Ακροδεξιά και Εξέδρα: Η Περίπτωση του Ολυμπιακού

Διαβάστε ΕΔΩ όλα τα θέματα της ενότητας «Ακροδεξιά και Εξέδρα στα Ελληνικά Γήπεδα»

Ο Ολυμπιακός, από την ίδρυσή του, έχει μια ιστορία συνδεδεμένη με τον απλό κόσμο από τις εργατικές γειτονιές του Πειραιά. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά - κάθε ομάδα εκφράζει τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες του τόπου ίδρυσής της.

Μια από τις πιο εμβληματικές φιγούρες των αντιστασιακών Ολυμπιακών είναι αυτή του κομμουνιστή Νίκου Γόδα. Ο Νίκος Γόδας ήταν μέλος του ΚΚΕ και μαχητής του 5ου λόχου του ΕΛΑΣ στην Κοκκινιά. Αγωνίστηκε στην Εθνική Αντίσταση, πολέμησε τους Γερμανούς στον Πειραιά το 1944, ως λοχαγός πλέον του ΕΛΑΣ, και έλαβε μέρος στη λεγόμενη μάχη της Ηλεκτρικής στο Πέραμα, στην Κοκκινιά και στο Κερατσίνι, για τον έλεγχο της ηλεκτρικής εταιρείας «Πάουερ», την οποία προσπάθησαν να ανατινάξουν οι Γερμανοί. Στα Δεκεμβριανά, το 1944, πολέμησε τους Άγγλους στο νεκροταφείο της Ανάστασης, στον Πειραιά. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο στη λεγόμενη «Δίκη του Ασύλου της Κοκκινιάς», το 1945. Στις φυλακές Αίγινας όπου οδηγήθηκε, στο κελί του υπήρχε πάντα στον τοίχο η φανέλα του Ολυμπιακού. Ο ίδιος δεν υπέγραψε δήλωση μετάνοιας, όταν του ζητήθηκε και εκτελέστηκε το ’48, έχοντας εκφράσει ως τελευταία επιθυμία, «Να μου ρίξετε και να με δολοφονήσετε με τη φανέλα του Ολυμπιακού και να μη μου δέσετε τα μάτια, για να βλέπω τα χρώματα της ομάδας μου, πριν από τη χαριστική βολή».

H ιστορία, περισσότερο από μισό αιώνα μετά, εξακολουθεί να διαμορφώνει το γονίδιο της ομάδας του Πειραιά. Στις 26 Ιανουαρίου του 1949, οι παίκτες της Μικτής Μακρονήσου στοιβάχτηκαν σε μια βάρκα με προορισμό το Λαύριο. Από εκεί, θα μεταφέρονταν στη Λεωφόρο για το φιλικό ματς με τον Ολυμπιακό, το οποίο για την ιστορία έληξε με 2-1 υπέρ της Μικτής, σε έναν αγώνα που είχε περισσότερο σημασία η πραγματοποίησή του παρά το αποτέλεσμά του. Στην ομάδα της Μακρονήσου ήταν μάλιστα τέσσερις ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού που ήταν στην εξορία, οι Ηλίας Μαλαμόπουλος, Νίκος Πολίτης, Γιώργος Δαρίβας και Διονύσης Γεωργάτος. Οι κερκίδες ήταν ασφυκτικά γεμάτες από 12.000 φιλάθλους, φίλους των ερυθρολεύκων, αλλά και συγγενείς και συντρόφους κομμουνιστές των ποδοσφαιριστών. Ο θρυλικός ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού, Γιώργος Δαρίβας, είχε πει στο ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ Για Πάντα Πρωταθλητές:

«Μόλις έμαθαν ότι ήμουν ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού το εκμεταλλεύτηκαν, γι’ αυτό και έκαναν το παιχνίδι του Ολυμπιακού με τη Μακρόνησο, για να βγάλουν χρήματα και μάλιστα έβγαλαν αρκετά. Παίξαμε στο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Ήταν κατάμεστο - και από ποδοσφαιριστές, διάφορους ποδοσφαιριστές: Από τη Θεσσαλονίκη, από την Πάτρα και τα λοιπά μέρη. Πολλοί γνωστοί ποδοσφαιριστές της εποχής. Κερδίσαμε τον Ολυμπιακό μέσα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού με 2-1 και ο διοικητής μας έδωσε έναν μήνα άδεια». Έπειτα από αυτό το γεγονός, η Μικτή διαλύθηκε.

Ο χρόνος πέρασε, η κοινωνία διαμορφώθηκε, τα προβλήματα άλλαξαν. Πολλά χρόνια μετά, ο Ολυμπιακός παραμένει η ομάδα με τους περισσότερους οπαδούς στην Ελλάδα. Παραμένει ο εκφραστής μιας μεγάλης λαϊκής βάσης, αλλά οι σαρωτικές επιτυχίες των τελευταίων δεκαετιών και η μαζικότητα του, δημιουργεί πολιτική επιρροή -από το σκάνδαλο Κοσκωτά μέχρι τις μέρες μας, κάθε τι που αφορά τον Ολυμπιακό μπορεί να αποκτήσει και πολιτικές προεκτάσεις, να απασχολήσει κυβερνήσεις, να αλλάξει ισορροπίες- τον έχει διαμορφώσει σε κάτι διαφορετικό, σε κάτι ευρύτερο. Όπως σε όλες τις ομάδες, στις εξέδρες του Καραϊσκάκη δεν εκφράζεται μια ενιαία πολιτική γραμμή: το γήπεδο είναι χωνευτήρι, το μέρος που οι διάφορες τάσεις ενώνονται κάτω από την πίστη προς τον σύλλογο. Στον Ολυμπιακό οι τάσεις είναι πολλές. Αν παρατηρήσει κανείς την εξέδρα του Ολυμπιακού θα βρει πολλά και αντιφατικά στοιχεία. Από την επίκληση του «No Politica», μέχρι τον δήμο του Πειραιά, από τα πρόστιμα της UEFA για πανό με ακροδεξιές αναφορές και τα γραμμένα στο κυριλλικό αλφάβητο των Σέρβων πανό, μέχρι ένα πανό αλληλεγγύης στον διωκόμενο αναρχικό Γρηγόρη Τσιρώνη.

