Το θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.
Κάτι οι αυξήσεις των ενοικίων, κάτι οι αναπλάσεις διαφόρων περιοχών, οι εμβληματικοί χώροι της κοινότητας των queer στο Λονδίνο περνούν μια δύσκολη χρονιά. Χώροι όπως τα Black Cap και Joiners Arms έκλεισαν τις πύλες τους και, στην παρούσα φάση, πολλά περισσότεροι βρίσκονται έρμαια της απληστίας των εργολάβων και ιδιοκτητών, οπότε και η δική τους τύχη είναι κατά κάποιον τρόπο προκαθορισμένη. Αλλά, ενώ η ανάπλαση του Λονδίνου αφήνει το ανεξίτηλο στίγμα της στη σκηνή των queer της βρετανικής πρωτεύουσας, η αλήθεια είναι πως πάντα ήταν κάπως ρευστά τα πράγματα.
Videos by VICE
«Όλα αυτά τα χρόνια, πάντα υπήρχε μια ρευστότητα και μετακομίζαμε από περιοχή σε περιοχή» λέει ο υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων σε κλαμπ Wayne Shires, ο οποίος θεωρείται γίγαντας στην γκέι σκηνή του Λονδίνου από τη δεκαετία του ’80. «Όταν ήμουν 15 ή 16 ετών και άρχισα να βγαίνω, ο κόσμος πήγαινε ακόμα στο Earls Court. Ήταν πραγματικά χώρος για όλους. Ο κόσμος συνήθιζε να πηγαίνει εκεί, γιατί υπήρχε ένας μικρός αριθμός μπαρ, τα Bromptons, Copacabana και Coleherne».
Και οι τρεις χώροι είτε έχουν πλέον κλείσει, είτε ξανάνοιξαν ως μεικτοί χώροι, ή αναμορφώθηκαν εντελώς. Το άλλοτε πιο γνωστό γκέι χωριό, το τετράγωνο των queer στο Earls Court, ένα πολύβουο μελίσσι από παμπ, καφέ και σάουνες, έχει σχεδόν εξαφανιστεί.
Το συγκεκριμένο παρατσούκλι πέρασε στο Σόχο τη δεκαετία του ’80 – ένας τίτλος που τον κράτησε αρκετό καιρό. Σήμερα, είναι τέτοιος ο ρυθμός που μπαίνει λουκέτο στους διάφορους χώρους που υπάρχει φόβος ότι θα έχει την ίδια μοίρα. Τα Madame Jojo’s, Candy Bar, Green Carnation και Manbar είναι απλά μερικές από τις εγκαταστάσεις που έκλεισαν προσφάτως. Πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται «και μετά τι περιμένει τους queer του Λονδίνου;».
Το ανατολικό Λονδίνο υπήρξε πάντα σπίτι μιας σειράς χώρων της queer κοινότητας, αλλά η σκηνή άνθισε πραγματικά τη δεκαετία του ΄90, με χώρους όπως το Bull & Pump στη λεωφόρο Shoreditch High Street, το Oak Bar στη Stoke Newington και το θρυλικό Joiners Arms. Και μπορεί όλα αυτά να έχουν κλείσει τώρα, αλλά φαίνεται να υπάρχει «αναζωπύρωση» στην περιοχή. Τα Dalston Superstore, The Glory, East Bloc, και Vogue Fabrics (σήμερα VFD) αντιπροσωπεύουν μια νέα σειρά γκέι μπαρ και παμπ.
«Η σκηνή μεταφέρεται σε διαφορετικές περιοχές στο Λονδίνο κι αυτό οφείλεται στην οικονομία» λέει ο Shires, που πλέον διευθύνει το East Bloc. «Πάντα υπήρχαν γκέι χώροι στο ανατολικό Λονδίνο. Το George & Dragon ήταν ένας από τους πρώτους χώρους και το Joiners βρισκόταν εκεί για διάστημα 20 ετών. Τα τελευταία πέντε χρόνια, όμως, παρατηρείται μεγάλη ανάπτυξη. Παμπ έρχονται και φεύγουν, αλλά πάντα σημασία έχει η ενέργεια, η μουσική και η ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα κλαμπ και η σκηνή, όχι τα τούβλα. Οι άνθρωποι είναι που έχουν σημασία».
