Οι κάτοικοι του Ντονκάστερ στο Νότιο Γόρκσαϊρ αναρωτιούνταν γιατί η πόλη τους είχε διαρκώς διακοπές ρεύματος την τελευταία χρονιά. Η απάντηση δόθηκε όταν η αστυνομία ανακάλυψε μια τεράστια φάρμα κάνναβης σε μια εγκαταλελειμμένη αίθουσα μπίνγκο στα προάστια της πόλης. Με εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας και λάμπες 1.000 βατ, περιείχε 2.000 φυτά αξίας πάνω από 2 εκατομμύρια λίρες, και η εγκατάσταση θα κόστιζε έως και 50.000 λίρες.
Η τεράστια φάρμα είναι κάτι συνηθισμένο στην ακμάζουσα βιομηχανία παράνομης κάνναβης στη Βρετανία, αξίας 2,5 δισεκατομμυρίων. Οι Βρετανοί καλλιεργητές παράγουν εκατοντάδες τόνους παράνομου χόρτου κάθε χρόνο για να καλύψουν τις ανάγκες των 2,6 εκατομμυρίων χρηστών. Συνήθως καλλιεργούνται μέσα σε κτίρια με πολύ δυνατές λάμπες. Η εγκατάσταση πίσω από κλειστές πόρτες, σε άδειες αποθήκες και σπίτια –στις πρόσφατες εφόδους περιλαμβάνονται παλιά σινεμά και σπίτια στα προάστια– βοηθάει στη διατήρηση χαμηλού προφίλ, ώστε να μη γίνονται αντιληπτοί από αστυνομία και κλέφτες.
Videos by VICE
Επειδή είναι παράνομη δραστηριότητα, η κρυφή φύση της βιομηχανίας καλλιέργειας κάνναβης έχει μεγάλο κόστος. Έχει ενισχύσει την αναγκαστική εργασία και την κλιμάκωση βίας από τις συμμορίες που έχουν πολλές από τις εγκαταστάσεις. Αλλά υπάρχει και ένα μεγάλο πρόβλημα που δεν γίνεται καλά αντιληπτό: οι καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Η κάνναβη που καλλιεργείται μέσα χρειάζεται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για να έχει πολλές δυνατές σοδειές κάθε χρόνο. Χαρακτηριστικές είναι οι πολύ δυνατές λάμπες που λειτουργούν τουλάχιστον 12 και ως 24 ώρες την ημέρα για να μιμηθούν τον ήλιο. Επιπλέον, ο κλιματισμός κρατάει τον χώρο σε μια σταθερή υγρασία και θερμοκρασία 25 με 30 βαθμούς. Ακόμη, μεγάλοι ανεμιστήρες, τα φυτά και συστήματα καθαρισμού άνθρακα απομακρύνουν την προδοτική μυρωδιά απ’ την ατμόσφαιρα. Οι ψαγμένοι καλλιεργητές μπορεί να βάζουν εμφιαλωμένο CO2 για να μεγαλώσουν πιο γρήγορα τα φυτά.
Οι φάρμες κάνναβης δεν είναι καθόλου οικολογικές. Κάποιες καίνε μέχρι και 50 φορές περισσότερο ρεύμα ανά τετραγωνικό μέτρο απ’ ό,τι τα σπίτια και τα γραφεία. Το 2012 οι καλλιεργητές στη Βρετανία έκλεψαν ηλεκτρικό ρεύμα αξίας 200 εκατομμυρίων.
«Είναι μια απίστευτα και ασυνήθιστα ενεργοβόρα δραστηριότητα», είπε ο Dr Evan Mills, ενεργειακός επιστήμονας από την Καλιφόρνια, που ήταν από τους πρώτους που μελέτησε τις επιπτώσεις της εσωτερικής καλλιέργειας κάνναβης.
Σε μια μελέτη το 2011, ο Mill υπολόγισε ότι κάθε κιλό χόρτου που καλλιεργείται σε εσωτερικό χώρο στις ΗΠΑ χρειάζεται 6.074 κιλοβατώρες για να παραχθεί. Ανακάλυψε ότι εκείνη την εποχή η καλλιέργεια κάνναβης στις ΗΠΑ σε κλειστό χώρο κατανάλωνε το 1% όλης της ενέργειας που παράγεται στην Αμερική. Ως προς τις εκπομπές άνθρακα από την παραγωγή ηλεκτρισμού στο ηλεκτρικό δίκτυο της Βρετανίας, κάθε κιλό χόρτου που καλλιεργείται σε εσωτερικές φάρμες κάνναβης στη Βρετανία παράγει πάνω από έναν τόνο εκπομπών άνθρακα, όσες παράγονται σε μια πτήση μετ’ επιστροφής Λονδίνο-Νέα Υόκρη. Η παραγωγή χόρτου για έναν μόνο μπάφο αφήνει το ίδιο αποτύπωμα με το να έχεις ανοιχτή μια λάμπα LED, μέρα-νύχτα, επί 15 μέρες. Μια επιχείριση όπως η φάρμα στο Ντονκάστερ είναι υπεύθυνη για περίπου 5.000 τόνους αερίων θερμοκηπίου τον χρόνο.
