Leden van Oekraïnes Internationale Legioen voeren een loopgraaf-ontruimingsoefening uit met granaten en zwaar onderdrukkend vuren
Leden van Oekraïnes Internationale Legioen voeren een loopgraa met granaten en zwaar onderdrukkend vuren – Donbas, Augustus 2023. Alle foto's: Conall Kearney
Oorlog in Oekraïne

In gesprek met Conall Kearny, die het front in Oekraïne vastlegt met een analoge camera

"Ik heb een enorme toename in het aantal getraumatiseerde soldaten gezien, of eigenlijk de traumatisering van het hele land. Dat is nu duidelijk zichtbaar."

Conall Kearney is een 27-jarige oorlogsfotograaf die zijn tijd verdeelt tussen Oekraïne en Berlijn, waar hij woont. Hij begon met fotograferen dankzij skateboarden, of liever gezegd: “door een belabberde skateboarder te zijn” die een reden nodig had om met zijn skateboardende vrienden te blijven optrekken. Hij komt oorspronkelijk uit Belfast, een stad die een eigen gewelddadig verleden (en soms heden) heeft – en is daardoor geïnteresseerd geraakt in oorlogsfotografie. In de afgelopen jaren is hij werkzaam geweest in Libanon, Palestina en Hong Kong. 

Advertentie

In 2018 – toen oorlog nog ver weg leek – reisde Kearney door heel Oekraïne en werd hij verliefd op het land. Sinds de Russische invasie in 2022 is hij er regelmatig, bijna maandelijks, naartoe gereisd om als fotograaf en cameraman te werken, aanvankelijk in samenwerking met VICE News. Hij heeft alle hoeken van het land bezocht, met name de Donbas-regio, waar hij het grootste deel van de tijd aan de frontlinie heeft doorgebracht, embedded bij het Oekraïense leger. In februari was hij een van de laatste leden van de media in Bachmoet voordat de stad in Russische handen viel

Kearney legt met analoge camera’s een hele andere kant van het conflict vast. Ze hebben het intieme gevoel van vakantiefoto’s – sommige foto’s hebben zelfs een droomachtige en reislustige sfeer. Maar de realiteiten van de oorlog zijn altijd aanwezig, dan wel subtiel, dan wel overduidelijk en gruwelijk. Hij is nu in de Donbas, en tijdens ons gesprek gaat er in de verte een bom af. Vijf minuten na ons gesprek wordt iemands tuin verderop in de straat geraakt. Er is dus veel aan de hand. Lees ons gesprek met Kearney om meer te ontdekken.

In een winkel worden naast energiedrankjes ook granaten verkocht.

Donbas – Augustus 2023.

VICE: Hoe ben je begonnen met fotografie?
Conall Kearney:
Grappig genoeg is het begonnen omdat ik echt bagger ben in skateboarden. Ik ging vroeger met een paar jongens skaten. Ik was niet erg goed, maar ik wilde toch skaten, dus ik ben de fotograaf van de groep geworden. Ik kom uit Belfast, dus daar is natuurlijk wel eens flinke onrust. Rond 2014 waren er rellen in Belfast. Toen ben ik echt geïnteresseerd geraakt in fotografie, en ook in documentairefotografie. Het kwam eigenlijk op het perfecte moment. 

Advertentie

Hoe zou je je aanpak met fotografie beschrijven? Misschien een suffe vraag…
Misschien ook een suf antwoord, maar het moet zo rauw mogelijk zijn. Ik gebruik analoge camera’s omdat ik niet echt van fotobewerking hou. Je fotografeert gewoon wat er voor je neus is, en doet er verder niks aan. Ik hou er gewoon van om die rauwe emotie vast te leggen, die rauwe gebeurtenis voor me, dus ik fotografeer gewoon alles wat ik zie – ik doe nooit iets qua voorbereiding. Om er nog wat sufs over te zeggen: het is eigenlijk net als de oorlog zelf – erg onvoorspelbaar. Je weet nooit of het iets wordt, en als het goed is, is het goed. En als het niks is, is het ook echt fucking troep.

Bewoner van Charkov schuilt in een ondergronds metrostation met een vos

Toen de bombardementen steeds frequenter en intenser werden zijn veel bewoners van Charkov ondergronds verplaatst en zijn ze in metrostations gaan leven – Maart 2022.

Wat maakte dat je naar dit conflict toe wilde gaan?
Voor Oekraïne heb ik al een paar plekken aangedaan. Ik ben in Palestina geweest, in Libanon, en ik heb de revolutie in Hong Kong vastgelegd. Ik ben een paar jaar geleden ook door Oekraïne gereisd, en ik werd verliefd op het land en wilde er altijd terugkomen. Allebei die werelden, mijn professionele werk en mijn liefde voor Oekraïne als land kwamen erbij kijken. Dus ik kon die aspecten van het professionele en het persoonlijke combineren door hier te komen. Ik ben drie dagen na het begin van de oorlog aangekomen. Ik heb elke kans die ik had om terug te komen aangegrepen. 

Ben je voorheen ook al naar de Donbasregio geweest, voordat de invasie was begonnen?
Dat hebben we wel geprobeerd. Ik ben met een vriend het hele land doorgereisd. We vonden onszelf heel wat en probeerden naar Donbas te rijden. We kwamen daar aan, zagen onze eerste tank, dachten “Oké, fuck dit” en keerden om. We waren er niet klaar voor – we waren eigenlijk gewoon op vakantie.

Advertentie
Een Oekraïense soldaat in volledige uitrusting houdt een wapen vast

Donbas – Maart 2023.