Σύμφωνα με τον οπαδικό θρύλο, η σχέση των οπαδών του Ολυμπιακού με αυτούς του Ερυθρού Αστέρα ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1986, μια μέρα πριν από τον αγώνα του Παναθηναϊκού στην Αθήνα κόντρα στην ομάδα από την τότε Γιουγκοσλαβία. Εκεί, οι εκπρόσωποι της Θύρας 7 ζήτησαν εισιτήρια από τους οργανωμένους του Αστέρα, τους Delije και με συγκολλητική ουσία το μίσος για τον Παναθηναϊκό και τα κοινά χρώματα των δυο ομάδων, ξεκίνησε η αδελφοποίηση. Η σχέση αυτή κρατάει παραπάνω από 30 χρόνια - έχουν μεσολαβήσει εμφύλιοι πόλεμοι, διαμελισμός χωρών και πολλοί αγώνες. Αν υπάρχει κάτι κοινό όλα αυτά τα χρόνια, είναι τα χρώματα, η ορθόδοξη θρησκεία και αρκετά συχνά ορισμένες εθνικιστικές εκφράσεις αυτής της σχέσης.

Ο Γιάννης Ζαϊμάκης, καθηγητής κοινωνιολογίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος σε έρευνά του την περίοδο 2009-2010 σε 650 οπαδούς σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο είχε αποτυπώσει ότι η Χρυσή Αυγή έλκει το 12% στο σύνολο των οπαδών, σημείωνε σε κείμενο του στα «Ενθέματα» της Αυγής: «Στη δεκαετία που διανύουμε, οι οργανώσεις εθνικιστών οπαδών ενδυναμώθηκαν σε όλες τις μεγάλες ομάδες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τους Red Nationalist ή “Πορφυρά Φάλαγγα” στους κόλπους των οπαδών του Ολυμπιακού και τη σημαντική τους επιρροή στη μετα-Κόκκαλη εποχή». Οι συγκεκριμένοι, όμως, δεν αποτέλεσαν ποτέ επίσημο σύνδεσμο του Ολυμπιακού. Είχε «διασταυρώσει» φασιστικά σύμβολα με αυτά του Ολυμπιακού και είχε διαδικτυακή παρουσία, πλέον όμως έχει εξαφανιστεί.

Το απόγευμα της 29ης Μαρτίου του 2007 ήταν μια καθοριστική στιγμή στη σύγχρονη οπαδική ιστορία. Μια στιγμή με έναν νεκρό, με αφορμή έναν αγώνα βόλεϊ γυναικών και αιτία την παρακμή του οπαδικού κινήματος. Για την ακρίβεια, ήταν η επιβεβαίωση πως το οπαδικό κίνημα είχε περάσει στην άλλη όχθη, πολύ μακριά από τον punk αυθορμητισμό των 80s και την αυτοσχέδια οργάνωση των 90s. Είχαμε μπει στην παρακμή των 00s. Εκείνη την ημέρα, στη λεωφόρο Λαυρίου, σε προσχεδιασμένο ραντεβού μεταξύ οπαδών των αιωνίων αντιπάλων, είχε πέσει νεκρός ο οργανωμένος οπαδός του Παναθηναϊκού Μιχάλης Φιλόπουλου.

Λίγες ημέρες μετά, σε αποκαλυπτικό τους ρεπορτάζ, Τα Νέα έγραφαν ότι οπαδός του Ολυμπιακού που συμμετείχε στο ραντεβού και μίλησε ανώνυμα, αναφέρθηκε και στην εμπλοκή της Χρυσής Αυγής, λέγοντας πως «Μπερδεύτηκαν και χρυσαυγίτες στο επεισόδιο και έγινε χαμός». Σύμφωνα με τον οπαδό, το ραντεβού κλείστηκε μέσω μηνύματος. Όπως λέει, είχαν τεθεί και όροι για τη μάχη: «Μας είπαν οι δικοί μας ότι, εντάξει, οι βάζελοι είναι μέσα. Θα πάμε να τους φάμε, για να δείξουμε ότι εμείς είμαστε οι καλύτεροι. Και ότι συμφώνησαν να χτυπηθούμε και με μαχαίρια, αλλά στα πόδια. Όχι παραπάνω. Μη με ρωτήσετε τι έγινε και είχαμε νεκρό. Εκείνη την ώρα είναι δύσκολο να το ελέγξεις».

