Τι θα Γινόταν αν Επιστρέφαμε στη Δραχμή

Kοινοποίηση

Νόμισμα με ΠΑΣΟΚ, νόμισμα με ΣΥΡΙΖΑ. Αν και δεν μπορούμε ακόμη να φτιάξουμε κάποιο meme για τα δύο κόμματα, μιας και αμφότερα δείχνουν να επιλέγουν μέχρι στιγμής το ευρώ, οι αναφορές στο Grexit έχουν επανέλθει. «Επί δραχμής η Ελλάδα μεγαλούργησε», είπε πρόσφατα ο Νίκος Ξυδάκης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέροντας ότι πρέπει να ανοίξει μία συζήτηση στη Βουλή και την κοινωνία γύρω από το νόμισμα.

Η αλήθεια είναι ότι όσο η ελληνική οικονομία παραμένει σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και οι προσπάθειες εξόδου από την κρίση αποτυγχάνουν, φαίνεται λογικό να επιστρέφει στο τραπέζι το ζήτημα του νομίσματος. «Η συζήτηση για τη δραχμή έρχεται ως συνέπεια των πολλαπλών αδιεξόδων που αντιμετωπίζει το ελληνικό πρόγραμμα», αναφέρει ο Διονύσης Χιόνης, καθηγητής Οικονομικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. «Όλοι ευχόμαστε να μην είχαμε φτάσει σε αυτήν τη θέση. Όμως η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην “Εντατική” και είμαστε υποχρεωμένοι να ξεφύγουμε από τις ρομαντικές συζητήσεις περί συμμετοχής της χώρας στον σκληρό πυρήνα της ΟΝΕ. Οι πολίτες πρέπει να ενημερωθούμε χωρίς προκαταλήψεις για το μέλλον της οικονομίας με τη μία ή με την άλλη λύση».

Videos by VICE

Διαφημιστικό σποτάκι για την επικείμενη εισαγωγή του ευρώ

Πρέπει να έχουμε σχέδιο για δραχμή, ακόμη κι αν δεν το χρειαστούμε

Το μόνο σίγουρο σχετικά με το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» είναι ότι πρέπει να αποκτήσουμε ένα σχέδιο ομαλής επιστροφής στο εθνικό νόμισμα, μιας και «η δραχμή μπορεί να προκύψει και από παράγοντες που βρίσκονται εκτός ελληνικής επικράτειας, όπως η συνολική διάλυση της ΟΝΕ», αναφέρει ο κ. Χιόνης. Πράγματι, «όλες οι χώρες, ακόμη και αυτές που βρίσκονται στον σκληρό πυρήνα της ΟΝΕ. όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, έχουν ένα έτοιμο σχέδιο για τη μετάβαση στο εθνικό νόμισμα», προσθέτει.

Μετά την εκπόνηση αυτού σχεδίου για παν ενδεχόμενο, το επόμενο πράγμα που πρέπει να μας απασχολήσει, είναι αν το γραφειοκρατικό μας κράτος, θα μπορεί να το εφαρμόσει και αυτό επειδή η αλλαγή νομίσματος χρειάζεται πολύ χρόνο και καλή διοίκηση, για την οποία δεν φημιζόμαστε. Όπως λέει ο Γιάννης Παπαδογιάννης, οικονομικός συντάκτης της Καθημερινής και συγγραφέας του βιβλιού Από το Μεγάλο Πάρτι στη Χρεοκοπία (εκδ. Παπαδόπουλος), «η επιστροφή στη δραχμή θα αποτελούσε μια ανωμαλία που η διοικητική μηχανή της χώρας δεν θα μπορούσε να διαχειριστεί. Θα ήταν ένα πολύ σύνθετο εγχείρημα, ακόμη και για χώρες με εξαιρετικά προηγμένες διοικητικές δομές. Αυτό σημαίνει ότι για την Ελλάδα η αλλαγή νομίσματος μοιάζει περίπου αδύνατη, αφού η διοικητική μηχανή της χώρας, αντί να λύνει, δημιουργεί προβλήματα, ακόμη και για μικρά ζητήματα, όπως η μεταρρύθμιση για τις ασφαλιστικές εισφορές αυτής της κυβέρνησης. Είμαστε μία χώρα που αδυνατεί, το 2017, να μαζέψει αποτελεσματικά τα σκουπίδια από πολλές περιοχές ή να καταρτίσει κτηματολόγιο. Επομένως, η επιστροφή στη δραχμή δεν θα ήταν καν αποστολή αυτοκτονίας. Στην ελληνική περίπτωση, θα ήταν πορεία προς τη σφαγή».

