Ο Κωνσταντίνος Βήτα, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής ηλεκτρονικής σκηνής, «συνομιλεί» με το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου, στην παράσταση «Ο Κόσμος Είναι Ένας», στις 30, 31 Ιανουαρίου και 1, 2 Φεβρουαρίου στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Ο ήχος του είναι αναγνωρίσιμος και τα κομμάτια του, που έχουν σημαδέψει μια ολόκληρη εποχή, κάνουν συχνά τους ανθρώπους να κοιτάξουν τη ζωή προς τα πίσω. Έχουν περάσει 28 χρόνια από τότε που ο Κωνσταντίνος Βήτα, μαζί με τον Μιχάλη Δέλτα και τον Αντώνη Πι, ως Στέρεο Νόβα, κυκλοφόρησαν το πρώτο ομώνυμο άλμπουμ τους στην WipeOut! Records, παρουσιάζοντας πρωτοποριακή urban ηλεκτρονική μουσική με ελληνικούς στίχους. Στην εποχή των μπουζουκιών και του νεοπλουτισμού, η μουσική των Στέρεο Νόβα έμοιαζε με λίμνη μες στην έρημο, ειδικά για όσους δεν άντεχαν την κουλτούρα της μάζας και της ελαφρολαϊκής καψούρας. Τη στιγμή που άλλοι τραγουδούσαν εμμονικά για τραγικούς έρωτες, εκείνοι άγγιζαν κοινωνικά και προσωπικά ζητήματα όπως το αστικό περιβάλλον και η μοναξιά, με έναν αθώο και επαναστατικό τρόπο. Μέχρι το 1997, έβγαζαν το ένα άλμπουμ μετά το άλλο, με κομμάτια βγαλμένα από synthesizer και modular, που μουσικά συνδύαζαν ambient, acid, house και techno στοιχεία με free style ελληνικούς στίχους-ποιήματα του Κ.Βήτα.
Μετά τη διάλυση των Στέρεο Νόβα και με δουλειές όπως Ντισκολάτα (1993), Ασύρματος Κόσμος (1994), Τέλσον (1996) και Βιταμίνα Τεκ (1997) στο ενεργητικό του, ο αυτοδημιούργητος Κ.ΒΗΤΑ συνέχισε να παράγει έργο. «Η σύνθεση είναι η δουλειά μου, γράφω και πετάω πάρα πολλά, περνάει πολύς καιρός μέχρι να ακούσω αυτό που νιώθω ότι είμαι εγώ. Έχω συνηθίσει όμως, είναι η φύση αυτής της δουλειάς», λέει ο Κωνσταντίνος. «Έχω έναν μικρό χώρο στην Πλάκα, παλιά synthesizer, έναν υπολογιστή, monitor, κομπρέσορες και όλα αυτά που χρειάζομαι για να συνθέσω. Όταν ετοιμάσω και προγραμματίσω την μουσική, πηγαίνω σε μεγάλο στούντιο και επεξεργάζομαι όλα τα κανάλια. Πολλές φορές, όμως, κάνω και τελική επεξεργασία στο στούντιό μου. Υπάρχουν κομμάτια που τα έχω ετοιμάσει εδώ και φεύγουν κατευθείαν για εκτύπωση», προσθέτει.
Videos by VICE
Στη διάρκεια της μακράς solo πορείας του, στη σύγχρονη ελληνική σκηνή, έβγαλε προσωπικά άλμπουμ όπως τα Σούπερ Στέλλα (1999), Άγρια Χλόη (2004), Χρυσαλίδα (2012) και Αντήχηση (2013), ενώ έχοντας τους ορίζοντές του ανοιχτούς, συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως η Δήμητρα Γαλάνη και πειραματίστηκε με breaks στο υλικό του Μάνου Χατζιδάκι στο Transformations. «Η μουσική μου πάντα προκύπτει από πειραματισμούς και jam sessions ή από μπασογραμμές που φυλάω στα αρχεία μου. Δεν με ενδιέφερε ιδιαίτερα σε όλη μου τη δισκογραφία κάποιο είδος και αυτό γιατί τα άλμπουμ μου είναι φτιαγμένα από ακουστικές και ηλεκτρικές κιθάρες, από samples, από synthesizer και αλλοιώσεις στον ήχο. Όταν φτιάχνω μουσική, δεν σκέφτομαι τι είδος είναι αυτό που θα κάνω. Μου αρέσει να αφήνομαι στην εσωτερική μου φωνή, αυτήν εμπιστεύομαι», τονίζει.
Ο Κωνσταντίνος Βήτα, μπορεί έχει μια εσωτερική φωνή, όμως μπορεί και μιλάει αρκετές «γλώσσες». Με σπουδές πάνω σε κιθάρα, αρμονία, ζωγραφική και ιστορία τέχνης, ο Κ.Β. έχει δημιουργήσει μια πολύπλευρη καλλιτεχνική περσόνα. Συνέθεσε μουσική για θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες και ασχολήθηκε με το ρεμπέτικο. Έχει κυκλοφορήσει ένα βιβλίο, αν και έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι συγγραφέας. Του αρέσει η λογοτεχνία, η ποίηση και τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για τη ζωγραφική. «Ζωγραφίζω πολύ συχνά, κυρίως τα βράδια. Ο τελευταίος πίνακάς μου δείχνει μια πάπια που χάνει τη βίλα της, διότι της το πήρε η τράπεζα λόγω χρέους», αναφέρει. Κάποιος θα μπορούσε να υποθέσει πώς όπως του αρέσει να τραγουδάει «τραγούδια άβολης θέσης που έχουν σχέση με την εποχή μας», έτσι του αρέσει και να ζωγραφίζει.
Είναι ξεκάθαρο πως ο Κ.ΒΗΤΑ από μικρός ψάχνει ασταμάτητα διάφορους τρόπους να εκφραστεί και τα καταφέρνει. Όπως έχει πει στο παρελθόν, δουλεύοντας μόνο αισθάνεται ελεύθερος – τόσο ελεύθερος ώστε να αναδείξει ιδιαίτερες πτυχές του εαυτού του και όχι μόνο της ηλεκτρονικής του ταυτότητας. Μαζί με τα pads, bleeps και τα modulations, ο Κωνσταντίνος μετουσίωνε κομμάτια του σε στίχους, ακόμα και σατιρίζοντας τον εαυτό του. «Θα έλεγα πολύ συχνά, γίνομαι και άντρας αλλά και γυναίκα στους στίχους μου για να υπαινιχθώ και να σχολιάσω την συμβατική ηθική. Άλλες φορές αφήνομαι μέσα στα κάδρα του καθωσπρεπισμού και γίνομαι μέρος του πίνακα για να μεταφέρω το βίωμα. Αν δεν έχω βιώσει κάτι, δεν μπορώ να το περιγράψω εύκολα. Έχω εκτεθεί πολλές φορές στα τραγούδια μου. Δεν με πειράζει, είναι μέρος της δουλειάς μου, έχω συνηθίσει», αναφέρει. Ο ίδιος ξεκαθαρίζει ότι δεν είναι το παράδειγμα του ερωτικού συνθέτη ή στιχουργού, κάθε άλλο. «Θα έλεγα πως δεν έχω ασχοληθεί καθόλου με τον έρωτα μέσα στη μουσική μου, δεν βρίσκεις τραγούδι μου που να λέει λιώνω για σένα ή είμαι τρελός για πάρτι σου, ή αν με αφήσεις θα κοπώ. Αυτό που χαρακτηρίζει τους στίχους μου, είναι περισσότερο η απουσία, η αίσθηση του κενού, η έλλειψη αυτοδιαχείρισης της ζωής, η αλλοτρίωση των συναισθημάτων, η αδυναμία επικοινωνίας, μια σκόρπια αρχιτεκτονική όπου οι ήρωες αλληλοπληγώνονται, υπάρχει κάτι πιο παράλογο και υπαρξιακό στα τραγούδια μου. Σε ό,τι αφορά το θέμα της αγάπης γενικότερα στην μουσική είναι ένα διαστρεβλωμένο ζήτημα, εδώ και δεκαετίες», λέει.