Το «Νο Politica» εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’90, από οπαδούς της ιταλικής Σαμπντόρια οι οποίοι ήθελαν να διαφοροποιηθούν από τους αριστερούς οπαδούς της Τζένοα. Ουσιαστικά, «No Politica» σημαίνει ότι η ομάδα είναι πάνω από την πολιτική και η κερκίδα δεν έχει καμιά πολιτικοποίηση. Τις ημέρες που ακολούθησαν τον ναζιστικό χαιρετισμό του Κατίδη της ΑΕΚ, η συζήτηση για την είσοδο της ακροδεξιάς στο ποδόσφαιρο είχε ενταθεί. Λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Μάρτιο του 2013, οι Ultras, οι οργανωμένοι οπαδοί της Θύρας 7, σε υστερόγραφο ανακοίνωσής τους αναφέρουν:

«Επειδή η οικονομική και πολιτική κρίση έχει οξύνει τις πολιτικές καταστάσεις, θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε το εξής: Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ είναι η ΙΔΕΑ μας και η ΘΡΗΣΚΕΙΑ μας. Για 88 χρόνια, η ερυθρόλευκη σημαία είναι η πιο ιερή. Και δίπλα της δεν θα επιτρέψουμε να στηθεί καμιά πολιτική σημαιούλα. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να γίνει το γήπεδο μας και η Θύρα 7 τόπος πολιτικών διαφωνιών και αντιπαραθέσεων. Το λέμε προληπτικά και είναι η τελευταία μας κουβέντα για αυτό». Την ίδια αγωνιστική εμφανίζεται για πρώτη φορά το πανό «NO POLITICA, ΘΥΡΑ 7» σε αγώνα με τον ΠΑΟΚ. Είναι η πρώτη φορά ουσιαστικά που οι οργανωμένοι επιλέγουν να εφαρμόσουν το «No Politica».

Το βράδυ της 17ης Σεπτεμβρίου του 2013, ο Παύλος Φύσσας και η παρέα του έβλεπαν σε μια καφετέρια στο Κερατσίνι τον αγώνα του Ολυμπιακού με την Παρί Σεν Ζερμέν, προτού ο 34χρονος δολοφονηθεί από τον Γιώργο Ρουπακιά. Όσο στα social media διαδιδόταν ότι χρυσαυγίτες δολοφόνησαν έναν αντιφασίστα στο Κερατσίνι, στον ΣΚΑΙ ο τίτλος «Τον σκότωσαν για το ποδόσφαιρο» θα ντρόπιαζε την ελληνική δημοσιογραφία. Η δολοφονία του αντιφασίστα ράπερ και οπαδού του Ολυμπιακού, Παύλου Φύσσα, από τη Χρυσή Αυγή δεν έμεινε ασχολίαστη από τον κόσμο των γηπέδων. Την επόμενη αγωνιστική, οι οργανωμένοι οπαδοί των περισσοτέρων ελληνικών ομάδων αντέδρασαν. Αντιδράσεις υπήρχαν από τους οπαδούς του ΠΑΟΚ, του Παναθηναϊκού, της ΑΕΚ και σχεδόν όλων των ομάδων της Super League - κι όχι μόνο. Οι φίλοι της Τζένοα και της Λιβόρνο στην Ιταλία, όπως και εκείνοι της Ράγιο Βαγιεκάνο στην Ισπανία, εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο αντιφασιστικό κίνημα. Μέχρι και σε παιχνίδι του πρωταθλήματος Δανίας υπήρξαν αντιδράσεις, από τους οπαδούς της Μπρόνσχαϊ. Όλοι αντέδρασαν, εκτός από τη Θύρα 7, παρά το γεγονός ότι ο Παύλος Φύσσας «ανήκε» στην ομάδα τους. Αυτή η σιωπή ήταν εκκωφαντική - δεν θα μπορούσε να μείνει χωρίς σχόλια. Η κριτική ήταν σφοδρή και το Porto Leone, το μεγαλύτερο Πειραϊκό κλαμπ, λίγες μέρες μετά σημείωνε σε ανακοίνωσή του, μεταξύ άλλων:

«… η ΘΥΡΑ 7 που μάθαμε, αγαπήσαμε και μεγαλώσαμε ήταν ένας τόπος όπου δεξιοί και αριστεροί, εργάτες και αφεντικά, γινόταν ένα. Όλα τα άλλα δεν είχαν σημασία… και έτσι πρέπει να είναι στο γήπεδο. Πρέπει να υπάρχει ενότητα, επειδή αυτή είναι η κινητήρια δύναμη της κερκίδας μας. Προσπαθούμε να σας εξηγήσουμε τα αυτονόητα και εσείς μας ζητάτε να γράψουμε ότι καταδικάζουμε τη Χρυσή Αυγή. Άντε λοιπόν, το γράφουμε ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΟΥΜΕ την πράξη μέλους της Χρυσής Αυγής ενάντια σε έναν ελεύθερο άνθρωπο με τη δικιά του ιδεολογία».

