Een zonnige dag in de open lucht, een intiem clubje goede vrienden en grappige, geestverruimende ervaringen – dat is hoe iedereen hoopt dat het gaat als je aan het trippen bent. Helaas loopt het niet altijd zo. Zelfs als je een ervaren drugsgebruiker bent, is de kans groot dat je ooit in je leven een bad trip gaat hebben.
Een bad trip is een negatieve ervaring terwijl je high bent van psychedelica als lsd, paddo’s of ayahuasca. Het is eigenlijk een soort containerbegrip, waar zaken als angsten, paniekaanvallen, psychoses en waanideeën onder vallen. Vanuit wetenschappelijk oogpunt weten we nog steeds niet wat bad trips precies zijn en waarom ze voorkomen. Wat we wel weten is dat een verrassend aantal mensen dat wel eens een bad trip heeft gehad, daar geen spijt van heeft. Sommigen zeggen zelfs dat het een belangrijk moment in hun leven was.
Videos by VICE
Toch is het niet makkelijk om bad trips in zo’n positief daglicht te stellen. En daarom besloot anesthesist en arts Andrea Jungaberle uit Berlijn zich te specialiseren in een soort therapie die mensen helpt te begrijpen wat ze precies hebben meegemaakt tijdens hun trip – zowel de goede dingen als de slechte.
Jungaberle is ervan overtuigd dat psychedelica therapeutisch gezien enorm van belang zouden kunnen zijn. Ze is op dit moment bezig met een onderzoek waarin ze patiënten in de geestelijke gezondheidszorg behandelt met psilocybine, het psychedelische bestanddeel van paddo’s. We spraken haar over wat er tijdens het trippen met je gebeurt en wat je kunt doen om geen nare ervaring te hebben.
VICE: Hallo dr. Jungaberle, sommige mensen zeggen dat er niet zoiets bestaat als een bad trip. Waarom is dat?
Andrea Jungaberle: Veel trips die mensen als negatief ervaren zijn in wezen gewoon wat veeleisender of uitdagender. Als je in zo’n trip zit, kun je echt iets over jezelf of de wereld leren. Maar er zijn ook oprecht gruwelijke trips, bijvoorbeeld als je ervan overtuigd bent dat je in levensgevaar verkeert of doodgaat. Het kan heel moeilijk zijn om uit zulke ervaringen iets positiefs te halen, en daarom zijn wij begonnen met het organiseren van integratietherapie, zodat we mensen daarmee kunnen helpen.
Wat houdt integratietherapie precies in?
Je gaat met je psychedelische ervaring aan de slag, zodat je wat je tijdens de trip hebt geleerd kunt integreren in je leven. In het beste geval zal dat je gedrag of je manier van kijken veranderen. Over het algemeen zou ik iedereen die een psychedelische ervaring heeft gehad deze integratieve mindset aanraden. Het begint ermee dat je van tevoren nadenkt over wat je gaat nemen, met wie je dat doet en waar je het gaat doen. Hoe beter je voorbereid bent op de ervaring, hoe groter de kans dat het je zelf lukt om ‘m daarna in je leven te integreren. Maar goed, ik kan natuurlijk niets garanderen.
Wat bedoel je?
Het maakt niet uit of je al twintig jaar ervaring met psychedelica hebt of het al voor de honderdste keer doet; je kunt altijd een bad trip hebben. Je hoeft niet eens een hoge dosis te nemen om bad te kunnen gaan. Iedereen die op zoek gaat naar een psychedelische ervaring zet zijn psychologische integriteit op het spel. Dat moet je in gedachten houden. Psychedelische middelen zijn gewoon geen speeltjes.
Lopen sommige mensen meer risico dan anderen?
Absoluut. Geestelijk gezonde mensen zullen het minder moeilijk vinden om intense psychedelische ervaringen te integreren. Daarnaast proberen steeds meer mensen op eigen houtje psychedelica te gebruiken om hun depressie, angsten of trauma’s te behandelen. Dat ligt deels aan al het recent verschenen onderzoek naar de mogelijke effecten van psychedelica op geestesziekten en deels ligt het eraan dat er op dit moment simpelweg geen legale manier is om toegang te krijgen tot zulke behandelingen. En als je geen therapeut hebt, kan het erg overweldigend zijn om je ervaring te integreren.
Welke ervaringen zijn het moeilijkst te integreren?
De ervaringen die te maken hebben met angst of schaamte, bijvoorbeeld dat je eigen geest kapot is, dat je de wereld kapot hebt gemaakt, dat je het ultieme kwaad bent tegengekomen of dat je doodgaat. Zulke ervaringen zijn nauw verbonden met onze oerangsten. Vaak is het belangrijkste probleem dat de persoon die aan het trippen is zich niet kan overgeven aan die negatieve ervaringen.
