Τον Απρίλιο του 1986, ο πυρηνικός σταθμός παραγωγής ενέργειας στο Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας έγινε ο τόπος μιας από τις σοβαρότερες καταρρεύσεις αντιδραστήρων στην ιστορία, αναγκάζοντας τους κατοίκους της γύρω περιοχής να εγκαταλείψουν τις κοινότητές τους και, σε πολλές περιπτώσεις, τα κατοικίδια ζώα τους.
Σχεδόν 40 χρόνια μετά, εκατοντάδες αδέσποτα σκυλιά περιφέρονται στη Ζώνη Αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ (CEZ), μια περιοχή περίπου 1.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων γύρω από το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, όπου η πρόσβαση είναι περιορισμένη λόγω ραδιενεργών και χημικών καταλοίπων από την καταστροφή. Ως άγριοι απόγονοι κατοικίδιων που ξέμειναν πίσω στον φρενήρη απόηχο της καταστροφής του Τσερνόμπιλ, τα σκυλιά αυτά παρέχουν πληροφορίες για τις επιπτώσεις του μολυσμένου περιβάλλοντος στα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.
Videos by VICE
Τώρα, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει στοιχεία ότι τα αδέσποτα σκυλιά του Τσερνόμπιλ μπορεί να έχουν προσαρμοστεί στον ασυνήθιστα τοξικό βιότοπό τους σε βασικό γενετικό επίπεδο, εύρημα που μπορεί να παίξει ρόλο στην κατανόηση των κινδύνων για την άγρια ζωή και τους ανθρώπους, από την έκθεση σε χημικά και την ακτινοβολία.
Μία ομάδα με επικεφαλής τη Megan Dillon, διδακτορική φοιτήτρια στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, ανέλυσε DNA από δύο πληθυσμούς σκύλων του Τσερνόμπιλ: μία ομάδα που ζει σε άμεση γειτνίαση με το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας και μία άλλη που ζει κοντά στη μερικώς εγκαταλελειμμένη πόλη του Τσερνόμπιλ, περίπου 15 χιλιόμετρα μακριά από τον πυρηνικό σταθμό.
Οι ερευνητές «εντόπισαν γενετικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι αυτοί οι πληθυσμοί μπορεί να έχουν προσαρμοστεί σε έκθεση σε στοιχεία για πολλές γενιές», κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση του «πώς ο αντίκτυπος περιβαλλοντικών καταστροφών όπως η πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ μπορεί να επηρεάσει τους πληθυσμούς των ζώων», σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Canine Medicine and Genetics.
«Αν και η άγρια ζωή του Τσερνόμπιλ έχει αποτελέσει αντικείμενο προηγούμενων οικολογικών και γενετικών μελετών, λίγα είναι γνωστά για τη γενετική ενός πληθυσμού άνω των 500 σκύλων που καταλαμβάνουν την περιοχή γύρω από τον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας και την πόλη του Τσερνόμπιλ», λένε η Dillon και οι συνεργάτες της, στη μελέτη. «Ο συγκεκριμένος πληθυσμός σκύλων έχει αυξηθεί τις δεκαετίες μετά το ατύχημα και πιστεύεται ότι αποτελείται τουλάχιστον εν μέρει από απογόνους κατοικίδιων που άφησαν πίσω τους οι κάτοικοι κατά τη χαοτική εκκένωση το 1986.
«Σ’ αυτό το σενάριο, έχει ενδιαφέρον να κατανοήσουμε σε ποιο βαθμό οι απόγονοι αυτών των εγκαταλελειμμένων σκύλων έχουν προσαρμοστεί για να επιβιώσουν και να διατηρήσουν έναν αυξανόμενο πληθυσμό κάτω από αυτές τις ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες. Η κατανόηση και η επέκταση των γενετικών επιπτώσεων και των επιπτώσεων στην υγεία της έκθεσης, τόσο σε ραδιολογικές όσο και σε χημικές βλάβες σε αυτούς τους σκύλους, θα ενισχύσει την ευρύτερη κατανόηση του πώς αυτοί οι τύποι δυσμενών περιβαλλοντικών στρεσογόνων παραγόντων μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία».
Τα άγρια σκυλιά του Τσερνόμπιλ έχουν προσελκύσει την προσοχή και ευαισθησία του κοινού τα τελευταία χρόνια μέσα από ντοκιμαντέρ και άρθρα σχετικά με τη ζωή τους στις μολυσμένες περιοχές. Αλλά έχουν γίνει, επίσης, σημαντικό θέμα για τους επιστήμονες που ενδιαφέρονται για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των ρύπων στα οικοσυστήματα και τις ανθρώπινες κοινότητες.
