Wat moet er van Brussel worden nu de Hard Rock Market verdwijnt?

Als vijftienjarige versleten we onze Doc Martens in de Agora Galerij, slenterend op zoek naar een patch voor onze Eastpak vol Tipp-Ex, gelijk de anarchistische newbies die we waren. Als jij ook een van die slungels was die toen zwaar in een of ander stijlexperimentent zat, rondhing aan de Kunstberg en ogen had die amper zichtbaar waren onder alle lagen kohlpotlood, dan moet jouw zwartomrande blik ooit die van Anik hebben gekruist. We brachten haar een bezoekje nadat we hoorden dat haar legendarische Hard Rock Market de deuren gaat sluiten.

VICE: Hey, Anik! Kun je ons iets over je winkel vertellen?
Anik: Ik opende de winkel in 1975. Ik run de zaak al 43 jaar in mijn eentje. Eerst bevond de winkel zich iets verderop in de straat, tot ik in 1991 naar hier verhuisde. Ik deed het louter uit passie, niet om er rijk van te worden. In het begin verkocht ik hippiekleding, omdat ik veel reisde en stoffen meebracht uit India en Zuid-Amerika. Pas eind jaren ’70 ging de winkel meer de rock-metal toer op. Ik heb de trends in de rockmuziek altijd op de voet gevolgd, ik wil echt alles weten. De winkel heeft dus zelf ook een paar fases doorgemaakt: punk, hard rock, gothic…

Ik hoorde dat je binnenkort de boel sluit. Wie neemt de winkel van jou over?
Ik ben al door een hoop mensen benaderd, maar ze hebben allemaal geen rotte frank. Ik wil echt iemand vinden die mijn zaak verder zet en niet gewoon de ruimte huurt. Maar de huurprijzen in deze stad zijn ontiegelijk hoog, dus de meesten kunnen zich een winkel in het centrum van Brussel niet eens permitteren. Op dit ogenblik heb ik dus nog geen overnemer.

Wat ga je doen als je die wel vindt?
Mijn dieren zijn mijn tweede passie. Ik zal dus meer tijd hebben om voor de beestjes bij mij thuis te zorgen. Ik hou van metal, maar daarnaast strijd ik ook voor dierenrechten. Ik heb ook veel vrienden die in dierenzorg werken. Daarnaast is de metalcruise mijn ultieme droom. Dat is een cruise waar bands dag en nacht optreden, met overal metalheads — echt het paradijs. Het is waarschijnlijk mijn grootste droom. Ik heb nooit kunnen meegaan omdat ik altijd in de winkel stond. Zo’n beetje gaan vertoeven tussen Miami en de Caraïben, dat kost veel tijd en geld.

Waarom koos je ervoor om in Brussel je winkel te openen?
Ik ben Brusselse. Nu woon ik al een tijdje in de rand, maar ik ben altijd van Brussel blijven houden. Indertijd was het een goede stad om dit soort winkel te openen. Ik heb er nooit bij stilgestaan, het leek mij evident om naar hier te komen. Idealiter had ik een winkel in Ibiza geopend. Mensen zijn er heel ruimdenkend en niemand oordeelt er over anderen. Maar toen zag ik die uitgehongerde honden op straat en schrok ik me een ongeluk. Daar wilde ik niet blijven. Ik heb ook New York overwogen, maar daar had ik nog meer schrik van de angstaanjagende huurprijzen dan van die uitgemergelde honden in Ibiza.

Kunnen we dan besluiten dat Brussel rock’n’roll is?
Goh, nu niet overdrijven. Geen enkele Europese stad is echt rock’n’roll. Los Angeles is dat overduidelijk wél, maar Brussel niet echt. Misschien brengt onze rock’n’roll Brusselse burgemeester daar verandering in, je weet nooit. Ik ben fan van Magasin 4 hier in Brussel, een leuke zaal waar een heleboel alternatieve concerten worden gegeven. Daarnaast heb je ook nog de Zik-Zak, in Ittre. Over het algemeen zijn de Vlamingen wel meer rock’n’roll dan de Franstaligen. Dat merk ik hier in de winkel ook: ik heb veel meer Nederlandstalige klanten. Ik spreek echt geen woord Nederlands, maar dat is nooit een probleem geweest.