Waarom zou je je daaraan moeten overgeven?
Psychedelische ervaringen gaan vaak over acceptatie. Mensen die geloven dat ze ongeschonden uit een trip zullen komen, slaan zich er meestal beter doorheen dan mensen die zich er met hand en tand tegen verzetten. Dat maakt alles juist alleen maar erger, waardoor je er misschien uitkomt met het gevoel dat je niet kunt omgaan met wat je net hebt meegemaakt. De negatieve effecten kunnen ook na de trip nog doorwerken, bijvoorbeeld in de vorm van slaapstoornissen, verlies van eetlust, stress of angstgevoelens. In dat geval kan integratietherapie echt helpen.
Dus je hebt vooral voor de negatieve ervaringen therapie nodig?
Niet per se. Er komen ook mensen naar ons toe die belangrijke inzichten hebben opgedaan, maar niet weten wat ze ermee aan moeten. Het kunnen zelfs praktische dingen zijn, zoals iemand die tijdens het trippen ineens snapt waarom hij rookt en naar ons toekomt omdat hij wil stoppen, maar niet weet hoe.
Hoe komt het dat we ons dit soort belangrijke dingen tijdens het trippen realiseren?
Er zijn verschillende theorieën, maar een duidelijk antwoord hebben we niet. De theorie die op een neurologisch niveau het meest logisch voor mij is, is dat de psychedelische stoffen gebieden in de hersenen met elkaar verbinden die normaal gesproken niet met elkaar communiceren.
Je kunt het zo zien: sommige gebieden in onze hersenen hebben groepen gevormd die het gewend zijn om met elkaar samen te werken. Maar dan, uit het niets, introduceren psychedelica ze ineens aan nieuwe gebieden, waardoor je toegang krijgt tot nieuwe geluiden en beelden. Je herinnert je dingen anders of maakt mentale verbindingen die daarvoor niet mogelijk waren.
Als je iemands metabolische activiteit en bloedstroom meet tijdens een MRI-scan, kan je dat zien gebeuren. We noemen dit soort ervaringen ontwrichtend, omdat ze iets overhoop halen. En daardoor kun je er iets van leren. Maar als je de dingen te veel overhoop haalt, dan kun je ook iets breken. Er is een verschil tussen intens en te intens, en die grens ligt bij iedereen ergens anders.
Waarom is de ervaring zo persoonlijk?
Het gaat om – als ik deze computervergelijking mag maken – hardware en software. De hardware is ons brein. We hebben in de loop van ons leven allemaal verschillende neurale verbindingen ontwikkeld, en iemand die al twintig jaar depressief is, zal andere hersenbanen hebben dan iemand die gezond is.
De software is onze kijk op de wereld. Iemand die bijvoorbeeld in engelen gelooft, zal tijdens het trippen eerder engelen zien. De manier hoe je je trip benadert, maakt ook deel uit van de software. Je kunt een soort sjamanistische benadering hebben of misschien wil je wel iets leren of doe je het gewoon recreatief.
Psychedelica zijn een soort tijdelijk programma dat zowel onze hardware als software beïnvloedt – een soort update. Het enige wat je daarna moet doen, is kijken of het systeem erna nog steeds soepel draait.
Waarin verschilt integratietherapie van andere therapieën?
Een van de dingen is dat wij in een juridisch grijs gebied zitten. In Duitsland, waar ik woon, is het illegaal om psychedelica in je bezit te hebben en te verhandelen, maar je mag ze wel consumeren. Het is dus lastig, omdat je ze eigenlijk niet mag hebben. Wij bieden alleen therapie aan na de trip, hoewel we ook vaak verzoeken krijgen van mensen die de therapie juist als voorbereiding willen – wat op het gebied van schadebeperking eigenlijk veel zinvoller zou zijn. Er komt nog bij dat veel ouderwetse therapeuten hebben geleerd dat patiënten alleen behandeld kunnen worden als ze helemaal geen drugs gebruiken.
Daar ben jij het niet mee eens?
Het kan mensen in een lastig parket brengen. Als bijvoorbeeld iemand met een cocaïneverslaving therapie zoekt, dan kan het zijn dat hij dringend hulp nodig heeft. Maar als de therapeut dan zegt dat hij hem alleen wil behandelen als hij clean is, wordt het moeilijkste deel van de behandeling op de patiënt afgeschoven.
Zijn er ook patiënten die niet geholpen kunnen worden met integratietherapie?
Natuurlijk zijn er mensen die meer nodig hebben. Bijvoorbeeld als iemand een psychotische episode doormaakt nadat de psychedelica zijn uitgewerkt.
