Το κλίμα είναι βαρύ και δεν πρόκειται ν’ αλλάξει τα επόμενα χρόνια. Πέρασαν 38 μέρες από τον θάνατο του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη, από το όπλο 34χρονου αστυνομικού της ομάδας ΔΙ.ΑΣ, στη γνωστή καταδίωξη των Διαβατών Θεσσαλονίκης, που ξεκίνησε επειδή ο ανήλικος οδηγός δεν πλήρωσε βενζίνη αξίας 20 ευρώ. Είναι τα σαράντα, το μεγάλο μνημόσυνο. Στο χωριό του, στον οικισμό «Αγία Σοφία», όλοι έχουν κινητοποιηθεί γι’ αυτό. Και το σπίτι του είναι γεμάτο κόσμο.
«Ήρθαν όλοι για τον γάμο. Για τον γάμο του Κώστα». Ο πατέρας του 16χρονου, Παύλος Φραγκούλης, είναι σκληρός. Έχει μία έκφραση οργής. Έγινε μόνιμη στο πρόσωπό του. Το τραχύ του πρόσωπο δείχνει σαν να είναι έτοιμος να χυμήξει. Αναβοσβήνει τα τσιγάρα και μιλάει λίγο. «Δεν υπάρχει δικαιοσύνη», μονολογεί όταν φτάνει στη γεμάτη από κόσμο αυλή του σπιτιού του. Την ώρα που έκλαιγε τον χαμό του γιου του, κλήθηκε παράλληλα να ισορροπήσει και να συγκρατήσει τη φυλή. Να μην αντιδράσει στις εκκλήσεις των εκπροσώπων των Ρομά, για να σταματήσουν οι διαμαρτυρίες και τα επεισόδια. Προκειμένου να μη χάσουν το δίκιο τους. Για όλο τον οικισμό, η δικαιοσύνη μεταφράζεται σε φυλάκιση του 34χρονου αστυνομικού που πυροβόλησε και σκότωσε τον 16χρονο σε μία ανεξήγητη αντίδραση κατά την καταδίωξη. «Ας είναι καλά η οικογένειά του. Δεν έχουμε τίποτα μαζί τους», διευκρινίζει ο παππούς του 16χρονου. «Εμείς θέλουμε δικαιοσύνη. Να μπει στη φυλακή αυτός».
Videos by VICE
Η είδηση ότι ο ανακριτής κάλεσε πάλι τους τρεις αστυνομικούς να καταθέσουν, τους έδωσε μία ελπίδα ότι η υπόθεση θα ερευνηθεί όπως πρέπει. Αυτό θέλουν. Να αποκαλυφτούν οι συνθήκες. Φοβούνται ότι επειδή είναι ρομά θα τους αγνοήσουν. «Εμείς όταν κάνουμε κάτι μας βάζουν στη φυλακή», λένε.
Όλοι τους νωρίτερα ήταν στα νεκροταφεία. Έκαναν τρισάγιο στο μνήμα του παιδιού και έστρωσαν ένα μικρό τραπέζι. Όπως προτάσσουν τα έθιμα των Ρομά. Άφησαν ένα μπουκάλι βότκα, δύο μπίρες, αναψυκτικά και φρούτα. Για να μεταφερθούν στο μεγάλο τραπέζι, αυτό που στρώθηκε στη μνήμη του Κώστα Φραγκούλη. Στο σπίτι. Τρώνε ματσέ, όπως λένε τα ψάρια στα ρομανί. Έχουν συγκεντρωθεί οι γυναίκες σε έναν χώρο στεγασμένο έξω στην αυλή του σπιτιού. Και μαγειρεύουν για να φάνε όλοι οι καλεσμένοι. Ρομά απ’ όλη την Ελλάδα που ήρθαν να τιμήσουν τη μνήμη του 16χρονου.
