Όταν αποφάσιζα να εγκαταλείψω με πόνο καρδιάς τη σπανακόπιτα της μαμάς μου και να αυτονομηθώ μένοντας μόνη μου, εννοείται ότι φανταζόμουν πως θα χαιρόμουν τη μοναξιά μου στο τέλειο σπίτι. Έλεγα στους φίλους μου ότι πιθανότατα θα βρω ένα ηλιόλουστο loft με τεράστια παράθυρα και άνετους χώρους, στους οποίους θα μπορώ να κάνω τα καλύτερα πάρτι. Θα είχε ελάχιστα έπιπλα και θέα σε κάποιον πολυσύχναστο δρόμο της Αθήνας, ενώ στο τέλειο μπαλκόνι μου πιθανότατα θα τραγουδούσα το «Moon River» σαν την Audrey Hepburn στο Breakfast at Tiffany’s αγκαλιά με τον γάτο μου.

Ξεκινώντας βέβαια το ψάξιμο, η μετεφηβική μου επιπολαιότητα προσγειώθηκε στα ρεαλιστικά δεδομένα της τότε εποχής και πολύ γρήγορα συμβιβάστηκα με την πραγματικότητα και ένα παλιό δυαράκι δευτέρου ορόφου στην Καλλιθέα. Τουλάχιστον, ανάμεσα στα άλλα που είδα, ήταν κατοικήσιμο και μπορούσα να το αντέξω οικονομικά. Αν και η κρίση δεν είχε χτυπήσει ακόμη με τόση δύναμη τις πόρτες μας, αυτό μπορούσα να νοικιάσω ως φοιτήτρια που τη μισή εβδομάδα δούλευε σε καφετέρια. Τουλάχιστον μπορούσα να μείνω μόνη μου.

Μερικές από τις περιοχές που θα μπορούσαν να επιλέξουν για ένα διαμέρισμα 40-50 τετραγωνικών είναι τα Κάτω Πετράλωνα, ο Νέος Κόσμος, το Ψυρρή, η Κυψέλη, η Δάφνη και το κάτω Κουκάκι.

Αν ήμουν σήμερα στην ίδια φάση, πιθανότατα θα έμενα στην Κυψέλη ή στα Πετράλωνα σύμφωνα με τον Μιλτιάδη Χριστινάκη, σύμβουλο ακίνητης περιουσίας στην Aspis Real Estate, με τον οποίο επικοινωνώ για να μου εξηγήσει ποιες είναι οι πιο συμφέρουσες οικονομικά περιοχές της Αθήνας για να μείνεις. Τριγυρνώντας στον χώρο της μίσθωσης και της πώλησης κατοικιών για χρόνια, είναι άνθρωπος που γνωρίζει τον παλμό της συγκεκριμένης αγοράς αρκούντως ικανοποιητικά για να μου εξηγήσει τα σκαμπανεβάσματα των τιμών. Για παράδειγμα, σήμερα, ένας νέος με πενιχρό εισόδημα θα πρέπει να προτιμήσει περιοχές όπως η Κυψέλη, με τα άλλοτε πανάκριβά ενοίκια, διότι όπως εξηγεί: «Εκεί υπάρχουν σήμερα χαμηλά μισθώματα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η πληθυσμιακή δομή της περιοχής και είναι ένα σημείο που ο Έλληνας ας πούμε “νοικοκύρης” αποφεύγει πια», ένα στοιχείο που μας δείχνει πέραν του ότι είναι μια φθηνή περιοχή για να μείνεις, την ξενοφοβία ορισμένων κατοίκων της.