Zoals mensen die blijven hangen in de trip?
Precies. En je hebt ook Hallucinogen Persisting Perception Disorder, waarbij de veranderingen in je waarneming aanhouden na de trip. Dan kun je bijvoorbeeld gekleurde patronen in de ruimte blijven zien. Maar dat is heel zeldzaam.
Wat is de beste manier om een bad trip te voorkomen?
Neem je tijd en doe het in een veilige omgeving. Zorg er ook voor dat er altijd een tripzitter aanwezig is – een persoon die nuchter is en die je vertrouwt. Als die er niet in levenden lijve bij kan zijn, zou je diegene op z’n minst moeten kunnen bellen. Het is ook belangrijk wat voor drugs je gebruikt. Hoe wilder de cocktail, hoe hoger de dosis; hoe onbekender de drugs, hoe groter het risico dat er iets naars gebeurt. Psychedelica zijn ook absoluut geen partydrugs. Alleen als je weet wat je doet, kun je ze op een feestje in kleine doses nemen.
Denk er ook over na hoe je je voelt. Is je oma onlangs overleden? Ben je gestrest vanwege je werk? Heeft je partner het net uitgemaakt? Natuurlijk kun je een relatiebreuk wel verwerken tijdens het trippen, maar dat is niet voor beginners. En tot slot, ken je geschiedenis. Als je een trauma hebt meegemaakt, moet je er rekening mee houden dat je trauma weer naar boven kan komen.
Wat als er toch iets misgaat?
Daar is de nuchtere begeleider voor, die je kan kalmeren. Diegene kan met je praten, je naar een veilige plek brengen, je iets te drinken aanbieden, een frisse neus met je halen. Probeer het even aan te zien. Misschien voel je na een tijdje weer iets beter.
En als dat niet gebeurt?
Als je agressief wordt en jezelf of anderen in gevaar brengt, dan moeten de hulpdiensten misschien gebeld worden. Dat betekent ook dat je met de autoriteiten te maken krijgt. Eén ding moet altijd helder zijn: de angst voor straf of betrapt worden weegt nooit op tegen het beschermen van iemand. Je zou met de aanwezigen altijd moeten afspreken dat er een ambulance gebeld wordt als dat nodig is.
Hoe kun je een normale en een psychotische ervaring van elkaar onderscheiden?
Onder invloed van psychedelica is het normaal om levendige beelden te zien, stemmen te horen of andere ervaringen te hebben die buiten de grenzen van de werkelijkheid liggen. Meestal behoud je echter wel een vorm van bewustzijn, een ego dat de ervaring kan waarnemen. Zelfs als je ervaart dat je ego oplost, is er nog steeds een deel van jou aanwezig dat kan zeggen dat je ego aan het oplossen is.
Maar als je je ego volledig verliest, verlies je als het ware je werkelijkheid. Als je volledig afdrijft in innerlijke beelden en werelden ben je waarschijnlijk op weg naar een psychotische episode. Dan zou je bijvoorbeeld kunnen denken dat al het voedsel vreemd smaakt en zou je ervan overtuigd kunnen raken dat je vergiftigd wordt. Het is wel belangrijk om te zeggen dat dit zeer zeldzaam is: traditionele psychedelica wekken vrijwel nooit een psychose op. Mensen die psychotisch worden, hebben dat meestal al in zich. Dan zit het in hun familie, bijvoorbeeld.
Dus mensen die psychoses in hun familie hebben, zouden moeten wegblijven van psychedelica?
Je zou in ieder geval heel voorzichtig moeten zijn. Het is mogelijk dat je nooit een psychotische of schizofrene episode zult meemaken als je nooit psychedelica gebruikt. Maar je kan het nooit zeker weten, omdat deze stoornissen ook op andere manieren kunnen worden uitgelokt.
Het probleem is dat veel mensen het niet weten. Ik was op een feestje waar een vrouw me vertelde dat ze net gediagnosticeerd was met een bipolaire stoornis en medicijnen had gekregen. Haar beste vriendin adviseerde haar om te stoppen met haar medicatie en in plaats daarvan ayahuasca te gebruiken. Dat is echt gevaarlijk advies. Iemand die een gediagnosticeerde geestesziekte heeft, zou echt niet in de wilde weg moeten experimenteren.
Het is echt de vraag of we ooit zo ver zullen komen dat we mensen met psychische aandoeningen zullen durven behandelen met psychedelica. Het probleem is simpel: als je ze eenmaal in je bloed hebt, is dat zo en kun je ze niet meer controleren. Je moet de ervaring – of die nu goed is of slecht – tot aan het einde toe doorstaan.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Duitsland.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.
