Ένα viral βίντεο που κάνει την εικασία ότι ο Joe Biden είναι είτε νεκρός, είτε πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι, είτε deepfake ή ένας συνδυασμός των παραπάνω έχει πάνω από ένα εκατομμύριο views στο Twitter.
Η αρχική ανάρτηση είναι από τον λογαριασμό Twitter της μπάντας Five Times August, του μουσικού από το Ντάλας Bradley James Skistimas. Ο λογαριασμός έχει 91.000 followers. Έχει ανεβάσει δύο φωτογραφίες του Biden από δύο διαφορετικές περιστάσεις, να δίνει δύο διαφορετικές ομιλίες (μία για τις τιμές της βενζίνης και άλλη μία από ένα συνέδριο) πλάι-πλάι. «Δύο βίντεο ανέβηκαν με δύο ώρες διαφορά. ΟΚ… πείτε μου εσείς τι συμβαίνει εδώ… 🧐», έγραφε η ανάρτηση.
Videos by VICE
Ο @FiveTimesAugust στη συνέχεια ανέβασε ένα βίντεο που αποτελούνται από τα δύο βίντεο απ’ τα οποία λήφθηκαν αυτές οι εικόνες, όπου έχει βάλει πλάνα από εκείνες τις εμφανίσεις, που εναλλάσσονται πρόταση-πρόταση. Το βίντεο του @FiveTimesAugust έχει αυτήν τη στιγμή πάνω από ένα εκατομμύριο views. Τα μάτια φαίνονται αρκετά διαφορετικά και αν θέλεις να το πιστέψεις, φαίνεται να δείχνουν δύο διαφορετικές εκδοχές του ίδιου άνδρα. «Και τα δύο υποτίθεται είναι από σήμερα, με λίγες ώρες διαφορά», έλεγε το tweet. «Τι στο καλό συμβαίνει εδώ»;
Το βίντεο έχει χρησιμοποιηθεί ως «αποδεικτικό στοιχείο» για διάφορα πράγματα από διάφορα άτομα: ότι τον Biden τώρα τον παίζουν διάφοροι ηθοποιοί («άλλοι δύο καινούργιοι Joe Biden, εκτός από τους προηγούμενους τέσσερις;» λέει ένα tweet). Ότι είναι deepfake («έχω κατευθείαν μια παράξενη αίσθηση ότι κοιτάζω κάτι ψεύτικο. Είναι 100% τεχνολογία deepfake. Έβαλαν το πρόσωπο του Biden σε σώμα ηθοποιού. Πάω στοίχημα την καριέρα μου», έγραψε σε ένα tweet ένας δεξιός πολιτικός καρτουνίστας). Και ότι απλώς κάτι δεν πάει καλά (βρες το μόνος σου, λέει το tweet).
Πολλά από αυτά παρουσιάζονται στο πλαίσιο του «απλώς θέτω ερωτήματα» και ενώ, ΟΚ, υπάρχει ίσως μια απειροελάχιστη πιθανότητα όλοι στη Γη να έχουν πέσει θύματα μιας θεωρίας συνωμοσίας δεν υπάρχει ουσιαστικά λόγος να πιστεύουμε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ας δούμε μερικά στοιχεία.
Πρώτον, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι αυτά τα βίντεο τραβήχτηκαν την ίδια μέρα με λίγες ώρες διαφορά όπως ισχυρίζεται ο Five Times August. Το βίντεο όπου ο Biden φαίνεται να έχει ορθάνοιχτα μάτια που δεν ανοιγοκλείνουν είναι από ένα βίντεο που ανέβασε ο Λευκός Οίκος στις 25 Ιουλίου όπου ο Πρόεδρος μιλούσε στο συνέδριο NOBLE. Το δεύτερο βίντεο είναι πιο ζουμαρισμένο και προέρχεται από ένα ποστ στον λογαριασμό Twitter του Biden όπου μιλάει για τις υψηλές τιμές βενζίνης μια μέρα αργότερα.
Το γεγονός ότι ο Biden φοράει διαφορετικά ρούχα είναι απόδειξη ότι τα βίντεο μπορεί να είναι από διαφορετικές μέρες ή να άλλαξε ρούχα, όχι απόδειξη συνωμοσίας.
Επίσης, ο φωτισμός στον χώρο είναι τελείως διαφορετικός επειδή μάλλον το τράβηξαν σε διαφορετικές στιγμές υπό διαφορετικές συνθήκες. Ένα βίντεο είναι μια σειρά από ανοιχτά πλάνα για YouTube και τηλεόραση. Το άλλο είναι ένα κλιπάκι πιο κοντινό για τα social media.
«Η διαφορά στη γενική εμφάνιση του Biden ανάμεσα στα δύο βίντεο έχει να κάνει με το διαφορετικό φως», λέει στο Motherboard ο Hany Farid, καθηγητής στο Μπέρκλεϊ. Και στο αρχικό βίντεο από το συνέδριο «μπορείς να δεις ότι αυτά που λένε για διάφορα αντικείμενα και για το ότι δεν κλείνει τα μάτια του είναι αβάσιμα».
Σύμφωνα με τον Giancarlo Fiorella, ερευνητή στο Bellingcat, για να δεις κάτι παράξενο κάνοντας σύγκριση πλάι πλάι, θα πρέπει να κάνεις ζουμ στο πρόσωπο του Biden στο βίντεο στο YouTube. Το software για ζουμ παραμορφώνει τις εικόνες. Ο Fiorella το επισήμανε αυτό όταν το Motherboard μίλησε μαζί του για τα βίντεο. «Το ζουμ μειώνει την ποιότητα και σε κάνει να αναρωτιέσαι αν πηγαίνει κάτι στραβά. Πάω στοίχημα ότι αν κάνεις ζουμ στο πρόσωπο οποιουδήποτε όταν μιλάει θα είναι παράξενο».
