Jongeren wonen steeds langer bij hun ouders en geven hun geld uit aan luxeproducten

“Als ik m’n Hinge-dates vertel dat ik spaar om voor m’n 30ste een Birkin te kopen, zijn er twee mogelijke reacties,” zegt de 21-jarige Ellie, die net als anderen in dit stuk om privacyredenen haar achternaam achterwege laat. “Het is ofwel meteen gelach, ofwel een spontane preek – zeker als het feit dat ik nog bij m’n ouders woon ter sprake komt.” Ze vraagt zich vaak af wat haar dates zouden zeggen als ze wisten dat het sparen voor een Birkin juist de reden is dat ze weer bij haar ouders is gaan wonen. 

In het VK woont 28 procent van de mensen tussen de 20 en 34 bij hun ouders, aldus het Office for National Statistics, en recente censusdata uit de VS tonen aan dat bijna de helft van de 18 tot 29-jarigen nog bij hun ouders woont – een percentage dat in 1940 voor het laatst werd aangetikt. In Nederland woont volgens het CBS respectievelijk 89,2 van de 18-jarigen, 57,5 procent van de 22-jarigen, 23,5 procent van de 26-jarigen en 8,8 procent van de 30-jarigen (nog) bij hun ouders. Maar in plaats van dat ze weer bij paps en mams intrekt om te sparen voor traditionele mijlpalen als een waarborgsom voor een huis of een spetterende bruiloft heeft Ellie, net als steeds meer Gen Z’ers en jonge millennials, andere financiële plannen. Sommige jongeren richten hun vizier op haalbaardere en meer korte termijn (volgens sommigen kortzichtige) luxe doelen waar ongetwijfeld elke fiscaal bewuste oudere en wellicht zo’n beetje iedereen die probeert door te stromen van zou gruwen. 

“Voordat ik Birkin-status bereik heb ik nog een paar andere korte termijn spaardoelen die ik voor mezelf heb gesteld, als een soort trainingsschema,” zegt de in biomedische wetenschappen afgestudeerde, wiens voornaamste prioriteiten een Cartier-horloge van ruim 9000 euro en een vintage Chanel-tasje van 4500 euro zijn. “Als ik deze doelen kan halen, dan voelt het doel van een Birkin van 15000 euro ook haalbaarder.”

Ja, ja, ik kan je verbijstering vanaf hier voelen. Maar is het echt zo’n verrassing dat jongere mensen onmiddellijke bevrediging verkiezen boven langetermijnspaardoelen laten liggen wanneer ooit een huis kunnen kopen ongeveer net zo onhaalbaar voelt als een ticket naar de ruimte? In het VK ligt het percentage van een waarborgsom momenteel tussen de 10 en 20 procent, plus nog 4 procent rente. In Nederland is dat meestal 10 procent, dus voor een woning van 400.000 euro moet je ook nog eens 40.000 euro sparen. En volgens mij heb je mij noch Funda nodig om je te vertellen dat je daar op de meeste plekken misschien een degelijke gootsteen voor krijgt.

“Op dit moment is een Cartier-horloge kopen een veel concretere investering, omdat als ik het gekocht heb, het van mij is – hetzelfde kun je niet over een hypotheek zeggen,” gaat Ellie verder. “En in tegenstelling tot een waarborgsom word je niet ineens wakker met een bankrekening die tien jaar aan spaargeld lichter is.”

Voor de recent afgestudeerde voelt het soms alsof “er een zelfgenoegzaam idee is dat onze ouders op oorlogsrantsoenen moesten overleven.” Ellie ziet in dat haar methode door mensen als haar ouders als lichtzinnig kan worden beschouwd, maar is ervan overtuigd dat de generaties vrijwel niet kunnen worden vergeleken. “Ze hebben een paar jaar gespaard voor hun huis, het was niet doorbijten, meerdere bijbaantjes hebben en tientallen jaren dingen mislopen,” zegt ze. “Het was geluk hebben bij de generatieloting.” 

Sarah, 22, is het daarmee eens. “Ik ben in het midden van de pandemie afgestudeerd, en niemand heeft het erover hoe vernietigend 2020 voor onze generatie was – zeker omdat het er voor ons op het eerste gezicht op onderwijsniveau beter uitzag dan voor onze ouders.” De in Slough gebaseerde marketing assistent ziet een duidelijk verschil tussen haar vrienden die, net zoals zij, naar de universiteit gingen, en de vrienden die thuis bleven wonen en meteen gingen werken, in een poging om voor een huis te gaan sparen. “Hierdoor is er een nieuw emotioneel dilemma ontstaan,” zegt Sarah. “Hoewel deze jonge mensen ogenschijnlijk minder lichtzinnig ‘succes’ hebben bereikt, zijn ze doodsbang om het kwijt te raken. Het is bijna alsof je moet kiezen tussen gelukkig zijn of proberen te hebben wat onze ouders hadden.” 

