Οι αστυνομικοί της νυχτερινής βάρδιας στο κτίριο της Υποδιεύθυνσης Μεταγωγών στη Θεσσαλονίκη μοίρασαν φάρμακα σε όσους κρατούμενους λαμβάνουν αγωγή κι έπειτα φέρονται να κοίταξαν για τελευταία φορά την οθόνη της κάμερας ασφαλείας γύρω στις 3:30 τα ξημερώματα της Τρίτης. Νωρίς το πρωί, όταν μπήκαν στο κελί του ισογείου αντίκρισαν τρεις αντί για πέντε κρατούμενους. Είχαν αποδράσει ο ισοβίτης Αλβανός L.D., 42 ετών, κατηγορούμενος για δολοφονία και απαγωγές κι ένας συμπατριώτης του, 33 ετών, που εξέτιε ποινή για ναρκωτικά. Οι αξιωματικοί ξαναείδαν με προσοχή το βίντεο κατά το επίμαχο διάστημα. Το σημείο του κελιού ήταν κακοφωτισμένο και διακρίνονται μόνο δύο φιγούρες να περνούν ανάμεσα από τα κάγκελα του παραθύρου. Από την αυτοψία φέρεται να προέκυψε ότι η τελευταία μεταλλική ράβδος ήταν πριονισμένη.
Για να γίνει η απόδραση είχαν προηγηθεί δύο κρίσιμες λεπτομέρειες. Πηγές που γνωρίζουν την πορεία των ερευνών είπαν στο VICE ότι κάθε κάγκελο του παραθύρου έχει στο εσωτερικό του οπτική ίνα ώστε να χτυπήσει ο συναγερμός σε περίπτωση που κάποιος προσπαθήσει να το κόψει. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη ποτέ. Επιπλέον, οι δύο Αλβανοί είχαν μεταφερθεί στο συγκεκριμένο κελί του Μεταγωγών λίγες ώρες νωρίτερα, επομένως το χρονικό διάστημα μέχρι την απόδραση θεωρείται πολύ σύντομο ώστε να είχαν πριονίσει οι ίδιοι το παράθυρο. Επομένως, σημειώνουν αστυνομικές πηγές, είτε μεταφέρθηκαν «συστημένοι» στο κελί της απόδρασης είτε στάθηκαν τυχεροί, καθώς άλλοι κρατούμενοι είχαν παραβιάσει τις προηγούμενες μέρες το παράθυρο για να φύγουν εκείνοι. Σε κάθε περίπτωση, η απόδραση τα ξημερώματα της Τρίτης επαναφέρει στο προσκήνιο την ακαταλληλότητα του κτιρίου της Υποδιεύθυνσης Μεταγωγών Θεσσαλονίκης, οι συνθήκες κράτησης στο οποίο έχουν χαρακτηριστεί σε εκθέσεις αρμόδιων υπηρεσιών ως «απάνθρωπες» και «εξευτελιστικές», τόσο για το αστυνομικό προσωπικό όσο και για τους κρατούμενους.
Videos by VICE
Ο Αλβανός δραπέτης L.D. θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνος. Εξέτιε ποινή ισόβιας κάθειρξης για τη δολοφονία συμπατριώτη του, το 2009 σε βενζινάδικο στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, κατά τη σύλληψή του είχε πυροβολήσει και τραυματίσει αστυνομικό. Ο ίδιος είχε επίσης κατηγορηθεί για δύο απαγωγές – μιας 16χρονης το 1998 και ενός επιχειρηματία δέκα χρόνια αργότερα. Το απόγευμα της Δευτέρας μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη ως ενδιάμεσο σταθμό της μεταγωγής του από τη φυλακή Λάρισας στη φυλακή Νιγρίτας. Στο ενεργητικό του είχε δύο απόπειρες απόδρασης από φυλακή. Ο δεύτερος δραπέτης εξέτιε ποινή φυλάκισης στην Κοζάνη και επρόκειτο να μεταχθεί στον Δομοκό. Θεωρείται ότι ακολούθησε από συγκυρία τον L.D. προς την ελευθερία. Από το παραβιασμένο παράθυρο του ισογείου οι δύο Αλβανοί πήδηξαν στο προαύλιο και ρίχνοντας μία κουβέρτα στο ακανθωτό συρματόπλεγμα της περίφραξης, χάθηκαν στη πυκνή βλάστηση του παλιού στρατοπέδου που συνορεύει με το Μεταγωγών. Για την υπόθεση ενημερώθηκε η Εισαγγελία Θεσσαλονίκης, που ζήτησε έρευνα και για ευθύνες αστυνομικών.
