Ο φωτογράφος Joey Lawrence είναι γνωστός για τα πορτραίτα διασήμων. Ωστόσο, πριν από μερικά χρόνια αποφάσισε να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό – επέλεξε να βρεθεί στην πρώτη γραμμή ενός πολέμου. Τον Μάρτιο του 2015, ο Καναδός φωτογράφος πέταξε στην πόλη Sulaymaniyah, στο βόρειο Ιράκ (γνωστό και ως Ιρακινό Κουρδιστάν), για να φωτογραφίσει Κούρδους μαχητές που μάχονται ενάντια του Ισλαμικού Κράτους (ISIS). Ο στόχος του ήταν να «συλλάβει» με την κάμερά του την ανθρώπινη πλευρά αυτού του πολέμου, αντί να φωτογραφίσει την καταστροφή που αφήνουν πίσω τους οι μάχες.
Τέσσερα χρόνια -και ισάριθμα ταξίδια- αργότερα, ο Lawrence δημοσίευσε το We Came From Fire. Το βιβλίο περιέχει οικείες φωτογραφίες των Κούρδων μαχητών, οι οποίες συνοδεύονται από το ημερολόγιο ταξιδιού του Lawrence. Μιλήσαμε πριν από λίγο καιρό, ενώ βρισκόταν στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη, προκειμένου να μου πει για τα ταξίδια του σε Ιράκ και Συρία, αλλά και για να μάθω από πρώτο χέρι ποια είναι η καθημερινή ζωή των Κούρδων μαχητών στην πρώτη γραμμή του πολέμου.
Videos by VICE
VICE: Καλησπέρα Joey. Γιατί αποφάσισες να διηγηθείς αυτήν την ιστορία;
Joey Lawrence: Παρακολούθησα από την αρχή τις συγκρούσεις στη Συρία το 2011, βλέποντας τα νέα και δίνοντας προσοχή στην Αραβική Άνοιξη. Ένα πράγμα μου έκανε εντύπωση αμέσως ήταν η πρώτη φορά που μια σύγκρουση τέτοιου μεγέθους έπαιξε σε πραγματικό χρόνο στα social media. Υπήρχαν πολλοί δημοσιογράφοι-πολίτες που δημοσίευσαν τις εξελίξεις στο Twitter.
Καταλήξαμε να παρακολουθούμε βίντεο από τους Κούρδους μαχητές στα τέλη του 2012 και συνέχισα να σκέφτομαι: «Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι που αντιστέκονται στην κυβέρνηση και στους τζιχαντιστές;». Η δουλειά μου έχει επικεντρωθεί τα τελευταία χρόνια σε ομάδες και πολιτισμούς που απειλούνται με εξαφάνιση, και πρόσεξα ομοιότητες μεταξύ των Κούρδων μαχητών και των πρότζεκτ που έκανα που αφορούσαν τις φυλές της Αιθιοπίας.
Τι σε ώθησε να πας στην πρώτη γραμμή αυτού του πολέμου;
Αποφάσισα να πάω το 2015, αφού κατάφερα να έρθω σε επαφή με έναν πολύ καλό fixer. Δεν είμαι πολεμικός φωτορεπόρτερ, έτσι κατά τη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού μου ανησυχούσα πραγματικά για τα πάντα και δεν ήξερα ποιον να εμπιστευτώ. Το μόνα πράγματα που γνώριζα ήταν όλα όσα είχα διαβασει στο Διαδίκτυο – αλλά όταν φτάνεις σε ένα μέρος, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά.
Πώς σχεδίασες το ταξίδι σου εκεί;
Το πλάνο μου ήταν να πάω πρώτα στην πόλη Sulaymaniyah, που θεωρείται μια από τις πιο ασφαλές στην περιοχή. Μετά θα συναντιόμουνα με τον fixer μου, θα γνωριζόμουν με διάφορους ανθρώπους εκεί και θα το πήγαινα αργά, ένα-ένα βήμα, μέχρι να φτάσω στην πρώτη γραμμή. Αυτό που πραγματικά βοήθησε ήταν ο Κουρδικός λαός, που με έκανε να νιώσω ασφάλεια. Κάθε φωτογράφος που πηγαίνει στη Rojava (αυτόνομη περιοχή στη βορειοανατολική Συρία) επιστρέφει έχοντας αυτήν την αγάπη για τους ανθρώπους εκεί – ακόμη και οι δημοσιογράφοι μετατρέπονται σε ακτιβιστές για να τους υπερασπιστούν.
