«Ποια είναι αυτή;», με θυμάμαι να σκέφτομαι όταν το περιοδικό Attitude αποκάλυψε ένα από τα εξώφυλλά του για το τεύχος Σεπτεμβρίου 2020. Φορούσε λευκό κοντομάνικο, είχε τα χέρια λυγισμένα πίσω από το κεφάλι και φαίνονταν λίγες τρίχες στη μασχάλη, ενώ μια σκούρα φράντζα έπεφτε πάνω από τα ζυγωματικά. Γρήγορα κατάλαβα ότι τελικά ήταν ο Deaken Bluman, ένας straight ηθοποιός που εμφανίζεται στην επιτυχημένη εφηβική σειρά “13 Reasons Why”. Αλλά αυτό δεν με επηρέασε ιδιαίτερα ως queer γυναίκα. Είχα μαγευτεί από το απειλητικό soft butch στιλ του.
Οι λεσβίες που γουστάρουν άντρες –όχι σεξουαλικά per se αλλά από άποψη vibe– δεν είναι κάτι καινούργιο. Όταν ο James Dean έγινε διάσημος τη δεκαετία του ‘50, ενσάρκωνε μια μελαγχολική αρρενωπότητα στην οποία πολλές λεσβίες έβλεπαν τον εαυτό τους. Η queer ακτιβίστρια και καθηγήτρια Marie Cartier, σε ένα δοκίμιο του 2003, έφτασε να ισχυριστεί ότι ο Dean μιμούνταν ένα συγκεκριμένο αρρενωπό στιλ στην εποχή μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, που ήταν το στιλ των butch γυναικών εκείνη την εποχή: λευκό κοντομάνικο και αρβύλες, ένα τσιγάρο που κρεμόταν ανάμεσα στα χείλια, σκυθρωπή έκφραση – η τέλεια εικόνα του λεσβιακού camp.
Videos by VICE
«Ισχυρίζομαι ότι ο “νέος άντρας” της δεκαετίας του ‘50 βασίζεται εν μέρει στη butch ταυτότητα και ότι η κατασκευή butch-femme επηρέασε έντονα τη σύγχρονη κουλτούρα στο σύνολο», γράφει η Cartier. «Η soft butchness του Dean ήταν ένας τρόπος να εκφράσει την queerness του στιλιστικά, με έναν τρόπο που ήταν ασφαλής αν και εξακολουθούσε να είναι παρεκβατικός», σημειώνει. Με άλλα λόγια, δεν προσπαθούσαν οι λεσβίες να μοιάζουν με τον Dean, αλλά το αντίστροφο. Ύστερα, με τη σειρά τους, τον μιμούνταν. Ένας ωραίος πολιτισμικός κύκλος.
Η Cartier δεν είναι η μοναδική που ισχυρίστηκε ότι οι λεσβίες επηρεάζουν άντρες, που με τη σειρά τους επηρεάζουν λεσβίες κατ’ αυτόν τον τρόπο – είναι παλιά υπόθεση. «Έχω μια θεωρία ότι οι λεσβίες ξεκινάνε ορισμένες μόδες», είπε στους New York Times (2004) η Stephanie Perdomo, δημιουργός των φιγούρων Dykedolls. «Τριγυρνούσα στο Williamsburg και έβλεπα άντρες να φοράνε αμάνικα φανελάκια, αλυσίδες στα πορτοφόλια, ρετρό πουκαμισάκια και καπελάκια τζόκεϊ και σκεφτόμουν, “Αυτά τα κάναμε εμείς πριν πέντε χρόνια”».
Ακόμα βλέπουμε αυτό το συνεχές λεσβιακού-αντρικού στιλ. Σε ένα άρθρο στο Teen Vogue, η Emma Madden αναφέρει σύγχρονους καρδιοκατακτητές όπως οι Harry Styles, Timothee Chalamet και Justin Bieber ως περίπου λεσβιακά είδωλα. Είναι δύσκολο να πούμε τι ακριβώς έχουν αυτοί οι άντρες –ίσως το χαλαρό ανδρόγυνο λουκ, ίσως το soft λεσβιακό στιλ (κοστούμια, γιλέκα, ένα ασημένιο κρεμαστό σκουλαρίκι)– αλλά δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι οι λεσβίες ελκύονται περισσότερο από κάποιους άντρες παρά από κάποιους άλλους.
«Δεν ξέρω αν γουστάρω τον Harry Styles ή αν απλώς θέλω να μοιάζω με εκείνον», αναρωτιέται η 24χρονη λεσβία Rhiannon. «Είναι δύσκολο να το εξηγήσω. Από τη μια, δεν μπορώ να σταματήσω να τον κοιτάζω από την εποχή των One Direction που φορούσε μαύρα και μπαντάνες, και άρχισε να κάνει τατουάζ. Αλλά από την άλλη, αυτά φοράνε οι λεσβίες που γουστάρω. Μου αρέσει να τα φοράω κι εγώ. Το ίδιο ισχύει και με τον Cole Sprouse».
