Op een ongewoon kille dag in november stond ik bovenop een klif in het uitgestrekte Chileense Andesgebergte, met sneeuw in mijn wandelschoenen en dichtgeknepen ogen, alsof ik de aliens daarmee wél zou zien.
“De populairste legende is dat dit plateau een landingsbaan voor ufo’s is,” zegt Peyo Orellana, de mede-eigenaar van de “holistische toerismedienst” Peumayen Vilches, na een vijf uur lange wandeling naar de top, die bekend staat als de Enladrillado. “Omdat er eigenlijk altijd waarnemingen zijn, vanuit het westen naar het oosten, richting de vulkaan.”
Videos by VICE
De Endrilladoklif kijkt uit over de slapende vulkaan Quizapú en is een van de tussenstops langs Chili’s “Ruta Ufológica”, oftewel de ufo-route. De route bestaat uit vermeende ufo-hotspots die door bewoners en de plaatselijke overheid worden gepromoot als een reis die toeristen met een interesse in het buitenaardse kunnen ondernemen.
“Ik voel dat er hier veel energie is. Misschien is het een punt in de buurt van de vulkaan waar energie is, en misschien zoeken de ufo’s naar energie, en naar een plateau voor deze vulkanen, hier in de buurt,” zegt Orellana. “Dit plateau is erg ongebruikelijk.”
Bovenop de Endrillado leek het me wel een goed moment om te hopen dat er zich een of ander buitenaards leven zou voordoen. Het gesprek over of aliens wel of niet bestaan en of ze de aarde wel of niet bezoeken lijkt steeds alomtegenwoordiger sinds de hoorzittingen van het Amerikaanse congres over ufo’s in 2022 en 2023, en er in september zelfs vermeende buitenaardse lijken aan het Mexicaanse congres werden gepresenteerd. In Zuid-Amerika wordt Chili door ufologen beschouwd als een van de landen met de meest frequente onverklaarbare waarnemingen. In 1997 zette de Chileense overheid zelfs, als een van de eerste landen in de wereld, een door de luchtmacht gerund instituut op om “abnormale bovengrondse fenomenen” in de gaten te houden. De VS opende pas in 2020 een soortgelijke overheidsinstantie.
Nu probeert een deel van het land, als potentiële microkosmos van de wereldwijde ufo-gekte, de trend te commercialiseren en zichzelf te promoten als dé bestemming voor mensen die potentiële buitenaardse buren willen ontmoeten.
De Ruta Ufológica begon in 2007 als een manier om mensen aan te trekken die “op zoek waren naar nieuwe ervaringen,” zegt Gamaliel Santander, een van de oprichters van de route, omdat “mensen in dit gebied waarnemingen hebben gehad en lichten en objecten hebben gezien die niet te verklaren zijn.”
Het werd aanvankelijk ondersteund door een programma van Chili’s nationale instituut voor toerisme (met de Spaanse afkorting SENATUR) en het gemeentebestuur van San Clemente. Maar de route was eigenlijk grotendeels een bijkomstigheid zonder budget of toezicht die werd gepromoot door een paar websites en plaatselijke bewoners die in de lokale verhalen geloofden, en is in de afgelopen tien jaar enigszins doodgebloed. In juli kondigde de lokale overheid echter plannen aan om de Ruta Ufológica nieuw leven in te blazen, door middel van nieuwe toeristische kaarten, nieuwe uitlegborden op verschillende locaties, het hosten van workshops met plaatselijke bedrijfseigenaars, en door een lokale industrie van gidsen proberen te faciliteren. Er zijn nog niet veel souvenirs te bekennen, maar daar komt vast verandering in. Gedurende de trip kreeg ik allemaal prototypes van verschillende soorten toeristische snuisterijtjes aangeboden, van stickers en sleutelhangers tot rugzakken, die allemaal door Santander en de lokale toeristische autoriteit werden gepromoot.