Ωστόσο, η Κυψέλη δεν αποτελεί την μόνη επιλογή για έναν άνθρωπο που βγάζει 400 ευρώ και θέλει να νοικιάσει σπίτι, αν και ο ειδικός μου τονίζει δικαιολογημένα πως «με τόσα χρήματα είναι πολύ δύσκολο να συντηρήσεις σήμερα σπίτι». Η Ελλάδα, άλλωστε, είναι και η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει θεσπίσει ειδικό κατώτατο μισθό για τους νέους 429 ευρώ καθαρά, αφενός υπονομεύοντας το ηθικό του νεαρού πληθυσμού και αφετέρου αφαιρώντας του, πέρα από την αξιοπρέπεια, και τη δυνατότητα για οικονομική ή άλλου είδους ανεξαρτησία. Συνεπώς, θα πρέπει όσοι θέλουν να αυτονομηθούν να βρουν μια λύση με το συγκεκριμένο budget. «Μερικές από τις περιοχές που θα μπορούσαν να επιλέξουν για ένα διαμέρισμα 40-50 τετραγωνικών είναι τα Κάτω Πετράλωνα, ο Νέος Κόσμος, το Ψυρρή, η Κυψέλη, η Δάφνη και το κάτω Κουκάκι, γιατί είναι περιοχές που μπορεί κάποιος να βρει παλιές πολυκατοικίες με χαμηλά μισθώματα και ενοίκιο που να φτάνει τα 180-200 ευρώ, έτσι ώστε να καταφέρνει να καλύπτει τα κοινόχρηστα και το ρεύμα του», εξηγεί συμβουλευτικά ο κ. Χριστινάκης.

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Αν, παρ’ όλα αυτά, θεωρείς πως αυτές οι περιοχές δεν σε ικανοποιούν ή δεν σε βολεύουν, εναλλακτικά και σύμφωνα με τον ειδικό: «Μπορείς να προτιμήσεις περιοχές όπως του Ζωγράφου, που αν και είναι ικανοποιητικές για τους νέους, είναι λίγο απαγορευτικές στα ενοίκια». Μόνο που θα πρέπει να είσαι διατεθειμένος να κάνεις εκπτώσεις και, αν θέλεις ένα λειτουργικό σπίτι σε όροφο, θα πρέπει μάλλον να το ξεχάσεις, γιατί «με 150 ευρώ δεν θα βρεις ικανοποιητικό διαμέρισμα, παρά μόνο κάποιο ημιυπόγειο 40 τετραγωνικών σε κακή κατάσταση ή ίσως χρειαστεί να αρκεστείς σε μια ισόγεια γκαρσονιέρα που θα κοστίζει επίσης 100 ή 150 ευρώ. Ενδεχομένως βέβαια να βρεις και σπίτια σε άλλες περιοχές χωρίς ιδιαίτερες παροχές, τα οποία θα είναι ίσα-ίσα κατοικήσιμα, ή ίσως αναγκαστείς να συγκατοικήσεις με φίλους ή φοιτητές από την επαρχία για να τα βγάλεις πέρα αν θέλεις να υπάρχει μια αυτονομία», καταλήγει.

Χαρακτηριστικό δείγμα του πόσο λάθος αντιλαμβανόμαστε εμείς οι υπόλοιποι την αγορά είναι πως οι περισσότεροι έχουμε την εντύπωση πως τα ενοίκια έχουν μειωθεί μέσα στην κρίση. Ειδικότερα, όταν το 50% των ανθρώπων ηλικίας 20 έως 34 ετών μένουν στο πατρικό τους στην Ελλάδα, θα περιμέναμε πως η αγορά θα είχε ρίξει τις τιμές, κι όμως αυτή η αντίληψη είναι εντελώς λανθασμένη. «Τα ενοίκια παραμένουν στα ίδια επίπεδα», τονίζει ο κ. Χριστινάκης όταν τον ρωτώ αν έχει παρατηρήσει μειώσεις: «Οι τιμές στα ενοίκια δεν έχουν μεγάλη πτώση, γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν πια τη δυνατότητα να αγοράσουν σπίτια, άρα νοικιάζουν. Το real estate λειτουργεί με τον απαράβατο κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης. Η ζήτηση λοιπόν δεν έχει μειωθεί σχεδόν καθόλου, γιατί στις βασικές μας ανάγκες είναι το να έχουμε στέγη και φαγητό».

Άλλος ένας λόγος που δεν υπάρχει μείωση στα μισθώματα είναι ο εναλλακτικός τρόπος ενοικίασης που επιλέγουν πια οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους προς την τουριστική μίσθωση – το γνωστό Airbnb. Ειδικά αν τα ακίνητά τους βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας ή σε γύρω περιοχές όπως το Κουκάκι, αρκετοί τα μισθώνουν με αυτό τον τρόπο. Αυτός είναι και ο ένας λόγος που παρατηρείται περιορισμός της προσφοράς από την πλευρά των ιδιοκτητών και η διατήρηση των τιμών στα ίδια επίπεδα. Παράλληλα, υπάρχει αύξηση της ζήτησης από ενοικιαστές, αφού πλέον μένουν λιγότερα ακίνητα ελεύθερα και ή δεν θα βρίσκεις να νοικιάσεις ή θα είναι πανάκριβα.