Πόσο δύσκολο ήταν να αποκτήσεις πρόσβαση σε Κούρδους μαχητές;
Εκείνη την εποχή ήταν πολύ πιο εύκολο, σε σχέση με τώρα. Το μόνο που χρειαζόταν κάποιος ήταν ένας καλός fixer, ώστε να καταφέρει να εξηγήσει το τι θέλεις να κάνεις και να λειτουργήσει σαν «γέφυρα» ανάμεσα σε σένα και τους μαχητές. Βέβαια για μένα ήταν κάπως διαφορετική η κατάσταση, καθώς δεν δούλευα για κάποια εφημερίδα ή κάποιο μεγάλο δίκτυο, απλά είχα ένα iPad μαζί μου και τους έδειχνα παλιότερες δουλειές μου. Στο τέλος με βοήθησαν πάρα πολύ, καθώς με άφησαν να δω όλα όσα ήθελα.
Αυτό που θυμάμαι πιο έντονα από το ταξίδι μου εκεί είναι από τις πρώτες μέρες που ξεκίνησα το project. Καθώς φωτογράφιζα μεμονωμένα πορτραίτα, παρατήρησα ότι οι άλλοι μαχητές ήταν γύρω μου και παρατηρούσαν. Στο τέλος είπαν: «μπορείτε να μας τραβήξετε μια φωτογραφία όλους μαζί; Θέλουμε και μια ομαδική λήψη, επειδή πάνω από όλα είμαστε μονάδα». Αυτό λέει πολλά για το πώς οι Κούρδοι βλέπουν τον εαυτό τους ως ένα συλλογικό σώμα μαχητών. Είναι ιδεολογικός ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο αποτελεσματικοί, αλλά λειτουργούν επίσης με ανιδιοτέλεια και σαν ομάδα.
Πώς ήταν η κατάσταση στην πρώτη γραμμή;
Οι μαχητές προσπαθούν πάντα να κρατάνε το ηθικό ψηλά ο ένας του άλλου και υπάρχει πολλή συντροφικότητα. Δεν πρόκειται μόνο για συμπολεμιστές, αλλά για φίλους που περνούν όλη την ημέρα μαζί. Μη σας κάνει εντύπωση που σε πολλές φωτογραφίες είναι στην πρώτη γραμμή και χαμογελάνε. Δεν το κάνουν επειδή ένας περίεργος τύπος τους βγάζει φωτογραφία και προσπαθούν να δείχνουν καλά – απλώς, έτσι είναι η διάθεσή τους και το πως αντιλαμβάνονται το νόημα της ζωής τους.
Ο στόχος σου ήταν βάλεις τον άνθρωπο στο επίκεντρο του project σου, αφήνοντας τις συγκρούσεις και την καταστροφή σε δεύτερο πλάνο;
Όχι, για αυτόν τον λόγο άλλωστε το βιβλίο μου είναι μια πολύ μεγάλη απεικόνιση πολέμου. Αλλά ήθελα να δείξω τον κουρδικό πολιτισμό και ένας από τους καλύτερους τρόπους είναι μέσω της φωτογράφησης των μαχητών που πρέπει να τον υπερασπιστούν. Όταν πηγαίνουν στην πρώτη γραμμή, δεν μάχονται απλώς για τη γη τους αλλά και για να κρατήσουν ζωντανό τον πολιτισμό τους από τις δυνάμεις του ISIS. Προς Θεού, δεν πρέπει «γλυκάνουμε» την έννοια και την εικόνα του πολέμου, αλλά σε αυτό το project βρίσκεται στο φόντο.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE France.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Μια Μέρα με τον «Νεκροθάφτη των Φτωχών» της Θεσσαλονίκης
Πήγαμε σε Μια Αθηναϊκή Παραλία και Προσπαθήσαμε να Βρούμε Νέους που Δεν Έχουν Τατουάζ
Η Νύχτα που Κάποιος με Βιντεοσκοπούσε με Κινητό από το Παράθυρο του Σπιτιού μου στο Παγκράτι
