«Τέτοια νύχτα δεν έχει ξαναζήσει η Θεσσαλονίκη» κουβεντιάζανε ζωηρά παρέες μεταξύ τους τα ξημερώματα -κάθονταν οκλαδόν στο λιμάνι ανάμεσα σε τόνους από άδεια μπουκάλια μπύρας ή στις ουρές στα σουβλατζίδικα που ανταγωνίζονταν στα ίσια αυτές της Εφορίας. Η αλήθεια είναι ότι τη χθεσινή νύχτα στη Θεσσαλονίκη θα τη ζήλευαν πολλές πόλεις. Η συναυλία του Manu Chao τα είχε όλα. Ήταν ένα ασταμάτητο πάρτι, ένα διαρκές μεθύσι, μια μεγάλη διαδήλωση και που και που μετατρεπόταν σε ρίνγκ.
«Δεν είναι ροκ σταρ αλλά ένας ροκ άνεμος που δε μπορεί να χαλιναγωγηθεί» είχε πει κάποτε ο Eduardo Galeano για το Manu Chao. Δεν είναι μόνο ένα φαινόμενο της μουσικής βιομηχανίας και ο πιο επιφανής εκπρόσωπος της worldpop, είναι ο δημιουργός του σύγχρονου τραγουδιού της αντίστασης απαλλαγμένου από τις αγκυλώσεις της «στρατευμένης τέχνης». Δεν τραγουδάει την ήττα αλλά τη θέληση για ζωή. Και το κάνει με πολύ παλμό. Πέρα από τους στίχους τους και τους πειραματισμούς στη μουσική, το πιο δυνατό του σημείο είναι οι συναυλίες του, όπου με πολύ κέφι και αμεσότητα εκμηδενίζει εν τέλει την απόσταση ανάμεσα στη σκηνή και το κοινό. Το ήξεραν όσοι έτυχε να τον δουν στη Φρεατίδα και τη Μαλακάσα παλιότερα. Το διαπίστωσαν χθες όσοι άρχισαν να συρρέουν ώρες πριν στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η προσέλευση του κόσμου έσπασε όλα τα κοντέρ. Το εισιτήριο ήταν αρκετά φθηνό, ξεκινώντας από τα 12 ευρώ στην προπώληση, κάτι που κατοχύρωσε ο ίδιος εδώ και χρόνια, ζητώντας να είναι χαμηλές οι τιμές για τις εμφανίσεις του. Πάνω 45.000 ήρθαν να χορέψουν σε reggae και ska ρυθμούς και δε μπορούσε κανένα κιγκλίδωμα να τους κρατήσει. Κατέρρεαν ένα ένα με τη σειρά μπροστά στα νευρικά μάτια των ανδρών της εταιρείας security.
Videos by VICE
O Manu όμως είναι ένας ξεκάθαρα πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης με ενεργή κοινωνική δράση. Το πιο σημαντικό ίσως είναι ότι μ’ ένα μοναδικό τρόπο η στάση του και η μουσική του παραμένουν δύο ξεχωριστά πεδία που διαπλέκονται μ’ ένα αυθόρμητο σχεδόν τρόπο μεταξύ τους. Ο ίδιος έχει αρκετά σεμνή φυσιογνωμία και δεν επεδίωξε ποτέ να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά την απήχηση του ως καλλιτέχνης και ταυτόχρονα δεν έκανε ποτέ τους στίχους του μια απλή εκδοχή ενός νεολαιίστικου μανιφέστου. «Το νόημα ενός τραγουδιού είναι καλύτερα να βγαίνει από τη μουσική του, να μη φαίνεται εσκεμμένο. Είναι πολύ επικίνδυνο να γράφει πολιτικά τραγούδια , ειδικά τώρα που η εξέγερση είναι ένα μεγάλο όπλο του μάρκετινγκ» είχε δηλώσει παλιότερα στην κοινή συνέντευξη του με τον David Byrne.
Από τις διαδηλώσεις στη Γένοβα, τις συναυλίες χωρίς μηχανήματα στην Τσιάπας με τους Ζαπατίστας και τη μουσική σε ψυχιατρεία και στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων, δε θα μπορούσε παρά να συνδεθεί και με το κίνημα που σημάδεψε τη Βόρεια Ελλάδα. Έτσι αφού αποχαιρέτησε ο BD Foxmoor από τους Active Member με τα λόγια «καλή λευτεριά αδέρφια, πάρτε ανάσα βαθιά γιατί έρχεται δύσκολος χειμώνας» στη σκηνή ανέβηκαν μέλη των Επιτροπών Αγώνα ενάντια στη εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική.
