Δεν υπάρχει τίποτα πιο απαίσιο από το να ακούς κάποιον να τρώει ένα μήλο, ένα καρότο ή ένα σάντουιτς, με έστω και ελάχιστα τραγανή γέμιση. Και μόνο που το σκέφτομαι ανατριχιάζω. Ξέρω ότι δεν νιώθω μόνο εγώ έτσι. Μετά από μια γρήγορη ανεπίσημη έρευνα, πολλοί από τους φίλους μου αηδιάζουν με το μάσημα. Αλλά είναι πραγματικά μαρτύριο ή απλώς μια γενική ακουστική αποστροφή;
Η μισοφωνία, που σημαίνει «μίσος για τον ήχο», σπάνια διαγιγνώσκεται. Σύμφωνα με το Academic Medical Center (AMC) στο Άμστερνταμ, όσοι υποφέρουν από μισοφωνία αηδιάζουν, νιώθουν θυμό ή εκνευρισμό με συγκεκριμένους ήχους.
Videos by VICE
Το AMC περιγράφει τους ήχους που δημιουργούν πρόβλημα ως τυπικά αθώους, όπως μάσημα ή βαριά αναπνοή, αλλά πραγματικά δεν καταλαβαίνω τη χρήση της λέξης «αθώος» εδώ.
Τι θέλω να πω. Με μια αναζήτηση στο Google, βλέπω ότι η αποστροφή μου δεν είναι καθόλου σπάνια. Υπάρχουν αμέτρητα φόρουμ γεμάτα με εμπειρίες και συμβουλές γραμμένες από ανθρώπους που υποφέρουν καθημερινά από φρικτούς ήχους που παράγουν οι συνάνθρωποί τους.
Αλλά ενώ αυτά τα site είναι παντού, δεν υπάρχει επιστημονική συμφωνία ως προς το αν η μισοφωνία είναι ψυχική διαταραχή και όχι απλώς μια κοινή ενόχληση. Το 2013, ερευνητές του AMC δημοσίευσαν μια περίπτωση για τη διάγνωση της μισοφωνίας, αλλά δεν αναγνωρίζεται από τα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 και ICD-10.
Παγκοσμίως υπάρχουν λίγα ιδρύματα που παίρνουν τη μισοφωνία αρκετά σοβαρά ώστε να κάνουν εμπειρική έρευνα, ανάμεσά τους και το AMC. Τηλεφώνησα στον Arjan Schröder, ψυχίατρο του κέντρου που ερευνά τις αιτίες, τις επιπτώσεις και τις πιθανές θεραπείες της μισοφωνίας.
Η δουλειά του είναι συνεργασία με τον καθηγητή Damiaan Denys, τον πρώτο άνθρωπο που περιέγραψε την ασθένεια στην ψυχιατρική βιβλιογραφία. Η ομάδα έχει επίσης δημοσιεύσει ένα ερωτηματολόγιο για να διευκολύνει τη διάγνωση. Αλλά θα έρθουμε σ’ αυτό σε λίγο.
«Δουλεύουμε πάνω σ’ αυτό εδώ και τέσσερα χρόνια και κάθε βδομάδα δύο ή τρεις άνθρωποι έρχονται για να βρουν βοήθεια», μου είπε ο Schröder. Αυτοί οι άνθρωποι αναζητούν βοήθεια λόγω της έντασης της μισοφωνίας τους.
Το AMC στο Άμστερνταμ είναι αυτή τη στιγμή το μόνο μέρος στην Ολλανδία και την Ευρώπη όπου προσφέρεται θεραπεία και ένα από τα λίγα μέρη παγκοσμίως που αναγνωρίζουν τη μισοφωνία ως ιατρική πάθηση.
Σχεδόν όλοι αναγνωρίζουν την αποστροφή σε ανθρώπινους ήχους αλλά όπως είπε ο Schröder, «οι άνθρωποι που έρχονται εδώ έχουν τόσο έντονα συμπτώματα που υποφέρουν. Δεν μπορούν να φάνε με άλλους, να κοιμηθούν με άλλους ή να πάνε στη δουλειά. Η μισοφωνία τους επηρεάζει τόσο που αρχίζουν να αποφεύγουν μέρη. Και αυτό χειροτερεύει την κατάσταση».
Οι περισσότεροι άνθρωποι που φτάνουν στο AMC είναι ευγνώμονες που αναγνωρίζεται το βάρος που κουβαλάνε. Είναι δύσκολο να βιώνεις ένταση όταν κάποιος βήχει, κόβει τα νύχια του, βουρτσίζει τα δόντια του, μασάει κάτι τραγανό, τρώει, ρουφάει, αναπνέει, ρουθουνίζεi, χασμουριέται, μασάει τσίχλα, γελάει, ροχαλίζει, πληκτρολογεί ή σφυρίζει
«Συνήθως ξεκινάει γύρω στα 13 ή 14, όταν αρχίζουν οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές. Πιθανόν είναι κληρονομικό και είναι ένα πρόβλημα στο οποίο γίνεται μια σύνδεση ανάμεσα σε έναν ουδέτερο ήχο και ένα συναίσθημα αποστροφής», είπε ο Schröder. «Είναι μια διαδικασία εξαρτημένης μάθησης. Αν είσαι σε μια προβληματική κατάσταση αρκετά συχνά και αρχίζεις να αποφεύγεις αυτή την συνθήκη χειροτερεύει».