Santander hoopte dat de route het deze keer vol zou houden, zeker nu mainstream internationale gesprekken worden gedomineerd door een geloof in buitenaards leven. Hoewel hij weet dat de prioriteiten van de overheid kunnen veranderen; “misschien is het volgend jaar paardrijden of een of andere sport, maar op dit moment is het ufologie.”
Ik geloof in een gezonde dosis scepsis, maar ik ben altijd erg optimistisch geweest over het idee dat er leven bestaat op andere planeten. Dat gezegd hebbende heb ik echter nooit een waarneming, ontvoering, of eigenlijk wat voor reden dan ook geha dom te geloven. Toen ik bij de zogenoemde ufo-route aankwam, verwachtte ik niet dat mijn optimisme zou afnemen. In plaats daarvan was ik bang dat mijn scepsis tegenover mensen die het gemunt hadden op de portemonnees van X-Files-fans zou groeien.
In het dorpje Vilches in de gemeente San Clemente kom je niet veel meer tegen dan natuur, een paar kleine winkeltjes en één enkel restaurant aan het einde van een onverharde weg. De frisse lucht, dennenbomen en het bergachtige terrein doen denken aan landelijke gebieden in Colorado of Zwitserland. De meeste toeristen komen hier alleen om zich in de natuur af te zonderen en te wandelen, maar volgens de mensen in de toerisme-industrie die de Ruta Ufológica omarmen is het om goede redenen.
Lokale bewoners hebben het hier al langer over verbluffende ervaringen, zegt het echtpaar dat onder de naam Los Troncos blokhutten verhuurt.
“Elke bewoner hier zal eerst zeggen, ‘Nee, ik heb niks gezien.’ Niemand wil gek overkomen,” zegt Maria Isabel Bravo, 56. “Maar na een tijdje ga je er toch over praten.”
“Iedereen heeft een verhaal,” voegt ze eraan toe.
Voor Maria en haar echtgenoot Marcelo was het jaren geleden. Ze zaten in een tijana, een traditionele hot tub met houtvuur, van de sterrenhemel te genieten, toen ze een “enorm licht” zagen, zegt ze.
“We zagen ineens dat alles werd verlicht,” herinnert Marcelo zich. “Maar het stopte, en opeens was het in een flits verdwenen, als bliksem,” zegt hij, terwijl hij met zijn handen gebaart.
Een paar kilometer verderop vertelt Clara Contreras, een 72-jarige gepensioneerde milieuactivist en risico-analist, over een keer halverwege de jaren nul toen ze een object zag dat eruitzag als een “enorme sigaar.” Het hing stil in de lucht naast de bergketen die uitkijkt op haar huis in Vilches, net ten zuiden van het nationale park Altos de Lircay bij de Enladrillado, en daarna vloog het in verticale richting weg, zegt ze.
Maar die keer valt in het niet bij haar eerste ontmoeting met het onbekende, tien jaar eerder, toen ze een traditionele Chileense torta op ging halen om mee te nemen naar een feest in Santa Elena, dat werd georganiseerd door een vriend. Ze zegt dat ze met drie mensen langs de weg op een bus stond te wachten, waaronder een lokale parkwachter, “toen we ineens de bomen zagen buigen, terwijl er geen zuchtje wind te bekennen was.” Er verscheen iets in de lucht dat eruitzag als een “enorme donut ter grootte van een stadion” met paarse en gele lichten. Na een paar minuten vertrok het, en “toen dat ding weg was, werden de bomen weer rustig en namen ze hun normale positie weer aan.”
Een klein eindje van het Colbúnmeer, een van de andere voornaamste attracties van de ufo-route, zit Beatriz Vega op een gammel bankje onder een boom. Ze werkt niet in het toerisme of in de lokale ecologie, en haalt geen financiële voordeel uit haar ervaringen. Ze zegt dat haar echtgenoot geïrriteerd raakt als ze praat over wat ze de afgelopen jaren heeft gezien.
De eerste keer, in de vroege jaren tachtig, werd ze gevolgd door een vreemd vliegend object dat als de maan verlicht leek te zijn maar steeds groter werd. Ze beweert dat haar buren hier ook getuige van waren. Door de jaren heen heeft ze geclaimd nog meer vreemde dingen in de lucht te zien, waaronder de avond voordat ik aankwam (wat ik wel erg toevallig vond).