Μπορείς να το δεις σε μια πιο σύντομη εκδοχή του πιο μεγάλου βίντεο που προοριζόταν για το YouTube και η ομάδα του Biden ανέβασε στο Twitter του. Αυτό το κλιπάκι 17 δευτερολέπτων, που είναι βασικά κλιπ από δυο διαφορετικές στιγμές της ίδιας ομιλίας, είναι η πηγή του «ο Biden δεν ανοιγοκλείνει τα μάτια». Στην 11λεπτη ομιλία του, όμως, ο Biden ανοιγοκλείνει κανονικά τα μάτια του.
Όταν εμφανίστηκαν τα deepfakes στα τέλη του 2017, αφού το Motherboard εντόπισε κάποιον που χρησιμοποιούσε αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης για να βάζει το πρόσωπο διάσημων σε τσόντες, από τις μεγαλύτερες ανησυχίες των ειδικών ήταν η απειλή για τη συλλογική μας πραγματικότητα: εφόσον το κοινό μπορεί να αμφισβητήσει την αυθεντικότητα κάθε φωτογραφίας και βίντεο που κυκλοφορεί στο Ίντερνετ, είναι πολύ δύσκολο πια να το πείσεις για την αξιοπιστία οποιουδήποτε πράγματος.
Τα deepfakes ήρθαν σε μια εποχή που η εμπιστοσύνη του κόσμου στα media ήδη κατέρρεε. Τώρα που αυτή η τεχνολογία έχει διαπεράσει πλήρως τη συλλογική συνείδηση και το λεξιλόγιό μας, κάθε φορά που κάτι φαίνεται λιγάκι off είναι εύκολο να πει κανείς ότι είναι deepfake. Και να σπείρει περισσότερη ακόμη δυσπιστία. Δεν είναι καν η πρώτη φορά που κάποιοι έφτιαξαν μια θεωρία συνωμοσίας για το ότι ο Biden είναι deepfake. Το 2020 κάποιος έφτιαξε ένα βίντεο με άθλιο μοντάζ όπου ο πρόεδρος έβγαζε τη γλώσσα του. Ήταν ξεκάθαρα fake αλλά ήταν αστείο, ο κόσμος τρελάθηκε έλεγε ότι ήταν deepfake ενώ ξεκάθαρα δεν είχε παραχθεί με τεχνητή νοημοσύνη ούτε καν χρησιμοποιούσε όλο του το πρόσωπο.
Ένα άλλο πρόβλημα που προέβλεψαν οι ειδικοί με τα deepfakes από την αρχή είναι η προκατάληψη της επιβεβαίωσης: η ιδέα ότι βλέπουμε αυτό που θέλουμε να δούμε και πιστεύουμε ήδη αυτό προς το οποίο τείνουμε. Το βλέπουμε να γίνεται πολλές φορές με φωτογραφίες και βίντεο (και κείμενα και φήμες) που αφορούν πολιτικές φιγούρες. Το 2019, ένα πειραγμένο βιντεάκι της Nancy Pelosi, όπου η φωνή της ήταν πιο αργή έγινε viral και ακουγόταν μεθυσμένη ή έτοιμη να καταρρεύσει ή ό, τι πίστευες ότι συνέβαινε με βάση τις προκαταλήψεις σου. Ο κόσμος φάνηκε να το πιστεύει. Δεν χρειαζόμαστε περίπλοκη, προηγμένη τεχνολογία Τεχνητής Νοημοσύνης για να πιστέψουμε εμφανώς εξωφρενικά, απίστευτα πράγματα.
Ο λογαριασμός Five Times August έκανε το κόλπο Pelosi μια μέρα μετά την αρχική ανάρτηση. «Δείτε σε μισή ταχύτητα και ακούστε πόσο αργά μιλάει», έγραφε πάνω από ένα βίντεο με τον Biden σε αργή κίνηση. Ναι φυσικά. Τι άλλο να γίνει όταν δεις κάτι στη μισή ταχύτητα;
Τώρα έχουμε ένα βίντεο και μια θεωρία συνωμοσίας ότι ο Λευκός Οίκος μπορεί να κρύψει έναν νεκρό πρόεδρο πίσω από την προαναφερθείσα τεχνολογία και ο κόσμος το πιστεύει. Μέρος των «αποδεικτικών στοιχείων» που παρουσιάζουν για να υποστηρίξουν ότι είναι deepfake είναι ότι ο Biden δεν ανοιγοκλείνει αρκετά τα μάτια του. Ερευνητές πριν χρόνια που προσπαθούσαν να βρουν τρόπους να εντοπίζουν και να εμποδίζουν τα πολιτικά deepfakes – ένα πρόβλημα που ακόμα και πέντε χρόνια αργότερα εξακολουθεί να μην υπάρχει στις ΗΠΑ. Χρησιμοποιούσαν τα μάτια που δεν ανοιγόκλειναν ως τρόπο να εντοπιστεί ένα fake. Αλλά στα deepfakes πλέον δεν υπάρχει αυτό. Η τεχνολογία προόδευσε και το κατέστησε δυνατό, εν μέρει λόγω της έρευνας που προσπάθησε να το σταματήσει.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Πάρε μια Γεύση από Αυτό το Γαλλικό Αρχοντικό για να Μάθεις τι Έτρωγαν οι Βασιλιάδες
Ο Γιάννης Κοροβέσης Είναι ο Πρώτος Σομελιέ Νερού στην Ελλάδα
Διονύση Ατζαράκη, Γιατί η Μάνα μου Δεν Καταλαβαίνει τα Αστεία σου;
