Ο Αρχιεπίσκοπος Aθηνών και πάσης Ελλάδας κ.κ. Ιερώνυμος, κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε μαθητές της Α’ και Γ’ Λυκείου της Ελληνογερμανικής Αγωγής, φρόντισε για άλλη μια φορά να δείξει πόσο επιλεκτική μνήμη έχουν οι εκπρόσωποι της Ελλαδικής Εκκλησίας.
Εκφράζοντας ανοιχτά την αντίθεσή του απέναντι στο αίτημα της Gucci να πραγματοποιήσει επίδειξη μόδας στον Παρθενώνα, είπε στους μαθητές: «Βρισκόμαστε σε παρακμή. Ο σεβασμός και η αξιοπρέπεια δεν θυσιάζονται. Όταν κάτι αποϊεροποιείται, τότε ευτελίζεται και γίνεται εμπόρευμα και μάλιστα εμπόρευμα φθηνό. Δεν δίδονται όλα. Υπάρχουν στη ζωή τα ιερά. Αυτά δεν πουλιούνται».
Φυσικά δεν έκανε καμιά αναφορά στους μαθητές, για τους χριστιανούς που κατέστρεψαν κάποτε κομμάτια του Παρθενώνα ή για τη μετατροπή του μνημείου σε εκκλησία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία άλλωστε δεν έχει αναλάβει ποτέ την ευθύνη γι’ αυτό, παρά το γεγονός ότι το μνημείο βανδαλίστηκε κυριολεκτικά από τους χριστιανούς -όπως και άλλα μνημεία- επειδή θεωρούνταν ειδωλολατρικά στοιχεία ή προκλητικά λόγω των γυμνών αγαλμάτων. Κάπως έτσι, ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε «Παναγία Αθηνιώτισσα» και ο ελληνικός πολιτισμός έκανε στροφή προς τον πουριτανισμό.
Όταν το 2009, το μουσείο της Ακρόπολης θα άνοιγε για πρώτη φορά τις πόρτες του, ζητήθηκε από τον σκηνοθέτη Κώστας Γαβρά να παραχωρήσει ένα βίντεο 13 λεπτών που θα παιζόταν στο μουσείο. Μέσα σε αυτό παρουσίαζε το οικοδομικό πρόγραμμα του Περικλή μετά τους Περσικούς Πολέμους και εστίαζε στον Παρθενώνα, δείχνοντας τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά του στοιχεία, τον γλυπτό διάκοσμο και τη θέση που είχε μέσα στο ναό το λατρευτικό άγαλμα της θεάς Αθηνάς.
Videos by VICE
Το βίντεο έκανε αναφορές στην ιστορία του μνημείου μέσα στους αιώνες και στις καταστροφές που δέχτηκε. Ο σκηνοθέτης είχε συμπεριλάβει τους Έρουλους, που το 267 μ.Χ. τον έκαψαν, και προχωρούσε στην αφήγηση δείχνοντας την απολάξευση των αναγλύφων κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, όπου έγιναν αμέτρητες ζημιές σε γλυπτά. Φυσικά, έκανε αναφορά στις μετατροπές του μνημείου σε εκκλησία της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, σε εκκλησία λατινικού δόγματος από τους Φράγκους μετά την Δ’ Σταυροφορία, σε μουσουλμανικό τέμενος και σε πυριτιδαποθήκη των Οθωμανών, που είχε συνέπεια τον βομβαρδισμό του Παρθενώνα από τα στρατεύματα του Μοροζίνι (1687). Το βίντεο κατέληγε στη λεηλάτηση του μνημείου από τον Έλγιν.
Μετά από απαίτηση της Ιεράς Συνόδου το βίντεο «κόπηκε» κατά 1,5 λεπτό. Μέσα σε αυτό το 1,5 λεπτό παρουσιαζόταν η καταστροφή τμημάτων του Παρθενώνα από χριστιανούς των πρώτων χρόνων και συγκεκριμένα απεικονίζονταν χριστιανοί φορώντας σκουρόχρωμα ράσα να σκαρφαλώνουν στις μετόπες του Παρθενώνα και να λαξεύουν τα φειδιακά ανάγλυφα.
Όπως είχε πει και ο ίδιος ο Κώστας Γαβράς σε συνέντευξή του, μετά την λογοκρισία που δέχτηκε, «στους πρώτους καταστροφείς του ναού συγκαταλέγονταν και οι πρώτοι χριστιανοί, που δυσφορούσαν για τους γυμνούς άνδρες και τις γυναίκες που απεικονίζονταν στα γλυπτά. Τότε η κατάσταση έμοιαζε κάπως με τους Ταλιμπάν, που σήμερα καταστρέφουν τα αγάλματα του Βούδα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται».
Η απόφαση τότε είχε ληφθεί από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού, Αντώνη Σαμαρά, τον Πρόεδρο του Μουσείου, Δημήτρη Παντερμάλη, και φυσικά αποφασίστηκε μετά από αντίδραση επισκόπων – μεταξύ αυτών και του Ιερώνυμου, ο οποίος ήταν και τότε Αρχιεπίσκοπος. Ακόμα και στη θέση αυτή να μην ήταν βέβαια, θα έπρεπε να γνωρίζει και αυτήν την πλευρά της ιστορίας για να την παραθέσει στους μικρούς μαθητές, αφού πέρα από Θεολογία, έχει σπουδάσει και Αρχαιολογία. Ο τρόπος με τον οποίο έκανε δηλώσεις βέβαια, είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα που θα μπορούσαν να λάβουν στην εφηβεία τους: κάποιοι απλώς θα εκμεταλλεύονται την ιστορία κατά το δοκούν.
Περισσότερα από το VICE
Επτά Εκατομμύρια Ευρώ θα Δοθούν για Νέες Κλούβες των ΜΑΤ
Στην Ελλάδα του 2017 Συζητάμε Ακόμα για το «Τάμα της Χούντας»