Μόνο η παραγγελία του χαρτιού για τα χαρτονομίσματα, θέλει έναν χρόνο

Η μετάβαση σε άλλο νόμισμα δεν είναι κάτι που σήμερα αποφασίζεις και αύριο κάνεις. Αρκεί να θυμηθούμε το πόσος χρόνος χρειάστηκε για να εισαγάγουμε το ευρώ. «Οι διαδικασίες ξεκίνησαν στις αρχές του 1996. Το καλοκαίρι του 1999 ξεκίνησε η παραγωγή των νέων τραπεζογραμματίων, ενώ η εισαγωγή των νέων χαρτονομισμάτων και κερμάτων του ευρώ πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2002. Όλα αυτά έγιναν σε περιβάλλον έντονης οικονομικής ανάπτυξης και αισιοδοξίας. Μόνον η παραγγελία του ειδικού χαρτιού -το οποίο μπορεί να αποκτηθεί μόνο από το εξωτερικό- και εν συνεχεία η εκτύπωση των νέων χαρτονομισμάτων, θα απαιτούσε διάστημα περίπου 12 μηνών», αναφέρει ο κ. Παπαδογιάννης.

Μνημόνιο με δραχμή – γίνεται;

Κατά πάσα πιθανότητα η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα συνδυαστεί με ένα ακόμη πακέτο διάσωσης της ελληνικής οικονομίας από τους δανειστές, το οποίο αφενός θα λειτουργήσει ως δέλεαρ από όσους επιθυμούν το Grexit, αφετέρου θα αμβλύνει τις συνέπειες της ανθρωπιστικής κρίσης που θα προκαλέσει στη χώρα το υποτιμημένο νόμισμα.

Όσον αφορά την ισοτιμία της δραχμής, τα σενάρια είναι δύο. Το πρώτο -καλό- σενάριο είναι ότι αυτή θα παραμείνει σταθερή, τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια, χάρη στην παρέμβαση κάποιου θεσμού ή κράτους με ισχυρά οικονομικά μέσα, όπως είναι η ΕΚΤ και η Γερμανία. Με δύο λέξεις, ελεγχόμενο Grexit. Ωστόσο, μία τέτοια συμφωνία «δεν θα δοθεί άνευ όρων, η Ελλάδα θα παραμείνει σε καθεστώς βαριάς λιτότητας και θα είναι ακόμη πιο εξαρτημένη από τους ξένους, καθώς η υποψία και μόνον ότι το νόμισμα μπορεί να αφεθεί στην τύχη του, θα οδηγούσε στη βύθισή του», σημειώνει ο κ. Παπαδογιάννης.

«Με τη δραχμή δεν πρόκειται να έχουμε μεγαλύτερη καταστροφή απ’ αυτή που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια»

Το δεύτερο -κακό- σενάριο είναι η ισοτιμία του νομίσματος να διαμορφωθεί στην ελεύθερη αγορά, όπως συμβαίνει με όλα τα νομίσματα. Σε αυτήν την περίπτωση, οι συνεχείς υποτιμήσεις θα γίνουν μέρος της καθημερινότητάς μας, «αφού σε μια Ελλάδα χρεοκοπημένη, παραγωγικά εξασθενημένη και ψυχολογικά εξουθενωμένη, δεν υπάρχει καμία περίπτωση μια κυβέρνηση να μπορεί να υποστηρίξει νέο νόμισμα», λέει ο κ. Παπαδογιάννης και προσθέτει: «Με το ξέσπασμα της κρίσης, οι Έλληνες σπεύσαμε να αποσύρουμε καταθέσεις 100 δισ. ευρώ από τις τράπεζες, λόγω φόβου και έλλειψης εμπιστοσύνης για την αντιμετώπιση της οικονομικής δυσπραγίας. Επομένως, σε μία νομισματική αλλαγή, πολύ αμφιβάλω αν θα υπάρχουν πολλοί στη χώρα που θα εμπιστευτούν το νέο νόμισμα».

