Η ιστορία της queer απελευθέρωσης κρύβεται σε μια κρύπτη με δυστοπική όψη στην Ουάσιγντκον. Δεν θα τη βρεις κάτω από τα επιχρυσωμένα ταβάνια και τις μαρμάρινες κολόνες της βιβλιοθήκης του κτιρίου Τζέφερσον στο Κογκρέσο. Πρέπει να μπεις στο τεράστιο ορθογώνιο διπλανό κτίριο Μάντισον. Τα δυνατά φώτα και τα πατώματα από λινέλαιο το κάνουν να μοιάζει με νεκροτομείο. Στην αίθουσα με τα έγγραφα, χωρίς παράθυρα, ένστολοι αρχειοθέτες τσουλάνε αργά καροτσάκια με κούτες γεμάτες έγγραφα από τα βάθη του κτιρίου.
Μόνο σε αυτό τον βλοσυρό χώρο μπορείς να αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος του σύγχρονου αγώνα για τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα στην Αμερική, που ξεκίνησε από το Lavender Scare, τη συστηματική δίωξη από την πλευρά της κυβέρνησης ενάντια στους «σεξουαλικά παρεκκλίνοντες» ομοσπονδιακών υπαλλήλων τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60. Χιλιάδες Αμερικανοί πολίτες έχασαν τη δουλειά τους επειδή η κυβέρνηση έμαθε ότι ήταν «ανώμαλοι», ηθικά κατώτεροι και συνεπώς επιρρεπείς σε εκβιασμό από κομμουνιστές. Αλλά μια δεκαετία πριν την εξέγερση του Ιουνίου του 1969 ενάντια στην αστυνομική παρενόχληση υπό trans και gender nonconforming θαμώνες μπαρ που έχει γνωστή ως Εξέγερση του Στόουνγουολ, ένας ατιμασμένος ομοσπονδιακός υπάλληλος αντιστάθηκε.
Videos by VICE
Ο Frank Kameny, ένας όχι τόσο αναγνωρισμένος όσο θα έπρεπε παππούς του κινήματος για τα δικαιώματα των γκέι ήταν θύμα του Lavender Scare. Αστρονόμος απόφοιτος του Χάρβαρντ, πάντα ονειρευόταν να πάει στο διάστημα, αλλά όταν η κυβέρνηση έμαθε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, του απαγορεύτηκε διά παντός να δουλέψει για τη χώρα του. Για να διαμαρτυρηθεί, ίδρυσε τη Mattachine Society of Washington και έγινε ο πρώτος ανοιχτά γκέι άντρας που κατέθεσε στο Κογκρέσο εκ μέρους της της μειονότητας των ομοφυλόφιλων, ο πρώτος που διαδήλωσε στον Λευκό Οίκο ζητώντας το τέλος των γκέι εκκαθαρίσεων και ο πρώτος που δήλωσε –πρώτος στα νομικά του έγγραφα και αργότερα σε ένα πλακάτ– ότι το να είσαι γκέι ήταν ηθικά καλό.
Ο Kameny κράτησε σχεδόν κάθε επιστολή που έλαβε ή έστειλε – δεκάδες χιλιάδες. Λίγο πριν πεθάνει, πούλησε την τεράστια συλλογή του από προσωπικά έγγραφα, που πλέον η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου έχει στο κτίριο Μάντισον: γράμματα, σημειώματα, πρακτικά συναντήσεων και νομικά έγγραφα.
