Centerfold, στο ερωτικό περιοδικό Flirt, 1922. Όλες οι εικόνες είναι από το site Sicalipsis και παραχωρούνται από τη Maite Zubiaurre.
Το θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο The Creators Project.
Πριν από χρόνια, η Maite Zubiaurre, μπήκε σε ένα κατάστημα με αντίκες στη Μαδρίτη και έπεσε πάνω σε ένα φωτογραφικό λεύκωμα γεμάτο από ερωτικές και πορνογραφικές εικόνες από τις αρχές του 1900. Για την καθηγήτρια του UCLA, το λεύκωμα αυτό αποτέλεσε ένα εξαιρετικό εύρημα, μιας και αυτό που είχε βρει επιβεβαίωνε μια υποψία της: «Μετά από πολλά χρόνια κατά τα οποία δίδαξα την ιστορία και την κουλτούρα της Ισπανίας, στις αρχές του 20ου αιώνα, καθώς και για τους φιλοσόφους και τα μυαλά εκείνα της περίφημης “Γενιάς του ’98”, οι οποίοι στα γραπτά τους θρηνούσαν για την παρακμή της Ισπανίας και την πτώση του Ισπανικής ιμπεριαλιστικής “δόξας”, μετά και την απώλεια των τελευταίων αποικιών το 1898, έκανα μια σειρά από σκέψεις. Σίγουρα, δεν ήταν δυνατόν να ήταν όλα τόσο ζοφερά και φρικτά στη χώρα μου, στις αρχές του 20ου αιώνα. Μιλάμε άλλωστε για τη δεκαετία του ’20, που ήταν γεμάτη ενέργεια στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλη την Ευρώπη. Τι είχε συμβεί σε όλες εκείνες τις ζωντανές κοινωνικές και πολιτιστικές καινοτομίες που διαμόρφωναν τη Δύση, ειδικά στους τομείς της σεξουαλικότητας και του έρωτα; Η σεξολογία και η ψυχανάλυση είχαν περάσει τελικά τα Πυρηναία;».
Videos by VICE
Το λεύκωμα αναδείκνυε την πλούσια ερωτική κουλτούρα της περιόδου, την οποία αργότερα καταπίεσε και ουσιαστικά εξαφάνισε το καθεστώς του Franco. Η Zubiaurre αποφάσισε να ψάξει για περισσότερα παραδείγματα: «Μου πήρε τουλάχιστον δέκα χρόνια αρχειακής έρευνας, καθώς και ταξιδιών έρευνας σε επαρχιακές βιβλιοθήκες, σε αρχεία ιδιωτών, σε μικρά καταστήματα με αντίκες και αφανή βιβλιοπωλεία με τίτλους από δεύτερο χέρι», εξηγεί. «Τα υλικά ήταν δυσεύρετα γιατί η λογοκρισία ήταν εντονότατη την εποχή του Franco και το καθεστώς όχι μόνο προχωρούσε σε λογοκρισία υλικών, αλλά πολλές φορές και στην απαγόρευση και καταστροφή τους. Αυτό συνέβαινε και από μεριάς των ιδιοκτητών των υλικών πολλές φορές, οι οποίοι φοβούνταν την φυλάκιση».
Καρτ ποστάλ.
Η πλούσια ποικιλία υλικών που μάζεψε η Zubiaurre -ανάμεσα στα οποία βρίσκουμε ερωτικά περιοδικά, φωτογραφίες, εικονογραφήσεις, κάρτ ποστάλ, ταινίες μικρού μήκους, νουβέλες, καθώς και κείμενα που αφορούν τον γυμνισμό και την σεξολογία- συλλέχθηκε και παρουσιάζεται στο νέο της βιβλίο με τίτλο Cultures of the Erotic in Spain, 1898-1939, καθώς και στο site που το συνοδεύει. «Είναι μια απίθανη συλλογή», λέει. «Η δημοφιλής Ισπανική erotica δεν είναι μόνο εξαιρετικά πλούσια και πολυσχιδής, αλλά με ελάχιστες αναστολές τόσο στα γραπτά όσο και στις εικόνες της, παρουσιάζοντας πολλές φορές μια ωμή αντικληρικότητα, αλλά και μια βαθιά γνώση των “μη αναπαραγωγικών” ερωτικών πρακτικών, όπως ο αυνανισμός, αλλά και όλα τα είδη της ομοφυλοφιλίας και του queer έρωτα».
Κοιτάζοντας τις σελίδες του βιβλίου της Zubiaurre, καταλαβαίνει κανείς γρήγορα πως τα υλικά ήταν σχεδόν αποκλειστικά φτιαγμένα για άντρες. «Κανείς δεν ενδιαφερόταν για τις σεξουαλικές ανάγκες των γυναικών», σχολιάζει. «Όποια ευχαρίστηση αντλούσαν οι γυναίκες από αυτό το υλικό ήταν τυχαία». Έστω κι έτσι, όμως, οι ερωτικές νουβέλες λειτουργούσαν ως ένα είδος «σεξουαλικής παιδαγωγίας», παρέχοντας στις γυναίκες την δυνατότητα να εξερευνήσουν τη σεξουαλικότητά τους.
Το αρχείο αυτό, παρέχει μια ματιά στην έκρηξη νεωτερικότητας εκείνης της εποχής καθώς και στα άγχη που συνήθως συνοδεύουν τις μεγάλες αλλαγές. Εμφανίζονται διαρκώς ποδήλατα και γραφομηχανές, γιατί όπως εξηγεί η Zubiaurre «θεωρούνταν επικίνδυνα».
«Παρέχουν στις γυναίκες ελευθερία, κινητικότητα και πρόσβαση στη δημόσια σφαίρα. Ο πνιγμένος στο άγχος μισογυνισμός βέβαια αντέδρασε γρήγορα, μετατρέποντας τις γυναίκες σε σεξουαλικά αντικείμενα και εκείνες που οδηγούσαν ποδήλατο ή χρησιμοποιούσαν γραφομηχανή σε πόρνες». Η Zubiaurre υποστηρίζει βέβαια πως αυτές οι απεικονίσεις, όσο και αν είχαν τα αρνητικά τους στοιχεία, ενέπνευσαν τις Ισπανίδες, να αγκαλιάσουν αυτές τις φιγούρες -την ατρόμητη ποδηλάτισσα, την απελευθερωμένη δακτυλογράφο- και οδήγησαν στη γέννηση ενός κύματος φεμινισμού που έγινε κάπως τυχαία.
Μπορείτε να εξερευνήσετε περαιτέρω την συλλογή της Maite Zubiaurre’s εδώ.
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:
Σειρά από τέσσερα καρτ ποστάλ.
Εξώφυλλο του ερωτικού περιοδικού Muchas Gracias, 1929. Η λεζάντα γράφει: «Το μηχάνημα δουλεύει καλά σήμερα! Θα μπορέσω να απαντήσω στους 13-14 μνηστήρες μου».
Εξώφυλλο του περιοδικού γυμνισμού Pentalfa, 1932.
Φωτογραφία του Καταλανού φωτογράφου Antoni Esplugas.
Εξώφυλλο της ερωτική νουβέλας El Fuego de Lesbos, του Álvaro Retana.
Περισσότερα από το VICE
Τι Oδηγεί Κάποιους Nέους Άνδρες στον Βιασμό Κοριτσιών;
Η Ζωή για μια Στρίπερ σε μια Μικρή Πόλη Ανθρακωρύχων
Τα Δώρα που Στέλνουν Διάφοροι Ανώνυμοι Άνδρες σε Ένα Δημοφιλές Camgirl