Οι εκτιμήσεις για τη συνολική παραγωγή παράνομης κάνναβης στη Βρετανία κυμαίνονται μεταξύ 255–735 τόνων ετησίως. Μαζί με τις νόμιμες καλλιέργειες, φτάνουμε σε αέρια ισοδύναμα με 950.000 τόνους CO2 στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο από αυτή τη βιομηχανία – σχεδόν ίσα με το να λειτουργούν μισό εκατομμύριο αυτοκίνητα για έναν χρόνο.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις όμως δεν σταματούν εδώ.
«Πολλοί μικροί καλλιεργητές ανησυχούν για το περιβάλλον και επιλέγουν οργανικές μεθόδους», λέει ο Dr Gary Potter, ειδικός στην παραγωγή κάνναβης, στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ. «Αλλά αν είσαι μεγάλος καλλιεργητής, χρησιμοποιείς χημικά, είτε λιπάσματα είτε εντομοκτόνα είτε φυτοκτόνα. Τα χημικά δεν είναι πολύ καλά ρυθμισμένα. Έτσι, ακόμη κι αν ενδιαφέρονται, δεν ξέρουν απαραίτητα τι επίπτωση έχει κάποιο πράγμα που χρησιμοποιούν.
Κάποια από τα πιο ανησυχητικά χημικά είναι συνθετικοί Ρυθμιστές Ανάπτυξης Φυτών (PGRs), που συχνά χρησιμοποιούνται για την αύξηση του μεγέθους του μπουμπουκιού παρόλο που απαγορεύονται στις γεωργικές σοδειές. Όταν καταναλώνονται για πολύ καιρό, μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο, προβλήματα στο ήπαρ και στειρότητα.
Ποντικοφάρμακα και εντομοκτόνα χρησιμοποιούνται ευρέως για να προστατεύονται από αυτά οι φυτείες, αλλά μπορεί να διαρρεύσουν στο περιβάλλον όταν πετιούνται απόβλητα από τις καλλιέργειες κάνοντας κακό σε ζώα και ανθρώπους Υπολείμματα από αυτά τα χημικά που μένουν στο χόρτο μπορεί να καταναλωθούν από τους χρήστες. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα παρασιτοκτόνα για τα χόρτα μπορεί κανείς να τα εισπνεύσει σε υψηλές θερμοκρασίες ή να τα καταναλώσει».
Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου οι φάρμες κάνναβης κατηγορούνται για το στέρεμα ποταμών, η χρήση νερού δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα στο βροχερό κλίμα της Βρετανίας. Παραδόξως, όμως, το ίδιο το φυτό προκαλεί ατμοασφαιρική ρύπανση.. Τα φύλλα της κάνναβης απελευθερώνουν τοξικά συστατικά που λέγονται τερπένια και μπορούν να βρεθούν σε υψηλή συγκέντρωση σε κλειστό χώρο αν δεν υπάρχουν φίλτρα, προκαλώντας προβλήματα σε εργαζόμενους που βρίσκονται με τα φυτά σε κλειστό χώρο για πολλή ώρα. Στις αστικές περιοχές αυτά τα αέρια αναμειγνύονται με τα καυσαέρια σχηματίζοντας το όζον, ένα αέριο που είναι χρήσιμο στη στρατόσφαιρα, αλλά κάνει κακό όταν το εισπνέουμε.
Η παράνομη βιομηχανία κάνναβης στη Βρετανία δεν είναι καν η μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Ισπανία, Ολλανδία, Αλβανία και Ιταλία είναι μεγάλοι παραγωγοί παράνομου χόρτου. Στην Ευρώπη συνολικά παράγονται 25.000 τόνοι τον χρόνο. Οι διακοπές ρεύματος που προκαλούνται από τις ολλανδικές φάρμες είναι συχνές, διότι χρησιμοποιούν τόσο ρεύμα όσο ολόκληρο το Λιντς. Στο Μαρόκο, οι παράνομες φάρμες προκαλούν εκτεταμένη αποψίλωση, διάβρωση και έλλειψη νερού στην περιοχή Ριφ.