Τα τραπέζια που απλώθηκαν κάτω από μία άσπρη πτυσσόμενη τέντα έχουν γεμίσει από άνδρες. Πίνουν φραπέ που μοιράζουν οι γυναίκες. Και συζητούν για τα πάντα. Βρίσκουν ευκαιρία να μιλήσουν για τα προβλήματα. Στον οικισμό δεν υπάρχουν δίκτυα. Ούτε ύδρευσης, ούτε αποχέτευσης. Στα σπίτια έχει μεγάλες δεξαμενές για νερό. Από εκεί διοχετεύονται στο εσωτερικό, για το μπάνιο, το μαγείρεμα. Την καθημερινότητα. «Το νερό απ’ αυτές τις δεξαμενές βγαίνει πράσινο», σχολιάζει ένας από τους χωριανούς. Οι δρόμοι της Αγίας Σοφίας, του οικισμού που δημιουργήθηκε και λειτούργησε πριν 23 χρόνια στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου, θυμίζουν βομβαρδισμένο τοπίο. Η βροχή των προηγούμενων ημερών έχει αφήσει λίμνες. Μετά την αρχική εγκατάσταση και την τοποθέτηση των πρώτων σπιτιών, ο οικισμός έχει εγκαταλειφτεί στην τύχη του. «Έλα σε λίγο καιρό να δεις την παρέλαση των πολιτικών. Όλοι θα μας ψάχνουν», καταλήγει την κουβέντα ένας από τους κατοίκους του οικισμού.
Τα παιδιά τρέχουν από εδώ κι από εκεί, μπαινοβγαίνοντας στο σπίτι. Βοηθούν κι αυτά τις προετοιμασίες. Η πίτα με τα κόλλυβα έφτασε από τα νεκροταφεία. Την κρατούν οι στενοί συγγενείς. Την αφήνουν δίπλα σε μία φωτογραφία του Κώστα Φραγκούλη. Είναι η ίδια εικόνα που κρατούσαν οι φίλοι του στις διαμαρτυρίες έξω από τα δικαστήρια Θεσσαλονίκης. Όταν και τότε ζητούσαν δικαιοσύνη ακούγοντας την απόφαση του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών με την οποία αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους ο αστυνομικός. Ανάμεσά τους και η Στέλλα. Η 16χρονη χήρα. Η σύζυγος του Κώστα Φραγκούλη που από παιδί έγινε γρήγορα γυναίκα. Έτσι είναι με τους Ρομά. Μόνον που η Στέλλα κλήθηκε σε μία νύχτα να γίνει και προστάτιδα του σπιτιού. Δεν αντέχει τον χαμό του άνδρα της. Ξέρει ότι δεν θα την εγκαταλείψει κανείς. Όμως είναι δύσκολα, φαίνεται στο πρόσωπό της, το τυλιγμένο με τη μαύρη μαντίλα. Λίγες ημέρες πριν το μνημόσυνο προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Ήπιε χάπια, όσα βρήκε στο σπίτι της, σε αυτό που μένει μαζί με τα πεθερικά της. Νοσηλεύτηκε για τρεις ημέρες. «Ο άνδρας μου είναι στο χώμα», απάντησε στον δημοσιογράφο του Star που τη ρωτάει για την απόπειρα αυτοκτονίας.
Στην αυλή έχει σταθμεύσει το Smart που οδηγούσε ο 16χρονος. Ο πατέρας του ανοίγει το πορτ-παγκάζ και βάζει στη διαπασών τη μουσική που άκουγε ο γιος του. Τα κομμάτια των ράπερ που αγαπούσε. Κάνουν έναν κύκλο στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Έχει μαζευτεί ένα τσούρμο συνομηλίκων του και στη μέση ο πατέρας του. Δεν μιλάει κανείς. Μόνον ακούνε μουσική. Και περιμένουν να στρωθεί το μεγάλο τραπέζι στη μνήμη του Κώστα Φραγκούλη.
Η γιαγιά του είναι μεταξύ των γυναικών που βρίσκονται στον χώρο όπου μαγειρεύουν τα ματσέ. Φιλέτα μπακαλιάρου και μεγάλες γαρίδες. Το μοιρολόι ακούγεται από τα χείλη της άλλοτε πιο δυνατά και άλλοτε σχεδόν από μέσα της. Μιλάει στα ρομανί. «Γιατί εσένα καμάρι μου», μας μετέφρασαν.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
«Δεν Έβγαλα τα Ράσα για να Γίνω Απλά Περήφανη Αδερφή»
Νεοναζί Στρατολογούν Νέα Μέλη Μέσα από Τουρνουά MMA και Πυγμαχίας
Το Χόρτο σε Κάνει να Τελειώνεις πιο Έντονα, Σύμφωνα με Νέα Μελέτη