Σε ό,τι αφορά το τραπεζικό σύστημα, το Grexit θα προκαλέσει τη μετατροπή του ενεργητικού και του παθητικού των τραπεζών σε ένα νέο υποτιμημένο νόμισμα και επειδή το χρέος των τραπεζών προς την ΕΚΤ θα παραμείνει σε ευρώ, οι τράπεζες θα εμφανίσουν αρνητική καθαρή θέση ή, διαφορετικά, θα πτωχεύσουν και θα κρατικοποιηθούν με την εκτύπωση χρήματος. Όπως αναφέρει ο ΣΕΒ σε έκθεσή του, η εκτύπωση χρήματος θα προκαλέσει υπερπληθωρισμό και μείωση της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων, μιας και το εκδοτικό δικαίωμα θα βρίσκεται στην Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία θα βρίσκεται εν μέσω της πολιτικής αστάθειας που θα φέρει το Grexit.

«Σε μία νύχτα, θα χάσουμε όσα δεν χάσαμε με τα μνημόνια»

Τα παραπάνω θα προκαλούσαν ένα ντόμινο εξελίξεων σε οικονομία και αγορά εργασίας. Ανάμεσα στους πρώτους χαμένους θα ήταν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Όπως αναφέρει ο κ. Παπαδογιάννης, «η επιστροφή στη δραχμή θα οδηγούσε σε διάλυση της παραγωγικής βάσης που έχει απομείνει και φτωχοποίηση των πολιτών, σε κλίμακα που δεν μπορούμε να διανοηθούμε». Ο αντίλογος εδώ θέλει τις εξαγωγικές επιχειρήσεις να ευνοούνται από ένα υποτιμημένο νόμισμα, αφού αυτό θα τους επέτρεπε να εξάγουν ευκολότερα τα προϊόντα τους. Όπως σημειώνει ο κ. Χιόνης, «η μετάβαση στη δραχμή θα ενισχύσει τις εξαγωγές και θα αποθαρρύνει τις εισαγωγές. Αυτό είναι κάτι που το χρειάζεται η οικονομία, που ήδη πλήττεται από υψηλούς δείκτες ανεργίας και ύφεσης». Από την άλλη, η κατάσταση δεν θα ήταν τόσο εύκολη ούτε για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, που «θα δέχονταν ισχυρότατες πιέσεις, καθώς μεγάλο μέρος της παραγωγικής αλυσίδας, όπως πρώτες ύλες, μηχανολογικός εξοπλισμός και λογισμικό, εισάγονται από το εξωτερικό», σημειώνει ο κ. Παπαδογιάννης.

Είναι η παραγωγή, ηλίθιε!

Η συζήτηση γύρω από την ανάγκη επιστροφής στη δραχμή δεν έχει προς το παρόν νόημα, μιας και η ισχνή ελληνική παραγωγική βάση θα ήταν έτσι κι αλλιώς πολύ αδύναμη, για να αντέξει το νόμισμά της. «Συζητάμε για εθνικό νόμισμα λες και παράγουμε βαγόνια, παπούτσια, τηλεοράσεις ή λεμόνια, τα οποία δεν μπορούμε να εξάγουμε, διότι έχουμε εγκλωβιστεί σε ένα πανάκριβο νόμισμα και αν αλλάξουμε νόμισμα, θα αρχίσουμε αμέσως να εξάγουμε. Δεν συζητάμε καθόλου την ουσία του προβλήματος, ότι δεν παράγουμε ούτε λεμόνια και φαντασιωνόμαστε ότι αν πάμε στη δραχμή, θα βρέχει χρήματα και θα λυθούν όλα τα προβλήματα. Η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα θα είχε νόημα, αν είχαμε υψηλής ποιότητας δημόσια διοίκηση, θεσμική συγκρότηση και ισχυρή παραγωγική βάση. Αν ήμασταν κάτι σαν τη Νορβηγία. Βέβαια, αν είχαμε αυτά τα χαρακτηριστικά δεν θα είχαμε χρεοκοπήσει και δεν θα συζητούσαμε για τη δραχμή», συμπληρώνει ο κ. Παπαδογιάννης.