Eλληνικός Τουρισμός σε Παύση
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Αν βάζαμε αυτά τα χαρτιά το ένα πάνω στο άλλο η στοίβα θα έφτανε πιο ψηλά κι απ’ τον έκτο όροφο. Τα τελευταία επτά χρόνια –πρώτα ως προπτυχιακός και μετά ως διδακτορικός φοιτητής–ψηφιοποιώ και αναλύω αυτά τα έγγραφα για πρώτη φορά. Αποτελούν τη ραχοκοκκαλιά του επερχόμενου βιβλίου μου, The Deviant’s War: The Homosexual vs. the United States of America, που παρακολουθεί τον Kameny σε μια εντυπωσιακή σειρά άνευ προηγουμένων αγώνων ενάντια στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Επίσης, πέρασα τα τελευταία χρόνια ερευνώντας το εθνικό πλαίσιο της ιστορίας του Kameny: ερεύνησα τις ιστορίες queer μαύρων ακτιβιστών όπως ο Bayard Rustin, που επηρέασε τη στρατηγική του Kameny. Ξέθαψα χιλιάδες αρχεία που πρόσφατα αποχαρακτηρίστηκαν από απόρρητα, νομικά απομαγνητοφωνημένα κείμενα και κυβερνητικά έγγραφα, που περιλαμβάνουν επίσης ένα αρχείο 1.000 σελίδων του FBI, το οποίο καταγράφει λεπτομερώς την κυβερνητική παρακολούθηση και παρείσφρηση στην οργάνωση του Kameny. Και μελέτησα αρχεία για να καταλάβω τις ιστορίες άλλων ΛΟΑΤΚ ακτιβιστών στη Νέα Υόρκη και την Καλιφόρνια, συμπεριλαμβανομένων και trans ηρωίδων όπως οι Sylvia Rivera και η Marsha P. Johnson. Από τα έγγραφα αυτά και μετά από δεκάδες ώρες προσωπικών συνεντεύξεων με ακτιβιστές της εποχής του Kameny και πιο πέρα που ζουν ακόμα, συνέθεσα μια εικόνα που ήταν καιρό κρυμμένη, μια εικόνα του ποικιλόμορφου και διασυνδεδέμενου αγώνα για ΛΟΑΤΚ ισότητα.
Για έναν ιστορικό, δεν υπάρχει καλύτερο συναίσθημα, όταν έχει ψάξει χιλιάδες έγγραφα, να ανακαλύπτει ένα που αλλάζει τον τρόπο που κατανοούμε το παρελθόν. Ήθελα όλοι να νιώσουν έτσι και για τον λόγο αυτό κατέστησα διαθέσιμες στο Ίντερνετ 117.000 σελίδες ΛΟΑΤΚΙ ιστορικών ντοκουμέντων στο The Deviant’s Archive. Το βιβλίο μου βασίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στα έγγραφα σε αυτή τη συλλογή και άλλες ιστορίες είναι σίγουρα κρυμμένες στις σελίδες τους.
Ακολουθούν δέκα από τα πιο αποκαλυπτικά έγγραφα που βρήκα. Συχνά αποτελούν μόνο μια ματιά στον αγώνα του Frank Kameny ενάντια στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ και μια εικόνα τους ευρύτερου αγώνα πριν την Εξέγερση του Στόουνγουολ ενάντια στους ομοσπονδιακούς ανακριτές, μισαλλόδοξα μέλη του Κογκρέσου και το FBI – ένας αγώνας που εντάθηκε στη δεκαετία του ‘60 και «εξερράγη» μετά την Εξέγερση του Στόουνγουολ. Ο αγώνας συνεχίζεται σήμερα, και ξέροντας την ιστορία του κινήματος μπορούμε να μάθουμε από τις επιτυχίες και τα λάθη καθώς συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε.
Το 1956, το μέλλον του Dr. Franklin E. Kameny φαινόταν λαμπρό. Ο νεαρός αστρονόμος ήταν γνωστός ως ένας σαρδόνιος άντρας που σπάνια έκανε λάθη: είχε μόλις αποφοιτήσει από το Χάρβαρτ με PhD στην αστρονομία. Ο αγώνας για το διάστημα, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση να φτάσουν και να κατακτήσουν το εξώτερο διάστημα, ξεκινούσε. Η κυβέρνηση χρειαζόταν απεγνωσμένα ανθρώπους σαν τον Kameny για να αναπτύξουν τις τεχνολογίες που θα επέτρεπαν στην Αμερική να ταξιδέψει στο διάστημα. Αλλά σε ένα συνέδριο αστρονομίας στο Σαν Φρανσίσκο, ο Kameny συνελήφθη σε μια δημόσια τουαλέτα με έναν άλλον άντρα – δυο αστυνομικοί κατασκόπευαν την τουαλέτα από το ταβάνι, παρακολουθώντας το ζευγάρι πίσω από μια σχάρα εξαερισμού. Εξήντα χρόνια αργότερα βρήκα την αστυνομική αναφορά στα χαρτιά του Kameny στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.
