Verhalen van mensen die na het protest tegen politiegeweld gearresteerd werden

Als je ook slachtoffer werd van politiegeweld of je verhaal wilt delen, stuur dan een e-mail naar contact@legalteamcollective.org

Op zondag 24 januari daagden ongeveer 150 mensen op bij de demonstratie georganiseerd door (onder andere) Gauche Anticapitaliste. Na verschillende afkeuringen werd de manifestatie uiteindelijk voor 45 minuten getolereerd aan de voet van de Kunstberg in Brussel. Het protest klaagde de klassenjustitie en het politiegeweld aan waarvan Mawda, Adil, Mehdi, Lamine, Ibrahima en vele anderen onlangs het slachtoffer van zijn geworden. In de verschillende toespraken werd de straffeloosheid van de plegers van politiegeweld aan de kaak gesteld en werd er gepleit voor steun aan de families van de slachtoffers. 

Ondanks het feit dat het evenement rustig verliep - en veel minder druk was dan verwacht -, was het politievertoon bijzonder grootschalig. Na afloop van het protest volgde een grote politiecoördinatie, eerst op de Putterijsquare, waar de eerste arrestaties werden verricht. Enkele minuten later werd een nog grotere operatie ondernomen op het Europakruispunt, bij de uitgang van het Centraal Station, waar een groep van enkele tientallen mensen - zowel demonstranten als voorbijgangers - omsingeld werd door de oproerpolitie. Rondom hen verhinderde een tweede groep politieagenten dat mensen dichterbij kwamen. 

In deze actie werd een groot deel gearresteerd en naar de kazerne van Etterbeek gebracht. Ondertussen werden rond het plein nog enkele andere arrestaties verricht. 

Los van het feit dat zulke operaties overduidelijk in het leven zijn geroepen om iedere vorm van verzet tegen onrechtvaardigheden en onderdrukking te ontmoedigen, is het meest verontrustende nog dat de meesten willekeurig werden opgepakt. 

“We kwamen te laat aan op het protest. De opkomst was eerlijk gezegd niet al te groot. Er was op dat moment al veel politie aanwezig en je voelde dat mensen schrik hadden om beboet te worden. Wij hadden dat in ieder geval wel, dus we hielden goed afstand. 

De politie versperde ons eerst de weg, om ons zo richting het Centraal Station te leiden. Sommige mensen probeerden te ontsnappen via de metrotunnel, dus liet de politie honden op hen los. We werden van overal omsingeld. Aan de uitgang van de metrotunnel zag ik dat een man aangereden werd door een politieauto, viel en in elkaar geslagen werd. Toen brak de hel los.

De hele gebied was omsingeld. Het maakte niet uit in welke richting je probeerde te rennen, iedereen kwam toch uit bij het station. Het was duidelijk al die tijd al gepland. Wat natuurlijk geen deel van het plan was, was dat er op een zondagnamiddag voor het station niet alleen demonstranten, maar ook veel toevallige passanten waren. Daardoor belandden veel mensen in de omsingeling van de politie, waaronder minderjarigen die gewoon voorbij liepen. 

We werden omsingeld en alles werd afgeschermd, zodat niemand ons kon zien. Ze dwongen ons in een rij te gaan zitten met onze handen op de rug gebonden met te strakke colsonbandjes. Alsof dat allemaal nog niet erg genoeg was, duwden sommige agenten hun knieën in de rug van de laatsten in de rij. Aangezien er geen bus meer voor ons was, bleef mijn groep zo 45 minuten zitten. Wij waren de laatsten op het plein. Ik hoorde politieagenten dingen zeggen als: "Buh, we doen hier overuren!". Ze namen onze identiteitsbewijzen in beslag en namen foto's van ons, wat totaal illegaal is in geval van een administratieve aanhouding. 

Toen het busje aankwam, propten ze ons erin - op geen enkel moment tijdens de arrestatie hielden ze rekening met de covid-maatregelen. De agenten vertelden ons dat we de nacht zouden doorbrengen in de kazerne van Etterbeek. 

Om 18:00 zaten we nog steeds in het busje. De kazerne was onderbemand. Toen we er binnenkwamen, hoorde ik een agente boos worden op haar collega: "Waarom breng je er nog meer mee?". Ondertussen maakte haar collega zich zorgen dat ze haar raclettediner zou missen.