Je gaat nu al een paar jaar regelmatig naar Oekraïne. Wat voor contacten heb je nu?
Ik ben eigenlijk met VICE naar Oekraïne gekomen, als cinematograaf voor VICE News. We hebben het beleg van Charkov vastgelegd, toen de Russen ongeveer op het punt stonden om het in te nemen. Toen hebben we alleen maar met burgers gepraat, gewoon mensen die we tegenkwamen. Maar sinds die trip – omdat ik steeds terug bleef komen – heb ik mijn eigen contacten opgebouwd, met name militaire. In Oekraïne heb je een heel vertrouwenssysteem, dus als je iemand kent en die je vertrouwt, dan zal iemand anders zich ook open stellen. Nu heb ik een uitstekend netwerk van contacten dat grotendeels uit soldaten op de frontlinie bestaat. 

Is er iets specifieks of algemeens dat je over de oorlog wil zeggen zoals je het tot nu toe hebt meegemaakt?
Aan het begin van de oorlog was iedereen zich aan het opgeven. Iedereen was ontzettend pro-leger; de soldaten werden – en worden voor een deel nog steeds – in Oekraïne als goden beschouwd. Ze zijn onaanraakbaar. Maar na bijna twee jaar oorlog is er een grote verdeling ontstaan in Oekraïne van mensen die niet willen vechten; mensen die zijn teruggekeerd naar Kyiv en de oorlog compleet vermijden, of geld betalen om niet gerekruteerd te worden. 

Advertentie

Wat betreft de militaire kant is het begonnen als, “Ja, we willen vechten, we zijn erg gemotiveerd,” maar we zijn nu op het punt waarop de oorlog duidelijk aan het vertragen is, en er allemaal klassieke oorlogsgerelateerde problemen de kop op steken, zoals ptss. Ik heb zeker een enorme toename in het aantal getraumatiseerde soldaten gezien, of eigenlijk de traumatisering van het hele land. Aan het begin van de oorlog was dat er nog niet echt. Maar nu is het duidelijk zichtbaar.

Iemand met een sigaret in de hand wijst naar een kogelgat in de voorruit van een auto

Saltivka, Charkov – Augustus 2022.

Het is logisch dat dat gebeurt, zeker als er nog geen einde in zicht is. 
Wat nog meer is, het was – en is nog steeds – een groeiend leger, en ze probeerden zichzelf te professionaliseren. Dus in het eerste jaar waren ze erg streng, erg fit. Maar in mijn laatste twee reizen heb ik echt veel meer dronken soldaten gezien: verloren zielen langs de weg die naar de lucht staren. Het is tegenwoordig erg duidelijk te zien. Het was bijna iets wat je alleen achter gesloten deuren kon laten zien. Maar op dit moment – deze week zelfs – is het aantal soldaten die we hebben gezien of gesproken echt gestoord, zeker in Donbas. Het is ongelooflijk hoeveel getraumatiseerde mannen er nog steeds aan het front zijn.

Advertentie

Ik vind de foto’s echt geweldig. Ik heb deze oorlog, of eigenlijk de meeste oorlogen, nog nooit zo gezien. Maar door de analoge fotografie krijgt het een compleet anders, intiem gevoel.
Inderdaad. Ik klop mezelf nu een beetje op de schouder, maar het is wel wat anders dan de gebruikelijke actiefoto’s.

Dit voelt bijna alsof het iemands vakantiefoto’s zijn.
Ja, eigenlijk wel. Zo voelt het.

Oekraïne, Augustus 2023: Een man aait een ezel

Donbas – Augustus 2023.

Vind je dat het moeilijk wordt om als freelancer te werken, ondanks dat je waarschijnlijk beter en meer ervaren bent geworden, en meer mensen hebt leren kennen?
Ja, absoluut. Ik denk dat naarmate ik meer ervaren word, de industrie steeds minder geld of zin heeft om werk van freelancers aan te nemen. [pauze] Wow, er is hier net een enorme bom in de verte afgegaan. Volgens mij hoor ik zelfs sirenes afgaan. 

Jezus. Oké, dus… is er nog iets wat je wilt zeggen dat we nog niet hebben besproken?
Specifiek Oekraïne heeft zoveel mafketels aangetrokken. Ik heb de afgelopen vijf, zes jaar rondgereisd en serieuze conflicten vastgelegd. Oekraïne is de enige plek die vanaf dag één compleet gestoorde mensen heeft aangetrokken, omdat het zo makkelijk te bereiken is. In het tijdperk van social media en influencers zie je hier ook zeker meer influencers. Het is echt bizar om te zien… Je hebt aan beide kanten allemaal rare Amerikanen. En geloof me, ik heb er flink wat ontmoet.

Advertentie

Nou, heel erg bedankt man. Heel veel succes daar. 
Bedankt, dat waardeer ik. En jij ook succes, waar je ook bent. 

Ik zit in Shoreditch.
Daar is het pas echt strijden.

Artilleristen van de 80ste Brigade voeren een offensief uit op Russische posities in de Donbasregio – Augustus 2023.

Artilleristen van de 80ste Brigade voeren een offensief uit op Russische posities in de Donbasregio – Augustus 2023.

Een Oekraïense en een zwarte kat

Oekraïne – maart 2023.

Puin in een oude gymzaal.

Puin in een gymzaal.

Een jonge Oekraïense legerrekruut zonder shirt

Donbas – Augustus 2023.

Een vers gegraven graf in het militaire deel van een begraafplaats in Charkov.

Een vers gegraven graf in het militaire deel van een begraafplaats in Charkov.

Een vrouw met boodschappen loopt langs een gebombardeerd gebouw.

Oekraïne – juli 2022.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.