Η προσεκτικά γραμμένη απάντηση των οπαδών μόνο θετικά δεν προσμετρήθηκε. Πέρα από την απαλοιφή κάθε ταξικής διαφοράς -εργάτες και αφεντικά είναι ένα-, κυρίως επειδή αντί να καταδικάσουν τη Χρυσή Αυγή, καταδίκασαν «την πράξη μέλους της Χρυσής Αυγής», ξεχωρίζοντας τον Ρουπακιά ως μεμονωμένο άτομο, όπως ήταν και η θέση που τότε ήθελε να περάσει η οργάνωση, ότι δηλαδή πρόκειται για «μεμονωμένο περιστατικό». Όλα αυτά, βέβαια, προτού αναλάβει αργότερα την πολιτική ευθύνη της δολοφονίας Φύσσα ο υπόδικος αρχηγός της Χρυσής Αυγής, Νίκος Μιχαλολιάκος.

Η τοποθέτηση αυτή του Συνδέσμου, αλλά και η συνολική στάση δημιούργησε αντιδράσεις και ανάμεσα στους φιλάθλους. Εκείνη την εποχή είχε εμφανιστεί σαν όνομα και η Θύρα 7 Εξαρχείων -η οποία, όμως, δεν έχει σύλλογο στην περιοχή, απλώς ενεργή παρουσία στα social media- αναφέροντας: «Έχουμε και λέμε: οι βάζελοι καταδίκασαν τη φασιστική δολοφονία παρόλο που ο Παύλος ήταν Ολυμπιακός, οι ΑΕΚτζήδες καταδίκασαν τους φασίστες της Χ.Α. (και παλιότερα και τώρα) παρόλο που ο δολοφόνος τυγχάνει να είναι ΑΕΚτζής (“τι ΑΕΚτζής, φασίστας είναι” είπανε) -Οι οπαδοί της Rayo Vallecano από την Ισπανία καταδίκασαν τους φασίστες που σκότωσαν τον Παύλο -Κααααι οι Ολυμπιακοί σύνδεσμοι… τσιμουδιά. Μια σιχαμερή ύπουλη τσιμουδιά. “No Politica”, λέει… “Καταδικαστέα Πράξη ΕΝΟΣ ΜΕΛΟΥΣ της Χ.Α.”, λέει… “Δεν είμαστε πολιτικό γραφείο”, λέει… Κατά τα άλλα, τις σημαίες των ΕΘΝΙΚΙΣΤΩΝ σέρβων, τα πανό για τους Σέρβους ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥΣ, τα πανό για το Κόσσοβο».

Το αίσθημα ότι η Χρυσή Αυγή είχε εισχωρήσει σε μερίδα των οργανωμένων ήταν κοινό εκείνη την εποχή, ακόμη και αν δεν είχε ειπωθεί από επίσημα χείλη.
Η παρουσία ακροδεξιών οπαδών γενικά στα γήπεδα είχε αποτυπωθεί σε γκάλοπ που είχε πραγματοποιήσει η δημοκοπική εταιρεία Marc, για την εφημερίδα Έθνος τον Ιούνιο του 2012. Σύμφωνα με την έρευνα, η πλειοψηφία των οπαδών του Ολυμπιακού στήριζε τον ΣΥΡΙΖΑ και ένα 7% έδινε ψήφο στη Χρυσή Αυγή, αντικατοπτρίζοντας με έναν τρόπο και ό,τι συνέβαινε σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Αναλυτικά, οι οπαδοί του Ολυμπιακού στήριζαν τότε κατά 20,1% τον ΣΥΡΙΖΑ, 18,2% τη ΝΔ, 13,5% το ΠΑΣΟΚ, 11,4 τους ΑΝ.ΕΛ., 9,1% το ΚΚΕ, 7% τη Χρυσή Αυγή και 4,9% τη ΔΗ.ΜΑΡ.

Μετά την υιοθέτηση του «No Politica» ως επίσημη στάση των οργανωμένων οπαδών, υπήρξαν πολλές στιγμές που δοκιμάστηκε, ξεχειλώθηκε και τελικά ξεχάστηκε, δείχνοντας μια επιλεκτική εφαρμογή. Κορυφαία στιγμή ήταν η στήριξη των οργανωμένων οπαδών στην υποψηφιότητα του Γιάννη Μώραλη στις δημοτικές εκλογές του 2004, με τη Θύρα 7 να απαντά σε όσους λένε ότι ξεχάστηκε το «Νο Politica», πως «Η Θύρα 7 δεν έκανε πολιτική ανάλυση, όταν ανακοίνωσε ότι στηρίζει τον Μώραλη. Έκανε Oλυμπιακή ανάλυση».

Το πώς το «No Politica» είναι στην πραγματικότητα επιλεκτικό «Politica» αναλύεται και στο αιχμηρό ντοκιμαντέρ του σεναριογράφου, σκηνοθέτη και παραγωγού Τάσου Αλευρά WHAT POLITICA - a non political football story, το οποίο έχει προβληθεί σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στο ντοκιμαντέρ αναλύεται η επιλεκτική εφαρμογή του «Νo Politica» από τη Θύρα 7. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος ο δημιουργός σε συνέντευξή του σε γαλλικό ΜΜΕ, αποφάσισε να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα, όταν παρακολουθούσε «ένα εκτός έδρας παιχνίδι του Ολυμπιακού στην έδρα του Ατρομήτου, μια ομάδα που οι οπαδοί της είναι γνωστοί για τις αντιφασιστικές τους πεποιθήσεις. Ακριβώς δίπλα μου, στην κερκίδα των φιλοξενουμένων, υπήρχαν καμιά 20αριά τύποι με καπελάκια και T-shirt με στόχους. Οι οπαδοί του Ατρομήτου ξαφνικά ξεκίνησαν να φωνάζουν ένα σύνθημα του οποίου οι στίχοι ήταν ως εξής: “Φασίστες, κουφάλες, έρχονται κρεμάλες”. Δεν αισθάνθηκα άνετα και το κυριότερο ήταν πως αισθάνθηκα ότι βρισκόμουν στη λάθος πλευρά».