Στη μεταπολεμική Βρετανία, η σκηνή του Λονδίνου δεν ήταν ποτέ στάσιμη. Όπως έχουν αλλάξει η πόλη, οι κοινωνικές συμπεριφορές και το οικονομικό κλίμα, έτσι έχουν αλλάξει και τα «χωριά» των queer στην πόλη. Σε κάποιες περιοχές η σκηνή ανθίζει, σε άλλες ξεθωριάζει. Το να προσπαθήσουμε να βρούμε κάποιου είδους σταθερό μοτίβο για την εξέλιξη της LGBT σκηνής, μοιάζει με ανώφελη άσκηση.
«Το ενδιαφέρον είναι ότι συνήθως υπάρχουν δυο ή τρεις διαφορετικές σκηνές που λειτουργούν παράλληλα» λέει ο ιστορικός Matt Cook, συγγραφέας του βιβλίου Queer Domesticities: Homosexuality and Home Life in Twentieth-Century London. «Βρίσκονται σε εξέλιξη διαφορετικά πράγματα. Αυτό που μπορείς να δεις είναι η εμπορική σκηνή, αλλά υπάρχουν και κινήματα όπως το Queeruption που καταλαμβάνουν περιοχές, διοργανώνουν εκθέσεις και κινηματογραφικές προβολές, και μεμονωμένες βραδιές».
«Η σκηνή αντανακλά έναν σωρό πράγματα, αλλά ιδιαιτέρως την πολιτισμική θέση των queer», συνεχίζει. «Δεν αποτελεί έκπληξη ότι μερικά από τα μπαρ τη δεκαετία του 1950 ήταν ιδιωτικά κλαμπ μελών, τα οποία ήταν πολύ διακριτικά και που έπρεπε να υπογράψεις για να γίνεις μέλος. Έτσι, ίσως δεν είναι έκπληξη ότι σήμερα υπάρχει λιγότερη όρεξη για γκέι μπαρ, αφού ο κόσμος κοινωνικοποιείται σε μεικτούς χώρους».
Η γκέι σκηνή του Λονδίνου έχει υποστεί και ψυχολογική στροφή. Όταν η επιδημία του AIDS έφτασε στην κορύφωσή της τις δεκαετίες του ΄80 και του ΄90, οι γκέι παμπ αποτελούσαν ιερό, μια πλατφόρμα για να κάνεις ενός είδους ακτιβισμό που αύξησε την απαραίτητη συνειδητοποίηση και τα κεφάλαια. Είχαν να πολεμήσουν την κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης.
«Όταν αποκάλυψα την ταυτότητά μου, στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ήταν πολύ σημαντικό να έχουμε τον δικό μας χώρο», λέει ο Cook. «Εκείνη την εποχή της αχαλίνωτης ομοφοβίας, του έντονου άγχους, της θλίψης και του ακτιβισμού της κοινότητας για το θέμα του Aids ήταν πολιτικά σημαντικό. Σήμερα, τα μέλη της LGBT κοινότητας έχουν πολλή λιγότερη σχέση με την Αριστερά και αισθάνονται πολύ λιγότερο ετοιμοπόλεμοι».
Η κοινότητα μπορεί να είναι τώρα λιγότερο ετοιμοπόλεμη αλλά εξακολουθεί να υπάρχει μισαλλοδοξία. Παρά την απαράμιλλη κοινωνική αποδοχή, οι χώροι για LGBT άτομα είναι ακόμα αναγκαίοι. Χώροι όπως το Royal Vauxhall Tavern παρέχουν έναν πολυπόθητο ασφαλή χώρο για τους ευάλωτους και τους αποξενωμένους, για να μην αναφέρουμε τους queer καλλιτέχνες και ερμηνευτές. Σε τέτοιον βαθμό που ξεπετάγονται ενώσεις πολιτών για τη διατήρηση χώρων, όπως η Royal Vauxhall Tavern Future, οι οποίες οργανώνουν διαδηλώσεις ζητώντας την προστασία τους από τους εργολάβους. Λόγω της μεγάλης υποστήριξης που υπήρξε από την κοινότητα, οδήγησε στον χαρακτηρισμό του Vauxhall Tavern ως διατηρητέο κτήριο.
«Υπάρχει ακόμα ένταση στις σχέσεις των queer με τους ετεροφυλόφιλους» λέει η Jonny Woo, θρυλική drag queen και performer και μία από τις ιδιοκτήτριες του Glory στο Haggerston, στο ανατολικό Λονδίνο. «Υπάρχει ακόμα η ένταση, άρα υπάρχει ακόμα η ανάγκη. Υπό αυτή την έννοια, έχουμε γκέι σκηνή στο ανατολικό Λονδίνο, αλλά δεν νιώθω ότι είναι γκετοποιημένη κατάσταση. Τα γκέι μπαρ είναι σίγουρα μέρος της ευρύτερης κοινότητας σήμερα. Το Dalston Superstore είναι εν μέρει υπεύθυνο για την αναγέννηση του Dalston, την αναβίωσή του. Βάζω στοίχημα ότι όλες οι επιχειρήσεις της περιοχής σέβονται πολύ αυτούς τους τύπους».