Η επιλογή της περιοχής θα πρέπει να γίνει πολύ προσεκτικά, αφού άλλο ένα στοιχείο που επισημαίνει ο σύμβουλος ακίνητης περιουσίας είναι το τεκμήριο της εφορίας, το οποίο θα πρέπει να προσέξεις αν θέλεις να νοικιάσεις σπίτι. Στα τεκμήρια διαβίωσης ή στις «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» συμπεριλαμβάνονται και η κατοικία στην οποία διαμένουν οι φορολογούμενοι, ακόμη κι αν τη νοικιάζουν. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να προτιμήσεις μια «λαϊκή» περιοχή και όχι περιοχές όπως η Κηφισιά ή το Ψυχικό, που μπορούν να αυξήσουν τα τεκμήρια αυτά.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων, ωστόσο, έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται την ανέχεια στον νεαρό πληθυσμό και μάλλον έχουν αρχίσει να υιοθετούν τακτικές που μέχρι χθες ανήκαν σε μια κουλτούρα που υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια στο εξωτερικό. Ο κ. Χριστινάκης υπογραμμίζει πως ορισμένοι μάλιστα στοχεύουν εκεί και δημιουργούν ένα νέο ρεύμα στην ενοικίαση: «Υπάρχει αρκετός κόσμος που επενδύει σε παλιά σπίτια ή σε ένα παλιό κτίριο, το ανακαινίζει και φτιάχνει για παράδειγμα 20 μικρές γκαρσονιέρες, που είναι συνήθως μικροί ενιαίοι χώροι. Τις επιπλώνει και τις νοικιάζει 250 ευρώ χωρίς περισσότερα έξοδα, όπως ρεύμα και κοινόχρηστα, παρέχοντας Internet, έπιπλα και ένα πλυντήριο σε κοινόχρηστο χώρο της πολυκατοικίας. Δίνεις μόνο αυτά και μένεις. Αυτό συμφέρει, γιατί ένας νέος άνθρωπος δεν είναι αναγκασμένος να καλύψει το τεράστιο ποσό που χρειάζεται για να αγοράσει ψυγείο, τηλεόραση, καναπέ, κρεβάτι ή οτιδήποτε άλλο χρειάζεται ένα σπίτι και δεν χρειάζεται να αγχώνεται για επιπλέον έξοδα. Είναι ένα εντελώς νέο φρούτο, που εξελίσσεται ταχύτατα σε περιοχές όπως η Καλλιθέα, η Νεάπολη και του Ζωγράφου», καταλήγει ο ειδικός και μάλλον προσφέρει μια λύση στον νέο χαμηλόμισθο.

Ίσως η λύση να μην είναι απόλυτα ιδανική, αλλά μοιάζει μονόδρομος. Το γνωρίζω γιατί παρέμεινα μέχρι σήμερα στο δυαράκι μου και δεν απέκτησα ποτέ το ηλιόλουστο lοft. Παρ’ όλα αυτά, η ευκαιρία να απογαλακτιστείς και να ζήσεις ανεξάρτητος είναι ανεκτίμητη ακόμη και μέσα σε 20 τετραγωνικά ελευθερίας, όταν είναι εντελώς δικά σου. Γιατί, ας το παραδεχτούμε: δεν θα ζήσουμε ποτέ την απόλυτη ελευθερία, δεν θα ανεξαρτητοποιηθούμε ποτέ και ούτε θα γίνουμε σοβαροί ενήλικες αν δεν προσπαθήσουμε να βάλουμε τη δική μας μπουγάδα. Δεν είναι τυχαίο πως ο ομφάλιος λώρος μας μοιάζει απερίγραπτα πολύ, σημειολογικά και κυριολεκτικά, με τους σωλήνες στην πίσω πλευρά του πλυντηρίου.

Περισσότερα από το VICE

Τι Γνώμη Έχουμε για την Ελληνική Αστυνομία;

Ένας Διοργανωτής Πολυτελών Οργίων Μιλάει για τα Βίτσια των πιο Πλούσιων Ανθρώπων του Κόσμου

Μιλήσαμε με τον Άνθρωπο που Πέθανε στις 19 Αυγούστου 2011

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram