Η Μάγδα Φύσσα σκουπίζει μια μικρή επιφάνεια από το πεζούλι που περιβάλει το μνημείο του γιου της και αφήνει εκεί ένα τσιγάρο και μια μπύρα. Κοινό μυστικό μάνας και γιου που κατάφερε να μείνει ανέγγιχτο τα τρία χρόνια που πέρασαν χωρίς τον Παύλο της. Το βλέμμα της για άλλη μια φορά απαρηγόρητο, με μάτια που μοιράζονται ανάμεσα σε πραότητα και οδύνη.
Φτάνοντας στο σημείο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα στις έξι το απόγευμα, από τα ακουστικά μου ακουγόταν ένα τραγούδι που έλεγε «Οι μέρες είναι μαγικές όταν μπορούμε και γελάμε δίχως φόβο, όταν δεν έχει θάνατο του πρωινού καφέ η κουβεντούλα. Η πόλη είναι μαγική όταν φιλιόμαστε στο πάρκο δίχως φόβο όταν δεν γίνονται έφοδοι στα καφενεία και στους σινεμάδες». Η ακαταμάχητη ανάγκη για τέτοιες μέρες- που όλο και λιγοστεύουν-υπάρχει ακόμη. Ο κόσμος που ήταν εκεί συγκεντρωμένος έδειχνε ακριβώς αυτό φωνάζοντας συνθήματα που μετράνε τους αδικοχαμένους από τον φασισμό νεκρούς τους.
Videos by VICE
Τα καλέσματα της χθεσινής ημέρας από οργανώσεις ήταν αναρίθμητα, αφού είχε οργανωθεί συγκέντρωση σε κάθε πόλη της Ελλάδας, ενώ στο σημείο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι κυριολεκτικά από νωρίς το μεσημέρι δεν σταμάτησε να πηγαίνει κόσμος. Φοιτητικοί σύλλογοι, η ΟΡΜΑ, η Πακιστανική Κοινότητα της Ελλάδας, ο Αντιφασιστικός Συντονισμός Επιτροπών-Πρωτοβουλιών-Συλλογικοτήτων Αθήνας-Πειραιά, αλληλέγγυες οργανώσεις στους πρόσφυγες, σωματεία, συνδικάτα, η ΚΕΕΡΦΑ και ανένταχτος από οργανώσεις κόσμος, ήταν εκεί.
Νωρίς το απόγευμα, λίγο μετά τις έξι, ξεκίνησαν οι πρώτες ομιλίες στο σημείο που δολοφονήθηκε πριν από τρία χρόνια ο αντιφασίστας μουσικός. Η επιτροπή του Δήμου Κερατσινίου τόνισε μεταξύ άλλων πως οι πρόσφυγες είναι καλοδεχούμενοι, λέγοντας πως είναι επιτακτική ανάγκη να ανοίξουν τα κτίρια τους για να φιλοξενηθούν. Τον λόγο πήραν στη συνέχεια οι δικηγόροι της Πολιτικής Αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής, αλλά και εκπρόσωποι της Πακιστανικής κοινότητας. Όλες οι ομιλίες κατέληγαν στις ίδιες φράσεις : Να νικήσουμε τον φασισμό. Να ζήσουμε ελεύθεροι.
Ανάμεσα στο πλήθος που είχε συρρεύσει, βρισκόταν και η οικογένεια του Pellumb Marnikollaj, του Αλβανού που έχασε τη ζωή του υπό μέχρι τώρα αδιευκρίνιστες συνθήκες στο Αστυνομικό τμήμα Άνω Πατησίων τον Αύγουστο που μας πέρασε. Ο πατέρας και ο αδερφός του πρώην κρατούμενου ταξίδεψαν από την Αλβανία για να βρεθούν στην επέτειο δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, κρατώντας φωτογραφίες του νεκρού, που έλεγαν στα Αλβανικά και στα Ελληνικά «Να λάμψει η Αλήθεια». Έμειναν σιωπηλοί στο σημείο της συγκέντρωσης και ακολούθησαν την πορεία που ξεκίνησε λίγο αργότερα.
Εκεί ήταν και οι Αιγύπτιοι ψαράδες που τον Ιούνιο του 2012 δέχτηκαν στο Πέραμα δολοφονική επίθεση από τάγμα εφόδου, υπόθεση η οποία εξετάζεται αυτήν την περίοδο στην πολύκροτη δίκη της Χρυσής Αυγής. Οι ίδιοι όσο βρίσκονται στην πορεία λένε και ξαναλένε πως: «Είμαστε παιδιά της Μάγδας Φύσσα», αφού εκείνη συνεχίζει να στέκεται δίπλα τους στο δικαστήριο.