We werden in een overvolle cel gestoken. We waren met zo'n 50 man. Iedereen rookte en je kon mensen horen schreeuwen. Gaandeweg moesten we van cel wisselen, ondertussen werden onze spullen in beslag genomen. Onderweg naar de andere cel zag ik verschillende gasten fysiek aangevallen worden, een andere jongen werd door agenten meegesleurd, hij kon niet ouder dan 15 jaar zijn geweest. Toen ik dit zag, zei de politievrouw die bij mij was nog tegen haar collega: "Dit geeft je toch echt zin om klappen uit te delen!" 

Om 20:30 zaten we in de tweede cel. Er was geen verwarming en toen ik vroeg of ik naar het toilet mocht gaan, werd ik voor hoer uitgemaakt. Anderen speelden dan weer de ‘good cop’: "Wij beschermen je. Je zal zien, de jongens zullen je uitschelden als je passeert." Of: "Weet je, mijn collega's hebben Ibrahima niet aangeraakt." Als we ze vragen stelden, negeerden de meesten van hen ons.

Op weg naar buiten, tekende ik hun formulier. Ze hadden zich vergist van identiteit... Des te beter. Eerst zeiden ze dat we gearresteerd werden voor openbare samenscholing, maar op het te ondertekenen document stond "verstoring van de openbare orde". Ze hadden ook ‘contact geweigerd’ aangekruist, alsof we geweigerd hadden iemand te bellen, terwijl het ons gewoon nooit gevraagd is. De arrestatie zat vol met blunders, zelfs de maximale celcapaciteit werd niet gerespecteerd.

De meeste vrouwen mochten voor de avondklok van 22:00 beschikken, want dat werkte volgens de politie ‘in hun voordeel’. De jongens daarentegen, werden in elkaar geslagen en vervolgens pas 's nachts vrijgelaten. Er was een 12-jarige meisje bij ons. De politie had geen contact opgenomen met haar ouders, dus er stond niemand om haar op te halen na haar vrijlating.”

“Ik was bij het protest zondag omdat ik niet aanwezig kon zijn op dat van afgelopen woensdag; toen was ik les aan het geven. Op een gegeven moment begon de politie ons te omsingelen en langzaamaan begonnen de arrestaties. 

Ik zat in een cel met mensen die niets met het protest te maken hadden. Ik hoorde de politie hallucinante dingen zeggen, zoals: "Ah, we doen er 150, dat is minder dan vorige week... 500 was goed." Ze wanen zich in een videospel. Ze geven geen zak om de fysieke of psychologische gevolgen van het opsluiten van mensen.

Ik ben claustrofobisch. Al bijna twee jaar heb ik ook last van angstaanvallen. Toen ze ons in het busje zetten, lieten ze ons een half uur wachten. Zonder verwarming dus. Zuurstof werd ook schaars. Ik zat opgesloten, mijn handen geboeid en ik begon moeite te krijgen met ademen. Mijn hoofd draaide. Het was een gepantserde truck, dus ze konden ons niet horen. Toen er iemand langs de cabine kwam, vroeg iedereen om me eruit te halen. Ze gingen ons dan toch in een cel stoppen, het was de perfecte timing. Uiteindelijk hebben ze me anderhalve minuut voor de rest naar buiten gebracht. 

Ze hielden me in een cel tot ongeveer middernacht. Ik bleef angstaanvallen krijgen, vooral tijdens het eerste half uur. Op een gegeven moment konden we nog naar het toilet, dus maakte ik van de gelegenheid gebruik om even een frisse lucht te scheppen. Het kalmeerde me een beetje, maar ik was er slecht aan toe. We kregen geen water. Ik heb erom gevraagd omdat ik weet dat het me helpt als ik angstaanvallen heb. Het kon ze niets schelen, ze zeiden, "Ja, later," of, "Hou je mond."

Dan hebben we het nog niet eens gehad over de covid-maatregelen. De politie zou die moeten handhaven, maar kan ze niet eens zelf respecteren. Ik heb vrienden die met 35 in één cel zaten. De mannen mochten niet eens naar het toilet en moesten op de vloer plassen. 