«Το κτίριο της Υποδιεύθυνσης Μεταγωγών είναι ακατάλληλο και επικίνδυνο. Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή» είπε στο VICE ο Δημήτρης Παδιώτης, πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης. «Οι συνθήκες είναι άθλιες. Οι κρατούμενοι δεν προαυλίζονται κι επιπλέον δεν υπάρχει καν ιατρο-φαρμακευτική κάλυψη για έκτακτα περιστατικά» δήλωσε από την πλευρά της η δικηγόρος Κωνσταντίνα Κάτσια, μέλος του Νομικού Παρατηρητηρίου Δικαιωμάτων Κρατουμένων. Είναι κοινό μυστικό ότι η συγκεκριμένη υπηρεσία θεωρείται «δυσμενής μετάθεση» για τους ένστολους. «Έχουν γίνει στο παρελθόν και άλλες αποδράσεις και αστυνομικοί τέθηκαν σε διαθεσιμότητα χωρίς οι ίδιοι να ευθύνονται» συμπληρώνει ο κ. Παδιώτης.
Κι όμως, για αυτό το κτίριο – «αχούρι» το Ελληνικό Δημόσιο φέρεται να πληρώνει κάθε μήνα ενοίκιο ύψους 15.000 ευρώ. Μια «πικάντικη» λεπτομέρεια: το ακίνητο ανήκει σε ιδιώτη, για την απαγωγή του οποίου είχε κατηγορηθεί το 2008 ένας από τους Αλβανούς δραπέτες.
Στο παρελθόν κρατούμενοι είχαν διαμαρτυρηθεί πολλές φορές για τις συνθήκες κράτησης, ακόμη και με απεργία πείνας. Το 2014, πριν από την πρώτη νίκη Τσίπρα στις εκλογές, οι τότε βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ Τ. Κουράκης, Δ. Χαραλαμπίδου και Γ. Αμανατίδης, είχαν επισκεφθεί το Μεταγωγών της Θεσσαλονίκης, κάνοντας λόγο για «παραβίαση των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Πιο ειδικά, ανέφεραν: «Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η παράταση της κράτησης, η οποία, από 48 ώρες που προβλέπει ο νόμος, παρατείνεται μέχρι έξι και επτά μήνες».
Το πρόβλημα δεν λύθηκε ποτέ. Μόλις τον περασμένο Νοέμβριο κλιμάκιο του Συνηγόρου του Πολίτη (με την ιδιότητα του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης Βασανιστηρίων) επισκέφθηκε ξανά το περιβόητο Μεταγωγών, όπου κρατούνται και μετανάστες. Στην ειδική έκθεση για το 2015 αναφέρεται: «Οι συνθήκες κράτησης, ωστόσο, παραμένουν προβληματικές και δεν συνάδουν με τα ανεκτά όρια αξιοπρεπούς διαβίωσης σε χώρο κράτησης. Οι ανύπαρκτοι χώροι προαυλισμού, η μη πρόσβαση στον καθαρό αέρα και τον ανοικτό ουρανό, η έλλειψη φυσικού φωτός εντός των χώρων, η ανεπαρκής καθαριότητα, η έλλειψη ειδών υγιεινής και η ελλιπής ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη που παρατηρείται σχεδόν στο σύνολο των εν λόγω χώρων, εξακολουθούν να πλήττουν ουσιωδώς θεμελιώδη δικαιώματα των κρατουμένων (ιδίως ανηλίκων), ακόμη και στην περίπτωση ολιγοήμερης παραμονής».
Περισσότερα από το VICE
Φωτογραφίες Από Τις Γυναίκες Στο Νεπάλ Που Εξορίζονται Επειδή Έχουν Περίοδο
Παίξαμε Πόλεμο με τους Γερμανούς στα Σύνορα Ελλάδας – Βουλγαρίας
Αυτή η Γιαγιά Όταν Ήταν 14 Ετών Αποπλανούσε και Σκότωνε Ναζί