Στο ντοκιμαντέρ μιλούν και οργανωμένοι οπαδοί από την πλευρά του Ολυμπιακού, ενώ παράλληλα διεισδύει από τις κερκίδες του Καραϊσκάκη, μέχρι την κάλπη των δημοτικών εκλογών στο Μεγάλο Λιμάνι. Στην ίδια συνέντευξη, ο Τάσος Αλευράς λέει επίσης: «Προφανώς και δεν είναι η ολότητα της Θύρας 7 που στηρίζει τον Μαρινάκη. Είναι μια μειονότητα, η οποία όμως έχει τον απόλυτο έλεγχο σε οτιδήποτε συμβαίνει στις εξέδρες και η οποία βρίσκεται πάρα πολύ κοντά σε αυτόν ακόμη και σήμερα. Πολλά νεαρά παιδιά πηγαίνουν στο γήπεδο και είναι πολύ εύκολο να τους επηρεάσεις, επειδή δεν έχουν αναπτυγμένη ακόμη την κριτική σκέψη, για να διαφοροποιηθούν. Αυτό με φοβίζει. Για παράδειγμα, σε ένα ματς ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βοσνία στο “Γεώργιος Καραϊσκάκης”, παιδιά 15 ετών είχαν κρεμάσει ένα πανό γεμάτο μίσος, το οποίο έγραφε στα σερβικά: «Μαχαίρι, σίδερο, Σρεμπρένιτσα». Τέλος, εξηγεί πως «Δεν μπορείς να κάνεις το παραμικρό χωρίς την έγκριση της Θύρας 7 στο Καραϊσκάκη, ακόμη και αν μιλάμε για ένα παιχνίδι της εθνικής ομάδας».

Το «Νο Politica» έχει έναν διπλό ρόλο. Στο όνομά του, από τη μία απαγορεύεται η τοποθέτηση κάποιου αντιφασιστικού πανό, από την άλλη όμως επιτρέπεται πανό για τους εθνικιστές «αδερφούς» οπαδούς του Ερυθρού Αστέρα, όπως «Κοssovo is Serbia», με τη δικαιολογία ότι αγαπάμε τους Σέρβους ή καταγγελίες για ρατσιστικές ιαχές με τον ήχο της μαϊμούς, όταν παίρνει την μπάλα μαύρος παίκτης της αντίπαλης ομάδας σε ματς βόλεϊ με την Tours VB. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Βόλεϊ δικαίωσε τον Ολυμπιακό, ενώ η γαλλική ομάδα έχει ασκήσει έφεση κατά της απόφασης.

Όμως οι οργανωμένοι οπαδοί δεν τήρησαν το «Νο Politica» και στην περίπτωση του υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή: με μια σκληρή ανακοίνωση, με αφορμή το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών για τους στημένους αγώνες η Θύρα 7 εξηγεί γιατί το αναιρεί: «H ΘΥΡΑ 7 έχει επιλέξει εδώ και χρόνια στην πορεία της τη λογική του “No Politica”, εκτός βέβαια περιπτώσεων που θεωρούμε ότι απειλούν ή στρέφονται κατά του Ολυμπιακού μας» .

Χαρακτηριστικότερη περίπτωση αθέτησης του «No Politica» ήταν η ανάρτηση στο ΣΕΦ, στο περιθώριο του ντέρμπι του Ολυμπιακού με τον Παναθηναϊκό στην Euroleague, πανό κατά του Πάνου Καμμένου και του Αλέξη Τσίπρα.

Αφότου έγινε η αρχή, εμφανίστηκαν ξανά πανό κατά της κυβέρνησης στις κερκίδες του Ολυμπιακού, όπως και πανό για το Μακεδονικό.

Τον Δεκέμβρη του 2013, ο Ολυμπιακός τιμωρήθηκε από την UEFA με πρόστιμο 30.000 ευρώ και κλείσιμο τμήματος κερκίδας του Καραϊσκάκη, για την εμφάνιση ενός πανό με ρατσιστικό περιεχόμενο. Το ποιος έβαλε το πανό δεν ανακοινώθηκε ποτέ.

Ο διευθυντής επικοινωνίας του Ολυμπιακού, Κώστας Καραπαπάς, δεν είχε καταδικάσει την παρουσία του συμβόλου, αντιθέτως είχε προσπαθήσει να δικαιολογήσει την κατάσταση, λέγοντας σε συνέντευξη: «Όλη ιστορία έχει γίνει για μια σημαία, ένα banner 2Χ2, η οποία δεν είχε επάνω κανένα σύνθημα. Είχε πάνω μόνο μια νεκροκεφαλή. Αυτή η νεκροκεφαλή είναι σήμα ενός συνδέσμου. Δεν είναι των SS. Βγαίνει σε διάφορες παραλλαγές». Ο επίμαχος σύνδεσμος με σήμα την νεκροκεφαλή, είναι οι Misfits. Η συγκεκριμένη νεκροκεφαλή, για κάποιους παραπέμπει σε αυτή των SS, για τους ίδιους τους Misfits, η επιλογή έχει γίνει με οπαδικά κριτήρια το 1999, επηρεασμένοι από την εξέδρα της Μίλαν, ενώ το όνομα είναι δανεισμένο από το ομώνυμο αμερικάνικο punk συγκρότημα.