Ο Manu Chao έχει τοποθετηθεί πολλές φορές δημόσια κατά των εξορύξεων χρυσού και κατά της σχεδιαζόμενης επένδυσης στη Χαλκιδική και ήθελε ο ίδιος αυτή την παρέμβαση. Πίσω από ένα πανό που γράφει «Χρυσορυχεία ποτέ και πουθενά/ Λευτεριά στον Κάκαβο» η Έλλη μου εξηγεί αυτό το συμβολισμό: « Δεν ήρθαμε στον οποιονδήποτε. Μεγαλώσαμε με Mano Negra. Θέλουμε να υπενθυμίζουμε ότι το πρόβλημα δεν αφορά εμάς αλλά όλο τον κόσμο». Κάπως έτσι έφτασε η ώρα να ακουστεί η ατάκα που καλησπερίζει ο manuτο κοινό: «Que passa por la calle» (Τι τρέχει στο δρόμο;). Με μισάνοιχτο τζιν πουκάμισο, βερμούδα, καπελάκι, την κιθάρα και το χαρακτηριστικό χοροπήδημα αποθέωσε το πλήθος και αποθεώθηκε απ’ αυτό. Πριν τελειώσει όμως το Mr Bobby είχε έρθει ήδη το πρώτο ασθενοφόρο.
Η συναυλία ήταν ευχάριστη για όλους , όπως πιστοποιούσαν τα μονίμως σηκωμένα χέρια, εκτός από τους γιατρούς του Ερυθρού Σταυρού που δε σταμάτησαν να κουβαλάνε φορεία και να παρέχουν πρώτες βοήθειες. Ζέστη, πολυκοσμία, χορός, μπύρες ήταν μια σίγουρη συνταγή για λιποθυμία. Είχε προηγηθεί στο χώρο της συναυλίας άγριος καβγάς μεταξύ δύο ομάδων 50 ατόμων, ορισμένοι εκ των οποίων φορούσαν κράνη, που κατέληξε σε μια εισαγωγή στο ΑΧΕΠΑ από μαχαίρωμα. Οι συνθήκες της συμπλοκής παραμένουν ανεξιχνίαστες. Οι άνδρες της εταιρείας φύλαξης την αποδίδουν σε οπαδική αντιπαράθεση μεταξύ αρειανών και παοκτζήδων και το θύμα σύμφωνα με πληροφορίες είναι οργανωμένος σε σύνδεσμο του ΠΑΟΚ. Στο μεταξύ, μια μέρα μετά το περιστατικό συννελήφθη ο υπεύθυνος της εκδήλωσης, ο οποίος σύμφωνα με την δικογραφία που προέκυψε δεν είχε λάβει μέτρα ελέγχου και ασφάλειας των θεατών. Είχε προηγηθεί διένεξη και με τους σεκιουριτάδες στην είσοδο, οι οποίοι σε ορισμένες στιγμές της συναυλίας απωθούσαν βίαια και έσερναν άτομα που προσπαθούσαν να πλησιάσουν τη σκηνή.
Ο ίδιος ο Manu πάντως δεν ήταν καθόλου απρόσιτος. Όταν τραγούδαγε το Cladestino έκανε χώρο στη σκηνή για να ανεβεί μια κοπέλα από την πρωτοβουλία «SOSτε το νερό» και να μιλήσει για την ανάγκη να παραμείνει το νερό δημόσιο αγαθό, ενώ στο Politik Kills αναρτήθηκε πανό με σύνθημα «Αλληλεγγύη στους Ζαπατίστας» και διαβάστηκε ένα μήνυμα για τις επιθέσεις παραστρατιωτικών ομάδων που οδήγησαν στη δολοφονία του δάσκαλου στην Τσιάπας, Γκαλεάνο.
Η στιγμή βέβαια που σείστηκε ολόκληρη η πόλη και η συναυλία έγινε ένα πραγματικό μουσικοχορευτικό ντελίριο ήταν όταν ακούστηκε το Mala Vida. Επανέλαβε πολλές φορές στα ελληνικά τη φράση «Ευχαριστώ Σαλονίκη» τονώνοντας την αυτοπεποίθηση των βορειοελλαδιτών που έχουνε να λένε ότι η συναυλία της χρονιάς έγινε στην πόλη τους και όσοι Αθηναίοι δεν αποφάσισαν έγκαιρα να κλείσουν εισιτήρια τους απομένει να συντηρούν την ανάμνηση του Rockwave του 2008. Ανέβηκε στη σκηνή στις 10 και δεν κατέβηκε πριν συμπληρωθούν 2,5 ώρες μ’ έναν αργόσυρτο και πολύ ρυθμικό χαιρετισμό όλων των μελών της μπάντας , αποδίδοντας τιμή σ’ ένα κοινό που ήθελε να ακούσει ακόμα ένα τραγούδι και συνέχισε να χορεύει στο δρόμο της επιστροφής δίνοντας ξανά ζωή στις νύχτες μας που είχαν γίνει αφόρητα πένθιμες και σιωπηλές. Ο Manu μας απέδειξε ότι μια συναυλία μπορεί να είναι πολλά παράπανω από ένα ανώδυνο και κάπως ρουτινιασμένο ξέσκασμα του καλοκαιριού. Μπορεί να είναι μια συλλογική αποφόρτιση και η επανεπιβεβαιώση της δυνατότητας να περνάμε καλά και να γουστάρουμε πολύ τον πονοκέφαλο και την αϋπνία της Τρίτης.
