Όλες οι φωτογραφίες από την Julie Ruvolo.
Ένα τετράγωνο από το ξενοδοχείο όπου διαμένει ο Sepp Blatter, ο πρόεδρος της FIFA και δυο ώρες πριν το εναρκτήριο παιχνίδι Βραζιλίας-Κροατίας του Παγκόσμιου Κυπέλλου στις 12 Ιουνίου, η αστυνομία εισέβαλε στο Balcony Bar, στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Το Balcony Bar, ένας δημοφιλής προορισμός για τους γκρίνγκο (ξένους) προκειμένου να βρουν ιερόδουλες, έκλεισε επ’ αόριστον, προκαλώντας σύγχυση σε εκατοντάδες τουρίστες, γυναίκες και τραβεστί που περιπλανιόνταν γύρω από την παραλία της Κοπακαμπάνα.
Videos by VICE
Δυο ώρες αργότερα, ενώ χιλιάδες ποδοσφαιρόφιλοι συνωστίζονταν στο δρόμο για να παρακολουθήσουν την εναρκτήρια σέντρα στη μεγάλη οθόνη FIFA Fan Fest που έχει στηθεί στην παραλία της Κοπακαμπάνα, η αστυνομία έφθασε στο Balcony Bar με το ίδιο αυτοκίνητο, αυτή τη φορά ως τηλεοπτικό συνεργείο από το μονοπωλιακό μέσο ενημέρωσης Globo της Βραζιλίας, που επίσης μετέδωσε την είδηση του κλεισίματος του μπαρ εκείνο το πρωί και έδωσε λεπτομέρειες των κατηγοριών σε μια αποκλειστική τηλεοπτική συνέντευξη.
Ένας άνδρας της πολιτικής αστυνομίας από το Τμήμα Τουρισμού αποκάλυψε στο Globo ότι μία ανήλικη είχε κατηγορήσει τον ιδιοκτήτη του Balcony Bar πως της είχε ζητήσει να στρατολογήσει άλλες γυναίκες να έρθουν στο μαγαζί, να φάνε δωρεάν γεύματα, όντας σε αντάλλαγμα διαθέσιμες για τους γκρίνγκο.
Υπάρχει ένα θέμα εδώ. Το Balcony Bar δεν είναι οίκος ανοχής, ούτε ο χώρος βγάζει χρήματα από τις συναλλαγές μεταξύ πελατών και ιερόδουλων. Είναι ένα εστιατόριο-μπαρ, όπου στο πρόγραμμα εναλλάσσονται μίζερα ροκ συγκροτήματα και στις 5 το πρωί σερβίρεται πρωινό μπουφέ με γαλλικό τοστ, μπέιγκελ και σολωμό. Επιπλέον αποτελεί διαβόητο προορισμό στην παραλία της Κοπακαμπάνα για τους γκρίνγκο που θέλουν να συναντήσουν πόρνες, από τότε που έκλεισε η ακόμα πιο γνωστή Help Discoteque, πριν από λίγα χρόνια.
Ο χώρος δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για το τι συζητάνε τα αφεντικά του εστιατορίου στα τραπέζια τους, ούτε και ζητάει ταυτότητες από τις γυναίκες που φαίνεται ότι είναι πόρνες για να διαπιστωθεί εάν είναι 18+.
Και ο ιδιοκτήτης, ένας αλλοδαπός εν ονόματι David Edger, είναι γνωστός για το ότι δίνει δωρεάν φαγητό σε όλους.
Ο ανθρωπολόγος του φύλου, Thaddeus Blanchette στο Ρίο, λέει ότι ο Edger δίνει δωρεάν σνακ για κοκτέιλ στις 5 μμ και «σχεδόν σίγουρα πληρώνει παιδιά που βρίσκονται στο δρόμο να διανέμουν φυλλάδια για να ενισχύσει την επιχείρηση του, και να πουν για το δωρεάν φαγητό σε τουρίστες, την αστυνομία, σε όλους».
Ο Blanchette είναι ένας από τους διοργανωτές του Observatory of Prostitution/UFRJ [Παρατηρητήριο για την Πορνεία/ UFRJ], ερευνητής προγραμμάτων από το εργαστήριο αστικής εθνογραφίας του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Ρίο ντε Τζανέιρο επιφορτισμένος με το να καταγράψει τι συμβαίνει στους εργαζομένους στη βιομηχανία του σεξ στο Ρίο, κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Την τελευταία 10ετία, μαζί με την ανθρωπολόγο Ana Paula da Silva ερευνούν τη βιομηχανία του σεξ στο Ρίο.
