Το Σάββατο που πέρασε ήταν η επέτειος από την αμερικανική εισβολή του 1983 στη Γρενάδα, από την Επιχείρηση Urgent Fury, που έβαλε τέλος στην επανάσταση την οποία επιχείρησε η Black Power (Μαύρη Δύναμη) στο μικρό νησί, επιδιώκοντας να αμφισβητήσει την αμερικανική κηδεμονία στην Καραϊβική.
Η Μάργκαρετ Θάτσερ ένιωσε ότι βγήκε εκτός παιχνιδιού επειδή ο Ρόναλντ Ρέιγκαν την κράτησε στο σκοτάδι όσο αφορά στα σχέδιά του να στείλει αμερικανικά στρατεύματα να κάνουν απόβαση στην πρώην βρετανική αποικία. Ωστόσο έγγραφα που ανακαλύφθηκαν προσφάτως αποκαλύπτουν ότι η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση είχαν αρχίσει την εκκόλαψη ενός σχεδόν πανομοιότυπου σχεδίου εισβολής, περίπου μια 10ετία πριν από τους Αμερικανούς, και προκειμένου να αντιμετωπίσουν μια νεότερη εκδοχή εκείνων των ίδιων επαναστατών.
Videos by VICE
Η Γρενάδα ήταν κάποτε μια βρετανική φυτεία ζάχαρης στην οποία δούλευαν Αφρικανοί σκλάβοι. Μέχρι το 1974, ο ντόπιος ισχυρός άνδρας Eric Gairy φαινόταν έτοιμος να γίνει ο πρώτος πρωθυπουργός της χώρας όταν τελικά οι Βρετανοί έφυγαν. Η εξουσία που απέκτησε, τον έκανε να πιστεύει σε UFO, να συγκρίνει τον εαυτό του με τον Θεό και να βασίζεται σε προσωπική πολιτοφυλακή που ονομαζόταν «Mongoose Gang» προκειμένου να διαλύσει τις διαμαρτυρίες κατά της ολοένα και πιο δικτατορικής ηγεσίας του.
Όσο τρελός και αδίστακτος ήταν ο Gairy, άλλο τόσο η παρουσία του στο νησί αντιπροσώπευε τη σταθερότητα για τα βρετανικά συμφέροντα συγκριτικά με την επανάσταση της μαύρης δύναμης. Έτσι, Βρετανοί κατάσκοποι στην Καραϊβική ήταν απασχολημένοι προσπαθώντας να σταματήσουν την αντιπολίτευση από το να τον δολοφονήσει την Ημέρα της Ανεξαρτησίας «όταν η παρουσία του μέσα σε πολύ κόσμο, θόρυβο και πυροτεχνήματα θα μπορούσε να δώσει μια ευνοϊκή ευκαιρία» – σύμφωνα με τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία της βρετανικής κυβέρνησης που εντόπισα στα Εθνικά Αρχεία στο Λονδίνο.
Μια έκθεση των μυστικών υπηρεσιών με την ένδειξη «απόρρητο» είχε συνταχθεί από αξιωματικό της ΜΙ5. Και η πληροφόρηση από αυτόν τον αξιωματικό ώθησαν το βρετανικό στρατό να προετοιμάσει ένα πλήρους κλίμακας σχέδιο εισβολής την παραμονή της ανεξαρτησίας της Γρενάδας «για να αποκατασταθεί ο νόμος και η τάξη και η συνταγματική κυβέρνηση. Αυτό θα συνεπαγόταν επαναφορά στο αποικιοκρατικό καθεστώς» προειδοποίησε ο υπουργός Εξωτερικών τον συντηρητικό πρωθυπουργό Edward Heath (Έντουαρντ Χιθ), τον Ιανουάριο του 1974.
