Het is waarschijnlijk al meer dan een halve eeuw geleden dat mensen graffiti op treinen begonnen te spuiten. Begin jaren zeventig verklaarde John Lindsay, toenmalig burgemeester van New York, de oorlog aan graffiti nadat hij zag hoe de treinen van z’n stad werden volgekrabbeld. De man verloor de controle over zichzelf en gaf miljoenen dollars uit om graffiti te bestrijden.Vijftig jaar later is de wereld één groot New Yorks spoorwegnet geworden. Ook in Brussel zijn er mensen die af en toe stiekem de kelders van de stad betreden om er zo snel mogelijk een metrostel te versieren. Als dit gebeurt, wordt het voertuig meestal de volgende ochtend al van de baan gehaald. De bestuurder doet dan aangifte en het metrostel moet gereinigd worden vooraleer het weer in dienst kan gaan.
Advertentie
“Het is een beetje een verovering van het nutteloze", zegt l’Herboriste, die al een hele tijd graffitikunstenaars volgt. “Het is een onzichtbare wereld waarin meer adrenaline bestaat dan elders, weggelegd voor graffitikunstenaars die niet per se naam willen maken zoals op straat.” Graffiti bracht hem overal ter wereld, maar een paar maanden geleden moest de fotograaf noodgedwongen een pauze inlassen door Covid. Sindsdien werkte l’Herboriste aan een boek over graffitikunst op metro's en treinen over de hele wereld. In die gigantische fotocollectie zitten uiteraard ook heel wat beelden die gemaakt werden in het ondergrondse netwerk van de Brusselse metro.
Ook de MIVB houdt een fotoarchief bij. Zo kunnen ze dossiers opbouwen en hopen ze de graffiti-plaag ooit echt te kunnen bestrijden. In 2020 spendeerde de openbaarvervoermaatschappij 215.000 euro aan het verwijderen van graffiti, 333 daders konden geïdentificeerd worden. Maar of het nu gaat om Lindsay’s bekeuringen in 1973 of die van de MIVB in 2020, graffitikunstenaars wereldwijd hebben altijd al manieren gevonden om zo weinig mogelijk gepakt te worden. "De organisatie zit goed genoeg ineen om zichzelf te kunnen heruitvinden naargelang de beveiliging evolueert," zegt l’Herboriste. Na de aanslagen in Parijs in 2015, bereikte de terreurdreiging in Brussel niveau 4 en besloot de MIVB om haar beveiliging te versterken. Maar het duurde niet lang vooraleer het team waarmee l’Herboriste op pad was - net als andere crews - nieuwe manieren vond om de hobby voort te zetten.
Advertentie
De technische details zullen we maar achterwege laten, maar sinds 2015 moeten ondergrondse graffitikunstenaars veel geduld hebben: "Soms moeten ze zeven uur lang verstopt in een tunnel wachten om vervolgens 15 minuten te kunnen schilderen.Voor buitenstaanders lijkt de risico-batenverhouding hier ver uit balans, maar l’Herboriste is heel duidelijk over het mogelijke resultaat van deze zoektochten: "Graffiti kost tijd, geld, geduld, problemen en al de rest, maar de herinneringen en momenten die eraan vasthangen - zoals de reizen en ontmoetingen - zullen altijd blijven. Dit boek gaat over alles behalve de actie van het graffiti spuiten zelf: de sfeer, de voorbereiding, de levensstijl, het in vraag stellen van dingen, rondzwerven,... Ik benaderde het onderwerp vanuit een sociologisch standpunt door mijn blik te richten op de identiteitsconstructie van het individu binnen een gemarginaliseerde groep. In mijn boek praat ik erover aan de hand van teksten, gedichten en foto's.Volg l’Herboriste op Instagram.Het boek Something We Lost is waarschijnlijk verkrijgbaar vanaf eind 2022.Bekijk hier meer werk van onze Belgische fotografen. Ben je of ken je zelf een getalenteerde fotograaf? Stuur dan een e-mail naar beinfo@vice.com.