«Δεν ήμουν από μικρός το παιδί-ταλέντο που οι πάντες θαύμαζαν και επευφημούσαν. Ό,τι έκανα, το κατέκτησα σταδιακά με πολλή δουλειά και αυτό συνεχίζω να κάνω. Η μουσική ήταν μια συνειδητή επιλογή που πήρα σε μια ηλικία που ήμουν έτοιμος να την διαχειριστώ. Άρχισα να έχω μια καλύτερη αντίληψη των πραγμάτων μετά από λανθασμένες κινήσεις που έκανα και από μια έξαρση επιπολαιότητας. Πρέπει να κοπείς λίγο για να καταλάβεις κάτι. Η ζωή περιέχει ασταμάτητα μαθήματα», αναφέρει ο Κωνσταντίνος. «Νομίζω ότι το 2019 μού έμαθε να μη βγάζω γρήγορα συμπεράσματα, να έχω υπομονή και αυτοέλεγχο. Ήταν μια δυνατή χρονιά με πολλές επιγνώσεις για τον εαυτό μου και την ζωή γενικότερα, βλέπω το δικό μου μερίδιο σε κάθε τι που συμβαίνει», συμπληρώνει.
Έχοντας μαζί του όλα τα μαθήματα–εφόδια, ο Κ.ΒΗΤΑ ετοιμάζεται να παρουσιάσει ένα πρότζεκτ στο οποίο δούλευε για περίπου έναν χρόνο, «με πολλή αγάπη» όπως έχει αναφέρει. Το «Ο Κόσμος Είναι Ένας» είναι μια συνομιλία με το ποιητικό έργο και ένα ηλεκτρονικό ταξίδι στο εσωτερικό σύμπαν του Γιάννη Ρίτσου. Το έργο έρχεται σε πρώτη παρουσίαση στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ στις 30, 31 Ιανουαρίου και 1, 2 Φεβρουαρίου 2020. «Ο Γιάννης Ρίτσος έχει ένα πολύτιμο έργο που αποτελείται από πολλές συλλογές. Με τον ποιητή ασχολούμαι από νεαρή ηλικία όταν ένα συγγενικό πρόσωπο μου έφερε την συλλογή «Το Μακρινό» μια έκδοση του 1975. Το ομώνυμο ποίημα υπάρχει στα 20 ποιήματα που επέλεξα. Σαν έφηβος είχα έρθει σε επαφή με τον “Επιτάφιο”, ένα από τα κορυφαία έργα της ελληνικής ποίησης». Όπως λέει ο Κωνσταντίνος, όσο διάβαζε την ποίηση του κατάλαβε πως είναι ένας πολύπλευρος βαθιά μεταφυσικός και υπαρξιακός ποιητής. «Εδώ και πολλά χρόνια ήταν επιθυμία μου να φτιάξω ένα άλμπουμ με ποιήματα του Ρίτσου. Πέρσι προέκυψε η συνεργασία μου με την Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής και όταν τους πρότεινα την ιδέα αμέσως όλοι συμφώνησαν. Ήταν δύσκολο από έναν τέτοιο ποιητή να επιλέξεις μόνο 20 ποιήματα αλλά νομίζω πως κατάφερα να το κάνω σωστά», καταλήγει.
Η παράσταση είναι μια μεγάλη ζωντανή εγκατάσταση με πρωτότυπη μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα και βίντεο του Νίκου Πατρελάκη. «Ο Νίκος Πατρελάκης, εκτός από ένας εξαιρετικός συνθέτης και μουσικός, ξεκίνησε την πορεία του πριν από τους Στέρεο Νόβα και έχει μια υπέροχη δισκογραφία έχει ασχοληθεί και με την φωτογραφία πάρα πολλά χρόνια. Ήταν πάντα ένας “στυλίστας”, έτσι τον έλεγα “μετρ”. Είχε φτιάξει εξαιρετικά βίντεο για τη συναυλία των Στέρεο Νόβα στο ΚΠΙΣΝ πριν δύο χρόνια και σε ό,τι αφορά τον Ρίτσο, ξεκινήσαμε το πρότζεκτ μαζί γιατί τον εμπιστεύομαι και ήθελα την συνεργασία του. Η Πελοπόννησος και, συγκεκριμένα, η Μονεμβασιά και τα γύρω μέρη είναι η πατρίδα του Γιάννη Ρίτσου και σκεφτήκαμε πως εκεί θα βρούμε το χρώμα, το φως και το άρωμα για αυτό που θέλαμε να κάνουμε», προσθέτει. Το «Ο Κόσμος Είναι Ένας» είναι ένα βαγόνι που περνά μέσα από το τραχύ και μελαγχολικό περιβάλλον της Μονεμβασιάς και ambient ηχοτοπία με πιάνο και επεξεργασμένες φωνές, δημιουργώντας νέες αναφορές και αναγνώσεις στο έργο του Ρίτσου.