Την 1η Μαρτίου 2017 η ΟΥΕΦΑ τιμωρεί εκ νέου τον Ολυμπιακό με κλείσιμο 3.000 θέσεων στο πέταλο των οργανωμένων για το ματς της 9ης Μαρτίου 2017 με την τουρκική Μπεσίκτας στο Καραϊσκάκη, επειδή στο παιχνίδι Ολυμπιακός-Οσμάνλισπορ στις 16 Φεβρουαρίου 2017 ακούστηκαν για συνολικά 20 δευτερόλεπτα τα συνθήματα «Τούρκοι θα πεθάνετε σε χώμα ελληνικό» και «πουτάνας γιοι, Οθωμανοί».

Ήταν 3 Οκτώβρη του 2014, έναν χρόνο μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, όταν με πρωτοβουλία της Αντιναζιστικής Πρωτοβουλίας Πειραιά οργανώθηκε το 2ο Αντιρατσιστικό-Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Πειραιά στο Πασαλιμάνι. Όσο ράπερ τραγουδούσαν στη σκηνή και κόσμος φώναζε αντιφασιστικά συνθήματα, μια παρέα νεαρών Ολυμπιακών, φορώντας μπλούζες της Θύρας 7, έκανε την εμφάνισή της, κάνοντας ξεκάθαρο ότι υπάρχουν άτομα που στηρίζουν τον Ολυμπιακό και στέκονται με την πλευρά της αντιφασιστικής πλειοψηφίας της πόλης του Πειραιά.

Το 2016, όταν έκλεισαν τα σύνορα και πρόσφυγες έμεναν εγκλωβισμένοι στο λιμάνι, ο κόσμος του Πειραιά της αλληλεγγύης κινητοποιήθηκε και μαζί του και η ΠΑΕ Ολυμπιακός μοιράζοντας τρόφιμα. Κανείς δεν μπορούσε να μην πάρει θέση για το ανθρώπινο δράμα που διαδραματιζόταν στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Έτσι, ο αντιφασισμός, η αλληλεγγύη και ο αντιρατσισμός επικράτησαν. Μάλιστα, η Θύρα 7 Άργους, ευαισθητοποιημένη από όσα συνέβαιναν τότε, προσέφερε επτά τόνους πορτοκάλια για τις ανάγκες σίτισης των προσφύγων που βρίσκονταν στο λιμάνι του Πειραιά.

Όπως συμβαίνει και με άλλες ομάδες, μέσα στη Χρυσή Αυγή υπάρχουν οπαδοί του Ολυμπιακού και μέσα στον Ολυμπιακό υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής. Οπαδός, όμως, που έχει συλληφθεί για επεισόδια, να έχει υπάρξει οδηγός αρχηγού κόμματος και υποψήφιος βουλευτής είναι μια διαφορετική κατάσταση. Ο λόγος για το «πρωτοπαλίκαρο» του Νίκου Μιχαλολιάκου Ανδρόνικο Σίμο, το όνομα του οποίου επιβεβαιώνουν στο VICE αστυνομικές πηγές. Ο γνωστός για τα Ολυμπιακά του αισθήματα ήταν εν ενεργεία μετακλητός υπάλληλος της Βουλής, όταν συνελήφθη τον περασμένο Δεκέμβριο σε σοβαρά επεισόδια στο Μετς, μετά τον αγώνα Παναθηναϊκός-Εθνικός Πειραιώς για τη Volleyleague. Μια ομάδα ατόμων είχε στήσει ενέδρα στους οπαδούς του Παναθηναϊκού, καθώς έφευγαν από το γήπεδο, με αποτέλεσμα να προκληθούν φθορές σε οχήματα, αλλά και τραυματισμοί, ενώ στην περιοχή εντοπίστηκαν ρόπαλα, φωτοβολίδες, κράνη, κλομπ, ένα μαχαίρι κτλ. Ο 37χρονος είχε κατηγορηθεί για συμμετοχή στα επεισόδια και μάλιστα είχε παραπεμφθεί στο Πειθαρχικό Συμβούλιο των Υπαλλήλων της Βουλής, με το ερώτημα της απόλυσης. Ο ίδιος, μάλιστα, είχε συμμετάσχει και σε επεισόδια στο Εφετείο, όπως είχε φέρει στο φως ρεπορτάζ της Εφημερίδας των Συντακτών.

