Σε κάποια επίσκεψή μου στις Φυλακές Κορυδαλλού, περιφερόμενη στους δαιδαλώδεις διαδρόμους που ανά κάποια μέτρα χωρίζονταν από βαριά κάγκελα, έτυχε να γνωρίσω τον Ανδρέα. Είναι 34 χρονών και βρίσκεται σε καθεστώς εγκλεισμού τους τελευταίους 21 μήνες.
Μπορεί να μην έχει προλάβει να εγκλιματιστεί ακόμα στη φυλακή, ωστόσο κλήθηκε να συμμετέχει στις φετινές εκλογές, ως κρατούμενος πλέον. «Είναι η πρώτη μου εκλογική αναμέτρηση στη φυλακή, όμως ελπίζω να είναι και η τελευταία», λέει χαριτολογώντας από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, λίγες ώρες μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου. Στη φωνή του διακρίνεται μια πικρία και μια εμφανής απογοήτευση, όμως προσπαθεί να ελαφρύνει κάπως το κλίμα.
Videos by VICE
Περιγράφοντας πώς κύλησαν αυτές οι πρώτες εκλογές σε καθεστώς εγκλεισμού, μου εξηγεί πως πριν από περίπου έναν μήνα, η διοίκηση της φυλακής τούς ανακοίνωσε από τα μεγάφωνα πως όσοι θέλουν -και έχουν φυσικά- δικαίωμα ψήφου, θα πρέπει να σπεύσουν να κάνουν μια σχετική αίτηση για να το ασκήσουν στις φυλακές. «Πήγαμε λοιπόν και συμπληρώσαμε μία αίτηση, η οποία περιλάμβανε τα στοιχεία μας και ανέγραφε πού είναι τα εκλογικά μας δικαιώματα. Αυτό προφανώς γίνεται για να δουν, αρχικά, εάν όντως έχουμε δικαίωμα ψήφου και δεύτερον για να μεταφέρουν τα εκλογικά μας δικαιώματα ώστε να μπορεί να γίνει η εκλογική διαδικασία μέσα στις φυλακές. Από τότε, μέχρι την ημέρα των εκλογών, δεν έγινε κάποια άλλη ενέργεια», υπογραμμίζει.
«Την ημέρα των εκλογών, γύρω στις 9 το πρωί, άρχισαν να φωνάζουν τα ονόματά μας προκειμένου να κατευθυνθούμε προς το σχολείο των φυλακών Κορυδαλλού για να ψηφίσουμε. Κρατούσαμε ένα χαρτί με τα στοιχεία μας, στο οποίο αναγραφόταν επίσης η πτέρυγα και το κελί μας, και γινόταν ταυτοπροσωπία. Στην ουσία είχαν στηθεί δύο κάλπες, σε δύο αίθουσες του σχολείου και πηγαίναμε εκεί ανά πτέρυγα σε μικρές ομάδες, για να ρίξουμε την ψήφο μας. Όταν τελείωνε η μία πτέρυγα, ερχόταν η επόμενη. Εμείς ήμασταν στην πρώτη πτέρυγα, οπότε δεν ξέρω τι ώρα ολοκληρώθηκε η διαδικασία μέχρι την τελευταία. Ωστόσο νομίζω ότι το ωράριο που άνοιξαν και έκλεισαν οι κάλπες, δεν ταυτίστηκε με το ωράριο που ισχύει κανονικά. Θεωρώ ότι γύρω στο μεσημέρι πρέπει να τελείωσε η διαδικασία, διότι η φυλακή κλείνει το απόγευμα και εκ των πραγμάτων δεν γίνεται να κλείσουν στις 7 οι κάλπες. Γενικά η εκλογική διαδικασία κύλησε ομαλά και ήρεμα, χωρίς να υπάρξουν εντάσεις».