Sommige jongens in de cel begonnen na een tijd boos te worden omdat ze niet naar het toilet mochten en geen water mochten drinken. Plots kwamen er vijf reusachtige agenten aan. Ze openden de deur en begonnen naar iedereen te roepen. Ik zat vlak voor de deur omdat ik zo dicht mogelijk bij een luchtuitlaat en de kleine kachel aan de ingang van de cel wilde zitten. Toen een van de agenten de deur opende, had ik geen tijd om achteruit te gaan en werd ik naar achteren geduwd. Hij vroeg me, "Wie schreeuwde?" Ik zei hem dat ik het niet wist en dat ik het niet was. Hij gaf me een harde slag. Een van zijn collega's trok mijn masker van mijn gezicht en gooide het weg, gaf me meppen en sloeg met mijn hoofd tegen de betonnen muur. Ik reageerde niet omdat ik wist dat als ik mijn mond opendeed, ik nog veel harder aangepakt ging worden. De agenten bleven vijf minuten in de cel. Zij stonden, wij zaten. Ze zeiden: "Als een van hen opstaat, slaan we hem in elkaar." Nadien sloegen ze een paar andere mensen in de cel. 

Ik hoorde mensen in de cel ernaast schreeuwen van de pijn en vervolgens de politie roepen: "Zo, is dat omdat er hier zoveel makakken zitten? Er zijn veel Marokkanen." Gedurende deze hele periode, hield de angstige en gewelddadige sfeer aan. Er was geen enkele manier om met de politie te praten. Het duurde eeuwen, want je hebt geen besef van tijd en de gewelddadigheid blijft aanhouden. Het is om woedend van te worden, omdat je veel racistische dingen hoort, maar je weet dat als je je verzet, je in elkaar geslagen wordt. We hebben te maken met mensen die niet genoeg cognitief vermogen hebben om buiten hun patroon te kijken.

Het constante gevoel van gevaar op dat moment komt niet enkel doordat jij opgesloten zit, het zijn zij die vrij en gewapend zijn. Ok, ik hou niet van de politie omdat ze een systeem vertegenwoordigen waar ik het niet mee eens ben, maar gisteren heb ik geen enkele agent geslagen, ik heb tegen niemand geschreeuwd, ik heb niemand beledigd. Gedurende mijn 7 uur in de cel, terwijl ik werd geslagen, beledigd en vernederd, heb ik niet één keer geprovoceerd. 

‘s Avonds waren mijn polsen nog helemaal gezwollen, stukken huid waren afgescheurd, mijn rug deed pijn en ik begon hoofdpijn te krijgen. Het was toen al uren geleden dat de politieman mij tegen de muur had geslagen. Ik kwam thuis om één uur 's nachts, maar kon niet slapen tot drie uur 's nachts door de hoofdpijn.”

"Na het protest ging ik naar het station om mijn trein te halen. We zagen dat er nog veel jongeren op het plein waren en dat de politie massaal aanwezig was. De groep agenten begon ons steeds meer in te sluiten. Vervolgens begonnen ze willekeurig mensen mee te nemen. De groep was relatief rustig, dus ik begreep niet waarom ze begonnen met die omsingeling. We waren net geïnterviewd door een verslaggever van Le Soir die ons had gevraagd waarom we daar waren. Nadat ze de journalisten geëvacueerd hadden, brachten ze de colsonbandjes tevoorschijn en werd het dus duidelijk dat ze ons gingen arresteren. We werden een voor een uit de groep gehaald om onze identiteitskaart te laten zien en een foto te laten maken. Ze zetten me tegen een busje om de colsonbandjes aan te doen en vertelden me dat ik moest gaan zitten. Ik weigerde en ze duwden me op de grond. Nadien hebben ze ons meegenomen in een busje met andere meisjes. 

In Etterbeek hebben ze ons in een cel met 40 anderen gestoken. Toen realiseerde ik me dat er veel minderjarigen bij waren, waaronder een 12-jarig meisje; haar zus zat in een andere cel. Een groot deel van de minderjarigen hoorden niet eens bij de demonstranten. De politie heeft niemand van de ouders op de hoogte gebracht, althans niet tijdens de vier uur dat ik opgesloten zat. Het viel nog wel mee in de cel van de meisjes, maar in de jongenscellen was dat helemaal niet het geval. Ik was nogal verbaasd dat we onze spullen zo lang konden houden. Ik denk dat de politie overdonderd was omdat we met zovelen waren. Sommige meisjes filmden wat er gebeurde, maar de politie heeft alles verwijderd. Geen idee hoe ze dat gedaan hebben. 

Net toen ik mijn spullen wilde afgeven om ze te laten confisqueren, zag ik een man door vier agenten op de grond geschopt worden. Toen ik vroeg aan de agent die bij me was of hij dat normaal vond, zei hij "nee." Toen ik hem vroeg waarom hij niet ingreep, zei hij: "We verraden onze collega's niet." 

