Χωμένος σε ένα internet cafe της Πεσαβάρ, ένας από τους κορυφαίους πυροτεχνουργούς της Αλ Κάιντα –έχοντας μόλις επιστρέψει μετά από χρόνια που πέρασε στο στρατόπεδο εκπαίδευσης τζιχαντιστών της Darunta στο Αφγανιστάν– έπαιρνε την απόφαση να περάσει στην άλλη πλευρά και να κατασκοπεύσει τους άνδρες με τους οποίους συνεργαζόταν για χρόνια. Παγιδευμένος ανάμεσα στη στομωμένη λεπίδα ενός εκτελεστή της Αλ Κάιντα και την προσωπική του μάχη με την πίστη του, πήρε μια απόφαση που δεν μπορούσε να αντιστραφεί.
Το 1999, τέσσερα χρόνια αφότου ασπάστηκε τον τζιχαντισμό, ο άνθρωπος που ήταν γνωστός ως Aimen Dean είχε δει αρκετά. Είχε ξεκινήσει με σκοπό να σώσει τους μουσουλμάνους που διώκονταν στη Βοσνία και κατέληξε να είναι μέρος ενός πυρήνα που βομβάρδισε δύο αμερικανικές πρεσβείες, σκοτώνοντας 224 ανθρώπους, στην Κένυα και την Τανζανία. Με την καρδιά του να χτυπάει γρήγορα και τα μάτια του καρφωμένα στην πόρτα, ο Dean παρακολούθησε τα αρχεία με τις βόμβες και τα δηλητήρια της Αλ Κάιντα να αντιγράφονται αργά σε έναν άλλο σκληρό δίσκο. Ήξερε ότι αυτός ο δίσκος θα του παρείχε προστασία αν κατάφερνε να φτάσει στις Αρχές – αν όμως τον συλλάμβαναν στο μεταξύ, ο σκληρός δίσκος θα ήταν ένα εισιτήριο προς τον αποκεφαλισμό.
Videos by VICE
Ο Dean λέει ότι θαύμαζε τον Osama bin Laden. «Ήταν πολύ ψηλός -πάνω από 1.80- και μιλούσε πολύ ήρεμα, όπως ένας ευγενικός καθηγητής».
Μόλις ολοκληρώθηκε η μεταφορά που θα τον βοηθούσε να δραπετεύσει, ο Dean πέταξε στο Κατάρ, όπου συνελήφθη από τους αξιωματούχους του Κατάρ. Οι άνθρωποι που τον συνέλαβαν του έδωσαν μια επιλογή: να γίνει πράκτορας για τις βρετανικές ή τις γαλλικές μυστικές υπηρεσίες. Ο Dean επέλεξε το Ηνωμένο Βασίλειο και σύντομα έγινε ένας πολύτιμος πράκτορας της MI6, παρέχοντας πρόσβαση σε ένα τμήμα του Αφγανιστάν που σε μεγάλο βαθμό ήταν αποκομμένο από το Διαδίκτυο και τα ραντάρ. Σε κάποια στιγμή, ήταν ο μόνος που εισήγαγε το καθεστώς των ΟΜΣ της Αλ Κάιντα, βοηθώντας να εκθέσουν εκστρατείες για το φυσικό αέριο του μετρό της Νέας Υόρκης, καθώς και την πρόσληψη και χρηματοδότηση τρομοκρατικών εκστρατειών από Βρετανούς ιμάμηδες όπως ο Abu Hamza και ο Abu Qatada.
O Dean «ξεσκεπάστηκε» το 2006, όταν το περιοδικό TIME δημοσίευσε ένα απόσπασμα από το The One Percent Doctrine – ένα βιβλίο που περιγράφει τις προσπάθειες της Αμερικής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Πηγές που αναφέρθηκαν στο βιβλίο έδωσαν αρκετές λεπτομέρειες για έναν κατάσκοπο, γνωστό ως «Αli», από τις οποίες η Αλ Κάιντα θα μπορούσε να καταλάβει ότι ο πληροφοριοδότης ήταν ο άνδρας που επί μια δεκαετία έφτιαχνε τις βόμβες της.
Σήμερα, καθισμένος έξω από μια καφετέρια στο Tottenham Court Road του Λονδίνου, ο γλυκομίλητος 39χρονος με τα γυαλιά δεν μοιάζει ούτε με παρανοϊκό τζιχαντιστή, ούτε με σούπερ κατάσκοπο που πέρασε δέκα χρόνια με μερικούς από τους πιο επικίνδυνους ανθρώπους του κόσμου, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Osama bin Laden. Ο Dean μού λέει ότι αρχικά θαύμαζε τον άνθρωπο που έμελλε να γίνει ο πλέον περιζήτητος τρομοκράτης στον κόσμο. «Ήταν πολύ ψηλός -πάνω από 1.80- και μιλούσε πολύ ήρεμα, όπως ένας ευγενικός καθηγητής», λέει. «Δεν υπήρχε καμία αίσθηση απειλής ή της οργής που αργότερα τον κυρίευσε».