Ο Blanchette λέει ότι η επιδρομή της αστυνομίας στο Balcony, στις 12 Ιουνίου, αποτελεί αλλαγή τακτικής για την αστυνομία του Ρίο, που το 2009 επέβαλε πρόστιμο στον Edger επειδή προσπάθησε να απαγορεύσει σε ανήλικο τραβεστί να μπει στο μαγαζί του.
«Του είπαν ότι δεν μπορούσε να κάνει διακρίσεις κατά των εργαζομένων στη βιομηχανία του σεξ, των τραβεστί ή ακόμα και των ανηλίκων, εφόσον ήθελαν να μπουν στο μαγαζί κατά τη διάρκεια της μέρας» είπε ο Blanchette. «Τώρα, οι μπάτσοι λένε πως πρέπει να διώξει κλοτσηδόν από το μπαρ όποιον αισθάνεται ότι εκπορνεύεται».
Το 2010, πάντως, η αστυνομία που στάθμευε έξω από το Balcony Bar επεδείκνυε μικρή ανησυχία για την σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών.
Ο Blanchette είπε ότι κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 2010, είδε ένα κορίτσι το οποίο ήταν ανήλικο σε τραπέζι με άνδρες τουρίστες και το είπε σε μια σερβιτόρα και τον διευθυντή του Balcony. Και οι δυο του είπαν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι καθώς ήταν μέρα και κάθονταν στο χώρο του εστιατορίου και όχι του μπαρ.
Η διεύθυνση του Balcony του είπε να πάει στον αστυνομικό που στάθμευε δίπλα στο εστιατόριο. Ο Blanchette είπε ότι ο αστυνομικός «σήκωσε τους ώμους του και είπε ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα».
«Όταν είπα, ναι, ότι μπορούσε να κάνει, ότι ήμουν καθηγητής στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο που εργαζόταν πάνω σε αυτό το αντικείμενο και ότι με χαρά θα κατέθετα στο δικαστήριο πως άκουσα τον συγκεκριμένο άνδρα να διαπραγματεύεται την τιμή για να κάνει σεξ με τα δυο κορίτσια, μου απάντησε ‘λίγο πολύ είναι ο λόγος σου κατά του δικού του και δεν μπορώ να συλλάβω ανθρώπους επειδή κάθονται στο τραπέζι με παιδιά’».
Όλο αυτό εγείρει το ερώτημα κατά πόσον η αστυνομία του Ρίο κάνει μια συντονισμένη προσπάθεια να καταπολεμήσει την σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών ή απλώς κρατούν τα προσχήματα για τους τουρίστες του Παγκόσμιου Κυπέλλου.
Ο εισαγγελέας στην υπόθεση κατά του Balcony παραδέχθηκε κάτι τέτοιο, κατηγορώντας το μπαρ ότι ενισχύει τη δυσφημιστική εικόνα της Βραζιλίας ως μιας χώρας όπου ο σεξοτουρισμός επιτρέπεται και κάλεσε την αστυνομία του Ρίο να λάβει δραστικά μέτρα για την καταπολέμηση του στη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου.
«Το κλείσιμο του Balcony Bar και η αιτιολόγηση της απόφασης που έδωσε η Εισαγγελία της Βραζιλίας στέλνει σαφές πολιτικό μήνυμα στις ιερόδουλες και τους λάτρεις του Παγκόσμιου Κυπέλλου: εκείνοι οι οποίοι εμπλέκονται στην εφαρμογή πολιτικών για την ‘προετοιμασία’ της χώρας για το Παγκόσμιο Κύπελλο ενδιαφέρονται περισσότερο για το τι βλέπουν και σκέφτονται οι τουρίστες, παρά για το τι κάνουν πραγματικά» λέει η Laura Murray, ερευνήτρια στο Observatory of Prostitution και γραμματέας στη ΜΚΟ Davida που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ιερόδουλων.
Είναι η πολιτική πρακτική που βάζει την αστυνομία του Ρίο σε άμεση αντιπαράθεση με τους νόμιμα εργαζομένους στη βιομηχανία του σεξ στην πόλη, οι οποίοι από την πλευρά τους ελπίζουν να ωφεληθούν από την αύξηση της δουλειάς, λόγω των 400.000 αλλοδαπών και εκατομμυρίων Βραζιλιάνων που συρρέουν στο Ρίο για το Παγκόσμιο Κύπελλο.