Έναν χρόνο μετά τη σύλληψή του, ο Kameny δούλευε σε ένα πρότζεκτ του Υπουργείου Άμυνας στη Χαβάη όταν έλαβε αυτή την επιστολή. Η CSC (Civil Service Commission), η κυβερνητική υπηρεσία που ήταν υπεύθυνη για την απόφαση αν οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι ήταν κατάλληλοι για να εργαστούν για το κράτος, είχε ανακαλύψει το αρχείο σύλληψης του Kameny. Η κυβέρνηση κάλεσε αμέσως τον Kameny στην Ουάσινγκτον, σηματοδοτώντας έτσι την αρχή της πρώτης μάχης του ενάντια στις γκέι εκκαθαρίσεις.
Μετά από εβδομάδες αβεβαιότητας, η CSC υπέβαλε τον Kameny σε μια σειρά ταπεινωτικών συνεντεύξεων. Οι ανακριτές των ρωτούσαν επανειλημμένα για τη σεξουαλική του ζωή: «Dr. Kameny, έχετε συμμετάσχει ενεργά ή παθητικά σε οποιαδήποτε στοματική σεξουαλική πράξη , πρωκτική συνουσία, ή αυνανισμό με κάποιο άτομο του ίδιου φύλου;» Κάθε φορά, ο Kameny αρνιόταν να απαντήσει. Το απομαγνητοφωνημένο κείμενο ήταν εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί: αφού έψαξα να το βρω σε αρχεία σε όλη την Ουάσινγκτον, τελικά το εντόπισα σε ένα ομοσπονδιακό κέντρο αποθήκευσης στο Κάνσας Σίτι. Ήμουν τυχερός που τα βρήκα: εκατοντάδες χιλιάδες άλλα έγραφα σαν αυτό, ανάμεσά τους όσα υπάρχουν στο τεράστιο αρχείο με έγγραφα του FBI “Sex Deviates” -που συνέλεγε ο τότε διευθυντής του FBI J. Edgar Hoover στο πλαίσιο της παρακολούθησης των ΛΟΑΤΚ Αμερικανών– καταστράφηκαν για να καλύψουν πιθανόν αναρίθμητες παραβιάσεις προσωπικής ζωής.
Στην αρχή ο Kameny νόμιζε ότι θα είχε τη δυνατότητα να δώσει εξηγήσεις και να γλιτώσει. Υποστήριξε ότι η σύλληψη στο Σαν Φρανσίσκο ήταν παρανόηση. Η κυβέρνηση παρόλα αυτά τον απέλυσε, ισχυριζόμενη ότι παραποίησε κυβερνητικό έγγραφα όταν είχε παραδεχτεί ότι η σύλληψή του ήταν για διατάραξη της τάξης και όχι για άσεμνη συμπεριφορά. Του απαγορεύτηκε διά παντός να δουλέψει στον χώρο της αεροδιαστημικής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να περιπέσει σε φτώχεια και αποφάσισε να αντιδράσει: έγινε ο πρώτος ανοιχτά γκέι άντρας που αιτήθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο για ΛΟΑΤΚ ισότητα. Έγραψε την πρότασή του, όπου απλώς ζητούσε δίκη, χωρίς δικηγόρο και το έγγραφο έγινε επαναστατικό μανιφέστο για τα γκέι δικαιώματα. Στο πιο σημαντικό του απόσπασμα, ο Kameny δήλωνε ότι η ομοφυλοφιλία του δεν ήταν ανήθικη, όπως ισχυριζόταν η κυβέρνηση, αλλά ηθικά καλή. Μια δεκαετία πριν την Εξέγερση του Στόουνγουολ, ο Kameny δήλωνε την περηφάνια του.
Όταν η απόπειρα του Kameny στο ανώτατο δικαστήριο απέτυχε, αποφάσισε να οργανωθεί. Εκείνος και 15 άλλοι γκέι άντρες συναντήθηκαν στο Hay-Adams Hotel στην Ουάσινγκτον, ακριβώς απέναντι από τον Λευκό Οίκο, για να δημιουργήσουν μια νέα οργάνωση για ομοφυλόφιλους: τη Mattachine Society of Washington (MSW). Οι 16 άντρες, ντυμένοι επαγγελματικά ρούχα, συζήτησαν τους κανονισμούς και τα πρακτικά της δημιουργίας μιας νέας οργάνωσης. Αλλά το FBI άκουγε. Σύμφωνα με ένα έγγραφο 1.000 σελίδων του FBI που αποχαρακτήριστηκε πρόσφατα ως απόρρητο, ο διευθυντής του ξενοδοχείου κρυφάκουγε και ανέφερε στο FBI, ενώ η σύνοψη της συνάντησης πήγε κατευθείαν στο γραφείο του J. Edgar Hoover. Το FBI έμαθε ότι ομοφυλόφιλοι –που στα μάτια της κυβέρνησης ήταν κίνδυνος εθνικής ασφάλειας– οργανώνονταν μόλις μερικά εκατοντάδες μέτρα από τον Λευκό Οίκο.
Αφού αντιπαρέβαλα τον φάκελο με τα προσωπικά έγγραφα του Kameny, ανακάλυψα κάτι τρομερό: το FBI είχε καταφέρει να στρατολογήσει έναν πληροφοριοδότη μες στην Society και το άτομο αυτό έδωσε μια λίστα με δεκάδες υποτιθέμενους ομοφυλόφιλους στο FBI. Πολλές καριέρες –πολλές ζωές– καταστράφηκαν κατά πάσα πιθανότητα. Η έκταση της παρείσφρησης, όπως και το κίνητρο για την προδοσία των άλλων ομοφυλόφιλων (ένα μέλος της Mattachine τον είχε απατήσει) δεν είχαν αποκαλυφθεί. Και σε αυτό το έγγραφο, το FBI αναφέρει την πρώτη δημόσια εκδήλωση του MSW: μια ομιλία ενός πρωτοπόρου γκέι συγγραφέα, του Donald Webster Cory. Ο πληροφοριοδότης ανέφερε ότι ο Cry απλώς είχε ακολουθήσει τη «γραμμή» του κινήματος για τα δικαιώματα των γκέι πριν την Εξέγερση του Στοόυνγουολ.
Λίγους μήνες αργότερα, ένα μέλος του Κογκρέσου από το Τέξας, ο John Dowdy, εξοργίστηκε όταν έμαθα για μια οργάνωση ομοφυλόφιλων στη Ουάσινγκτον και εισή νομοθεσία για να απαγορεύσει την οργάνωση. Ο Frank Kameny που ακόμα απέφευγε τις δημόσιες δηλώσεις της ομοφυλοφιλίας του, έγινε ο πρώτος ανοιχτά γκέι άντρας που κατέθεσε στο Κογκρέσο, υπερασπιζόμενος την οργάνωσή του κατά τη διάρκεια μιας διήμερης ανάκρισης που σκοπό είχε να εξευτελίσει τον μάρτυρα.
Τέσσερις μέρες αργότερα, ο Strom Thrumond ανακοίνωσε στη Γερουσία ότι ο οργανωτής της επερχόμενης Πορείας της Ουάσινγκτον, Byard Rustin, ήταν ανώμαλος. Η κίνηση γύρισε μπούμερανγκ: Το Κίνημα για την Ελευθερία των Μαύρων διαδήλωσε γύρω από τον Rustin και η πορεία έγινε ιστορικό γεγονός: εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανοί απαίτηση δράση για τη φυλετική ανισότητα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, που τότε θέσπισε το Νόμο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1964. Στην πορεία, ο Frank Kameny ήταν ανάμεσα στο πλήθος και άκουγε τον λόγο «Έχω ένα όνειρο» του Dr. Martin Luther King μαζί με μια ομάδα γκέι μελών της Mattachine Society of Washington. Σχεδόν αμέσως μετά την πορεία, το FBI πληροφορήθηκε ότι ομοφυλόφιλοι, εμπνευσμένοι από την εκδήλωση, σκόπευαν να ξεκινήσουν διαδήλωση, κάτι που δεν είχε ξαναγίνει.