Το ταξίδι του Dean στην Τζιχάντ ενισχύθηκε από μια προσωπική τραγωδία. Μεγάλωσε στη Σαουδική Αραβία και ο πατέρας του σκοτώθηκε σε τροχαίο ατύχημα όταν ήταν τεσσάρων ετών, ενώ η μητέρα του πέθανε ξαφνικά όταν εκείνος ήταν 14 ετών. Στα 16 του, αποκαρδιωμένος, ο Dean ήταν πρόθυμος να ακολουθήσει τον δάσκαλο του γυμνασίου του και τους μεγαλύτερους φίλους του, οι οποίοι τότε πολεμούσαν τις σερβικές πολιτοφυλακές στο πλευρό των Βόσνιων μουσουλμάνων.
«Δεν τους λυπήθηκα», λέει. «Είχαμε βρει απανθρακωμένα πτώματα μωρών και πολλών γυναικόπαιδων σε μουσουλμανικά χωριά. Οι Σέρβοι που πολεμήσαμε ήταν υπεύθυνοι για φριχτές βαρβαρότητες».
«Η Τζιχάντ δεν με χρειαζόταν, εγώ χρειαζόμουν τη Τζιχάντ», λέει. «Στην τηλεόραση, έβλεπα τους Βόσνιους μουσουλμάνους να δέχονται πυρά από Σέρβους ελεύθερους σκοπευτές και να ανατινάζονται την ώρα που αγοράζονταν ψωμί. Ήθελα να γίνω μάρτυρας και να πολεμήσω για αυτόν τον σκοπό»,
Μετά από μόλις δύο ημέρες ιατρικής εκπαίδευσης, στάλθηκε στην πρώτη γραμμή ως διασώστης και γρήγορα συνειδητοποίησε ότι ο πόλεμος δεν ήταν και τόσο ένδοξος. «Οι άνδρες ούρλιαζαν από τον πόνο, ωστόσο κάθε θόρυβος ή κάλεσμα για βοήθεια σήμαινε ότι κάποιος ελεύθερος σκοπευτής θα σε πετύχαινε», λέει. «Ένας άνδρας δέχθηκε σφαίρες από πολυβόλο στο στομάχι. Έδεσα το φουλάρι μου γύρω από τη μέση του για να κρατήσω τα έντερά του μέσα».
VICE Video: Μια Περιήγηση στον Σκοτεινό Κόσμο του Deep Web
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Στο σχολείο, ο Dean είχε διαπρέψει τόσο στα μαθηματικά όσο και στους χάρτες – δεξιότητες που του φάνηκαν χρήσιμες όταν του ανατέθηκε να ρίξει οβίδες 120 χιλιοστών σε εχθρικούς στόχους. Σε μια σύγκρουση, έριξε μια βόμβα που χτύπησε Σέρβους στρατιώτες που κρύβονταν σε ένα νεκροταφείο. «Δεν τους λυπήθηκα», λέει. «Είχαμε βρει απανθρακωμένα πτώματα μωρών και πολλών γυναικόπαιδων σε μουσουλμανικά χωριά. Οι Σέρβοι που πολεμήσαμε ήταν υπεύθυνοι για φριχτές βαρβαρότητες».
Όταν τελείωσε ο πόλεμος της Βοσνίας, η επιθυμία του Dean να γίνει μάρτυρας τον έφερε στο Αφγανιστάν και το κρησφύγετο της Αλ Κάιντα στη Darunta. Εκεί, οι αμφιβολίες που είχε για τις ενέργειες της οργάνωσης όσο βρισκόταν στη Βοσνία ξαφνικά τον κυρίευσαν.
Έχοντας συμφωνήσει να βοηθήσει την MI6 να ξεσκεπάσει την Αλ Κάιντα, ο Dean αναγκάστηκε να συνεχίσει να φτιάχνει βόμβες, αλλά λέει ότι φρόντιζε σκόπιμα να μη λειτουργούν σωστά.