[VICE Video] Υποβρύχιο Ράγκμπι

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Ο ανιψιός του ποδοσφαιριστή Νίκου Γόδα, Χρήστος, ο οποίος αυτήν την εποχή ετοιμάζει ένα ντοκιμαντέρ στη μνήμη του, λέει στο VICE: «Ο Ολυμπιακός δεν είναι ούτε το “Νο Politica”, ούτε ο εκάστοτε ιδιοκτήτης του. Ο Ολυμπιακός είναι η ιστορία του, όπως και κάθε ομάδα. Η ιστορία κάθε ομάδας δεν διαμορφώνεται από τους εκάστοτε ιδιοκτήτες και τους “στρατούς” που φτιάχνουν, ειδικά μετά την επαγγελματικοποίηση του ποδοσφαίρου. Διαμορφώνεται από τους παίκτες και τους φιλάθλους, που ούτε είναι υπό πληρωμή, ούτε είναι όργανα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, που μπορεί μέχρι και στη βία να προβαίνουν. Μέσα στην ιστορία της ομάδας είναι και ο Γόδας». Όσο για το πως νιώθει που πλέον αρεκτοί συνδέουν την ομάδα με την ακροδεξιά; «Παίρνω απόσταση», λέει και καταλήγει: «Επιστρέφω στη ρομαντική και ατόφια υποστήριξη της ομάδας, η οποία συνίσταται σε λόγους εντοπιότητας, καταγωγής και αγωνιστικότητας και στο να γίνεται ωραίο παιχνίδι και όχι να κερδίζουμε με θεμιτό και αθέμιτο τρόπο, ειδικά όταν οι αθέμιτοι δεν χρειάζονται, επειδή έχουμε την καλύτερη ομάδα».

Πριν από λίγες εβδομάδες, στην Θύρα 7 εμφανίστηκε ένα διαφορετικό πανό από τα συνηθισμένα. Ενα πανό στήριξης και αλληλεγγύης για τον κρατούμενο αναρχικό Γρηγόρη Τσιρώνη. Ο Γρηγόρης Τσιρώνης στο παρελθόν ήταν οργανωμένος οπαδός του Ολυμπιακού και διατηρεί πάντα την αγάπη του για τους ερυθρόλευκους. Στο πρόσωπό του είχε στοχοποιηθεί ο αντιεξουσιαστικός χώρος, είχε χαρακτηριστεί, σε ένα πλαίσιο προπαγάνδας, ως μέλος των «ληστών με τα μαύρα» και είχε επικηρυχθεί τον Οκτώβριο του 2009 με ποσό 600.000 ευρώ από τον τότε υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Το να σηκωθεί ένα πανό αλληλεγγύης για έναν κρατούμενο αναρχικό από τον Σύνδεσμο της Ηλιούπολης, στον οποίο ανήκε, που γράφει «Γρηγόρη Τσιρώνη γερά, η λευτεριά είναι κοντά» είναι μία στιγμή που μοιάζει να αλλάζει την ανάλυση του επιλεκτικού «No Politica» του Ολυμπιακού. Φαίνεται, μάλιστα, ότι το πανό έφερε τύχη και στον ίδιο, ο οποίος λίγες ημέρες αργότερα έμαθε ότι η απόφαση για κατ’ οίκον περιορισμό κράτηση αντικαταστάθηκε από περιοριστικούς όρους.

Έντονη διαδικτυακή παρουσία έχουν αρκετές αντιφασιστικές σελίδες οπαδών του Ολυμπιακού, όπως οι Κομμουνστές Ολυμπιακοί ή το Olympiakos Fans Against Fascism.

Πάντως, το νέο δεδομένο στους φιλάθλους των ερυθρόλευκων είναι η προσπάθεια δημιουργίας συνδέσμου με ξεκάθαρα αντιφασιστικά χαρακτηριστικά, που θα συνδέεται και με την ιστορία του Νίκου Γόδα, το όνομα του οποίου θα φέρει ο σύνδεσμος. Μάλιστα, σκοπεύουν να έχουν κοινή αντιφασιστική δράση και με άλλες ομάδες. Αυτήν τη στιγμή, οι οπαδοί έχουν φτιάξει μια κλειστή διαδικτυακή ομάδα και οργανώνουν κινήσεις, ώστε να έχουν επίσημη παρουσία εντός και εκτός γηπέδου. Ένας από τους πρωτοστάτες της πρωτοβουλίας, ο Σπύρος Αλεξίου, φίλαθλος του Ολυμπιακού και στέλεχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σημειώνει για «τον δικό μας Ολυμπιακό»: «Έχουν γραφτεί τα περισσότερα τραγούδια, τον θρίαμβο επί της Σάντος του Pele τραγούδησε η μεγαλύτερη φωνή του ρεμπέτικου, ο Στράτος Παγιουμτζής. Στα διαλείμματα που ηχογραφούνταν ο “Επιτάφιος”, ο Θεοδωράκης το έσκαγε κρυφά να μάθει “πόσο είναι ο Θρύλος”. “Λατρεύω το πάθος του Ολυμπιακού”, δήλωνε ο Χατζηδάκις. Στην περίφημη Στέλλα, ο Φούντας – «Μίλτος» ήταν φυσικά παίκτης του Ολυμπιακού, το κάδρο με την περίφημη ομάδα της δεκαετίας του ’50 κοιτούσε η Μελίνα, όταν τραγουδούσε τα “Παιδιά του Πειραιά”. Ο Ολυμπιακός είναι η ομάδα των φτωχογειτονιών. Αυτό τον συνέδεσε –αντικειμενικά– και με την Αριστερά, παίκτες-μύθοι, όπως ο Δαρίβας ή ο Μουράτης, ήταν ΕΛΑΣίτες. Η μοναδική φορά που οπαδοί του πανηγύρισαν γκολ εις βάρος του Ολυμπιακού ήταν στο ιστορικό φιλικό με την ομάδα των κρατουμένων της Μακρονήσου. Ο μεγαλύτερος ίσως προπονητής που πέρασε από τα ελληνικά γήπεδα, ο μαγυάρος κομμουνιστής Márton Bukovi εκδιώχτηκε από τη Χούντα, όπως και ο μεγάλος ποδοσφαιριστής Ρομαίν Αργυρούδης (αξέχαστος στον νυν πρόεδρο του, ευρισκόμενου σήμερα σε τραγική κατάσταση, “αιώνιου αντίπαλου” ΠΑΟ, Βασίλη Κωνσταντίνου… πως εκδικείται η ιστορία!). Αξέχαστη και η σκηνή στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, με τον δικτάτορα Παττακό να διακόπτει το “ντέρμπι”, για να “συστήσει” στον Σιδέρη να μην “παίζει τόσο δυνατά”, απέναντι στην αγαπημένη του ομάδα».