Ze zag een rare ster die “de ene en de andere kant op bewoog, en het licht veranderde van geel naar rood en terug. En ik weet dat dat niet normaal is, want sterren doen dat niet.” Na tien minuten “verdween het snel, in een seconde,” zegt ze.
Motherboard kon geen van de claims die door de interviewers werden gemaakt bevestigen.
Ervaringen zoals die van de bewoners van San Clemente komen ook wel eens voor in andere delen van Chili, zegt Rodrigo Fuenzalida, de directeur van de Chileense Ufologische Onderzoeksgroep (met de Spaanse afkorting AION). Fuenzalida verschijnt regelmatig op zowel lokale als internationale televisie om buitenaardse fenomenen te bespreken.
Terwijl hij in de hoofdstad Santiago in zijn bureaustoel achterover leunt noemt Fuenzalida vermeende onverklaarbare hemelse ervaringen uit de Chileense geschiedenis op, van inheemse verhalen tot de schrijfsels van Spaanse kolonisten in de regio in de zestiende eeuw, en in de jaren daarna, van de Atacamawoestijn in het noorden van Chili tot de afgezonderde zuidelijke puntjes in de buurt van Antarctica. Hij verwijst naar het gerucht van een – tot dusver onbewezen – incident in 1914, in een ander deel van de provincie Maule, waar San Clemente ook gelegen is, waarbij een neergestort ruimteschip bij betrokken zou zijn geweest. “We hadden al een neergestorte ufo vóór Roswell,” zegt Fuenzalida.
Volgens hem is Chili klaar voor buitenaardse bezoekers, zeker in gebieden met een historisch kleine bevolking, zoals San Clemente, omdat “het gebied veel zoet water, veel mineralen en veel plekken heeft waar je naartoe kunt gaan zonder een teken van leven tegen te komen. Daarom kan er daar iets worden geïnstalleerd, er kunnen eeuwen voorbijgaan zonder dat er ooit iets wordt ontdekt.”
In oktober heeft Fuenzalida het San Clemente-gebied bezocht, zoals hij al zo vaak heeft gedaan, maar dit keer om een workshop over “concepten van ufologie” te leiden voor plaatselijke bedrijfseigenaren die interesse hadden in de ontluikende ufo-route.
Hij hoopt dat deze tweede poging om de Ruta Ufológica leven in te blazen beter is dan de eerste, want de vorige pogingen hadden een “goede dynamiek, maar er was een gebrek aan management en ondernemende geestdrift.”
“Vandaag de dag zijn dingen anders omdat ik heb gemerkt dat iedereen heel goed op elkaar is afgestemd. Ze hadden een werkplan om de mijlstenen (op borden) langs de route te plaatsen, etc., ze zijn allemaal erg gefocust,” zegt Fuenzalida.
Maar hij hoopt ook dat de toegnomen interesse van regionale autoriteiten ervoor zal zorgen dat onderzoekers strategisch toezicht kunnen houden over ufo-activiteiten door in bepaalde gebieden camera’s neer te zetten, en dat er een grondig onderzoek naar de ervaringen van bewoners kan worden gedaan.
Om meer uit te vinden over hoe de lokale overheid naar de ufo-route kijkt, sprak ik af met María Inés Sepúlveda Fuentes, de burgemeester van San Clemente, naast het Colbúnmeer. “Er zit magie in ons gebergte,” zegt Fuentes, terwijl ik gletsjers in het turquoise water zie weerspiegelen.
Sommige bewoners geloven dat ufo’s in en uit het meer reizen, en dat er een ondergrondse basis onder het meer ligt. Het is een van de vele geruchten die in de regio de ronde doen, vergelijkbaar met andere geruchten uit andere plekken in Chili en over de hele wereld.
De burgemeester zegt dat ze niet echt weet of aliens bestaan. Ze geeft toe dat ze, hoewel ze zelf nog nooit zo’n ervaring of waarneming heeft gehad, “naar de lucht blijft kijken, omdat het op een gegeven moment mijn beurt wel zal zijn.”