Η MI5 ανησυχούσε για το κίνημα New Jewel Movement – το Jewel ήταν το αρκτικόλεξο της φράσης «Κοινή Προσπάθεια για Πρόνοια, Εκπαίδευση και Απελευθέρωση». Το έβλεπαν ως «μια εξτρεμιστική οργάνωση, της οποίας βασικός στόχος ήταν η ανατροπή του Gairy και της κυβέρνησής του (με τη βία εάν αποτύγχαναν τα άλλα μέσα) και η σύσταση ενός λαϊκού επαναστατικού καθεστώτος». Τα αρχεία δείχνουν ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Βρετανίας στην Καραϊβική συγκρίνονταν με τις επενδύσεις στην Ινδία και τα αποθέματα πετρελαίου στη Μέση Ανατολή. Αποκαλύπτουν ότι η ΜΙ5 κατασκόπευε τις συνδικαλιστικές οργανώσεις στη Γρενάδα και είχε βάλει πληροφοριοδότες μέσα στο κίνημα New Jewel Movement (NJM), μήνες πριν από την ανεξαρτησία, να ψάχνουν για συνωμοσίες εναντίον του Gairy.
Η MI5 το έκανε αυτό γνωρίζοντας ότι ο Gairy δεν ήταν κανένας άγγελος. Οι εκθέσεις της αντικατασκοπείας αναφέρονται στην πολιτοφυλακή Mongoose Gang ως «αδίστακτη» την περιγράφουν ως «ένα μη ένστολο και απείθαρχο σώμα… πολλά μέλη του οποίου έχουν ποινικό μητρώο». Η Mongoose Gang τον πατέρα του ηγέτη του NJM, τον Ιανουάριο του 1974.
Τελικά, το σχέδιο της βρετανικής εισβολής δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, επειδή ο Gairy γαντζώθηκε στην εξουσία στη διάρκεια της ανεξαρτησίας. Θα περνούσαν πέντε χρόνια μέχρι η NJM να ανατρέψει με πραξικόπημα τον Gairy, δημιουργώντας μια προοδευτική δημοκρατία της Μαύρης Δύναμης στην Καραϊβική που θα ήταν αγκάθι στα πλευρά των Αμερικανών της ελεύθερης αγοράς με συνθήματα όπως «Εκπαίδευση: Δικαίωμα και Όχι Προνόμιο».
Ο Chris Searle, πρώην λογογράφος του ηγέτη του NJM, μου είπε ότι εξεπλάγη όταν έμαθε για τα σχέδια έκτακτης ανάγκης της Βρετανίας, καθώς το κίνημα έβλεπε το βρετανικό ιμπεριαλισμό ως παρελθόν συγκριτικά με την απειλή της αμερικανικής επιθετικότητας. Ωστόσο τα βρετανικά σχέδια ήταν αξιόπιστα. Οι εκθέσεις των μυστικών υπηρεσιών για τη Γρενάδα συντάχθηκαν από το σταθμό της ΜΙ5 στο γειτονικό νησί του Τρινιντάντ, που είχε ενορχηστρώσει την ανατροπή της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης της Γουιάνας το 1953, γιατί ο Ουίνστον Τσόρτσιλ φοβόταν ότι ο ηγέτης της χώρας, Cheddi Jagan παραήταν αριστερός.
Οι βρετανικές ανησυχίες για την πιθανή ανατροπή του Gairy από το NJM στη Γρενάδα έφθασαν στην κορυφή της κυβέρνησης. Στις 25 Ιανουαρίου 1974, ο υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσε τον πρωθυπουργό «η κατάσταση στο εσωτερικό στη Γρενάδα έχει επιδεινωθεί σοβαρά τις τελευταίες εβδομάδες. Γίνονται απεργίες, παρακωλύονται οι δημόσιες υπηρεσίες και πραγματοποιούνται διαδηλώσεις που οδηγούν στη βία συμπεριλαμβανομένης επίθεσης με όπλα που είχε και τρεις νεκρούς. Παρόλα αυτά η κυβέρνηση του κ. Gairy έχει ακόμα τον έλεγχο. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα, με τις δυνάμεις ασφαλείας στη διάθεσή του (την αστυνομία και τους προσφάτως επονομαζόμενους ‘βοηθούς της αστυνομίας’ [Mongoose Gang]), να καταφέρει να συγκρατήσει την κατάσταση, τουλάχιστον μέχρι την ανεξαρτησία στις 7 Φεβρουαρίου 1974».
Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών προειδοποίησε τον πρωθυπουργό ότι έπρεπε να ληφθούν δραστικά μέτρα. «Στη χειρότερη περίπτωση, είναι πιθανό η κυβέρνηση να μην πετύχει να διατηρήσει τον έλεγχο, οπότε αυτό καθιστά αδύνατη τη μεταβίβαση της κυριαρχίας την 7η Φεβρουαρίου σε μία συνεκτική και αποτελεσματική αρχή» έγραψε. Αυτό θα έφερνε τη Βρετανία σε δύσκολη θέση, εξήγησε ο υπουργός και ότι θα έπρεπε να εξεταστεί το ενδεχόμενο εισβολής για την αποκατάσταση της «αποικιοκρατίας».
Ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας, τότε, συγκάλεσε σύσκεψη στις 30 Ιανουαρίου 1974 με την ηγεσία του στρατού για να συζητήσει ένα μυστικό έγγραφο με τίτλο «Γρενάδα: Πολιτική για την Παρέμβαση των Δυνάμεων της Αυτού Μεγαλειότητας». Στο σενάριο της «παρέμβασης για την αποκατάσταση του νόμου και της τάξης μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Gairy», το ενημερωτικό σημείωμα ανάφερε ότι «το υπουργείο Άμυνας έχει εξετάσει σε γενικές γραμμές πώς μια τέτοια επιχείρηση θα μπορούσε να αναπτυχθεί».
Το σχέδιο έχει εντυπωσιακή ομοιότητα με εκείνο της αμερικανικής εισβολής το 1983. Περιελάμβανε ένα τάγμα πεζοναυτών ή αλεξιπτωτιστών, μια μοίρα ελικοπτέρων και πολεμικά πλοία με «επαρκή υλικοτεχνική υποστήριξη για επιχείρηση 28 ημερών». Στρατιωτικοί δικηγόροι είχαν ελέγξει ακόμα και «ποιο θα ήταν το νομικό καθεστώς των βρετανικών δυνάμεων που θα στέλνονταν στο νησί; Εάν ένας πεζοναύτης, στο πλαίσιο των καθηκόντων του, έπρεπε να σκοτώσει έναν ντόπιο, θα δικαζόταν από στρατοδικείο για το αστικό αδίκημα ή π.χ για ανθρωποκτονία;».
Τα έγγραφα δείχνουν επίσης πως οι Βρετανοί που κατάστρωσαν το σχέδιο ανησυχούσαν για την ανάπτυξη της Μονάδας Αλεξιπτωτιστών στη Γρενάδα «των οποίων τις σχέσεις με το Londonderry (σημ. πόλη στη Βόρεια Ιρλανδία) ίσως είναι καλύτερα να τις αποφύγουμε στην υπόθεση της Γρενάδας»-μια αναφορά στο ρόλο των αλεξιπτωτιστών στη σφαγή διαδηλωτών για τα ανθρώπινα δικαιώματα τη Ματωμένη Κυριακή, το 1972, στη Βόρεια Ιρλανδία. Μπορεί να καταλάβει κανείς το γιατί. Το Νοέμβριο του 1973, η πολιτοφυλακή Mongoose Gang του Gairy πυροβόλησε ακτιβιστές στη διάρκεια ενός επεισοδίου που είναι γνωστό ως η Ματωμένη Κυριακή της Γρενάδας.
Στην πραγματικότητα, το Παλάτι του Γουάιτχολ (σημ. εννοεί την βασίλισσα) είχε επιβάλλει κυρώσεις για την ανατροπή του Gairy. Ο υπουργός Εξωτερικών έστειλε ένα μυστικό υπόμνημα στον πρωθυπουργό τον Μάιο του 1973, προειδοποιώντας ότι «υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ρόλος της επίσημης αντιπολίτευσης στη Γρενάδα μπορεί να καταληφθεί συντόμως από μια νεοσυσταθείσα οργάνωση Μαύρης Δύναμης». Ο υπουργός πρότεινε «ίσως είναι καλύτερα ο κ. Gairy να αφεθεί ελεύθερος να δράσει για να κρατήσει υπό έλεγχο τέτοιες εξελίξεις σε μια ανεξάρτητη Γρενάδα, αντί να διατρέξουμε τον κίνδυνο να εμπλακούμε σε αυτό το ζήτημα».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας δεν απάντησε στα αιτήματα για σχολιασμό.
