Deze Belgische fotograaf vond intimiteit in Tadzjikistan

De Belgische Rein Van der Sypt (23) is een jonge fotograaf uit Gent. Vorig jaar vertrok ze richting het Pamirgebergte in het oosten van Tadzjikistan om op zoek te gaan naar een vrouwelijke leeftijdsgenoot met wie ze een nieuwe levenservaring kon delen.

De fotoreeks ‘Since We’ve Met’, is het resultaat van de ontmoetingen tussen Rein en Nozigul. Door middel van fotografie zochten de twee vrouwen de intimiteit van hun dagelijks leven op en legden ze de intense band die hieruit ontstond vast op foto. 

Wij spraken met Rein over haar reis, haar manier van werken en hoe ‘Since We’ve Met’ de nauwe samenwerking tussen haar en Nozigul illustreert.

VICE: Waarom ging je naar Pamir, waar was je naar op zoek?
Rein: Ik wilde ergens heen waar cultuur en natuur mij totaal vreemd zouden zijn. Na heel wat onderzoek en gesprekken met vrienden die door centraal Azië hadden gereisd, begon de regio mij enorm aan te spreken. Ik zocht een plek die bekend stond om zijn gastvrijheid en vrouwvriendelijkheid, een plek die mij zou kunnen helpen tijdens mijn reis en met mijn project. Uiteindelijk koos ik voor een ruw sneeuwlandschap, dat leek mij de perfecte uitdaging. 

Hoe heb je Nozigul ontmoet?
Vanwege de winter was ik de enige toerist. Ik verbleef ik Choroegh, een klein bergstadje aan de Tajiks-Afghaanse grens. Ik werd vaak door mensen benaderd en sliep zodoende bij mensen thuis die op ik straat had ontmoet. Ik logeerde een tijdje bij Davlat, een student die me aan haar beste vriendin Nozigul voorstelde. Met z’n drieën wandelde we de hele dag door de sneeuw. Ik vertelde haar over mijn project en begon daar met het maken van foto’s. De klik met Nozigul was er meteen. 

Hoe stelde je het project aan haar voor?
De avond na de wandeling schreef ik in mijn dagboek dat zij de perfecte persoon zou zijn. De volgende dag ging ik daarom bij haar langs om haar over het project te vertellen. Ze reageerde erg enthousiast. In het begin was er wat twijfel, het was best spannend en alles ging heel snel. Haar mama verwelkomde me alsof ik haar eigen dochter was en zo verbleef ik vanaf die dag bij hen thuis. 

Wat bracht jullie samen?
Nozigul is de oudste van drie zussen en heeft lange tijd met haar familie in Moskou gewoond. Enkele maanden voor onze ontmoeting keerde ze samen met haar mama en zussen terug naar Choroegh om zich voor te bereiden op haar toelatingsexamen voor de University of Central Asia. Haar beste vriend bracht ons uiteindelijk samen. Haar nieuwsgierigheid voor de wereld en haar verwondering over de natuur van haar thuisland trokken mij aan. Vanaf het begin af aan waren onze gesprekken eindeloos en deelden we de fascinatie over wat mensen met elkaar bindt, ondanks onze verschillen in religie, huisvesting, voedsel en levensstijl. 

In Pamir zie je vaak dat meerdere gezinnen onder hetzelfde dak wonen. De traditionele huizen hebben grote ruimtes waar alles gebeurt. ‘s Avonds worden daar alle matrassen neergelegd en slaap je met z’n allen bij elkaar. Het schept een sterke band, maar je moet je kunnen aanpassen. Voor mij was dat niet altijd even makkelijk, het was een van de grootste verschillen die ik heb ondervonden. In mijn foto’s legde ik de nadruk op wat ons op die momenten samenbracht en verenigde.

Hoelang brachten jullie met elkaar door? 
We waren 2,5 week samen en al die tijd woonden we samen met haar mama, twee zussen en twee nichten in een klein huisje. Met 7 vrouwen onder één dak was intens, maar ook enorm gezellig. Ze vertelden me dat ik vanaf de eerste dag al aanvoelde als een vierde zus, voor mij voelde dat precies hetzelfde. Nozigul nam me mee naar haar vrienden, naar de sauna en liet me de omgeving zien. Ze vertelde me over hun geloof, het ismaïlisme, wat een stroming is binnen het islamitische sjiisme. De religie gaat er vanuit dat iedereen met door kennis zijn eigen standpunten kan vormen. Studeren en lezen staan centraal, vandaar dat veel mensen binnen dit geloof Engels spreken. 