«Η προετοιμασία και η σωστή πρόβλεψη μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις αρνητικές επιπτώσεις από το Grexit»

Για να δώσουμε ένα παράδειγμα της έλλειψης παραγωγής στην Ελλάδα, η αγροτική μας οικονομία καλλιεργεί εκτάσεις 37 εκατομμυρίων στρεμμάτων και αποκομίζει μια ετήσια παραγωγή αγροτικών προϊόντων ύψους 7 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα μια άλλη μικρή ευρωπαϊκή χώρα, επίσης εγκλωβισμένη στο «κακό ευρώ», η Ολλανδία, καλλιεργεί 45 εκατομμύρια στρέμματα και πετυχαίνει ετήσια παραγωγή αξίας 74 δισ. ευρώ. Το Ισραήλ με καλλιέργειες μόλις 5,8 εκατ. στρεμμάτων παράγει προϊόντα αξίας 7,5 δισ. ευρώ. Αυτά είναι τα σπουδαία ζητήματα τα οποία επιμένουμε, οκτώ χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, να μην συζητάμε. Το ευρώ και το νόμισμα είναι το τελευταίο πρόβλημα της χώρας.

Με δραχμή, αμέσως ακριβότερα;

Πλήγμα στην ελληνική οικονομία θα προκαλούσε η δραχμή και εξαιτίας του εξανεμισμού της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων. «Σε ένα ενδεχόμενο Grexit οι καταθέσεις των πολιτών θα μετατρέπονταν σε νέο νόμισμα, που σημαίνει ότι η αγοραστική τους δύναμη θα διαμορφώνονταν ανάλογα με τη νέα ισοτιμία. Έτσι, ακόμη και αν και η μετάβαση στο νέο νόμισμα γίνει με ευρωπαϊκή υποστήριξη, μια υποτίμηση της τάξης του 30% – 40% σημαίνει ότι όλα τα εισαγόμενα προϊόντα -φάρμακα, καύσιμα, κρέας, αυτοκίνητα, υπολογιστές- θα ήταν ανάλογα ακριβότερα. Δηλαδή, σε μια νύχτα το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών θα μειώνονταν περισσότερο από όσο μειώθηκε τα χρόνια των μνημονίων. Σε περίπτωση ρήξης, το τραπεζικό σύστημα θα κατέρρεε στη στιγμή», λέει ο κ. Παπαδογιάννης.

«Μια έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα οδηγήσει σε απομόνωση της χώρας και σε μια νέα πραγματικότητα, που θα θυμίζει πολύ τη Βόρεια Κορέα»

Εκτός από την απώλεια των καταθέσεων, η υποτίμηση της δραχμής θα προκαλούσε και ραγδαία αύξηση στα εισαγόμενα αγαθά, πολλά από τα οποία είναι καταναλωτικά. Οτιδήποτε εισάγουμε από το εξωτερικό, από αυτοκίνητα και υπολογιστές μέχρι φάρμακα και ζωοτροφές, θα αυξανόταν στο νέο επίπεδο της ισοτιμίας. Αν η ισοτιμία διαμορφωνόταν στις 1,4 δραχμές για 1 ευρώ, σημαίνει ότι ένα αυτοκίνητο 10.000 ευρώ, θα κόστιζε 14.000 νέες δραχμές. «Μια τέτοια ισοτιμία μπορεί να επιτευχθεί μόνο, αν η χώρα υποστηρίζεται οικονομικά από την ΕΚΤ ή κάτι αντίστοιχο. Σε διαφορετική περίπτωση, τα ξένα προϊόντα θα είναι απλησίαστα για έναν εργαζόμενο», λέει ο κ. Παπαδογιάννης.

Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης υποδέχεται το έτος 2000 και μας λέει ότι η ελληνική οικονομία θα θωρακιστεί εντός του ευρώ.

Το 1% δεν μπορεί να απειλεί το 99%

Το σοκ στην οικονομία θα προκαλέσει σοκ στην ανεργία. «Το καλό σενάριο της δραχμής, δηλαδή επιστροφή σε εθνικό νόμισμα με την υποστήριξη και τη χρηματοδότηση της Ευρώπης, θα οδηγούσε σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας σε πρώτο χρόνο και μετά θα εξαρτιόνταν από το πού θα ισορροπούσε η οικονομία. Στο κακό σενάριο, ρήξη και νέο νόμισμα, η καταστροφή στην οικονομία θα ήταν άνευ προηγουμένου και ο δείκτης ανεργίας θα έπρεπε να αντικατασταθεί με έναν νέο δείκτη: τον δείκτη εργασίας, καθώς μόνο ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού θα είχε κανονική απασχόληση», σημειώνει ο κ. Παπαδογιάννης. Αύξηση της ανεργίας θα προκαλούσε και η αποχώρηση των ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Αυτό, επειδή τα ξένα προϊόντα θα γίνονταν πιο ακριβά και έτσι οι πωλήσεις των εταιρειών θα μειώνονταν δραστικά.

Στη συζήτηση για τη δραχμή, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η Ελλάδα αποτελεί μόλις το 1% της οικονομίας της Ε.Ε., η οποία συνολικά φτάνει τα 17 τρισ. ευρώ, όσο περίπου και οι ΗΠΑ. «Το να χαθεί αύριο μια οικονομία ύψους 170 δισ. ευρώ, δεν θα ήταν κάτι καθόλου ευχάριστο για κανέναν στην Ευρώπη, ωστόσο δεν θα ήταν και το τέλος του κόσμου, όπως πολλοί συμπατριώτες μας πιστεύουν», λέει ο κ. Παπαδογιάννης. «Καλό θα ήταν να σταματήσουμε να ερμηνεύουμε τον κόσμο σαν τα πάντα να περιστρέφονται γύρω μας και να θεωρούμε ότι όλα γίνονται, επειδή μας επιβουλεύονται, παραβλέποντας τις πραγματικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. Δεν πρέπει να μπερδεύουμε το μέγεθος της αγοράς μας».

Πολύ περισσότερο από όσο εξαρτάται η Ε.Ε. από την Ελλάδα, εξαρτόμαστε εμείς από την Ευρώπη. Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, η εξάρτηση μας από την Ε.Ε., στο κρέας και τα γαλακτοκομικά είναι grosso modo 100%, στα δημητριακά 62%, στις ζωοτροφές 53%. Το 70% των καθαρών εισαγωγών μας σε αγαθά είναι εισροές στην παραγωγική διαδικασία, το 25% των εισαγωγών μας επανεξάγεται, ενώ το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών μας γίνεται με την Ε.Ε. Η ακραία φτωχοποίηση των Ελλήνων μπορεί να οδηγήσει σταδιακά και σε απομάκρυνση και τελικά αποχώρηση της χώρας από την Ε.Ε.

Θα γίνουμε Βόρεια Κορέα ή θα βάλουμε τέλος στις αυταπάτες;

Πριν από λίγες ημέρες, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας είπε ότι το Grexit, «θα είναι η απόλυτη καταστροφή. Έχουμε υποχρεώσεις σε ευρώ και όλοι θα ζητάνε ευρώ.  Θα συλλαμβανόμαστε στα σύνορα, δεν θα μπορούμε να ταξιδέψουμε. Όσοι λένε αυτές τις ανοησίες, υποστηρίζοντας ότι δεν θα συμβεί και τίποτα, αν φύγουμε από το ευρώ, ας ταξιδέψουν στην Βόρειο Κορέα να καταλάβουν τι θα συνέβαινε». «Ορισμένοι σχολίασαν τις δηλώσεις ως υπερβολικές», λέει ο κ. Παπαδογιάννης. «Ωστόσο, η Βόρεια Κορέα αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρας αποκομμένης από το διεθνές οικονομικό πλέγμα που επιβιώνει, φυτοζωεί σωστότερα, με βάση τις παραγωγικές της δυνατότητες. Μια έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, με ρήξη και αθέτηση των υποχρεώσεών της, θα οδηγήσει σε απομόνωση της χώρας και σε μια νέα πραγματικότητα, που θα θυμίζει πολύ τη Βόρεια Κορέα».