Παρά την ελλιπή γνώση για την αιτία, υπάρχει δυνατότητα θεραπείας – αρκετά έντονη θεραπεία με βάση αυτά που μου είπε ο Schröder. «Η θεραπεία αποτελείται από ομαδική θεραπεία με βάση διάφορες τεχνικές από γνωστικούς συμπεριφορικούς ψυχοθεραπευτές», εξήγησε. Κατά τις συνεδρίες, που γίνονται κάθε δεύτερη εβδομάδα, οι ασθενείς μαθαίνουν πώς να αποσυνδέουν τους ήχους από τα αρνητικά συναισθήματα.
«Είναι μακρά διαδικασία, κρατάει μήνες», είπε ο Schröder. Και αυτό είναι απαραίτητο γιατί ο εγκέφαλος επαναπρογραμματίζεται. Η συμπεριφορά που ενισχύθηκε με τα χρόνια πρέπει να αποσυνδεθεί τελείως.
VICE Video: Η Ιστορία του πιο Διάσημου Πελεκάνου στην Ελλάδα
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα επειδή ό,τι δοκιμάζουν στο AMC είναι καινούργιο. Μέχρι ο Schröder και ο Denys να δημοσιεύσουν το άρθρο τους για τη διάγνωση της μισοφωνίας, δεν ήταν θέμα κλινικού ενδιαφέροντος, αν και υπήρχαν άνθρωποι που μοιράζονταν τις δυσκολίες τους στο Ίντερνετ. Οι επιστήμονες προσπαθούσαν να κατηγοριοποιήσουν τη μισοφωνία συγκρίνοντάς την με άλλες γνωστές ψυχικές διαταραχές.
Ο διάσημος Αμερικανός νευρολόγος Vilaynur Ramachandran συνέκρινε τη μισοφωνία με τη συναισθησία, σε ένα άρθρο του 2013. Αλλά σύμφωνα με τον Schröder, η σύγκριση δεν είναι ακριβής ή τουλάχιστον δεν υπάρχει άμεσος συσχετισμός. Η μισοφωνία είναι ένα συναίσθημα που πυροδοτείται από συγκεκριμένους ήχους, όχι από την αίσθηση της ακοής γενικά. Η ομάδα του ερευνά τη μισοφωνία στο πλαίσιο του φάσματος των ιδεοψυχαναγκαστικών διαταραχών.
Η ομάδα έρευνας του Denys αυτή τη στιγμή χρησιμοποιεί μαγνητικές τομογραφίες για να δει πού υπάρχουν διαφορές στον εγκέφαλο σε ανθρώπους με μισοφωνία. Επίσης ετοιμάζουν πειράματα χρησιμοποιώντας ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα και προσπαθώντας να βελτιώσουν τη συμπεριφορική θεραπεία. Τέλος, η ομάδα βελτιώνει την Κλίμακα Μισοφωνίας Άμστερνταμ (A-MISO-S), ένα ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της σοβαρότητας της μισοφωνίας.
Μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που αναπτύσσουν μισοφωνία έχουν λίγο δύσκαμπτη και ψυχαναγκαστική προσωπικότητα.
Όπως με κάθε διαταραχή, η μισοφωνία υπάρχει σε κλίμακα από ήπια ως σοβαρή. Οι περισσότεροι γύρω σου που παραπονιούνται όταν τρως ένα μήλο πολύ κοντά στο αυτί τους (εγώ) ή βάζουν τα ακουστικά τους όταν κάποιος βγάζει ένα σακουλάκι καρότα (εγώ), μάλλον δεν επηρεάζονται σε βαθμό που να χρειάζονται θεραπεία. Αλλά μπορεί να υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες.
«Επίσης έχει να κάνει με μια αίσθηση ελέγχου», είπε ο Schröder said. «Όταν ακους κάποιον να μασάει δυνατά είναι και μια ηθική επίκριση “τρώμε με κλειστό το στόμα” ή “μην πληκτρολογείς τόσο δυνατά”. Μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που αναπτύσσουν μισοφωνία έχουν λίγο δύσκαμπτη και ψυχαναγκατική προσωπικότητα».
Αναγνωρίζεις αυτές τις σκέψεις; Κρύβεσαι ή φεύγεις όταν κάποιος κάνει έναν ήχο που σε δυσαρεστεί; Τότε μπορείς να πας στο AMC όπου διαρκώς βελτιώνουν τις θεραπείες τους. Για όσους δεν ζουν κοντά στο Άμστερνταμ, η μισοφωνία σταδιακά αναγνωρίζεται παγκοσμίως οπότε ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα υπάρχει κάποιο κέντρο κοντά σου.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
O Απόστολος Σουγκλάκος Ήταν ο Έλληνας «The Rock»
Απαγωγή Μυλωνά: Μπορεί ο Παλαιοκώστας να Στοιχίσει 8 Εκατ. Ευρώ στο Δημόσιο;
Τραγικές Συμπτώσεις που Οδήγησαν σε Κινηματογραφικούς Θανάτους στην Ελλάδα