Μέσα σε τρία χρόνια από την αναχώρησή του από τη Σαουδική Αραβία, είχε δει συντρόφους να σκοτώνουν Σέρβους αιχμάλωτους και τώρα είχε αναλάβει να παρασκευάζει δηλητήρια και όπλα που θα στρέφονταν εναντίον πολιτών και να κάνει πειράματα με τοξίνες αλλαντίασης πάνω σε κουνέλια. Η αρχική ρητορική αφοτούσε την κατασκευή όπλων για την προστασία ευάλωτων μουσουλμάνων, όμως σύντομα ο στόχος ήταν οι επιθέσεις στη Δύση με βομβιστές αυτοκτονίας και η κατασκευή εκρηκτικών μηχανισμών που θα πυροδοτούνταν σε κινηματογράφους, πλατείες και νυχτερινά κέντρα. «Η Αλ Κάιντα σχεδίαζε δολοφονίες αθώων ανθρώπων», λέει. «Οι τύψεις για τα πειράμτα με στοίχειωναν ως φιλόζωο. Έβλεπα στον ύπνο μου κουνέλια να με κυνηγούν».
Όταν βρέθηκε στο στρατόπεδο με μερικούς από τους πιο μισητούς ανθρώπους στον κόσμο, η επιθυμία του Dean να στραφεί εναντίον τους έγινε ακόμα πιο σφοδρή. «Ο Abu Nassim -ο οποίος αργότερα θα ηγούνταν των επιθέσεων στις παραλίες της Τύνιδας- απολάμβανε τα βασανιστήρια των κουνελιών στις δοκιμές όπλων», λέει ο Dean. «Ήταν ένας ψυχοπαθής. Διηγούνταν συνεχώς ιστορίες από την εποχή που ήταν έμπορος ναρκωτικών στο Μιλάνο, αλλά κυρίως παραληρούσε για το πόσο ήθελε να καταστρέψει τη Δύση».
Χρησιμοποιούσε ένα μίγμα χημικών προϊόντων και μπαταριών ρολογιών Casio που προμηθευόταν από τις αγορές του Πακιστάν για την εξαιρετικά επικίνδυνη κατασκευή βομβών. «Ο Abu Hamza ισχυριζόταν πάντα ότι έχασε τα δυο του χέρια και ένα μάτι πολεμώντας τους Σοβιετικούς ή απομακρύνοντας νάρκες, αλλά η αλήθεια ήταν ότι απλώς αγνοούσε τις συμβουλές για την ανάμιξη χημικών προϊόντων και χρησιμοποιούσε λάθος θερμοκρασίες», ισχυρίζεται. «Ένα χημικό παρασκεύασμα ανατινάχθηκε στα χέρια του, τα οποία έμειναν κολλημένα στο ταβάνι».
Έχοντας συμφωνήσει να βοηθήσει την MI6 να ξεσκεπάσει την Αλ Κάιντα, ο Dean αναγκάστηκε να συνεχίσει να φτιάχνει βόμβες, αλλά λέει ότι φρόντιζε σκόπιμα να μη λειτουργούν σωστά οι συσκευές και να δημιουργεί προβλήματα για να καθυστερήσουν τη χρήση τους, όσο συνεργαζόταν με τους επίδοξους δολοφόνους.
Ο Dean έστελνε πληροφορίες για τον τζιχαντιστή με έδρα τη Βρετανία, Hamayun Tariq, έναν μηχανικό από το Dudley των Δυτικών Midlands. Ο Dean παραπλάνησε τον Tariq με ένα εσκεμμένα ελαττωματικό σχέδιο, όπου θα δηλητηρίαζαν τις λαβές από τις πόρτες των αυτοκινήτων χρησιμοποιώντας νικοτίνη, σε μια προσπάθεια να σκοτώνονται άνθρωποι με την αφή. «Έκτοτε», λέει ο Dean, «έχει εξειδικευτεί πολύ και είναι αναμφισβήτητα ο καλύτερος βομβιστής που έχει βγει από τη Βρετανία. Τώρα είναι αποφασισμένος να κάνει επιθέσεις με dorne σε γήπεδα και δημόσιες εκδηλώσεις. Εκείνος ευθύνεται για την απαγόρευση των φορητών υπολογιστών σε αεροσκάφη».
