δουλέψω μαζί του και χαίρομαι που από fan έγινα συνεργάτης του. Είναι απίστευτο συναίσθημα για μένα.
Με τον Harry έγινε κάπως τυχαία. Αρχικά ήταν να μπει στο κομμάτι με τον Gio Melody. Μια μέρα, μου στέλνει και μου λέει ότι θέλει κάτι πιο “fresh” για τον δίσκο. Εκείνη τη μέρα ήμουν στο στούντιο και έγραφα το κομμάτι “Nympho”. Ήρθε ο Harry, γούσταρε, έβαλε τα μελωδικά vibes του, «δέσαμε» και το γράψαμε.
Με τον Gio, αντίστοιχα, γνωριζόμαστε κάποια χρόνια. Ήταν ο πρώτος που με πήγε σε στούντιο κάποτε.
Ο Thug Slime άκουσε το “Lowrider” που είχαμε κάνει με τον Πέτρο, γούσταρε το west coast ύφος και μπήκε. Μ’ άρεσε και μένα πολύ αυτή η συνεργασία.
Και με τον Light υπάρχει ένα τρελό story από πίσω.
Ξεκίνησα να ακούω ραπ μουσική από τον δίσκο του 50Cent (Get Rich or Die Tryin’). Μετά το Γυμνάσιο άρχισα να ακούω ελληνικό ραπ, τύπου ΒήταΠεις, Bong Da City, Athens Finest, Στίχοιμα.
**Για το κομμάτι “Pososta”; Για πες.
**Εγώ έκανα κολλητή παρέα με τον Ντίνο Μήτογλου, τον μπασκετμπολίστα (νυν παίκτης της Αρμάνι Μιλάνο και πρώην παίκτης του Παναθηναϊκού). Είμαστε πολύ καλοί φίλοι, απλώς τώρα βρίσκεται στην Ιταλία. Τότε, λοιπόν, ξέραμε ότι θα φύγει από την Ελλάδα και μου λέει «γράψε ένα κομμάτι για μένα ρε», πάνω στον χαβαλέ. «Αλλά θέλω να χιτάρει», λέει. Τότε, φαντάσου, δεν είχε βγει καν το πρώτο μου άλμπουμ (Βόρεια Μεριά). Μου λέει, «θα βάλουμε και ένα δυνατό feat.»
Ο Ντίνος ήθελε πολύ τον Mad Clip και εννοείται γούσταρα φουλ. Το είπα στον Πέτρο και ψάχναμε ποιοι καλλιτέχνες θα «κολλούσαν» καλύτερα σε κάτι τέτοιο. Όταν είχαμε έτοιμη τη μουσική, ήταν ξεκάθαρο ότι ο Light ήταν ό,τι έπρεπε για το κομμάτι. Εννοείται πως κι εγώ ήθελα πολύ να δουλέψω με τον Light. Όταν ακουσε κι ο Ντίνος το κομμάτι συμφώνησε ότι ο Light ταίριαζε καλύτερα. Έτσι μιλήσαμε, βρεθήκαμε στο Destiny Studio και μέσα σε μισή ώρα ο Light είχε γράψει αυτό το «16άρι» που σκοτώνει.
Το “Pososta” ήταν έτοιμο από πέρυσι τον Φλεβάρη ως track και τον Μάιο είχαμε ήδη το clip. Όμως το κρατήσαμε, διότι δεν ταίριαζε να βγει καλοκαίρι. Έτσι έγινε.
**Γιατί ονόμασες “Pyro” αυτό τον δίσκο;
**Μου αρέσει αρχικά που προέρχεται από μία ελληνική λέξη: το πυρ. Σημαίνει φωτιά, το χρώμα μου είναι το κόκκινο (της φωτιάς) κι επίσης το όνομά μου είναι Khay (=καίει). Ήθελα να είναι μια λέξη που με εκφράζει συναισθηματικά, επειδή είμαι κι έντονος ως χαρακτήρας κι επειδή κατάφερα να βγάλω πολύ συναίσθημα σε αυτήν τη δουλειά. Επίσης, είναι μια λέξη που σου μένει εύκολα. Είχα ήδη έτοιμα τα μισά κομμάτια του άλμπουμ πριν αποφασίσω τον τίτλο του. Κι όσο το επεξεργαζόμουν, φτάνοντας προς το τέλος της δημιουργίας του, κατέληξα πως είναι ο ιδανικός.