Σε αντίθεση με την έξω κοινωνία, όπου η αποχή άγγιξε για μία ακόμη φορά φέτος το 40%, στη φυλακή -όσοι είχαν δικαίωμα ψήφου- πήγαν μαζικά να ψηφίσουν. Σημειώνεται πως από την άσκηση της ψήφου εξαιρούνται μόνο όσοι/ες εξαιρούνται κι εκτός φυλακής, π.χ. όσοι είναι διαφορετικών εθνικοτήτων. Μάλιστα, μέχρι το 2019 υπήρχε ως ποινή η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων σε κρατούμενους οι οποίοι είχαν διαπράξει βαριά κακουργήματα ή κάποια πλημμελήματα -όπως αυτό της ψευδορκίας- αλλά αυτό είναι κάτι που καταργήθηκε. Η εφορευτική επιτροπή στη φυλακή ορίζεται με κλήρο από τις δικαστικές Αρχές και αποτελείται από πολίτες οι οποίοι πηγαίνουν μέσα στη φυλακή, όπου στήνονται κανονικά κάλπες και λαμβάνει χώρα η εκλογική διαδικασία.
«Εγώ, προσωπικά, ψήφισα λαμβάνοντας υπόψιν το καθεστώς του εγκλεισμού μου και σκεπτόμενος τι θα είναι πιο ευνοϊκό για εμένα, σε αυτή τη φάση της ζωής μου. Θεωρώ ότι οι περισσότεροι ψήφισαν με παρόμοια λογική – δηλαδή με βάση τα συμφέροντά τους ως φυλακισμένοι. Τα συναισθήματά μου, που ψήφισα για πρώτη φορά στη φυλακή, ήταν ανάμεικτα. Ένιωσα ότι ακόμη και στον εγκλεισμό, μου δίνεται η ευκαιρία ώστε να προσπαθήσω να βάλω κι εγώ ένα λιθαράκι για να αλλάξει κάτι – αυτό είχα στο μυαλό μου. Και ότι μαζί με την υπόλοιπη κοινωνία έξω, ίσως υπάρξει μια αλλαγή. Τελικά απογοητεύτηκα, γιατί δεν υπήρξε τέτοια πρόθεση. Μπορεί να ήμασταν μόνο εμείς που σκεφτήκαμε με τέτοιο τρόπο. Πίστευα πως όσοι είναι έξω, θα έχουν βιώσει τα πράγματα αλλιώς, θα είναι απογοητευμένοι και θα αποδοθεί αυτό στην κάλπη. Απ’ ό,τι φαίνεται, δεν έγινε τίποτα. Ίσως είμαστε πολύ ευκολόπιστοι. Για κάποιο λόγο, κάπως τους έπεισε και τους τούμπαρε και ξαναψήφισαν όλοι το ίδιο. Δεν ξέρω πώς έγινε, δεν μπορώ να το εξηγήσω».
Σύμφωνα με τον Ανδρέα, γενικά υπήρχε τεράστιο ενδιαφέρον για τις εκλογές από το σύνολο των κρατουμένων -είτε ήταν υπόδικοι, είτε ισοβίτες- και μεγάλη ελπίδα ότι θα αλλάξει κάτι. «Ξέρουν ότι οι ποινές θα ήταν πιο ευνοϊκές εάν είχαμε διαφορετική κυβέρνηση, τη στιγμή που θα δικαστούν. Παλιότερα, ακόμη και τα δικαστήρια δεν καθυστερούσαν να γίνουν τόσο, όπως συμβαίνει σήμερα. Προφυλακίζονται άνθρωποι ακόμη και για αστείους λόγους. Δεν ασχολούνται, απλώς σε πιάνουν και σε πετάνε εδώ πέρα. Προφανώς κάποιοι είμαστε εδώ μέσα γιατί έχουμε κάνει διάφορα πράγματα και πρέπει να υποστούμε τις συνέπειες, όμως, δεν είναι όλοι έτσι. Δεν τους ενδιαφέρει αν πας σε έξι ή σε δεκαπέντες μήνες στο συμβούλιο και τελικά αθωωθείς, ενώ έχεις σπαταλήσει τόσο καιρό από τη ζωή σου. Είτε μπεις, είτε βγεις, αυτοί θα κοιμηθούν το βράδυ στο σπίτι τους ήσυχοι και θα είναι μια χαρά. Οπότε όλους τους κρατούμενους τους νοιάζει τι θα γίνει, ακόμη και τα παιδιά που είναι πολλά χρόνια έγκλειστοι».