Ενώ πολλές λεσβίες στο Ίντερνετ περιγράφουν σκωπτικά κάποιους άντρες ως dykons (dyke+icons), άλλες θυμώνουν στη σκέψη. «Η κοινωνία λατρεύει τους cis άντρες, ιδίως τους αδύνατους λευκούς άντρες. Δεν χρειάζεται να προσπαθήσουν καθόλου», λέει η 26χρονη λεσβία Kai. «Προτιμώ να έχω είδωλα λεσβίες και butch γυναίκες, ως στιλιστικά είδωλα. Ο Timothee Chalamet μοιάζει τρομερά βαρετός σε μένα ως λεσβία».
Άλλες λένε αντίστοιχα πράγματα. «Καταλαβαίνω ότι οι γκέι άντρες πάντα θαύμαζαν γυναίκες όπως η Cher και η Madonna, αλλά αυτό μου φαίνεται διαφορετικό διότι τα αρσενικά λεσβιακά είδωλα είναι και σύμβολα μιας straight κουλτούρας στην οποία δεν θέλω να ανήκω», λέει η 24χρονη Rosie. «Μου θυμίζει που ήμουν 15 και παρίστανα πως γούσταρα άντρες σε συγκροτήματα, ενώ ήμουν φουλ λεσβία και με ενδιέφερε περισσότερο η Hayley Williams. Αυτές οι μέρες έχουν περάσει και δεν έχω πρόθεση να τις ζήσω ξανά».
Κάποιες λεσβίες με τις οποίες μίλησα δεν συμφωνούν ότι οι άντρες μπορούν να είναι λεσβιακά στιλιστικά είδωλα per se, αλλά τις ελκύουν για άλλους λόγους. «Νομίζω ότι ο Frank Ocean έχει τεράστιο λεσβιακό κοινό, επειδή η μουσική του είναι ρομαντική και συναισθηματική με συγκεκριμένο τρόπο», λέει η 25χρονη Anna. «Το ίδιο και με τον Bon Iver. Τι να πω; Μάλλον μας αρέσει να ασχολούμαστε με τα συναισθήματά μας. Ιδίως σε ό,τι αφορά πόθο και αγάπη χωρίς ανταπόκριση. Έχουν γκέι κοινό αλλά και λεσβιακό, για τον ίδιο λόγο».
Η 28χρονη λεσβία Franks πιστεύει ότι οι άντρες μπορεί να είναι λεσβιακά είδωλα, αλλά μόνο όταν το αποφασίζουμε εμείς. Είναι ένα παιχνίδι όταν τους στέφουμε εμείς “dykons”, αλλά εκνευριστικό όταν προέρχεται απ’ έξω. «Νομίζω πως υπάρχει μια αναγνώριση ότι οι άντρες συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στη λεσβιακή κουλτούρα, έτσι όταν κάποιος σαν τον Hozier αποκαλείται “dykon” είναι αστείο για μας», εξηγεί. «Αλλά αν straight άτομα άρχιζαν να λένε “ο Harry Styles είναι butch γκομενάκι”, θα τους λέγαμε να το βουλώσουν. Είναι λεπτή ισορροπία».
Καταλαβαίνω τι εννοεί η Franks και νομίζω πως αυτό βρίσκεται στον πυρήνα του, διότι οι λεσβίες στέφουν κάποιους dykons. Ξέρουμε ότι είναι γελοίο. Γι’ αυτό λειτουργεί. Το 2018, η Natalie Adler έγραψε ένα εκπληκτικό άρθρο για το πώς ο Bruce Springsteen – τοτέμ της straight αρρενωπότητας– ήταν για εκείνη σαν butch λεσβία μαμά. Υπάρχει κάτι κάπως queer, είπε, στο να βλέπεις queerness στα πιο straight πράγματα. «Υπάρχει μια αφοπλιστική, queer παιχνιδιάρικη διάθεση στην τέχνη τού να αποκαλείς τους straight άντρες, συγκαλυμμένες λεσβίες. Είναι μια διαμαρτυρία εκ μέρους μας για να πούμε ότι η αρρενωπότητα δεν ανήκει στους cis άντρες».
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Οι Κινέζοι της Golden Visa Κάνουν Ομαδικές Μηνύσεις στην Αθήνα
«Δεν Κάνουμε Κατάληψη για τη Μάσκα»- Μία Μέρα σε μια Μαθητική Κατάληψη των Εξαρχείων
Η Ανέλκυση των Ιστιοπλοϊκών που Βύθισε στην Κεφαλονιά ο «Ιανός»