Το Glory της Woo έχει γίνει κάτι σαν hotspot για εκείνους που κάνουν καμπάνιες για την κοινότητα και ακτιβιστές. Τους τελευταίους μήνες, έχει ανοίξει τις πύλες του σε ακτιβιστές για τον HIV και διοργανώνει βραδιές ραντεβού στα τυφλά, έκανε έναν έρανο για την προσφυγική κρίση, παρείχε χώρο για την underground φεμινιστική έκδοση Polyester ώστε να πραγματοποιήσει εργαστήρια και πάνελ και προκάλεσε την κουλτούρα του chemsex μέσω της παράστασης «Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι», του Τενεσί Ουίλιαμ. Πραγματοποίησε επίσης τον ετήσιο αγώνα «Boobathon», μια βραδιά σχεδιασμένη για τη συγκέντρωση χρημάτων για τις διαφυλικές γυναίκες που βρίσκονται στη μέση της μετάβασής τους.
Χώροι όπως τα Glory και Royal Vauxhall Tavern είναι πρωταθλητές στην ενσωμάτωση των θαμώνων. Προοδευτικές και διακριτικές συμπεριφορές, ιδίως όσον αφορά την εναλλακτική queer σκηνή, θεωρούνται αναμενόμενες από τους ιδιοκτήτες. Ως ομάδα που εκδιώκεται σε μεγαλύτερο βαθμό από άλλες στην κοινωνία, η κοινότητα των διαφυλικών είναι μία από τις μεγαλύτερες ευεργέτιδες της προοδευτικότητας της σκηνής.
«Στο παρελθόν, υπήρχαν διαφυλικοί που το έκρυβαν και δεν πήγαιναν έξω σε βραδιές διαφυλικών, ή γκέι και διαφυλικοί που δεν κυκλοφορούσαν αλλά πήγαιναν σε τέτοιες βραδιές» λέει η Munroe Bergdof, DJ και διαφυλική ακτιβίστρια. «Τα διαφυλικά κορίτσια που έβγαιναν έξω με τους γκέι φίλους τους, τα μπέρδευαν συνεχώς με τις drag queens. Τώρα, όλοι είναι ανακατεμένοι μεταξύ τους. Τα διαφυλικά κορίτσια μπορούν να βγουν έξω με τους γκέι φίλους τους, χωρίς να χρειάζεται να ανησυχούν για αυτό, γιατί όλοι είναι μια ιδέα πιο ενημερωμένοι για το τι περνάνε τα διαφυλικά άτομα».
«Επίσης, σήμερα μιλάμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στη σκηνή, όπως είναι ο ρατσισμός» συνεχίζει ο Bergdof. «Οι μαύροι γκέι φίλοι μου δεν έβγαιναν στο Σόχο, γιατί ένιωθαν ότι τους κοιτούσαν από την κορυφή έως τα νύχια – κανείς δεν τους έβρισκε ελκυστικούς. Τώρα νομίζω ότι ούτε καν το σκέφτονται, πραγματικά. Ο ρατσισμός υπάρχει, αλλά πιστεύω ότι είναι πολύ λιγότερος».
Η άνοδος του chemsex (του σεξ με τη χρήση ουσιών), στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας είναι ένα άλλο θέμα που νιώθει η Bergdof πως η κοινότητα επιτέλους πρέπει να το αντιμετωπίσει.
Οι queers είναι σαν τις κατσαρίδες. Θα μας διώξουν από κάπου και θα διεισδύσουμε κάπου αλλού.
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πολύ περισσότερη κοινωνική ευαισθητοποίηση» λέει η Miss Cairo, μια drag καλλιτέχνις. «Οι άνθρωποι είναι λίγο πιο ευγενικοί μεταξύ τους. Το να είσαι queer σχετίζεται με τον τρόπο σκέψης, τον τρόπο που εμπλέκεσαι με τον κόσμο και τα πράγματα που βρίσκονται γύρω σου. Δεν θα είσαι σε θέση να τους ικανοποιήσεις όλους αλλά μπορείς να προσπαθήσεις, να βάλεις τα δυνατά σου να καταλάβεις τους άλλους και νομίζω ότι αυτό σίγουρα συμβαίνει».