Όπως επισημαίνει ο ίδιος, καθόλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, σχηματίζονταν πηγαδάκια, στα οποία συζητούσαν για την πορεία των κομμάτων και τη συνολική κατάσταση που επικρατεί, όμως πάντα στο επίκεντρο των συζητήσεων ήταν το τι μπορεί να αλλάξει -κυρίως μέσα στη φυλακή- ώστε να ωφεληθούν εκείνοι ως κρατούμενοι. «Όλοι είχαν την ελπίδα ότι θα πάει καλύτερα ο ΣΥΡΙΖΑ, γιατί κατά τη διακυβέρνησή του, το καθεστώς κράτησης στις φυλακές ήταν πιο “μαλακό” και μάλιστα είχαν ψηφιστεί κάποιες μεταρρυθμίσεις για την αποσυμφόρηση των φυλακών, οι οποίες λειτούργησαν βοηθητικά για να αποφυλακιστούν πολλοί άνθρωποι. Από αυτά που άκουσα, το 95% εδώ μέσα ψήφισε λαμβάνοντας υπόψιν αυτόν τον παράγοντα», λέει και προσθέτει:
«Γενικά συζητούσαμε ότι δεν είναι δυνατόν να βγει πάλι η ίδια κυβέρνηση με μπατσοκρατία, πλημμύρες, φωτιές, τρένα, ακρίβεια. Ακόμα και η πανδημία και ο εγκλεισμός που ζήσαμε, και το γεγονός πως όλη η εστίαση είχε υποστεί τόση ζημιά, δεν τους έκοψαν ψήφους, τους ξαναψήφισαν ακόμη περισσότεροι. Θεωρούσαμε ότι έχουμε φτάσει όλοι στο αμήν – και άσε εμάς εδώ, εμείς είμαστε κλεισμένοι και τραβάμε άλλα πράγματα.
» Υπήρχε ένα κλίμα ότι θα είναι κοντά η διαφορά των δύο μεγάλων κομμάτων, ωστόσο το απόγευμα που βγήκαν τα exit polls και τα πρώτα αποτελέσματα που έδειξαν την ψαλίδα να ανοίγει, ήμασταν όλοι κλεισμένοι στα κελιά, με ανοιχτές τις τηλεοράσεις. Όταν εμφανίστηκαν στην οθόνη τα ποσοστά των κομμάτων, εγώ με το παιδί που είμαστε παρέα στο κελί, αναρωτιόμασταν πώς γίνεται να είναι τόσο αχανής η διαφορά στο προβάδισμα. Η αλήθεια είναι ότι δεν ακούγαμε αποδοκιμασίες, φωνές ή έστω σχόλια από τα διπλανά κελιά. Πιστεύω πως ήταν όλοι μουδιασμένοι, διότι περίμεναν κάτι διαφορετικό. Υπήρχε μια παγωμάρα. Το ίδιο και το επόμενο πρωί. Αμηχανία. Ξυπνήσαμε και παρατήρησα ότι όλοι ήταν ξενερωμένοι. Μακάρι να αλλάξουν τα πράγματα, αλλά δυστυχώς δεν το βλέπω. Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια τουλάχιστον, θα πορευτούμε έτσι. Τι να πω. Την υγεία μας να έχουμε -γιατί μόνο αυτό έχουμε τελικά. Να είμαστε καλά, να αντέχουμε», λέει.
Τα τελικά αποτελέσματα στις φυλακές επιβεβαίωσαν τα λεγόμενά του, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, στα δύο εκλογικά τμήματα των φυλακών Κορυδαλλού, το 499 και το 500, είχαν δηλωθεί ως ψηφοφόροι 391 άτομα, σε σύνολο περίπου 1.800 κρατουμένων, με το ΣΥΡΙΖΑ να λαμβάνει ποσοστό 88,89% στο ένα εκλογικό τμήμα, με τη ΝΔ να αγγίζει μόλις 4,23% και ΠΑΣΟΚ με Πλεύση Ελευθερίας να ακολουθούν με μικρότερα ποσοστό.
Ακολουθήστε την Άντυ στο Instagram.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Οι Χούλιγκαν της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης
Στα Άδυτα της Jail Time Records: Ένα Μουσικό Label που Ξεκίνησε σε μια Διαβόητη Φυλακή