Για τον «δικό τους Ολυμπιακό» σημειώνει: «Ακριβώς ίσως επειδή υπήρχε αυτή η πλευρά, το επίσημο κράτος και γενικότερα το σύστημα πάντα προσπαθούσε να “ελέγξει”. Δεν αφορά μόνο την Ελλάδα το φαινόμενο, σε όλον τον κόσμο οι μεγάλες, λαοφιλείς ομάδες αποτελούν τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πέρασμα του ποδοσφαίρου σε μιαν άλλη εποχή. Ας σκεφτούμε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και την Μπαρτσελόνα. Στον Ολυμπιακό, το κράτος πολύ συχνά “διόριζε” έμμεσα -και μερικές φορές άμεσα- διοικήσεις, με κριτήριο πολιτικές ή οικονομικές συγγένειες. Ο Ολυμπιακός αποτέλεσε αντικείμενο πολύπλευρης εκμετάλλευσης από επιχειρηματικά συμφέροντα, ασπίδα προστασίας για παράνομες πράξεις. Οι διοικήσεις του Ολυμπιακού τις τελευταίες δεκαετίες επεδίωξαν, με κάθε μέσο, τον έλεγχο των οργανωμένων οπαδών και σε μεγάλο βαθμό το πέτυχαν. Σήμερα, το συγκεκριμένο τμήμα οπαδών εκφράζεται από τη θεωρία του “No Politica”, μια καταφανώς υποκριτική άποψη, με “αδερφοποιήσεις” με εθνικιστικές ομάδες οπαδών, ειδικά του Ερυθρού Αστέρα Βελιγραδίου. Είναι προφανής η επιρροή ακροδεξιών ομάδων σε έναν χώρο προνομιακό: Μάζα, νεολαία, απαίτηση νίκης κατά του εχθρού, στήριξη των διοικήσεων στην κατεύθυνση αυτή. Είναι, λοιπόν, ο Ολυμπιακός μια “ακροδεξιά ομάδα”; Αστειότητα. Και όχι φυσικά μόνο λόγω της ιστορίας του: Ειδικές δημοσκοπήσεις καταγράφουν πως η μεγάλη πλειοψηφία των οπαδών του ανήκει στον προοδευτικό χώρο, δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Μιλάμε για την ομάδα των εκατομμυρίων οπαδών, η Ελλάδα δεν έχει εκατομμύρια φασίστες».

Ο Σπύρος Αλεξίου καταλήγει: «Σκοπός μας είναι να πιάσουμε ξανά το νήμα από την τόσο σημαντική προσπάθεια των “Κόκκινων Επιστημόνων”, μιας συλλογικότητας με πολύ σπουδαία δράση, αλλά και εμπειρία για το πόσο δύσκολη είναι η προσπάθεια τέτοιων συλλογικοτήτων στον αδίστακτο κόσμο του επαγγελματικού αθλητισμού. Ο πασίγνωστος “γάβρος”, ο πανεπιστημιακός Γιώργος Ρούσης, που ήταν η ψυχή της προσπάθειας, θα είχε πολλά να πει. Όπως και ο καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο Γιώργος Κεντρώτης». Έχοντας μάλιστα μια ρομαντική διάθεση, ο Σπύρος συμπληρώνει: «Ελπίζω να μπαίνουμε κάποια στιγμή με χαρά σε μια θύρα που θα έχει το όνομα του Νίκου Γόδα και από τα μεγάφωνα θα ακούγεται η φωνή του σύντροφου και σύγγαυρου Παύλου Φύσσα. Ουτοπία θα πείτε. Ίσως, τόσο όμορφη όμως για μας».

Όπως διαφαίνεται, λοιπόν, όπως σε όλες τις ομάδες, οι τάσεις μέσα στον Ολυμπιακό είναι ποικίλες. Άλλοτε υπήρξαν ντροπιαστικές στιγμές που η κερκίδα φλέρταρε με την ακροδεξιά, άλλοτε στάθηκε στο ύψος της λαϊκής πειραϊκής ιστορίας της, άλλοτε απογοήτευσε την δημοκρατική πλειοψηφία των φιλάθλων της, άλλοτε έκανε μέχρι και πιστούς να εγκαταλείψουν την αγαπημένη συνήθεια του γηπέδου, κι άλλοτε έδωσε την ελπίδα ότι το μέλλον θα είναι διαφορετικό.

Περισσότερα από το VICE

Ακροδεξιά και Εξέδρα: H Περίπτωση του ΠΑΟΚ

Ακροδεξιά και Εξέδρα: Η Περίπτωση της ΑΕΚ

Ακροδεξιά και Εξέδρα: Η Περίπτωση του Παναθηναϊκού