Oké, maar heeft de overheid enige informatie over buitenaards leven? vroeg ik. Ze financieren de ufo-route namelijk wel.
“Dat zullen we nooit weten,” zegt ze.
Wie weet: misschien is de route wel echt een soort interdimensionaal plot, of een door de deep state gefinancierde samenzwering om argeloze wandelaars naar de landingsplekken van ruimteschepen te sturen. Maar ik betwijfel dat de burgemeester me dat zou vertellen, ook al zou ze het weten.
Ik nam het advies van burgemeester Sepúlveda Fuentes aan en ging mijn geluk met de hemel beproeven. Overdag zagen vaag verkleurde wolken eruit als vliegende schotels, moest ik twee keer omkijken naar vogels die ik in mijn ooghoek zag fladderen, en werd de complottheorist in mij aangewakkerd door de condenssporen van het sporadische vliegtuig.
Ik vroeg Juan Claudio Cerro, die al lange tijd lid is van het toerismebureau van San Clemente en nu de revitalisatie van de ufo-route leidt, wat hij zou zeggen tegen iemand die gelooft dat de ufo-route niets meer was dan een manier om toeristen aan te trekken, in plaats van een daadwerkelijk fenomeen.
Cerro noemde de ufo-route “hobby-toerisme, wat alleen mensen aantrekt die het onderwerp leuk vinden of het willen onderzoeken.”
“We kunnen niet garanderen dat je iets gaat zien, maar je zult wel een prachtige ervaring in de natuur hebben,” zegt hij. “Je komt in aanraking met heldere luchten, met de bomen, de bossen; misschien zie je midden in dit alles wel iets bovennatuurlijks.”
Regionaal wordt er niet echt op het ufo-toerisme gereageerd, zegt Cristian Rojas, een vertegenwoordiger van het communautaire toerisme. Het wordt vooral aangedreven door de gretige zakenmensen en lokale mensen die daadwerkelijk in de lokale mythologie geloven. In ieder geval is niemand er uitdrukkelijk tegen, zegt hij, “maar mensen schamen zich er vooral voor. Sommigen hebben verhalen te vertellen, maar ze schamen zich ervoor, omdat de kwestie nog steeds redelijk taboe is.”
Rojas hoopt dat de hernieuwde ufo-route San Clemente “op de wereldkaart zou zetten als een hotspot voor ufologische interesse, waar veel waarnemingen zijn gedaan van ongeïdentificeerde objecten.” En een toename in toerisme zou de rurale gemeenschap ook helpen.
Maar bovenop de Enladrillado, op mijn vierde en laatste dag in het gebied en na een wandeling van vijf uur, had ik nog steeds niets gezien.
Het was de eerste keer in meer dan tien jaar dat reisleider Peyo Orellana de route had afgelegd, zei hij. Meestal rijden toeristen te paard in vier uur naar de top, maar omdat ik allergisch ben en geen medicijnen bij me had, moesten we lopen. Vanwege de late sneeuwval was dit het eerste weekend van het seizoen dat het pad naar de Enladrillado geopend was, en het vermeende ruimteschipplatform van vreemd gevormde geologische rotsen lag nog verborgen onder een paar centimeter poederige sneeuw. Wat ik allemaal wel niet doe voor VICE, dacht ik, buiten adem en met brandende knieën.
Ik ging op de klif zitten en probeerde met open ogen en wat telepathie te communiceren met andere levensvormen in de omgeving: kom gewoon, neem me mee, praat met me! Knap de economie eens op. Zorg voor vrede op aarde, genees alle ziektes! We hebben jullie hulp nodig! Hallo?
Er kwamen geen aliens. Althans, ik heb ze niet gezien. Ik verliet het pad met longen vol frisse lucht en een ongestilde drang om ooit met mijn eigen ogen bewijs te zien, in een t-shirt met daarop een vliegende schotel die de Ruta Ufológica adverteert.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.
