Στο αρχείο μπαίνει η υπόθεση της δυσοσμίας που πνίγει τη δυτική Θεσσαλονίκη, ακριβώς δύο χρόνια μετά την πρώτη καταγγελία κατοίκων προς τις δικαστικές Αρχές ότι είναι αναγκασμένοι να κρατούν την ανάσα τους στον δηλητηριασμένο αέρα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η Εισαγγελία Θεσσαλονίκης θέτει την υπόθεση στο αρχείο, χωρίς ωστόσο να έχει εντοπιστεί έως σήμερα η «πηγή του κακού» στη δυτική πλευρά της πόλης. Τρεις διαφορετικές έρευνες που συσχετίστηκαν, διήρκεσαν σκανδαλωδώς δύο χρόνια, χωρίς αποτέλεσμα. Τα ερωτήματα για το κλείσιμο της υπόθεσης γίνονται περισσότερα, καθώς οι μετρήσεις της Περιφέρειας για την πηγή της δυσοσμίας δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
Οι κάτοικοι στο Κορδελιό και τον Εύοσμο άρχισαν να διαμαρτύρονται πιο έντονα για τη δυσοσμία το καλοκαίρι του 2016. Κατήγγειλαν ότι η περιοχή μυρίζει γκάζι και ότι οι μαθητές έχουν ενοχλήσεις στα μάτια και στον λαιμό. Στις 28 Σεπτεμβρίου 2016, από την Εισαγγελία Θεσσαλονίκης ζητείται η πρώτη προκαταρκτική εξέταση, η οποία ανατίθεται στο τοπικό αστυνομικό τμήμα. Οι μέρες κυλούν και το πρόβλημα γίνεται πιο έντονο. Στις 3 Νοεμβρίου 2016, ο νέος προϊστάμενος της Εισαγγελίας ζητά δεύτερη έρευνα. Την αναθέτει αυτήν τη φορά στην κεντρική υποδιεύθυνση Προστασίας Περιβάλλοντος της Ασφάλειας, που καλείται να κάνει αυτοψίες σε βιομηχανίες της δυτικής Θεσσαλονίκης. Μεταξύ των δύο εισαγγελικών ερευνών, κάτοικοι του Κορδελιού είχαν καταθέσει επίσης μηνυτήρια αναφορά. Οι τρεις παραπάνω νομικές ενέργειες συσχετίστηκαν σε έναν φάκελο.
Videos by VICE
Στα μέσα Δεκεμβρίου 2016, τίποτα δεν είχε αλλάξει. Ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας κάλεσε στο γραφείο του τους δύο επιθεωρητές της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Τους ανέθεσε την προκαταρκτική εξέταση, παίρνοντας τον φάκελο από την Αστυνομία, και ζήτησε αποτελέσματα μετρήσεων έως το τέλος Ιανουαρίου του 2017.
VICE Video: Τα Πλοία του Κακού
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Παράλληλα με τη δικαστική έρευνα, βρίσκονται σε εξέλιξη όλο αυτό το διάστημα οι ενέργειες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τη λύση του μυστηρίου. Τον Δεκέμβριο του 2016, ο Περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας είχε ανακοινώσει σε συνέντευξη Τύπου την αποδοχή δωρεάς από τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) -βιομηχανία μια ανάσα από τα τελευταία σπίτια του Κορδελιού- ενός μηχανήματος για τον εντοπισμό και την ανάλυση ατμοσφαιρικών ρύπων που δεν μπορούσαν να εντοπίσουν τα όργανα των συνεργείων της Περιφέρειας. Το κόστος αγοράς του ειδικού εξοπλισμού ήταν 125.000 ευρώ και τις μετρήσεις θα αναλάμβανε η ομάδα της καθηγήτριας στο Τμήμα Χημείας, Κωνσταντίνας Σαμαρά. Τότε είχε γίνει γνωστό ότι «χρειάζονται 18 μήνες για τα πρώτα αποτελέσματα».