Παρατηρώντας τη δουλειά του Κ.ΒΗΤΑ, φαίνεται πως η έννοια της ενότητας τον απασχολεί. Υπήρξε όμως ποτέ κάποια περίοδος που ένιωθε ότι ζει στο δικό του κόσμο, αποκομμένος από την κοινή πραγματικότητα και την κοινωνία; «Όσο ζω μέσα στον κόσμο και την πραγματικότητα άλλο τόσο ζω και έξω από αυτόν, είναι μια κατάσταση στην οποία πηγαινοέρχομαι», απαντάει. «Δεν υπερηφανεύομαι γι’ αυτό που είμαι σαν άνθρωπος, έχω φερθεί καλά και κακά και έχω κάνει κι εγώ τα λάθη μου, με ενδιαφέρει πολύ να τα αναγνωρίζω και να τα ανακαλύπτω μέσα στις εποχές ώστε να μπορώ να αποκαταστήσω και να διορθώσω. Μέσα σε όλες αυτές τις εποχές και τις δυσκολίες υπήρξα εγωιστής, ευάλωτος, αφελής και τα τελευταία χρόνια τώρα, μου αρέσει να φτιάχνω γέφυρες με τον άνθρωπο. Είναι μέρος της δημιουργίας και αυτό. Όσο μεγαλώνουμε οι άνθρωποι οφείλουμε στον εαυτό μας να γίνουμε πιο μαλακοί, να έχουμε κατανόηση με τις καταστάσεις γύρω μας», δηλώνει.
Ο ίδιος έχει δηλώσει πως «έχουμε έρθει για να αγαπήσουμε και να συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον». Όμως ζώντας σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο που το να είσαι σκληρός θεωρείται από πολλούς προτέρημα, πώς μπορεί κάποιος να λειτουργεί με βάση την αγάπη; «Όλα γίνονται και όλα αλλάζουν όταν υπάρχει θέληση. Όμως βλέπουμε καθημερινά πως η θέληση είναι και αυτή πολύ βαθιά ξεχασμένη και καταπιεσμένη μέσα μας σαν στοιχείο. Αυτό το στοιχείο που πρωταγωνιστεί περισσότερο είναι ο εγωκεντρισμός, η ευθιξία και ένας αποπροσανατολισμένος συναισθηματισμός που μας κάνει περισσότερο τυχοδιώκτες σε αυτή τη ζωή. Αν κάποιος ενεργοποιήσει τη θέληση μέσα του και σε συνδυασμό με την κατανόηση και την αγάπη τότε, ναι, κάτι θα αλλάξει μέσα του και γύρω του». Έτσι, χωρίς απαιτήσεις.
Ο κόσμος είναι ένας
Μουσική παράσταση / Πρώτη παρουσίαση
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
30, 31 Ιανουαρίου & 1, 2 Φεβρουαρίου 2020
Σύνθεση: Κωνσταντίνος Βήτα
Σκηνοθεσία, επεξεργασία βίντεο: Νίκος Πατρελάκης
Απαγγελία: Κωνσταντίνος Βήτα, Όλια Λαζαρίζου
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Αυθαίρετα, Μπαζωμένα Ρέματα και Αντιπλημμυρικά Έργα-Φαντάσματα
Ληστείες, Σακούλες με Λεφτά και Εξαφανισμένοι Ράπερ: Ιστορίες Ενός Promoter
«Το Στήθος μου Πέτρωνε και Πονούσα» – Γυναίκες στην Ελλάδα Σταματούν τον Θηλασμό Λόγω Δουλειάς