**Είσαι γεννημένος το 1998. Ποια ήταν τα πρώτα σου μουσικά ακούσματα;
**Ξεκίνησα να ακούω ραπ μουσική από τον δίσκο του 50Cent (Get Rich or Die Tryin’) κι έπειτα. Μετά πέρασα σε Tyga, YG και από το Γυμνάσιο άρχισα να ακούω ελληνικό ραπ, τύπου ΒήταΠεις, Bong Da City, Athens Finest, Στίχοιμα. Δεν καταλάβαινα τότε τα νοήματα των τραγουδιών, βέβαια, αλλά μου άρεσαν. Ακόμα, τότε, δεν μου είχε περάσει καν από το μυαλό ότι θέλω να γράψω μουσική. Μόνο κάποια freestyle κάναμε με την παρέα μου, αλλά στον χαβαλέ, όχι σοβαρά.
**Η μουσική, καλλιτεχνικά, πώς μπήκε στη ζωή σου;
**Ο κολλητός μου ήξερε τον Gio Melody. Του είχα πει ότι θέλω να δοκιμάσω να γράψω και ο Gio μού είχε πει να πάμε στούντιο μια μέρα. Πήγαμε, έγραψα κάποια κομμάτια και το δοκίμασα. Μετά γνώρισα τον Πέτρο και ξεκίνησα να γράφω μόνο στο Destiny Studio. Ήταν κοντά στο σπίτι μου αρχικά και μου άρεσε σαν χώρος. Μου το είχε συστήσει ο Grove, μου είχε πει δηλαδή για ένα στούντιο στα βόρεια προάστια που είναι πολύ clean. Έτσι, έκλεισα ραντεβού, πήγα και ξαναπήγα. Πλέον, με τον Πέτρο, είμαστε πολύ παραπάνω από συνεργάτες.
Στην Αγγλία έκανα resell ρούχα και παπούτσια. Κατέβαινα Λονδίνο με το τρένο, φόρτωνα πράγματα και τα έδινα αμέσως. Κάποια άτομα πλήρωναν όσο-όσο.
**Θεωρείς ότι εκπροσωπείς τα Βόρεια Προάστια;
**Εδώ μεγάλωσα. Εδώ πήγαινα γήπεδο με την παρέα μου, υποστηρίζοντας την ΑΕΝΚ (Αθλητική Ένωση Νέας Κηφισιάς). Όλες οι παρέες μου είναι από αυτά τα μέρη. Θυμάμαι μαζευόμασταν στην πλατεία όταν τελείωνε το σχολείο και πηγαίναμε γήπεδο να δούμε ματς. Ήμασταν φανατικοί τότε. Είμαι από εδώ και πιστεύω ότι αυτό το σέβεται κι ο κόσμος. Δείχνω αυτό που είμαι.
**Υπήρξε ένα διάστημα που έμενες και στην Αγγλία, σωστά;
**Ναι, σπούδασα Ψυχολογία εκεί. Έφυγα στα 17 μου, επειδή έβλεπα ότι εδώ δεν υπάρχει μέλλον. Επίσης δεν μου είχε περάσει από το μυαλό να ασχοληθώ με τη μουσική ακόμα. Είχα ξεκινήσει να γράφω μεν, αλλά τίποτα σπουδαίο. Έμενα σε μια μικρή πόλη, μιάμιση ώρα βόρεια του Λονδίνου. Εκεί έχει πολλούς φοιτητές, αν και προσωπικά δεν δικτυώθηκα πολύ στο πανεπιστήμιο. Έκανα παρέα μόνο με έναν Κινέζο που πλέον είμαστε κολλητοί, τον Lino. Επίσης έπαιζα μπάσκετ στην ομάδα του πανεπιστημίου.
Η Αγγλία, γενικά, με βοήθησε να μάθω να ζω ανεξάρτητα, στο πώς να βγάζω το ψωμί μου. Τότε έκανα resell σε ρούχα και παπούτσια (Balenciaga, Off-White, North Face κ.λπ). Κατέβαινα Λονδίνο με το τρένο, φόρτωνα πράγματα και τα έδινα αμέσως. Κάποια άτομα πλήρωναν όσο-όσο για να πάρουν τα sneakers ή τη ζώνη που ήθελαν και δεν τα έβρισκαν αλλού. Εκεί η φάση είναι όποιος προλάβει. Μια φορά είχα αγοράσει 500 λίρες πράγματα και με το που βγήκα από τα μαγαζιά τα πούλησα 1.850 λίρες. Τσακ-μπαμ και όλα μετρητά.