Οι μετρήσεις καθυστερούν, το ίδιο και η αναβάθμιση των σταθμών μέτρησης στη δυτική Θεσσαλονίκη. Οι κάτοικοι συνεχιζουν να αναπνέουν δηλητηριασμένο αέρα. Ώσπου τον Σεπτέμβριο του 2017, παραμονές της ΔΕΘ, αποκαλύπτεται η υπόθεση φακελώματος δημοτικών συμβούλων και πολιτών που διαμαρτύρονται για τη δυσοσμία, από ιδιωτική εταιρεία επικοινωνίας, στην οποία τα ΕΛΠΕ είχαν αναθέσει τη σύνταξη πρότασης για την «προσέγγιση της τοπικής κοινωνίας και την ενημέρωση της κοινής γνώμης». Προκαλείται νέα εισαγγελική έρευνα – η έρευνα ανατίθεται στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Ο Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Γιώργος Σταθάκης, χαρακτηρίζει την υπόθεση ως «αποτρόπαια πράξη, πολιτικά αδιανόητη, την οποία καταδικάζουμε απερίφραστα». Η εισαγγελική έρευνα για το μεγάλο φακέλωμα εκκρεμεί.
Στο μεταξύ, οι μετρήσεις του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ξεκινούν μόλις τον περασμένο Απρίλιο. Περιφέρεια και ΑΠΘ είχαν συνάψει σύμβαση ύψους 80.000 ευρώ για την υλοποίηση του προγράμματος. Οι μετρήσεις γίνονται δύο φορές την εβδομάδα, σε κυλιόμενες ημέρες και ώρες, από τρία σταθερά σημεία στον δήμο Κορδελιού–Ευόσμου (στο δημαρχείο, τον σταθμό μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης και το 3ο Γυμνάσιο). Η καθηγήτρια Κωνσταντίνα Σαμαρά δήλωσε ότι ασφαλή συμπεράσματα θα προκύψουν το προσεχές φθινόπωρο. Η ίδια για πρώτη φορά υποστήριξε ότι «το προφίλ των πιθανών πηγών της δυσοσμίας μπορεί να είναι διαφορετικό, να μην προέρχεται δηλαδή από μια και μόνη πηγή».
Την ολοκλήρωση των μετρήσεων φέρεται να πρόλαβαν οι δικαστικές εξελίξεις. Κι αυτό διότι η αρμόδια Εισαγγελέας Περιβάλλοντος, που είχε την ευθύνη της προκαταρκτικής εξέτασης για τα αίτια της δυσοσμίας, έκλεισε την υπόθεση. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, αυτό συνέβη στις 2 Ιουλίου 2018, οπότε ο δικαστικός φάκελος διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία Εφετών με την ένδειξη «Αρχείο». Υπάρχουν ερωτηματικά για το κλείσιμο της υπόθεσης, με κυριότερο το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι μετρήσεις του Πανεπιστημίου και της Περιφέρειας. Το VICE Greece πληροφορείται ότι στο δισέλιδο σκεπτικό της απόφασης αρχειοθέτησης παρατίθεται μέρος του πρακτικού παλιότερης αυτοψίας του Κλιμακίου Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΚΕΠΠΕ) της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα το σημείο που αναφέρει ότι λόγω «της πολυπλοκότητας του θέματος και της αδυναμίας εντοπισμού της φύσης και της πηγής οσμής-ρύπου, το ΚΕΠΠΕ έχει την άποψη ότι ο ρύπος θα πρέπει να είναι βιομηχανικής προέλευσης και θα πρέπει κατ’ αρχάς να ταυτοποιηθεί». Στο σκεπτικό φέρεται να γίνεται λόγος για μη ταυτοποίηση ποινικών ευθυνών και παράβαση της περιβαλλοντικής Νομοθεσίας «κατά το πρώτο στάδιο των μετρήσεων». Επίσης, στο ίδιο έγγραφο παρατίθενται αποτελέσματα και μετρήσεις «κάτω του επιτρεπτού ορίου», για συγκεκριμένους όμως ρύπους και χρονικό διάστημα.
Η δικονομία τυπικά προβλέπει ότι ο Εισαγγελέας Εφετών που θα χειριστεί το επόμενο διάστημα την υπόθεση, μπορεί να την αναπέμψει προς νέα έρευνα. Μέχρι τότε, οι κάτοικοι στη δυτική Θεσσαλονίκη θα κρατούν την αναπνοή τους.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Για να Καταλάβεις Πότε Πρέπει να Δεις Ψυχίατρο και Πότε Ψυχολόγο
Γιατί το Ξυρισμένο Κεφάλι Είναι Τόσο Σημαντικό για τη Λεσβιακή Ταυτότητα
Η «Βαριά Βιομηχανία» των Κινέζικων Προϊόντων στην China Τown της Θεσσαλονίκης