Πάντως σύμφωνα με το Observatory of Prostitution/UFRJ, που καταγράφει καθημερινά το τι γίνεται σε χώρους-κλειδιά για το σεξ, κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου, δεν έχει παρατηρηθεί καμία αύξηση της πορνείας. Εκτός από τους χώρους κοντά στο Balcony Bar, όπου διεξάγεται το FIFA Fan Fest, ένα σημείο της Κοπακαμπάνα που καιρό τώρα θεωρείται προορισμός για τους γκρίνγκο που θέλουν παρέα επί πληρωμή.
Η δουλειά έχει μειωθεί έως και 50% στα μπορντέλα πολυτελείας όπως το Monte Carlo και η κίνηση στην περιοχή των κόκκινων φαναριών, ένα δημοφιλές μέρος για ντόπιους εργαζόμενους άνδρες της εργατικής τάξης, έχει το ένα τρίτο της συνηθισμένης κίνησης της.
Κάποιοι ιδιοκτήτες οίκων ανοχής από την περιοχή των κόκκινων φαναριών έως τους χώρους ‘γρήγορου πηδήματος’ στην καρδιά της πόλης, έβαλαν λουκέτο λόγω της αναδουλειάς. Ωστόσο στην πλατεία δίπλα στα σκουρόχρωμα παράθυρα του Balcony Bar, το Observatory of Prostitution έχει μετρήσει τουλάχιστον 60 γυναίκες και τραβεστί που συναναστρέφονται με 150 αλλοδαπούς.
Ο σεξοτουρισμός είναι νόμιμος
Παρά τις προσπάθειες της αστυνομίας του Ρίο και της προέδρου Ντίλμα να αποθαρρύνει το σεξοτουρισμό στη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου, ο σεξοτουρισμός είναι στην πραγματικότητα απολύτως νόμιμος στη Βραζιλία.
Η ΜΚΟ Davida διευκρινίζει: «Οι ενήλικες γυναίκες και άνδρες που προσφέρουν σεξουαλικές υπηρεσίες σε Βραζιλιάνους και αλλοδαπούς μπορούν να το κάνουν, χωρίς αυτό να συνιστά οποιοδήποτε είδος εγκλήματος και από τις δυο πλευρές».
Η πορνεία δεν θεωρούνταν ποτέ έγκλημα στη Βραζιλία, όπου οι ιερόδουλες έχουν οργανωθεί πολιτικά από το 1980 και η πορνεία είναι ομοσπονδιακά αναγνωρισμένο επάγγελμα με δικαίωμα σε παροχές κοινωνικής ασφάλισης από το 2002.
Ωστόσο το δίκαιο της Βραζιλίας ποινικοποιεί κάθε τρίτο μέρος που ωφελείται από την σεξουαλική συναλλαγή, είτε πρόκειται για νταβατζήδες, ιδιοκτήτες πορνείων ή ακόμα και φύλακες ιδιωτικών εταιριών ασφαλείας, δημιουργώντας μια νομική γκρίζα ζώνη στο πλαίσιο της οποίας η αστυνομία μπορεί να εισβάλλει στους οίκους ανοχής, οποτεδήποτε θέλει να το κάνει.
Και η αστυνομία στο Ρίο ντε Τζανέιρο έχει μια ιστορία εκατό χρόνων στην πάταξη των κακώς κείμενων στο όνομα της βελτίωσης της εικόνας, σύμφωνα με έρευνα από τον Blanchette και την ιστορικό Christiana Schettini. Μάλιστα άθελα της δημιούργησε την πρώτη περιοχή κόκκινων φαναριών το 1920 για να καλωσορίσει τον βασιλιά Αλβέρτο του Βελγίου. Το 1968, στη διάρκεια της επίσκεψης της βασίλισσας Ελισάβετ η περιοχή οριοθετήθηκε με τείχη, ενώ για μια περίοδο, η αστυνομία πήρε τον έλεγχο από τις μαντάμ και λειτούργησε τους οίκους ανοχής μόνη της.
Κατά τις προετοιμασίες της πόλης να υποδεχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο αυτού του καλοκαιριού και τους καλοκαιρινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016, η αστυνομία ξεκίνησε για ακόμα μια φορά εκστρατεία καθαρισμού και βελτίωσης της εικόνας, ώστε να μείνουν οι νόμιμα εργαζόμενοι στη βιομηχανία του σεξ εκτός θέας.