Έπειτα, όταν γύρισα στην Ελλάδα προσπάθησα να το κάνω κι εδώ. Ωστόσο εδώ έβγαζα 500-600 ευρώ τον μήνα, διότι πλήρωνα και τα μεταφορικά για να έρθουν εδώ από το εξωτερικό. Καμία σχέση με το πόσο εύκολα έβγαζα πολλά παραπάνω λεφτά στην Αγγλία.
**Η συνεργασία με τη Minos ΕΜΙ πώς προέκυψε;
**Όταν τελείωσα τον στρατό, τον Αύγουστο του 2020, είχα ήδη διάφορα κομμάτια που δούλευα με τον Πέτρο. Τότε «χτυπούσα» 15-20 χιλιάδες views που ήταν πολύ καλά για εμένα. Είχα ο Πέτρος μια επαφή στην EMI και τότε ήθελαν να βρουν νέα άτομα να βάλουν στο ρόστερ.Έτσι βρεθήκαμε να μιλάμε με την εταιρία. Τους παρουσιάσαμε κάποια κομμάτια, τους άρεσαν και ξεκινήσαμε τη συνεργασία. Βασικά είδα επαγγελματισμό, πράγμα που λείπει γενικά από τη σκηνή. Αυτό ήταν το «κλειδί» για εμένα.
**Πώς προσπαθείς να ξεχωρίζεις μέσα σε αυτή την υπερπροσφορά μουσικής και καλλιτεχνών στη ραπ;
**Δουλεύω κάθε μου δουλειά σαν να είναι η τελευταία. Από τον ήχο και το clip μέχρι το artwork. Θέλω, επίσης, να μου αρέσει κάθε κυκλοφορία μου στο 100%, σε εκείνη τη φάση της ζωής μου. Προσπαθώ να εξελίσσομαι συνεχώς, κρατώντας το ύφος και την ταυτότητά μου. Ξέρεις, να μην πηγαίνω με τη μόδα. Ακόμα εδραιώνω το στιλ μου και προσπαθώ να κάνω τον κόσμο να το μάθει.
Εσύ, από τη μεριά σου, τι είναι αυτό που θα προσέξεις σε έναν άλλον καλλιτέχνη ακούγοντάς τον; Μου αρέσει να ξέρω ότι αυτό που λέει, το ζει όντως. Δεν με ενδιαφέρει τόσο αν το έχω ακούσει ξανά από κάποιον, αρκεί να ξέρω ότι είναι αλήθεια. Σίγουρα, στο ραπ υπάρχει το στοιχείο της υπερβολής. Ωστόσο, είναι διαφορετικό να έχεις 5 και να λες ότι έχεις 8 και διαφορετικό να έχεις 1 και να λες ότι έχεις 15.
Από εκεί και πέρα προσέχω πολύ πόσο έχει δουλέψει την κάθε του κυκλοφορία, για παράδειγμα να βλέπω ότι δεν έχει τσιγκουνευτεί τα 50-100 ευρώ για μια καλή μίξη. Να σέβεται το κοινό του. Πρέπει να επενδύεις σε αυτό που κάνεις. Και να μην κοιτάς μόνο τα clips, που είναι η εικόνα. Όλα χρειάζονται, αλλά με σωστή ισορροπία.
**Από video clips τι έχεις στα σκαριά;
**Έχουμε γυρίσει ένα clip το “Nympho” με τον Dirty Harry. Κι έπειτα θέλω να δω ποιο κομμάτι θα ξεχωρίσει ο κόσμος, ώστε να το κάνω κι αυτό clip. Θέλω να δώσω με εικόνα, πίσω στον κόσμο, εκείνο το track που θα «σπάσει» στα streams. Δεν θέλω να πηγαίνω μόνο με τα δικά μου γούστα. Θέλω να ανταποδώσω και την αγάπη που παίρνω. Είναι ένα respect στο κοινό.
Εσύ ασχολείσαι με την επιμέλεια των clips σου; Πολύ! Με πιάνει τρέλα. Μπορεί να έχω, για παράδειγμα, ένα γύρισμα την Παρασκευή κι αν από την Τρίτη δεν είναι όλα έτοιμα αρχίζω να τρελαίνομαι. Ας πούμε, το clip για το “Lowrider” ήθελα να βγει έτσι ακριβώς όπως βγήκε. Αν παρατηρήσεις, υπάρχει ένα πλάνο με έναν τοίχο που είναι ο μισός πράσινος και ο άλλος μισός κόκκινος. Αυτό τον τοίχο τον έβαψα εγώ. Έψαξα ποιες μπογιές ταιριάζουν και πήγα τρεις μέρες πριν και τον ετοίμασα. Είχα τον χρόνο να το κάνω, είχα το “ΟΚ” από τον φίλο μου στον οποίο ανήκει αυτή τη αποθήκη όπου βρίσκεται ο συγκεκριμένος τοίχος, το έκανα και γούσταρα.