We kregen evenveel verschillende info te horen als dat er agenten waren: we zouden de nacht moeten doorbrengen op het bureau, we moesten wachten op het advies van de burgemeester, we zouden een boete krijgen en dan weer niet ... Ik was uiteindelijk weg rond 21:20, maar ik weet dat anderen langer moesten blijven.

Vorige week was ik op het cultuurprotest aan de Munt. Er werden 500 mensen getolereerd en er was bijna geen politie aanwezig. Maar nu, omdat het een demonstratie was tegen de staat, justitie en politiegeweld, was de politie massaal aanwezig om ons af te schrikken. Toen we aankwamen, waren er al veel controles en intimidatie om te voorkomen dat we naar de demonstratie zouden gaan. Helikopters, honden, brandweerwagens, versterkingen ... het politievertoon was buitenproportioneel.”

“Ik was aanwezig op het protest tegen structureel- en politiegeweld, na de dood van Ibrahima. De politie heeft de manifestatie voor 45 minuten getolereerd. Naar het einde toe waren er een paar opstootjes. Het speelde zich allemaal af rond de Kunstberg, dichtbij de kerk en de Putterijstraat. De politie begon ons subtiel te omsingelen. We werden van het kapelletje teruggeduwd tot op het plein voor Centraal Station. Het was wel indrukwekkend, ik vond dat ze enorm goed voorbereid waren. Daar haalden ze de honden tevoorschijn en arresteerden ze zelfs mensen die gewoon op de bus stonden te wachten. We waren met zo'n honderd, misschien wel 200, en we werden allemaal richting het station gedreven. De politie communiceerde niet met ons. Beetje bij beetje naderenden ze en verdeelden ze de groep. We moesten onze identiteitskaart klaar houden. Ik weet niet waarom, maar je kon twee kanten op geduwd worden. Ofwel ging je naar links en was je vrij, ofwel ging je recht het busje in. 

Een politieagent hield me tegen. Ik voelde me echt genaaid. Mijn vrienden en ik hadden niets misdaan. We kwamen gewoon dichterbij om te kijken wat er aan de hand was. Ik was helemaal geen relschopper. Ze hebben me super stevig geboeid met colsonbandjes en erna werden we op de bus naar de kazerne van Etterbeek gezet. 

Ze stopten ons in een eerste cel. Toen ik die cel verliet, kregen mijn maten die daar moesten blijven zonder reden klappen. De agenten zeiden, "Nu zijn jullie wat stiller he? Jullie zijn allemaal klootzakken." Agenten, dat is uitschot in uniform. Sommige vrienden werden gewoon aangepakt omdat anderen zich in de cel misdroegen. In die cellen kwam de politie binnen en sloeg ze mensen verrot met pantser en helmen. Je kon het allemaal van op de gang zien. 

Ik voelde dat mijn handen in slaap begonnen te vallen en iemand zei me dat ze wit, zelfs blauw werden. De agenten die me uit de eerste cel haalden waren wel heel lief. Normaal ben ik iemand die van mening is dat er goede en slechte agenten zijn. Maar deze goede agenten gaven geen krimp toen de andere agenten kinderen in elkaar sloegen. 

In de tweede cel waar ik in gegooid werd, zat ik tegenover echt jonge gastjes. Op een gegeven moment kwam er een vrouwelijke agent binnen en ik denk dat een van hen iets tegen haar zei. Samen met haar twee collega’s gaf ze hem meppen en klappen. Hij mocht ellebogen en kniestoten incasseren, ze wurgden hem zelfs. Andere jongens vertelden me dat ze de agenten op hem zagen spugen. Ze hadden een beter zicht op wat er gebeurde. Ik was geschokt. Ze sloegen ook een paar andere jongens in die cel, maar hij kreeg verschillende keren de volle lading. 

Er waren kerels die met aanstekers de colsonbandjes braken. Ik deed ze niet uit, ook al deed het vreselijk pijn. Ik wilde geen klappen krijgen. 

Rond middernacht werden we op een bus gezet en naar het Centraal Station gebracht. Ze hebben ons verspreid afgezet om te voorkomen dat er een mensenmassa zou zijn, denk ik. Ik weet niet welke straf ik krijg. Ik weet niet of ik een boete krijg, en indien wel, hoeveel die zou zijn ... De agenten wilden niet echt praten.”

*Het naam is bekend bij de redactie.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.