Ωστόσο, δεν συμμερίζονται όλοι την παραπάνω άποψη. «Με τη δραχμή δεν πρόκειται να έχουμε μεγαλύτερη καταστροφή απ’ αυτή που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια», σημειώνει ο κ. Χιόνης. «Θα ήθελα επίσης να υπενθυμίσω τη συμμετοχή στην εγνωσμένη πλάνη πολλών, που μας έταζαν ότι η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2012 και θα βγει στις αγορές το 2013. Κατόπιν, μας είπαν ότι θα σωθούμε με την αναδιάρθρωση του χρέους. Τίποτα από αυτά δεν έγινε».

Αν και είναι δυνατόν να προβλέψουμε κάποιες από τις συνέπειες επιστροφής στη δραχμή, οι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να φτάσουμε σε αυτή -από ελεγχόμενο Grexit έως άτακτη χρεοκοπία- είναι τόσο διαφορετικοί, που είναι αδύνατον να είμαστε σίγουροι για το τι μας περιμένει. Αυτό κάνει τις δύο προσεγγίσεις περισσότερο διαισθητικές και ίσως ιδεολογικά φορτισμένες.  «Ακούω πολλούς φίλους που ρομαντικά αναφέρουν ως μόνη σωτηρία της Ελλάδας το να διαλυθούν τα πάντα, ώστε να ξεκινήσουμε από την αρχή. Σχηματικά, είναι σαν να λέμε ότι, επειδή η Αθήνα είναι άσχημη, κακοχτισμένη, γεμάτη πολυκατοικίες, χωρίς πεζοδρόμια, χωρίς πολεοδομία, χωρίς πράσινο, χωρίς ελεύθερους χώρους, ένα τσιμεντένιο δάσος, πρέπει να την γκρεμίσουμε και να τη χτίσουμε ξανά. Με τι λεφτά; Ποιος θα τη χτίσει; Που θα κοιμάται τρία εκατ. κόσμος, μέχρι να χτιστεί η νέα πόλη; Ακριβώς τα ίδια ισχύουν και με την επιστροφή στη δραχμή και το ρομαντικό, πλην εξοργιστικά ανόητο, του να ξεκινήσουμε από την αρχή», λέει ο κ. Παπαδογιάννης.

Από την άλλη, ο αντίλογος υποστηρίζει ότι, «κάνουμε θυσίες χωρίς κάποια προοπτική και ότι ο οδικός χάρτης που έχουμε συμφωνήσει δεν πρόκειται να μας βγάλει από την κρίση, όπως δεν βγήκαμε τόσα χρόνια», λέει ο κ. Χιόνης. «Η εσωτερική υποτίμηση κατά 40% επηρέασε την καθημερινότητα των πολιτών σε τέτοιο σημείο, που δεν νομίζω ότι η μετάβαση στη δραχμή θα μπορούσε να μας τρομοκρατήσει. Οι Έλληνες απέδειξαν ότι μπορούν να προσαρμόζονται σε δύσκολες καταστάσεις. Άλλωστε, δεν υπάρχει οικονομική απόφαση που να έχει μόνο θετικά ή μόνο αρνητικά αποτελέσματα. Η προετοιμασία και η σωστή πρόβλεψη μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις αρνητικές επιπτώσεις από το Grexit».

Περισσότερα από το VICE

Ο Ακήρυχτος Πόλεμος που Έχει Ξεσπάσει στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας

Αυτά τα Βίντεο του Αντετοκούνμπο από το All Star Game θα σου Φτιάξουν τη Μέρα

Πήγαμε στο Μεταξουργείο, στο πιο Ροκ Καρναβάλι της Ελλάδας

Ακολουθήστε το VICE στο  TwitterFacebook  και  Instagram.