Όλα αυτά δεν ταιριάζουν με την εικόνα της κάνναβης ως ένα πράσινο, φυσικό φάρμακο. Η βαριά χρήση ηλεκτρικού ρεύματος είναι σχετικά καινούργιο φαινόμενο, που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 2000 όταν το πολύ δυνατό σκανκ έγινε δημοφιλές και τρομερά επικερδές. Μέχρι το 1997, το 70% των Βρετανών καλλιεργητών κάνναβης χρησιμοποιούσαν μόνο φυσικό φως και το περισσότερο χόρτο που καταναλωνόταν στη χώρα καλλιεργούνταν έξω σε πιο θερμές χώρες.
«Με τεχνολογικές καινοτομίες όπως η υδροπονική και νέα είδη σπόρων, ξαφνικά ήταν δυνατόν να βγάζεις 10.000 και 20.000 λίρες από ένα άδειο δωμάτιο στο σπίτι σου», είπε ο Steve Rolles από το think tank πολιτικής ναρκωτικών Transform.
Τώρα μόνο ένα μικρό κομμάτι του χόρτου της Βρετανίας καλλιεργείται έξω και ομάδες οργανωμένου εγκλήματος έχουν πάρει μεγάλο μερίδιο της αγοράς. Για τον Rolles, η περιβαλλοντική ζημιά είναι ένα επιχείρημα υπέρ της νομιμοποίησης και της ρύθμισης.
«Οι παράνομοι παραγωγοί δεν ενδιαφέρονται για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, επειδή δεν υπάρχει ρυθμιστικό πλαίσιο. Απλώς βγάζουν λεφτά. Σε μια νόμιμη αγορά, γίνονται έλεγχοι στην ποσότητα ρεύματος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με την ποσότητα κάνναβης και γίνονται καλλιέργειες έξω ή στα θερμοκήπια. Γίνεται σαν την καλλιέργεια ντομάτας».
Προς το παρόν, αν σε απασχολεί η κατανάλωση που κάνεις προσωπικά, να τι μπορείς να κάνεις. «Μπορείς να βρεις περιβαλλοντικά βιώσιμη παράνομη κάνναβη ενώ με την κόκα αυτό δεν γίνεται», λέει ο Rolles. «Μπορείς να καλλιεργήσεις τη δική σου ή να την παίρνεις από έναν μικρό παραγωγό ή από ένα συνεταιρισμό που μπορεί να εγγυηθεί για μια συγκεκριμένης σοδειάς».
Τα θερμοκήπια, που είναι συνήθη στη διογκούμενη βιομηχανία ιατρικής κάνναβης της Βρετανίας, χρησιμοποιούν σημαντικά λιγότερη ενέργεια από εσωτερική παραγωγή. Ακόμη καλύτερα, όταν η καλλιέργεια γίνεται έξω το χόρτο θεωρείται οικολογικό επειδή απορροφά τον άνθρακα από τον αέρα και το αποθηκεύει στο έδαφος. Αυτό είναι η ιδεολογία του κινήματος “guerilla growers” που φυτεύουν κρυφά, σε έξω χώρους ή σε μη κερδοσκοπικές χώρους κάνναβης.
Ο Jouke Piepenbrink από την Dutch Passion, μια ολλανδική εταιρεία σπόρων κάνναβης, είπε στο VICE World News ότι πολλοί καλλιεργητές έχουν αρνητικό αποτύπωμα άνθρακα. «Η καινοτομία και η νομιμοποίηση σίγουρα είναι τρόποι να βελτιωθεί η βιωσιμότητα της παραγωγής κάνναβης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα αρρύθμιστα προϊόντα είναι κακά. Έχουμε κάποιους σπόρους που είναι για καλλιέργεια μόνο σε εξωτερικό χώρο. Είναι πολύ δημοφιλείς στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, και στη Βρετανία.
Επίσης επισημαίνει την αυξανόμενη χρήση LED λαμπτήρων και στη μαύρη αγορά και στις νόμιμες παραγωγές, ως θετικό σημάδι. «Τα φώτα που καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια παράγουν λιγότερη θερμότητα, έτσι είναι πιο εύκολο να ελεγχθεί το set up της καλλιέργειας».
«Επιπλέον, η κάνναβη που παράγεται με λάμπες LED είναι κατά τη γνώμη ανώτερης ποιότητας, συνήθως έχει περισσότερα κανναβινοειδή και καλύτερη και πιο δυνατή γεύση και άρωμα».
Μόνο όταν νομιμοποιηθεί η καλλιέργεια αυτού του φυτού μπορεί να γίνει ξανά ένα πραγματικά οικολογικό εγχείρημα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στα αγγλικά (www.vice.com/en).
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Οι Γυναίκες Αναλαμβάνουν Δράση για την Κλιματική Αλλαγή
Ο Θωμάς Ζάμπρας Δεν «Πνίγεται» Από την Πολιτική Ορθότητα
Το Σύνδρομο Tourette και τα 30 Τικ Δεν Στάθηκαν Ποτέ Εμπόδιο στη Ζωή του Ανδρέα