Σύμφωνα με τον Blanchette και την ανθρωπολόγο Ana Paula da Silva, η αστυνομία του Ρίο έκλεισε 36 από τους 279 χώρους για σεξ, επικεντρώνοντας τις προσπάθειες της στο τουριστικό σημείο της παραλίας Κοπακαμπάνα και της περιοχής του κέντρου της πόλης που αναβαθμίζεται ταχύτατα.
Το 2012, πριν τη Διάσκεψη Κορυφής Rio+20, η αστυνομία εξαπέλυσε πάλι επιχείρηση εκκαθάρισης, έκλεισε καμιά ντουζίνα τέτοιους χώρους που ήταν δημοφιλής στους τουρίστες και απήγγειλε σοβαρές κατηγορίες για σωματεμπορία. Ωστόσο αμέσως μετά τη λήξη των εργασιών της διάσκεψης οι χώροι άνοιξαν ξανά.
Δικαστής στην υπόθεση του Monte Carlo, ενός από τους οίκους ανοχής που μπήκε στο στόχαστρο, τράβηξε μακριά την υπόθεση κατηγορώντας την εισαγγελία για καμπάνια υγιεινοποίησης και απέρριψε όλες τις κατηγορίες για έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων.
Στις 23 Μαϊου, πραγματοποιήθηκε μια ιδιαιτέρως βίαιη αστυνομική επιδρομή σε κτίριο όπου ζούσαν και εργάζονταν ιερόδουλοι, πέρα από τον κόλπο του Ρίο, στην πόλη Νιτερόι, προκαλώντας τις διαμαρτυρίες των εργαζομένων στη βιομηχανία του σεξ οι οποίοι βρίσκονται στις πόλεις που φιλοξενούν το Παγκόσμιο Κύπελλο, από το Ρίο έως το Μπέλο Οριζόντε. Οι διαδηλωτές επιβεβαίωσαν το νόμιμο δικαίωμα τους στην εργασία και κάλεσαν για επιπλέον νομοθεσία όσο αφορά τον τομέα τους αλλά όχι καταστολή.
Οι γυναίκες που συνελήφθησαν στο Νιτερόι κατέθεσαν ότι εισέβαλαν στα σπίτια τους, ότι τις λήστεψαν και σε ορισμένες περιπτώσεις τις έδειραν και τις υποχρέωσαν να κάνουν στοματικό σεξ σε αστυνομικούς.
Στις 4 Ιουνίου διοργανώθηκε μια συνεδρίαση από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βραζιλίας και την Επιτροπή για την Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων των Γυναικών, όπου συμμετείχαν συνήγοροι υπεράσπισης, δικηγόροι, ιερόδουλες, ακτιβιστές από την ΜΚΟ Davida και μέλη του Observatory of Prostitution, αλλά κανένας από την πολιτική αστυνομία ή τους υπόλοιπους που συμμετέχουν στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις.
Όταν το VICE News ρώτησε τον εκπρόσωπο της τουριστικής αστυνομίας που έδωσε την αποκλειστική συνέντευξη στο Globo, για την υπόθεση του Balcony Bar στις 12 Ιουνίου, γιατί απουσίαζε από την επιχείρηση, διευκρίνισε ότι αφορούσε διαφορετικό αστυνομικό τμήμα και πως εκείνος δεν έλεγε τι έγινε ή τι δεν έγινε, αλλά ότι οι ιερόδουλες συχνά καταθέτουν για αστυνομική βία και βιασμό αλλά «δεν είναι αξιόπιστες».
Πηγή προσκείμενη στον Edger, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της είπε ότι η αστυνομία του Ρίο τον πίεζε να πληρώσει μίζες ήδη από το 2009 και του είχαν πει πως θα έκλειναν το μπαρ εάν αρνηθεί να πληρώσει.
Στο μεταξύ, εδώ και μερικές μέρες η αστυνομία στο Ρίο φαίνεται να κατευθύνει τους τουρίστες προς τη Barbarella, ένα στριπ κλαμπ στην Κοπακαμπάνα που χρεώνει τους πελάτες ένα ‘πρόστιμο’ εάν θέλουν να πάρουν γυναίκες εκτός κλαμπ για να κάνουν σεξ.
