Zwarte Piet-aanhangers maakten er een behoorlijk grimmig weekend van

5 December nadert en naar jaarlijkse Sinterklaastraditie ging het er dit weekend weer eens ontzettend grimmig aan toe.

Op zaterdagmiddag belden Zwarte Piet-aanhangers, verkleed en zwart geschminkt, aan bij rapper en Kick Out Zwarte Piet-boegbeeld Akwasi. Op een filmpje dat verspreid werd door een pro-Zwarte Piet-groep is te zien hoe de twee mannen meerdere keren aanbellen en een zak voor de deur leggen. We horen de cameraman zeggen dat ze voor de deur van Akwasi staan ‘om even te kijken of hij thuis is’. 

Op de achtergrond hoor je hoe buren vragen of de mannen weg willen gaan, waarop de cameraman antwoordt dat ‘ze zich niet moeten bemoeien’. Wanneer niemand opendoet, druipen de figuren af. 

In een reactie zegt de Zwarte Pieten Actiegroep dat ze ‘een duidelijk signaal wilde afgeven’. Volgens hen was deze actie ‘een poging om fatsoenlijk met hem in gesprek te gaan over zijn gewelddadige uitspraken’. Ze vervolgen: “Dat mensen het ervaren als intimidatie, dat is hun probleem. Wij zien dat anders. (…) We hebben onze boodschap duidelijk gemaakt: stop met haatzaaien en oproepen tot geweld. En vooral: stop met het doodzwijgen van Zwarte Piet. Bewijs eerst maar eens dat het daadwerkelijk racistisch is, dan praten we daarna wel weer verder.”

Een buurtbewoner noemde het ‘een gênante vertoning’. “Echt heel triest en kinderachtig dat mensen zich zo verlagen. Gelukkig zette een buurman de achtervolging in en noteerde hij de kentekenplaten van de mannen. De gegevens zijn overgedragen aan de politie,” vertelt hij aan het AD. 

Akwasi heeft ondertussen ook zelf gereageerd. Volgens hem is het ‘een bewijs waarom omroep Zwart (de omroep die hij oprichtte om meer diversiteit op televisie te brengen, red.) nodig is’. Jesse Klaver tweette: “Het is pure intimidatie om Akwasi op deze manier thuis lastig te vallen. Hier wordt een grens ver overschreden, stop hiermee, dit kan echt niet.”

Diezelfde dag publiceerde een andere aspirant-omroep, Ongehoord Nederland, op YouTube het eerste deel van hun ‘Zwarte Pieten Journaal’. Op de video was onder andere ‘de traditionele intocht van 2020’ te zien: een aankomst van Sinterklaas met Zwarte Pieten in Harlingen. Door de toon van de gesprekken wordt snel duidelijk dat het journaal vooral op kinderen gericht is. 

Een presentator introduceert samen met een Zwarte Piet (die demonstratief een mondmasker in zijn pruik hangt) ‘een heel speciaal iemand, die nog niet weet wat hij wilt voor Sinterklaas’: Geert Wilders. De PVV-voorman, die klaarblijkelijk niet mag ontbreken bij dit kinderfeest, wordt gevraagd naar zijn favoriete herinneringen aan Sinterklaas. Hij beaamt dat hij een ‘heel grote Zwarte Piet-fan’ is. “Want wie draagt anders die cadeautjes?”

Op zondag werd er vervolgens, onder andere in Maastricht, gedemonstreerd door Kick Out Zwarte Piet. KOZP, die overigens de toestemming had gekregen om te demonstreren, werd belaagd door pro-Zwarte-Piet-actievoerders, die door de media ‘tegendemonstranten’ genoemd worden. Het is niet duidelijk of de relschoppers een vergunning hadden om te demonstreren*.

Oorspronkelijk zou de demonstratie plaatsvinden op het Vrijthof, maar omdat snel duidelijk werd dat de situatie weleens vijandig zou kunnen worden, werd de demonstratie verplaatst naar een geheime locatie iets verderop. Enkele demonstranten belandden toch op het Vrijthof, waar ze werden opgewacht  door pro-Zwarte-Piet-actiegroepen. De horde mannen scandeerde ‘Zwarte Piet’ en bekogelde KOZP bekogelden met eieren, stenen en zelfs vuurwerk. 

Uiteindelijk werden de demonstranten, onder begeleiding van de Mobiele Eenheid, naar een geheime locatie gebracht waar ze veilig verder konden demonstreren. Hierbij keerden meerdere Zwarte Piet-aanhangers zich tegen de agenten, onder meer door vuurwerk en glas te gooien. Er zijn uiteindelijk vijf arrestaties verricht. Een agent raakte gewond. 

Organisator Aytmara Hersisia werd bij de demonstratie omsingeld door honderden tegenstanders. Onder een AD-bericht hierover, reageerde kandidaat raadslid voor CDA Meerssen Jeroen van Eijkelenburg, zogenaamd grappig bedoeld, met: "De naam van de persoon is echt Nederlands hoor. Ik vind het niet prettig als buitenlandse mensen in hun eigen taal praten”. Onder druk van de CDA heeft hij inmiddels de comment verwijderd.

Hersisia bedankte achteraf de politie voor hun inzet. “Als zij er niet waren geweest, was het helemaal fout afgelopen.” Ook Annemarie Penn-te Strake, de burgemeester van Maastricht, reageerde op het voorval. “Demonstreren is een grondrecht. (…) Het is onze plicht dat grondrecht te beschermen, ook in deze coronatijd, want demonstraties vallen onder de uitzonderingen. Dat mensen die demonstratie hebben willen verstoren, is niet goed te praten.”

Het hoeft niet te blijven bij vijf arrestaties, aldus de politie. “Als we de beelden opnieuw bekijken en we zien personen die strafbare feiten plegen en die we kunnen herkennen, kunnen ze verwachten dat ze aangehouden zullen worden,” zegt Filiz Kuzugudenler van de politie Maastricht aan Hart van Nederland.

Het is niet het eerste jaar dat tegenstanders van KOZP een vreedzame demonstratie verstoren. Twee jaar geleden was VICE aanwezig in Eindhoven, waar anti-pietdemonstranten werden bekogeld met eieren en getrakteerd op gewelddadige en racistische leuzen, zoals ‘Hoer van de zwarten’ en ‘Stinkhoer’.

Sommige Nederlandse gemeentes houden nog altijd de traditie van Zwarte Piet in stand. VICE maakte een kaart waarop je niet alleen kan zien welke gemeentes diet doen, maar ze ook kan vragen waarom.

• De gemeente Maastricht laat in een reactie aan VICE weten dat KOZP de demonstratie had aangemeld bij de gemeente, zoals dat moet bij een demonstratie. Een tegendemonstratie is niet aangemeld.