Vind je dat de stad de afgelopen 43 jaar veel veranderd is?
Enorm. Het is hier onherkenbaar geworden. Eten en restaurants in overdaad, dat is het enige wat je hier nog vindt. Mijn klanten daarentegen zijn niet veranderd. De gemiddelde leeftijd is nog steeds tussen de 16 en 20 jaar. Er zijn ook oudgedienden die blijven terugkomen, maar dat is omdat ze zich laten meesleuren door hun eigen tieners. Als mensen ouder worden, gaan ze zich meestal minder metal kleden. De job, de maatschappij… Al die bezwaren. Er zijn jammer genoeg weinig mensen die zich nog kunnen permitteren om te leven zonder hun eigen vrijheid in te perken. Mijn werk is gelukkig altijd een vrijgeleide geweest om ervoor te gaan, zowel voor mijn passie als voor mijn look.

Nu we het daar toch over hebben: wat is ‘rock ‘n’ roll’ voor jou? Is het onvoorwaardelijk aan een look verbonden?
Weet je, voor mij voelt het niet alsof ik een bepaalde look heb. Het is gewoon hoe ik wil zijn, dat is alles. Ik volg geen mode, laat staan dat ik er een ben. Als je denkt dat rock gewoon een kledingstijl is, heb je er niks van begrepen. Popsterren die verschijnen in metal T-shirts omdat dat cool is, zijn alles behalve rock.

Ik denk dat de rockscene een van de weinige toevluchtsoorden in ons systeem is waar vrijheid heerst. Tegenwoordig is alles gecontroleerd en gefilterd. De rockscene is de enige plek waar je echt vrij kunt zijn en je je buiten het systeem kunt positioneren. Zelf besta ik ook volledig buiten dat systeem, maar niet op een agressieve manier. Ik ben het niet eens met het conformisme dat wil dat we al die volksmennerij gewoon slikken. Ik vind dat iedereen moet kunnen uitdrukken wat hij wil. Dat is tegenwoordig bijna onmogelijk. Dus ja, mijn stijl is ook een stil protest, om iedereen te laten zien dat het wél kan.

Bekijk ook: NOISEY Meets: Colin van Eeckhout.

Heb je wel eens slechte ervaringen gehad, in de winkel of op straat?
Helaas wel. Er zijn steeds vaker jongeren die tegen het raam spuwen en me beledigen. Ze zeggen dat ik Satan aanbid, des duivels ben, dat metal een uiting van het kwaad is. Zoals ik zei, rockmuziek staat symbool voor vrijheid en openheid, iets waar sommigen nog steeds niet achter staan. Ze begrijpen het gewoon niet. Het is net als met de gothics, dat begon op een gegeven moment op een genocide te lijken. Ze werden op straat in elkaar geslagen en uitgekleed. Ik vond dat ontzettend triest. Iedereen moet de kans krijgen om te zijn wie hij wil, zonder zich zorgen te maken over hoe anderen over hem denken.

Zie je muziek als een manier van hokjesdenken? Zou je bijvoorbeeld met iemand samen kunnen zijn die naar hiphop luistert?
Nee, dat zou voor mij onmogelijk zijn. Muziek is niet per se iets dan mensen verdeelt, al helpt het wel om een band te scheppen tussen mensen. Als je ervoor kiest om je leven met iemand te delen, dan moet het wel klikken op een paar vlakken. Je moet een cd kunnen opzetten in de living en er allebei van genieten. Je moet samen naar een concert kunnen gaan. Dat is wellicht de reden waarom ik nu niemand in mijn leven heb. Hij zou al into metal moeten zijn, vegan eten en het zien zitten om dertig dieren in huis te hebben rondlopen. Het is niet makkelijk om iemand te vinden die dat allemaal accepteert. Dat is de reden waarom ik perfect OK ben in mijn eentje. Ik ga alleen uit eten, alleen naar concerten. Ik doe mijn ding.

Je bent zelf vegan, zoals veel metalheads. Ben je ook straight edge?
Ik ben helemaal anti-drugs, anti-roken en anti-alcohol. Het is een persoonlijke keuze, geen lidmaatschap van een bepaalde beweging. Het is gewoon mijn persoonlijke zoektocht naar manieren om jezelf te verbeteren. Ik ben tegen alle vormen van vervreemding. Mijn enige drug is muziek.