**Ποιο κομμάτι του δίσκου ήταν αυτό που έγραψες πιο γρήγορα και ποιο σε «ταλαιπώρησε» περισσότερο;
**Το “Nevra” το έγραψα σε μια περίεργη φάση της ζωής μου. Ήμουν γενικά τσαντισμένος και το έγραψα με πολύ συναίσθημα. Έτσι βγήκε σχετικά γρήγορα. Δεν το σκέφτηκα πολύ. Μπήκα και το έγραψα. Το “Vraki” μπορείς να πεις ότι μας ταλαιπώρησε λίγο, επειδή κάναμε πέντε re-productions στο beat.
Ξεχνάω πώς περνά η ώρα στο στούντιο. Είναι σαν καζίνο. Δεν έχει παράθυρα, δεν έχει ρολόγια…
**Τι άλλο θα ήθελες να δοκιμάσεις μουσικά, που νιώθεις ότι είναι διαφορετικό από ό,τι έχεις κάνει;
**Ετοιμάζουμε μαζί με τον Destiny και τον DJ Silence ένα διαφορετικό κομμάτι για το καλοκαίρι. Άλλο στιλ εντελώς. Μόλις πήρα την παραγωγή στα χέρια μου και η αλήθεια είναι ότι θα δοκιμάσω άλλα πράγματα. Κρατώντας μεν τον βασικό χαρακτήρα μου, αλλά σε πιο latin/reggaeton ρυθμό.
**Τι θα κάνεις το καλοκαίρι;
**Θέλω να κάνω shows, να παρουσιάσω τη δουλειά μου στον κόσμο και να δω καινούργια μέρη. Αυτό κυρίως. Μου αρέσει η αλληλεπίδραση με τον κόσμο, οπότε θα κυνηγήσω τα lives φέτος. Επίσης, θα ακολουθήσουν κάποια πιο πιο banger singles και συνεργασίες με άλλους ράπερ. Έχω ήδη ένα κομμάτι με τον Kidd από Black Money. Γενικά, θα με δοκιμάσω σε feats που δεν περιμένει ο κόσμος και σε άλλα στιλ που θέλω να πειραματιστώ.
**Θυμάσαι ποια ήταν η πρώτη φορά που έπιασες μικρόφωνο με κόσμο από κάτω;
**Νομίζω ήταν το 2018-19 στο ToyRoom. Αν δεν κάνω λάθος έπαιζε ο DJ Silence. Είπα ένα-δυο κομμάτια. Είχα φουλ άγχος. Μετά αποφάσισα ότι δεν πρέπει να κυνηγάω απαραίτητα τα shows κι ότι πρώτα θέλω να κάνω focus στη μουσική μου, να με μάθει ο κόσμος.
**Έχουμε βρεθεί αρκετές φορές στο Destiny, είτε τυχαία είτε τώρα για τον δίσκο. Τελικά, τι είναι για εσένα το στούντιο;
**Το σπίτι μου. Μπαίνω μέσα και νιώθω ότι βρίσκομαι στο happy place μου. Πέρα από τα sessions, εδώ θα αράξουμε πολλές φορές, θα φάμε, θα πιούμε, θα ακούσουμε άλλες μουσικές θα συζητήσουμε ή θα βάλουμε κάτω τα μελλοντικά μας σχέδια. Ξέρεις, δεν γίνεται να δημιουργείς κάθε φορά. Γενικά, πάντως, ξεχνάω πώς περνά η ώρα στο στούντιο. Είναι σαν καζίνο. Δεν έχει παράθυρα, δεν έχει ρολόγια (γέλια). Έχουν περάσει ήδη τρία χρόνια που έρχομαι στο Destiny, πάρα πολλές -ίσως χιλιάδες- ώρες και νιώθω πολύ οικεία. Ειδικά, πλέον, που με τον Πέτρο συνεργαζόμαστε εντατικά και είμαστε φίλοι.
Ακολουθήστε τον Παύλο Τουμπέκη στο Instagram.
Περισσότερα από το VICE
Το Pole Dancing Είναι ό,τι πιο «Αντρικό» Έκανα Τελευταία
HGEMONA$: «Ο Λεξ Είναι από τα Καλύτερα Άτομα που Έχω Γνωρίσει στη Σκηνή»