Για να διερευνήσουν τις γενετικές ιστορίες αυτών των ζώων, η Dillon και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δείγματα αίματος από συνολικά 116 σκύλους που χωρίστηκαν σχεδόν ίσα μεταξύ του σταθμού παραγωγής ενέργειας και του πληθυσμού της πόλης του Τσερνόμπιλ. Τα δείγματα λήφθηκαν το 2018 και το 2019, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας εμβολιασμού και στείρωσης που διαχειρίζεται το πρότζεκτ Clean Futures Fund Dogs of Chernobyl.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει πολύ μικρή διασταύρωση ή γονιδιακή ροή μεταξύ των δύο πληθυσμών, παρά τη γεωγραφική τους εγγύτητα. Αν και οι δύο ομάδες προέρχονταν από μια ανάμειξη διαφορετικών εγχώριων φυλών, συμπεριλαμβανομένου του Γερμανικού Ποιμενικού και της Λάικα της Δυτικής Σιβηρίας, ήταν γενετικά διαφορετικές μεταξύ τους.
Επιπλέον, η ομάδα βρήκε ενδιαφέρουσες ενδείξεις ότι οι περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες στο Τσερνόμπιλ ενδέχεται να έχουν προκαλέσει κάποιες ακραίες γενετικές αλλαγές, ειδικά σε γονίδια που βοηθούν στην επιδιόρθωση του DNA, στην ανοσολογική απόκριση και σε άλλες διαδικασίες που μπορεί να σχετίζονται με έκθεση στα κατάλοιπα της κατάρρευσης. Τα υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας είναι μεταξύ αυτών των περιβαλλοντικών στρεσογόνων παραγόντων, καθώς επίσης και χημικές ουσίες όπως βαρέα μέταλλα, οργανικά, φυτοφάρμακα και άλλοι ρύποι που έχουν μολύνει τη ζώνη αποκλεισμού.
Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί εάν αυτά τα γονίδια πράγματι δείχνουν ότι τα αδέσποτα σκυλιά έχουν προσαρμοστεί γενετικά στο περιβάλλον τους με τα χρόνια. Για τον σκοπό αυτό, η Dillon και οι συνάδελφοί της σχεδιάζουν να συνεχίσουν να αναζητούν ενδείξεις σχετικά με τη ζωή στον απόηχο της καταστροφής, μαζί με άλλους ερευνητές που έχουν κάνει αυτά τα σκυλιά επίκεντρο της δουλειάς τους.
«Εξερευνώντας τα γονιδιώματα των σκύλων στην περιοχή, στόχος μας είναι να εντοπίσουμε παραλλαγές γονιδιώματος που δυνητικά προκλήθηκαν από την έκθεση πολλών γενεών στα κατάλοιπα της κατάρρευσης και στη συνέχεια δέχτηκαν επιλεκτικές πιέσεις για να διατηρηθούν στον πληθυσμό», λένε η Dillon και οι συνεργάτες της. «Ο μακροπρόθεσμος στόχος μας με αυτόν τον μοναδικό πληθυσμό σκύλων είναι να εντοπίσουμε περαιτέρω στοιχεία για την αξιολόγηση του βαθμού τοπικής προσαρμογής και κατά συνέπεια να υπολογίσουμε τον αντίκτυπο της έκθεσης που υφίστανται αυτά τα σκυλιά».
«Αυτό το πρότζεκτ και οι μελλοντικές μελέτες σε αυτούς τους πληθυσμούς σκύλων, θα ενισχύσουν την ευρύτερη κατανόησή μας σχετικά με τις γενετικές επιδράσεις της παρατεταμένης έκθεσης σε τοξικά στοιχεία από ακτινοβολία ή μη, και τις δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία από άλλες περιβαλλοντικές πυρηνικές και μη καταστροφές, τόσο σε ζώα όσο και σε ανθρώπους», καταλήγει η ομάδα.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος Δεν Είπε Ποτέ στον Εαυτό του «Είμαι Καλός, Ηρέμησε»
Οι Άνθρωποι που Χαράσσουν τα Μονοπάτια στα Τζουμέρκα Είναι Case Study
«Δεν την Απατούσε, Πήγαινε στο Σουβλατζίδικο» – Μία Ιδιωτική Ντετέκτιβ Θυμάται Παρακολουθήσεις