Daarom kiest Sarah voor gelukkig zijn door thuis te wonen en haar hardverdiende geld aan ervaringen en herinneringen uit te geven – in plaats van te sparen. Nu er een recessie dreigt aan te komen verkiest ze “zichzelf uitleven” op geweldige vakanties met lekker eten boven kleine beetje spaargeld opzij zetten. 

Een verslag van de consultancyfirma Morgan Stanley bevestigt dit idee van veranderende financiële prioriteiten bij jongeren – ze kwamen erachter dat de recordaantallen van jongvolwassenen die thuis bij hun ouders wonen bijdragen aan de bloei van luxeproducten in de VS en het VK. De consultancyfirma Bain & Company is het daarmee eens, en voorspelt dat “de algemeen vroegrijpere houding van Gen Z’ers tegenover luxe” de luxemarkt zal helpen om “bestendiger tegen recessie te zijn dan in de wereldwijde financiële crisis van 2009”.

Voor sommige jonge mensen is deze overgang naar concretere en luxere aanwinsten direct te verbinden aan de favoriete app van de generatie: TikTok.

“Ik steek veel tijd in het samenstellen van mijn opgeslagen TikToks over locaties en verborgen (niet-toeristische) eettentjes die ik wil bezoeken,” gaat Sarah verder. “Ik heb momenteel zo’n 15.000 pond (17.000 euro) aan spaargeld, en ik ben van plan het aan meerdere vakanties en ervaringen uit te geven. Mijn grootste doel is ongeveer 11.000 pond (12.600 euro) opsparen om naar de Maldiven te gaan.” 

Dit roept de volgende vraag op: zijn zonovergoten vakanties, brunches met vrienden en designertasjes het enige tegengif voor het schijnbaar oneindige korte eindje waar jongere mensen aan trekken?

Sarah noemt de stijging van #luxurytok content – wat in de vorm van TikTokvideo’s over designerproducten uitpakken en extravagante eersteklas vakanties bijna 253 miljoen views heeft gekregen – als een van de voornaamste drijfveren voor haar perspectief. 

Het is zo makkelijk voor luxurytok-video’s om op je For You-pagina te belanden,” legt Sarah uit. “Er is altijd een nieuwe ‘it bag’ en ik heb een doel gesteld om te gaan sparen voor een paar designer items die ik op vakantie mee kan nemen en later aan mijn kinderen kan geven.” 

Noel Lietman van de consultancyfirma Oliver Wyman vertelt VICE dat “Gen Z shoppers die voor 2010 geboren zijn bijna de hele groei van de luxe van de markt in 2022 voor hun rekening namen”. Dit komt volgens hem door een significante verschuiving in de leeftijd waarop jonge mensen hun eerste luxe aankoop maken. “Gen Z’ers maken die eerste aankoop gemiddeld rond hun 15de, terwijl oudere millennials dat gemiddeld op hun 18de of 20ste doen,” zegt Lietman, die opmerkt dat shoppingfuncties op social media accounts een directe impact hebben gemaakt. 

Luxurytok terzijde zijn droomachtige uitstapjes voor sommige jonge mensen niet de enige financiële pluspunten van weer bij je ouders gaan wonen. 

“Sinds ik klaar ben met school ben ik op fundamenteel niveau voor goede doelen aan het werk geweest en heb ik geld gespaard met de intentie om mijn leven te wijden aan het vergroten van kansen voor toekomstige jongeren,” legt de 26-jarige activiste Blessing uit. Ze heeft tot dusver 19.000 pond (21.800 euro) gespaard door thuis te wonen, waarmee ze een elektrische fiets van 3000 pond (3400 euro) wil kopen en haar betrokkenheid bij klimaatprotesten wil financieren. Een deel ervan is echter bestemd voor haar “sociale welzijn”, zoals de grote fietsvakantie die ze later dit jaar met haar vriendin gepland heeft. 

“Als je naar de staat van de wereld kijkt,” zegt Blessing, “voelt het absurd om het mezelf te verwijten dat ik niet spaar voor een huis dat misschien niet eens een planeet zal hebben om op te staan.”

Het lijkt erop dat het najagen van geluk, het maken van herinneringen en in het post-pandemie-moment leven deze nieuwe trend van geld sparen aandrijven. En als de levenskosten zo hoog zijn dat een op de tien studenten dakloos dreigt te raken door een gebrek aan betaalbare huizen, kun je de paar geluksvogels die een lagere huur en een nieuwe designertas weten te regelen dan echt de schuld geven?

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.