Οι ομιλίες ολοκληρώνονται και οι πορείες ξεκινούν στις 7 το απόγευμα, διασπασμένες. Με το σύνθημα «Ποτέ ξανά φασισμός», οργανώσεις και συνδικάτα κινήθηκαν από την Παύλου Φύσσα προς την Λαμπράκη, όπου βρίσκονταν παραταγμένες διμοιρίες των ΜΑΤ. Εκεί τα πανό μαζεύονται, ενώ λίγη ώρα μετά στη συμβολή των οδών Λαμπράκη και Παύλου Φύσσα φτάνουν και οι συλλογικότητες του αναρχικού/αντιεξουσιαστικού χώρου. Εκείνη την ώρα σημειώνονται μικρής έκτασης επεισόδια, ενώ παράλληλα ακούγονται συνθήματα κατά των αστυνομικών, με τις ομάδες των ΜΑΤ να κάνουν χρήση χημικών. Η ένταση εκτονώνεται γρήγορα, χωρίς συμπλοκές και όλοι αποχωρούν.
Έχει ήδη νυχτώσει και η ώρα πλησιάζει δέκα. Κατεβαίνοντας την οδό Παύλου Φύσσα για να βρεθώ στο κάλεσμα της συγκέντρωσης που είχε προγραμματίσει η οικογένεια Φύσσα μπροστά στο μνημείο που έχει στηθεί στο σημείο δολοφονίας, οι φωνές όλο και χαμηλώνουν. Το μόνο που ακούγεται είναι το βουητό των αυτοκινήτων και το ελικόπτερο της αστυνομίας που πετάει εδώ και αρκετές ώρες πάνω από το σημείο. Βρίσκομαι ένα μέτρο πριν το μνημείο του Παύλου, όταν ανάμεσα στον κόσμο μπορώ να διακρίνω τη μητέρα και τον πατέρα του. Ο κόσμος τους χαιρετάει αλλά όλο το κουράγιο που προσπαθούν να τους δώσουν δεν μοιάζει αρκετό.
Το φόντο θυμίζει αρχαία τραγωδία όταν γνωρίζεις ότι εδώ και τρία χρόνια, έχοντας χάσει τον γιο τους αντικρύζουν τον κατ’ ομολόγια και καθ’ υπόδειξη του παιδιού τους δολοφόνο του, στα δικαστήρια. Έχουν δει μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια τη δράση της Χρυσής Αυγής να αποκαλύπτεται πλήρως, τον Γιώργο Ρουπακιά να αποφυλακίζεται και τη δικαιοσύνη να αργεί. Να αργεί αδικαιολόγητα πολύ.
Τα αυτοκίνητα περνούν από το σημείο. Ο κόσμος συνεχίζει να αυξάνεται. Τώρα δεν υπάρχουν πανό, ντουντούκιες και συνθήματα. Ένα παιδί περνάει με το μηχανάκι του την ώρα που η μητέρα του Παύλου δένει ένα στεφάνι κάτω από τη φιγούρα του γιου της. «Γεια σου ρε Παύλο», ακούγεται στα δύο δευτερόλεπτα που σταματάει και ο πιτσιρίκος εξαφανίζεται. Εκείνη, αν και δεν σηκώνει το βλέμμα της ποτέ, γυρίζει αυθόρμητα και τον κοιτάζει. Για εκείνη και για τον πιτσιρικά που μόλις πέρασε φαίνεται πως ο Παύλος είναι εδώ. Ο Παύλος που όπως και η οικογένεια ανέφερε στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσε πριν το κάλεσμα, «έζησε 34 χρόνια με γνώμονα την αξία της ελευθερίας», τελικά σκοτώθηκε από τον φασισμό. Αυτό τον θάνατο, όπως και τον θάνατο του Λουκμάν, θα πρέπει να τους προφυλάξουμε από τη λήθη για να μείνουν στην ιστορία φωτεινός σηματοδότης και ξυπνητήρι ρυθμισμένο να χτυπάει σε κάθε στιγμή της μέρας. Διότι ο φασισμός και ο ναζισμός ξεκινούν από το Ωραιόκαστρο, περνούν από το Πέραμα, γίνονται φωτιά σε καταλήψεις που κοιμούνται μωρά και καταλήγουν να οπλίζουν το χέρι του φασίστα με το μαχαίρι που είναι ικανό να χωθεί σε κάθε σάρκα.
Το τσιγάρο ανάβει και μένει να καίει. Η Μάγδα Φύσσα «ποτίζει» τα λουλούδια με τη μπύρα που του έφερε και το χέρι της ακουμπάει σε κάθε ευκαιρία το πρόσωπο του Παύλου στο μνημείο. Νιώθω εκείνη τη στιγμή το χέρι της δικής μου μάνας στο μάγουλο μου και έρχονται στο μυαλό μου οι στιγμές που έχω δει μητέρες να ακουμπούν το πρόσωπο του παιδιού τους. Είναι οι στιγμές που τα λόγια είναι αχρείαστα. Το άγγιγμα αυτό είναι τέτοιο που κάθε κύτταρο σου, σου λέει «Όλα θα πάνε καλά». Για τις στιγμές αυτές έχουν γραφτεί οι κατάλληλοι στίχοι από τον Παύλο Φύσσα:
«Απ’ το παράθυρο μου, το μόνο δώρο στο γιό μου,
ένα κομμάτι γκρίζο από τον ουρανό μου.
Δυο δάκρυα στα μάτια
Και μια προσευχή που κάνω απόψε προς το Θεό μου».
Περισσότερα από το VICE
Ο Νικόλας Είναι από τους Ανθρώπους που Αξίζει να Θαυμάζεις