Όσο δούλευε για την MI6, ο Dean βρισκόταν κατά καιρούς στο Ηνωμένο Βασίλειο, διεισδύοντας στον πυρήνα τζιχαντιστών που είχε σχηματιστεί στο τζαμί του Finsbury Park στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο Dean λέει ότι κανένας από τους άνδρες που αποτέλεσαν τις ηγετικές φιγούρες του πυρήνα -ο Abu Hamza και ο Abu Qatada, μεταξύ άλλων- δεν έπρεπε ποτέ να έχουν γίνει ιμάμηδες, καθώς ήταν απατεώνες. «Οι άνδρες όπως ο Qatada δεν γνώριζαν καν το Κοράνι, αλλά έδιναν φατβά (θρησκευτικά διατάγματα) σε ανθρώπους που ήταν ήδη ψυχωτικοί, καλώντας τους να σκοτώσουν άλλους», λέει. «Είχε εκδώσει ένα φατβά, διατάζοντας Αλγερινούς άνδρες να σκοτώνουν αστυνομικούς, διπλωμάτες και οικογένειες δημοτικών υπαλλήλων – έσπαγαν κεφάλια μωρών πάνω σε τοίχους».
«Αυτοί οι wannabe τζιχαντιστές δεν έχουν περάσει ποτέ ούτε μια μέρα χωρίς ένα ζεστό γεύμα. Δεν μπορούν καν να ζήσουν χωρίς Ιnternet»
Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου που ήταν κατάσκοπος της MI6, τα νεύρα του Dean γίνονταν κουρέλια σε πολλές περιπτώσεις. Στο Αφγανιστάν, ένας από τους μυστικούς αστυνομικούς της Αλ Κάιντα του έβαλε ένα όπλο στη σπονδυλική στήλη για να δει την αντίδρασή του. «Μου είπε: “Το παιχνίδι τελείωσε, ξέρουμε ποιος είσαι”. Η υπηρεσία πληροφορίων στο εσωτερικό της Αλ Κάιντα έκανε αυτούς τους ελέγχους, παρόλο που δεν επιτρεπόταν από τους κανονισμούς του στρατοπέδου να σημαδέψεις κάποιον με όπλο». Στον χρόνο που πέρασε στο στρατόπεδο της Darunta, έξι ακόμα κατάσκοποι συνελήφθησαν και αποκεφαλίστηκαν. Ο μόνος που διέφυγε τη σύλληψη ήταν αυτός. «Δεν άντεχα ποτέ να παρακολουθώ τη δίκη ή τις εκτελέσεις των κατασκόπων. Δεν μου το επέτρεπε η λογική μου», λέει.
Μόλις ξεσκεπάστηκε, ο Dean πήγε να ζήσει στο Ηνωμένο Βασίλειο και προσπάθησε να ζήσει μια φυσιολογική ζωή, δουλεύοντας για την αντιτρομοκρατική υπηρεσία σε άλλες περιοχές. Αδιαφορεί, όλως παραδόξως, για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει, παρόλο που πολλοί από τους επίδοξους εκτελεστές του βρίσκονται τώρα στη φυλακή ή τελούν υπό μακροχρόνια κράτηση. Αλλά το παρελθόν του τον στοιχειώνει ακόμα. Το 2016 ακύρωσε ένα ταξίδι που θα έκανε για να παρευρεθεί σε έναν οικογενειακό γάμο στο Μπαχρέιν, καθώς οι Αρχές τον πληροφόρησαν ότι θα τον περίμεναν δύο δολοφόνοι για να τον σκοτώσουν μόλις έφτανε εκεί. Σε μια άλλη περίπτωση, απέφυγε ακόμη και μια πρώην ομάδα της Αλ Κάιντα στο μετρό στο Kensington, μπαίνοντας σε μια αλυσίδα φαρμακείων για να κρυφτεί μέχρι να περάσει ο κίνδυνος.
Με τη μάχη κατά του εξτρεμισμού να μην έχει κερδηθεί ακόμα, ο Dean θέλει να προειδοποιήσει όλους τους επίδοξους τζιχαντιστές. «Πέρασα έξι χρόνια της ζωής μου σε πέντε διαφορετικές εμπόλεμες ζώνες», λέει. «Μπορώ να σας πω ότι το έθνος-κράτος που μισείτε τώρα δεν είναι κάτι που πρέπει ποτέ να πάρετε ως δεδομένο. Η αστυνομία, τα νοσοκομεία, η κοινωνία. Αυτοί οι wannabe τζιχαντιστές δεν έχουν περάσει ποτέ ούτε μια μέρα χωρίς ένα ζεστό γεύμα. Δεν μπορούν καν να ζήσουν χωρίς Ιnternet. Να σκέφτεστε τι είναι αυτό που προσπαθείτε να δημιουργήσετε».
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Η Μέρα που η Κύπρος «Κόπηκε» στα Δύο
«Έλα, Παρ’ το και Ρίξε μου» – Όταν ο Άκης Πάνου Σκότωσε τον «Αγαπητικό» της Κόρης του
Η Παπαχρήστου Είναι μια Πολύ Καλή Αθλήτρια, Αλλά:
