IKEA: έρχεσαι για τα σουηδικά κεφτεδάκια και τα σκανδιναβικά έπιπλα με τις λογικές τιμές, και απομένεις να καβγαδίζεις με το αίσθημά σου για το πόσα ράφια KALLAX χρειάζεται ένα σωστό νοικοκυριό για τη συλλογή των βινυλίων σας. Αλλά δεν συμβαίνει μόνο με εσάς τους δύο. Τα καταστήματα ΙΚΕΑ έχουν βασικά σχεδιαστεί για να σας κάνουν να βάλετε κάτω από το μικροσκόπιο κάθε πτυχή της σχέσης σας – σε οποιαδήποτε φάση κι αν βρίσκεται προτού οι δυο σας μπείτε μέσα.

Σύμφωνα με τον δρ. Gorkan Ahmetoglu, λέκτορα στο τμήμα Ψυχολογίας των Επιχειρήσεων στο UCL, τα ψώνια στο ΙΚΕΑ αποτελούν κάτι σαν πυροκροτητή, καθώς είναι αποπροσανατολιστικά. «Τα ΙΚΕΑ σε κάνουν να οπτικοποιείς πώς θα ήταν εάν κατανάλωνες τα προϊόντα τους μέσω της παρουσίασης έτοιμων κουζινών, μοντέλων υπνοδωματίων και μπάνιων. Όσο πιο εύκολο είναι να φανταστείς ότι χρησιμοποιείς το προϊόν τόσο πιο πιθανό είναι να θέλεις να το αγοράσεις – ονομάζεται μεροληψία διαθεσιμότητας», εξήγησε.

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Οι καταναλωτές δεν συνειδητοποιούν επίσης πόσο βαθιά μπορεί να τους επηρεάσει το τέλειο στήσιμο του καταστήματος – τους κάνει να αισθάνονται κυριολεκτικά σαν στο σπίτι τους. «Πολλές από αυτές τις επιρροές είναι υποσυνείδητες και έστω κι αν ο κόσμος καταλαβαίνει πως χειραγωγείται, δεν είναι σε θέση να αντισταθεί γιατί ο εγκέφαλος δεν έχει την ικανότητα να επεξεργάζεται αυτά τα πράγματα σωστά», συνέχισε ο δρ Ahmetoglu.

Έτσι, ξεσπούν καβγάδες. Αλλά γιατί ακριβώς τσακώνονται τα ζευγάρια στα ΙΚΕΑ; Πήγα στο κοντινότερο ΙΚΕΑ και περπάτησα στους διαδρόμους για να κρυφακούσω ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες από τις διαφωνίες των ζευγαριών. Από τη στιγμή που κανένας καβγάς δεν γίνεται στην πραγματικότητα για τα επιστρώματα των στρωμάτων, επέλεξα τέσσερα μεζεδάκια και τα έθεσα υπόψη της δρ. Suky Macpherson, αναγνωρισμένης ψυχολόγου και πρόσεδρου μέλους της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, που ειδικεύεται στο να δουλεύει με ζευγάρια. Ήθελα να ακούσω τις σκέψεις της σχετικά με το τι θα μπορούσαν να μας πουν αυτές οι διαμάχες για την κατάσταση των αντίστοιχων σχέσεων και πώς να αποφύγετε να πέσετε στη μαύρη τρύπα του βασιλείου των ζευγαριών στη δική σας επόμενη επίσκεψη στο ΙΚΕΑ με το έτερον ήμισυ.

1. Στο Τμήμα Κουζίνας

Το ζευγάρι: Μια γυναίκα και ένας άντρας κοντά στις σπάτουλες.

Άντρας: «Είσαι σίγουρη πως αυτό είναι το σωστό μέρος για να αγοράσεις τρίφτη τυριού; Διότι, δεν βλέπω κανέναν»
Γυναίκα: «Ναι. Γιατί πρέπει πάντα να αμφισβητείς ό,τι κάνω;»
[σιωπή εκνευρισμού]

Δρ Macpherson: «Αυτή η γυναίκα παίρνει μια παρατήρηση και τη γενικεύει για όλη την επικοινωνία που υπάρχει στη σχέση τους. Το “πάντα” δεν είναι ποτέ χρήσιμη λέξη όταν πρόκειται για σχέσεις. Γίνεται μάχη για την εξουσία σ’ αυτό το ζευγάρι – κάθε άτομο πιθανώς νιώθει πως το άλλο έχει περισσότερο έλεγχο. Φαίνεται να νιώθει πως ο άντρας έχει περισσότερη δύναμη στη σχέση τους και αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να είναι αληθές».

2. Στο Τμήμα Φωτισμού

Το ζευγάρι: Ένας άντρας και μια γυναίκα – η τελευταία κοιτάει μια λάμπα ροζ χρυσού χρώματος.

Άντρας: «Έχουμε ήδη τόσο πολλές μαλακίες στο χρώμα του χαλκού στο διαμέρισμα και το μισώ το γαμημένο. Γιατί πάντα διαλέγεις τα πράγματα που ξέρεις ότι δεν μου αρέσουν; Είναι σαν να μην ενδιαφέρεσαι που πρέπει να ζούμε στο ίδιο μέρος».
Γυναίκα: «Εάν είχες καλό γούστο, δεν θα έπρεπε να διαλέγω τα πάντα και για τους δυο μας».
Άνδρας: «Επειδή απλώς δεν έχουμε το ίδιο γούστο δεν σημαίνει ότι το δικό μου είναι κακό».

Δρ Macpherson: «Οι χώροι που μοιραζόμαστε με άλλους αποτελούν πρόβλημα – τα υπό διαπραγμάτευση διαφορετικά γούστα απαιτούν συμβιβασμό, πρακτική στην οποία κάποιοι είναι καλύτεροι από τους άλλους. Υπάρχει τρόπος να παρακαμφθούν οι σχετικοί καβγάδες: η παλιά καλή μέθοδος του δούναι και λαβείν. Δυστυχώς, τα άτομα που είναι πολύ εγωιστές ή νάρκισσοι δεν είναι καλοί σε αυτό».

Ένα ελαφρώς εκνευρισμένο ζευγάρι στα ΙΚΕΑ. Δεν είναι από αυτά που κρυφάκουσε η συντάκτρια. Φωτογραφία από τον Leo Hildago

3. Στο Τμήμα Μπάνιου

Το ζευγάρι: Μια γυναίκα και ένας άντρας στέκονται δίπλα σε ένα καλάθι.

Άντρας: «Εδώ που φτάσαμε δεν με ενδιαφέρει τι είναι αυτό, αλλά πρέπει να καταλάβεις ότι δεν είναι αρκετά μεγάλο για να κρατήσει την μπουγάδα μας. Δεν μπορώ απλώς να πάω να περιμένω στο αυτοκίνητο;»
Γυναίκα: «Όχι, δεν μπορείς, χρειάζομαι τη γνώμη σου. Ειλικρινά, ό,τι κι αν είναι, είναι αρκετά μεγάλο. Δεν ξέρω σε ποιον φανταστικό κόσμο ζεις».

Δρ Macpherson: «[Η γυναίκα] ήθελε να μοιραστούν την εμπειρία, ενώ ο άντρας ήθελε η εμπειρία να τελειώσει όσο το δυνατό συντομότερα. Υποθέτω ότι δεν καταλαβαίνει γιατί τα πρακτικά πράγματα πρέπει να είναι ελκυστικά – θα ήταν ευτυχισμένος εάν αποφάσιζε εκείνη. Θα τολμούσα να κάνω ακόμα μία εικασία και να πω ότι η διαφωνία που είχε αυτό το ζευγάρι δείχνει την έλλειψη κοινού οράματος, γεγονός που την κάνει να νιώθει μόνη και ότι δεν την αγαπούν».

4. Βαθιά μέσα στη θανάσιμη παγίδα της παρορμητικής αγοράς

Το ζευγάρι: Δύο άντρες δίπλα στο τμήμα γραφικής ύλης.

Άντρας 1: «Σωστά, οπότε τώρα θέλεις και το χαρτί περιτυλίγματος, που θα έβγαζε μια χαρά νόημα εάν ποτέ αγόραζες δώρα σε κάποιον. Και έχω την αίσθηση ότι στο τέλος εγώ θα το πληρώσω στο ταμείο».
Άντρας 2: «Ξέρεις ότι πληρώνομαι την Παρασκευή και θα μεταφέρω τότε στον λογαριασμό σου τα χρήματα. Δεν μπορείς απλώς να κάνεις κάτι όμορφο για μένα;»

Δρ Macpherson: «Είναι χτύπημα κάτω από τη μέση όταν λες στον άλλον ότι ποτέ δεν αγοράζει δώρα, οπότε ο άλλος ανταποδίδει λέγοντας ότι ο πρώτος δεν κάνει ωραία πράγματα για εκείνον. Νομίζω ότι και οι δύο νιώθουν υποτιμημένοι και ίσως θύματα εκμετάλλευσης ο ένας του άλλου. Αυτός ο καβγάς αντανακλά βαθιές εντάσεις, γιατί το χρήμα μπορεί να είναι τεράστιο πρόβλημα μέσα σε μια σχέση. Από την αναφορά στα δώρα και το «να κάνεις κάτι όμορφο» μπορεί κανείς να δει ότι κι άλλες πτυχές της σχέσης είναι προβληματικές – όπως ο χρόνος και η προσοχή».

Ρώτησα τον δρ. Ahmetoglu εάν υπάρχει κάποιος τρόπος τα ζευγάρια να αποφεύγουν τους καβγάδες στο ΙΚΕΑ. «Τα ζευγάρια πρέπει να διασφαλίσουν ότι έχουν εκ των προτέρων μαζί τους λίστα για ψώνια με την οποία είναι εντάξει και οι δύο και να παραμείνουν πιστά σ’ αυτή με θρησκευτική ευλάβεια», απάντησε.

Εάν αυτό αποτύχει και το καταναλωτικό ξεφάντωμα καταλήξει σε δάκρυα και εκνευρισμό, η δρ Macpherson λέει ότι τα ζευγάρια δεν θα πρέπει να είναι πολύ σκληρά με τον εαυτό τους: το στρες χειροτερεύει τις υπάρχουσες εντάσεις στις σχέσεις και εάν υπάρχει ένα πράγμα που κάνει το ΙΚΕΑ, αυτό είναι να προκαλεί μπόλικο στρες στη σχέση σας.

Περισσότερα από το VICE

Mια Απογευματινή Εξωσχολική Λέσχη για Σατανιστές

Η Καθημερινότητα Μιας Χρήστριας Ηρωίνης στο Κέντρο της Αθήνας

Η Γυναίκα που Έγινε η Φωνή για τις Ιερόδουλες

ΑΚΟΛΟΥΘΉΣΤΕ ΤΟ VICE ΣΤΟ TWITTER, FACEBOOK ΚΑΙ INSTAGRAM.