«Οι queers είναι σαν τις κατσαρίδες. Θα μας διώξουν από κάπου και θα διεισδύσουμε κάπου αλλού» συνεχίζει. «Είναι πραγματικά σημαντικό εμείς ως κοινότητα να βρισκόμαστε σε μέρη όπου μας χρειάζονται περισσότερο. Δεν έχουν όλοι πρόσβαση στην κοινότητα στο Λονδίνο και πρέπει να βρεις χώρους μέσα κι έξω από την πρωτεύουσα όπου ο κόσμος να μπορεί να νιώθει ασφάλεια να είναι ο εαυτός του».
Με σχεδόν ολική νομοθετική ισότητα, έχουν υπάρξει κάποιες προτάσεις που λένε ότι δεν υπάρχει πλέον καμία ανάγκη για χώρους, ειδικά για LGBT άτομα. Ένταξη και όχι διαχωρισμός είναι προφανώς ο δρόμος στον οποίο πρέπει να βαδίσουμε στο μέλλον. Υπάρχει ακόμα ο φόβος ότι η έλλειψη πελατείας και τελικά του κέρδους είναι η αιτία που κλείνουν τα μπαρ. Οι άνθρωποι δηλαδή, νιώθουν αρκετά άνετα να πηγαίνουν σε χώρους ετεροφυλόφιλων και απλώς δεν χρησιμοποιούν πλέον τους κατά τόπους γκέι χώρους. Ωστόσο, η επιτυχία αυτών των χώρων που άνοιξαν τον τελευταίο χρόνο δείχνει ότι ακόμα τους θέλει ο κόσμος.
«Πάντα θα υπάρχει κάποιου είδους σκηνή και πιστεύω ότι θα ήταν ντροπή εάν δεν υπήρχε» λέει η Jonny Woo. «Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικά γούστα και ανάγκες και θέλω. Η ενέργεια σ’ ένα γκέι μπαρ, έναν queer χώρο, είναι διαφορετική από την ενέργεια σε ένα χώρο ετεροφυλόφιλων. Δεν νομίζω ότι οι γκέι θα έπρεπε να σταματήσουν να είναι γκέι ή να κρύβουν την γκέι συμπεριφορά τους. Και αυτό μπορείς να το κάνεις μόνο σε περιβάλλον με ασφάλεια».
Για τις Κασσάνδρες της καταστροφής, κάθε χώρος που κλείνει αντιπροσωπεύει μια αγγελία θανάτου. Αλλά η δύναμη της σκηνής είναι πολύ πιο περίπλοκη από την απλή καταγραφή του αριθμού των μπαρ που ανοίγουν και κλείνουν κάθε χρόνο. Το να κρίνουμε αποκλειστικά με βάση την εμπορική αποτελεσματικότητα τους δεν κάνει καλό.
«Διανύουμε πολύ συντηρητικούς καιρούς» λέει η Woo. «Έχουμε πολύ φιλελεύθερη νομοθεσία και τα παιδιά είναι πολύ ανοιχτόμυαλα σήμερα, αλλά είναι μια πολύ ετεροφυλόφιλη κοινωνία. Νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι οι οποίοι φυσιολογικά έχουν την επιθυμία να επαναστατήσουν να είναι διαφορετικοί, οπότε πάντα θα υπάρχει μια underground, ανατρεπτική κουλτούρα. Νομίζω ότι η σεξουαλική ταυτότητα θα είναι πάντα μέρος αυτού του πράγματος».
Η προστασία ιστορικών, εικονικών και πολύτιμων χώρων αντιπροσωπεύει την τελευταία μάχη για μια κοινότητα που στο παρελθόν έχει κερδίσει πολύ σκληρότερους αγώνες· με πολλούς τρόπους έχει κινητοποιήσει τους queer του Λονδίνου. Καθώς ο ρυθμός ανάπλασης γίνεται ταχύτερος, τα τούβλα και τα οικοδομικά υλικά μπορεί να χαθούν, αλλά η κοινότητα, οι άνθρωποί της και οι αξίες της θα παραμείνουν ζωντανές.
Περισσότερα από το VICE
Λίγες Ώρες Ψυχολογικής Υποστήριξης στους Λιμενικούς για Εκατοντάδες Ναυάγια
Τα Πράγματα που Μπορούν να Κρύψουν οι Γυναίκες στον Κόλπο τους