Nozigul nam me ook mee naar haar grootvader en nonkel die hoog in de bergen wonen. In de tweede week bezochten we Moerghob, een dorpje op 3600m hoogte, vlakbij de Chinese grens. De temperatuur zakte daar onder de -20°C. We verbleven in een soort herberg waar enkel vrachtwagenchauffeurs overnachtten en waar niemand Shugni sprak, de taal die ze in Choroegh spreken. Nozigul had zelf nog nooit rondgereisd, dus ook voor haar was alles nieuw. We waren erg van elkaar afhankelijk. We zochten overal naar wat ons met elkaar verbond en maakten daar steeds een passend beeld bij.

Wat wil je met deze foto’s vertellen? 
Ik heb veel moeite met de manier waarop mensen van elkaar worden onderscheiden. De media spelen hierin in een belangrijke rol. Ik geloof niet in die wij-zij-verhalen die de focus leggen op onze verdeeldheid en verschillen. Ik ging daarom op zoek naar een jonge vrouw in dezelfde levensfase als ik om aan te tonen hoe wij verbonden zijn. Op een persoonlijke, intieme en poëtische manier wilde ik laten zien dat, ongeacht verschillen in cultuur, religie en omgeving, er veel meer is wat ons bindt dat wat ons scheidt.

Ik denk dat het sociale aspect in mijn werk heel belangrijk is, intimiteit staat centraal. De manier waarop ik naar mijn onderwerp kijk en mijn onderwerp op zijn beurt weer naar mij kijkt, vind ik fotografisch gezien fascinerend. Het vervaagt de grens tussen de fotograaf en het onderwerp. Ik zie mijn projecten als bepaalde samenwerkingsverbanden, waarbinnen we samen denken en creëren.

Heb je al eerdere “on the road” ervaringen gehad?
Dit was de eerste keer. Het was een project voor mijn bachelor. Voordien hield ik vooral bezig met kleinere projecten in België en ook eens in Berlijn. Het “onderweg zijn” speelt wel vaak een grote rol in mijn werk. Op mijn 18de trok ik zes maanden alleen door Latijns-Amerika, waar ik inmiddels ook al enkele reizen heb begeleid. In die zin heb ik dus wel redelijk wat “on the road” ervaring. Deze reizen inspireerden me om met mijn camera de wereld te verkennen.

Staan er nog vergelijkbare projecten op de planning?
Zeker! In maart zat ik nog maar net in Argentinië toen ook daar de lockdown werd aangekondigd. Ik ging daar heen voor een project over de impact van seksueel misbruik op sociaal, psychologisch en relationeel vlak. Het thema ligt iets gevoeliger, maar de aanpak is vrijwel identiek en is gebaseerd op samenwerking. Op dit moment werk ik daar verder aan in België.

Hoe liep je reis door Tadzjikistan af?
Nozigul moest voor haar toelatingsexamen naar Doesjanbe, de hoofdstad van Tadzjikistan. Ik stond ook op het punt weer terug naar huis gaan, dus ging ik met haar mee. We verbleven daar in het appartement van haar grootouders. De temperatuur in Doesjanbe lag een stuk hoger dan in de bergen, dus de beelden waren ook meteen heel anders. Ik ben er even heel ziek geweest, maar Nozigul zorgde voor me en we bleven doorgaan met fotograferen zoals we dat al twee weken lang, elke dag deden. Na haar examen haalde ik haar op, aten een ijsje en bezochten de markt. 

De dag voor mijn vlucht vertrok Nozigul terug naar huis. Met het afscheid hadden we het beiden moeilijk. De dankbaarheid en onze tijd samen zal me altijd bijblijven. 

Heb jullie nog contact?
We spreken elkaar regelmatig via Whatsapp. Mijn vader zou haar in maart gaan bezoeken en haar mijn fotoboek geven, maar door Corona is dat helaas niet doorgegaan. Hopelijk lukt het volgend jaar wel. Ik zou heel graag teruggaan om haar op te zoeken, maar daar zijn nog geen concreet plannen voor.

Meer foto’s van Rein zijn te vinden op haar Instagram.

Bekijk meer VICE fotoreeksen van Belgische fotografen. Ben je of ken je zelf een getalenteerde fotograaf? Stuur ons dan een mailtje: beinfo@vice.com

Suivez VICE Belgique sur Instagram.