Στα πρώτα στάδια της έρευνάς μου, εξεπλάγην όταν έμαθα ότι η Society οργάνωσε την πρώτη της διαδήλωση στην Ουάσινγκτον μπροστά στον Λευκό Οίκο ως αντίδραση για τις ειδήσεις από την Κούβα: η κυβέρνηση του Fidel Castro είχε ανακοινώσει ότι σκόπευε να στείλει τους σεξουαλικά παρεκκλίνοντες σε στρατόπεδα εργασίας. Σε αυτή την ιστορική πορεία, επτά άντρες και τρεις γυναίκες (όλοι τους λευκοί) διαδήλωσαν σιωπηλά σε κύκλο, συγκρίνοντας τις πολιτικές της Κούβας με τις πολιτικές των ΗΠΑ. Για να δείξει επαγγελματισμό και ευϋποληψία ο Kameny απαίτησε όλοι οι διαδηλωτές να φοράνε κοστούμια ή φορέματα. Αλλά ο τύπος, απορροφημένος από μια μεγάλη αντιπολεμική διαδήλωση την ίδια μέρα, αγνόησε τη διαδήλωση για τα ΛΟΑΤΚ δικαιώματα. Οι διαδηλωτές αποφάσισαν να το επαναλάβουν.
Υπάρχουν 23 φωτογραφίες στο βιβλίο μου και αυτή είναι η αγαπημένη μου. Σε μια διαδήλωση της Mattachine μπροστά από το State Department που διαδήλωναν ενάντια στις γκέι εκκαθαρίσεις, ομοσπονδιακοί πράκτορες παρακολουθούσαν. Φωτογραφίζοντας πινακίδες αυτοκινήτων, πρόσωπα και πλακάτ, έλπιζαν να αναγνωρίσουν τους ομοφυλόφιλους και να τους απομακρύνουν από τις ομοσπονδιακές δουλειές τους. Οι διαδηλωτές το ήξεραν, ωστόσο προχώρησαν. Σε αυτή τη φωτογραφία βλέπουμε έναν διαδηλωτή να κοιτάζει ίσια στον φακό. Οι ακτιβιστές συνέχισαν να διαδηλώνουν κάθε 4η Ιουλίου μέχρι το 1969, όταν η Εξέγερση του Στόουνγουολ άλλαξε τα πάντα. Μέσα σε λίγους μήνες, οι ετήσιες διαδηλώσεις είχαν γίνει μια νέα παράδοση: μια γιορτή που λέγεται Pride.
To Deviant’s Archive περιλαμβάνει 117.000 επιπλέον έγγραφα, από ριζοσπαστικά λεσβιακά newsletters μέχρι απομαγνητοφωνήσεις από ανακρίσεις μέσα από το Πεντάγωνο. Και αναφέρω μόνο ένα κλάσμα στο βιβλίο. Ελπίζω αυτό το “open sourcing” της ιστορίας να εμπνεύσει κι άλλους, είτε είναι ιστορικοί ή απλώς φιλοπερίεργα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, να συνεχίσουν να ανακαλύπτουν κρυμμένα κομμάτια του παρελθόντος μας – σε αυτή τη συλλογή και σε άλλα αρχεία σε όλη τη χώρα. Η Αμερική σήμερα μας δείχνει ότι δεν μας παίρνει να ξεχάσουμε τα μαθήματα του παρελθόντος: πώς να είμαστε σε εγρήγορση, πώς να δουλεύουμε μαζί και πώς να αντιστεκόμαστε. Αλλά πρέπει πρώτα να αναζητήσουμε αυτά τα μαθήματα. Κι ύστερα να τα μοιραστούμε με τον κόσμο.
To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Τα «Τριάρια» στον Κολωνό και τα Σεπόλια Πωλούνται 280.000 Ευρώ σε Κινέζους
Στο Instagram του @dpg7000 Παίχτηκε Ένα Πολύ Κακό «Ριάλιτι»
«Μας Έκλεισαν Πρώτους και μας Ανοίγουν Τελευταίους»