Toen ik mijn moeder over jou vertelde, dacht ze meteen vol nostalgie terug aan je winkel. Weet je dat je een soort legende van legende bent in België?
In alle bescheidenheid: ja. Ik word vaak nageroepen op straat. Nogal moeilijk om incognito te gaan als je eruit ziet zoals ik, natuurlijk. Ik herinner mij dat ik op Graspop een drankje wilde halen aan de bar. Ik deed een halfuur over een stuk van 20 meter. Ik werd de hele tijd aangesproken “Hey Anik! Hoe gaat het met je winkel, en met jou?” et cetera. Altijd super sympathiek, hoor, ik klaag niet. Dat is ook hoe ik de allergrootsten heb kunnen ontmoeten.

Je staat op foto’s met Bruce Dickinson, Dio, Johnny Halliday… Hoe heb je dat netwerk opgebouwd?
Ik schuim al 40 jaar lang concertzalen af. En dan heb ik het niet over een concert per maand, maar eerder vier of vijf per week. Eerst hing ik backstage met een band, waarna ik andere bands ontmoette na het concert. We maakten kennis, kletsten wat en uiteindelijk werd ik zelf zowat een deel van de backstage. Op een dag word je dan wakker en staat Dio voor je winkel. Het is een vicieuze cirkel. Of nee, het omgekeerde! Het is sowieso ontzettend leuk.

Al jouw idolen zien verdwijnen, de een na de ander, doet dat geen pijn aan je hart?
Ja, het is verschrikkelijk. Het waren vrienden. Johnny Halliday stierf onlangs. Wist je dat hij hier geweest is? Ik denk dat het ergste was toen Kurt Cobain overleed. Misschien ook wel die zanger van Linkin Park. Op dat moment merk je ook de opvallend grote vraag naar hun shirts. Dat maakt mij wel een beetje ongemakkelijk, maar het hoort erbij. Toen Lemmy stierf, ben ik dezelfde merchandise blijven verkopen als anders. Ik wilde geen materiaal aankopen dat gemaakt werd omdat hij gestorven wa. Het maakte mij te verdrietig en ik zou het niet over mijn hart krijgen daar rijk van te worden. Anderen hebben zich natuurlijk niet ingehouden, maar ik kon het niet.

Denk je dat het gouden tijdperk van de rock achter ons ligt nu?
Zeker niet! Er zijn heel wat goeie nieuwe bands. Mijn publiek is vaak jonger dan twintig, dus ik moet een beetje meegaan met de tijd en luisteren naar wat zij graag horen, anders verliest de winkel zijn bestaansrecht. Als ze naar een groep vragen, moet ik weten welke andere groepen er zijn in dat genre, die ze waarschijnlijk ook goed gaan vinden. Als ze me naar Suicide Silence vragen kan ik toch moeilijke antwoorden: “Die heb ik niet, maar ik heb wel Pink Floyd, als je wil!”.

Vind je het lastig als vrouw in het metal milieu?
Absoluut niet. Het idee dat vrouwen en metal niet samen kunnen gaan, is onzin. OK, er zijn veel meer mannen op concerten dan vrouwen, maar dat is omdat de vrouwen thuisblijven om voor de kinderen te zorgen en te koken en zo. Als je niet in zo’n situatie zit, is er geen enkele reden voor een vrouw die van muziek houdt om niet naar concerten te gaan, ook al staat het daar vol met mannen! Sommigen associëren metal meteen met geweld, terwijl rock louter symbool staat voor vrijheid. En je mag de legendarische vrouwen uit de rockscene niet vergeten: Doro Pesch, Girlschool, Rock Goddess… Het zijn echt niet alleen maar jongens!

Zeg en wanneer sluit je nu eigenlijk?
Ik weet het nog niet. Het stond al gepland voor in september, dat werd december en toen januari en hier sta ik nog steeds te kletsen. Het is moeilijk, want ik laat een deel van mijn leven achter. Dus blijf ik het maar uitstellen. De burgemeester wilde zelfs de hele straat barricaderen om een evenement te organiseren voor de sluiting, maar ik heb hem gezegd dat ik dat er een beetje over vond.

Met een grote vlag Cradle of Filth aan het stadhuis?
(Lacht) Nee, hij is meer into Motörhead!